Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tebriz Kuşatması, 1723-1727 Osmanlı-İran Savaşı'nda evre.
| Tebriz Kuşatması | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1723-1727 Osmanlı-İran Savaşı | |||||||||||
 17. yüzyılda Revan | |||||||||||
| |||||||||||
| Taraflar | |||||||||||
 Osmanlı İmparatorluğu |  Safevî Devleti | ||||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||||
| Köprülü Abdullah Paşa |  | ||||||||||
| Güçler | |||||||||||
| 50-60.000 | 15.000 | ||||||||||
| Kayıplar | |||||||||||
| ~2-3.000 ölü | ~10.000 ölü | ||||||||||
Köprülü Abdullah Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu dört gün süren şiddetli bir kuşatma sonucunda 1 Ağustos 1725 tarihinde Tebriz'i ele geçirdi.
Kuşatma öncesi
Van Beylerbeyi ve Doğu Seraskeri Köprülü Abdullah Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu 1-30 Eylül 1724 arasında Tebriz'i kuