Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Taşıt kayıt plakası bir taşıtın devlet mercilerince tanınır, sorumluluğunun kimde olduğu bilinir ve trafiğe çıkabilir olduğunu belirten, süphe oluşursa gerekli kayıtlara kolayca ulaşmak için gerekli bilgiyi kolay okunur şekilde teşhir eden, taşıta sağlam bir şekilde tutturulmuş küçük bir tabeladır. Genellikle araba tamponunun altında bulunur.
Araçlara plaka takılması uygulaması ilk olarak 14 Ağustos 1893 tarihinde Fransa’da başladı. Motorlu araçların kimlik kartı olan plakalar 1893 tarihinde kullanılmaya başlandı. Türkiye ise plaka kullanımına 1962 yılında geçti. Kare ya da dikdörtgen şeklindeki plakalarda, farklı harf, rakam ve semboller yer alır. Fransa, saatte 30 kilometre hız yapan bütün motorlu araçların üzerinde ‘araç sahibinin adı, adresi ve ruhsat numarası’ yazılı bir plaka olması kuralını getirdi. Fransa’nın ardından kısa süre sonra Belçika, ardından da İngiltere ve bütün dünya bu uygulamayı benimsedi. Türkiye’de daha önce motorlu taşıt sayısı azlığının da etkisiyle yaygın bir plaka düzenlemesi yoktu. Şehirlerin adının kısaltılmış harfleri ve 3 ya da 4 rakam kullanılıyordu. Ancak 27 Eylül 1962’de yayınlanan yönetmelik uyarınca araçlara plaka uygulamasına geçildi. Yeni tarz plakalar Kasım 1962’den itibaren taşıtlara takılmaya başlandı. Tüm illere ayrı bir kod verilerek plakalar belirlendi. Örneğin; 06 Ankara’nın, 34 İstanbul’un plaka sembolü oldu. Bugün Türkiye’de 81 şehir de, farklı rakam grupları ile plakalar vardır.
Plakalarda alfabetik sıralama
01’den 67’ye kadar olan plaka kodlarında iller alfabetik olarak sıralanırken 67 Zonguldak ise alfabetik biçimdeki son şehir oldu. Daha sonra bazı ilçeler il yapılınca alfabetik sıralama bozuldu. 67-81 arasındaki plakalar, ilçelerin il yapılma yıllarına göre verildi. Karayoluna çıkan her aracın trafik denetimi, hukuki ve cezai sorumluluğu olduğu için ‘tescil plakası’ adı verilen plakalar belli standart ölçülerde aracın önü ve arkasına takılır. Daha sonra yapılan düzenlemeler ile de resmi araç plakaları, diplomatik plakalar, kişiye özel plakalar ortaya çıktı. İtfaiye, polis, jandarma, askeri araçlar için de farklı biçimde dizayn edilmiş ve farklı renkteki plakalar hayata geçti. Taksiler ve okul servis araçlarında da farklı plakalar kullanılır. Bakan, Vali, Kaymakam gibi unvan taşıyan kişilerin makam araçları da, farklı renk ile dizayn edilmiş plakalardan oluşur. Türkiye’de sadece Cumhurbaşkanı'nın makam aracında plaka bulunmaz, bunun yerine fors yer alır.
Ayrıntıları
Her ülkenin kendine has araba plaka kuralları vardır, kullanılışı yöresel çeşitlilikler gösterse de belli yanları ortaktır:
- Tasarımı:
- Şekli ve boyutları: Dikdörtgen, içinde ülke kurallarına uygun bir ya da birkaç satır yazıya yer olur.
- Renkler ve yazı tipi: Her ülkenin kendi kurallarına uygun
- Delikleri: Üretici firmalarca standartlaştırıldı
- Malzemesi: Genellikle metal
- Üstündeki yazılar ve resimler:
- Taşıtın kimin sorumluluğunda olduğu: Birçok ülkede web üzerinden taşıtla ilgili bilgilere belli kısıtlamalarla ulaşılabilir.
- Taşıtın mülk boyutu: Birçok ülkede web üzerinden taşıtın belli bir borcun garantisi olup olmadığı bulunabilir (satan borcunu ödemezse satın alan arabasız kalabilir).
- Yabancı taşıtın hangi ülke kökenli olduğu: Bu sayede taşıt bilgilerini nerede ne kurallara göre aramak gerektiği anlaşılabilir.
- Gerekli vergileri vermiş mi? Yetkililerce vergi kontrolünü kolaylaştırır.
- Varsa hangi ayrıcalıklara sahip: Örneğin Norveç'te yakıt olarak sadece elektrik kullanan arabalar otobüs şeridinde de sürülebilir ve elektrikli oldukları plaka numaralarından bellidir.
Ülkelerin plaka kuralları
- Ülkelerin plaka kuralları (Ingilizce) 10 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Bu sayfada birçok ülkenin detaylı bilgi sayfalarına bağlantılar var. Ayrıca örnek plakaları da görülebilir.
- Türkiye il plaka kodları
Tarihi
Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor. |
Özel, geçici, yeni tip plakalar
Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor. |
Kaynakça
İngilizce Vikipedi'deki Vehicle registration plate maddesi 10 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ayrıca bakınız
Diğer bağlantılar
- UN Economic Commission for Europe, Working Party on Road Transport (WP.11) 31 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Distinguishing Signs used on Vehicles in International Traffic31 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.unece.org/trans/conventn/Distsigns_Sept2003.pdf 31 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tasit kayit plakasi bir tasitin devlet mercilerince taninir sorumlulugunun kimde oldugu bilinir ve trafige cikabilir oldugunu belirten suphe olusursa gerekli kayitlara kolayca ulasmak icin gerekli bilgiyi kolay okunur sekilde teshir eden tasita saglam bir sekilde tutturulmus kucuk bir tabeladir Genellikle araba tamponunun altinda bulunur Araclara plaka takilmasi uygulamasi ilk olarak 14 Agustos 1893 tarihinde Fransa da basladi Motorlu araclarin kimlik karti olan plakalar 1893 tarihinde kullanilmaya baslandi Turkiye ise plaka kullanimina 1962 yilinda gecti Kare ya da dikdortgen seklindeki plakalarda farkli harf rakam ve semboller yer alir Fransa saatte 30 kilometre hiz yapan butun motorlu araclarin uzerinde arac sahibinin adi adresi ve ruhsat numarasi yazili bir plaka olmasi kuralini getirdi Fransa nin ardindan kisa sure sonra Belcika ardindan da Ingiltere ve butun dunya bu uygulamayi benimsedi Turkiye de daha once motorlu tasit sayisi azliginin da etkisiyle yaygin bir plaka duzenlemesi yoktu Sehirlerin adinin kisaltilmis harfleri ve 3 ya da 4 rakam kullaniliyordu Ancak 27 Eylul 1962 de yayinlanan yonetmelik uyarinca araclara plaka uygulamasina gecildi Yeni tarz plakalar Kasim 1962 den itibaren tasitlara takilmaya baslandi Tum illere ayri bir kod verilerek plakalar belirlendi Ornegin 06 Ankara nin 34 Istanbul un plaka sembolu oldu Bugun Turkiye de 81 sehir de farkli rakam gruplari ile plakalar vardir Plakalarda alfabetik siralama01 den 67 ye kadar olan plaka kodlarinda iller alfabetik olarak siralanirken 67 Zonguldak ise alfabetik bicimdeki son sehir oldu Daha sonra bazi ilceler il yapilinca alfabetik siralama bozuldu 67 81 arasindaki plakalar ilcelerin il yapilma yillarina gore verildi Karayoluna cikan her aracin trafik denetimi hukuki ve cezai sorumlulugu oldugu icin tescil plakasi adi verilen plakalar belli standart olculerde aracin onu ve arkasina takilir Daha sonra yapilan duzenlemeler ile de resmi arac plakalari diplomatik plakalar kisiye ozel plakalar ortaya cikti Itfaiye polis jandarma askeri araclar icin de farkli bicimde dizayn edilmis ve farkli renkteki plakalar hayata gecti Taksiler ve okul servis araclarinda da farkli plakalar kullanilir Bakan Vali Kaymakam gibi unvan tasiyan kisilerin makam araclari da farkli renk ile dizayn edilmis plakalardan olusur Turkiye de sadece Cumhurbaskani nin makam aracinda plaka bulunmaz bunun yerine fors yer alir AyrintilariHer ulkenin kendine has araba plaka kurallari vardir kullanilisi yoresel cesitlilikler gosterse de belli yanlari ortaktir Tasarimi Sekli ve boyutlari Dikdortgen icinde ulke kurallarina uygun bir ya da birkac satir yaziya yer olur Renkler ve yazi tipi Her ulkenin kendi kurallarina uygun Delikleri Uretici firmalarca standartlastirildi Malzemesi Genellikle metal Ustundeki yazilar ve resimler Tasitin kimin sorumlulugunda oldugu Bircok ulkede web uzerinden tasitla ilgili bilgilere belli kisitlamalarla ulasilabilir Tasitin mulk boyutu Bircok ulkede web uzerinden tasitin belli bir borcun garantisi olup olmadigi bulunabilir satan borcunu odemezse satin alan arabasiz kalabilir Yabanci tasitin hangi ulke kokenli oldugu Bu sayede tasit bilgilerini nerede ne kurallara gore aramak gerektigi anlasilabilir Gerekli vergileri vermis mi Yetkililerce vergi kontrolunu kolaylastirir Varsa hangi ayricaliklara sahip Ornegin Norvec te yakit olarak sadece elektrik kullanan arabalar otobus seridinde de surulebilir ve elektrikli olduklari plaka numaralarindan bellidir Ulkelerin plaka kurallari Ulkelerin plaka kurallari Ingilizce 10 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Bu sayfada bircok ulkenin detayli bilgi sayfalarina baglantilar var Ayrica ornek plakalari da gorulebilir Turkiye il plaka kodlariTarihiBu alt basligin gelistirilmesi gerekiyor Ozel gecici yeni tip plakalarBu alt basligin gelistirilmesi gerekiyor KaynakcaIngilizce Vikipedi deki Vehicle registration plate maddesi 10 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi a b Suekinci Huseyin 15 Agustos 2021 Araclara plaka takilmasi 128 yil once basladi www sozcu com tr Erisim tarihi 20 Mayis 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Ayrica bakinizUluslararasi plaka isaretleri Turkiye il plaka kodlariDiger baglantilarUN Economic Commission for Europe Working Party on Road Transport WP 11 31 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Distinguishing Signs used on Vehicles in International Traffic31 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www unece org trans conventn Distsigns Sept2003 pdf 31 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde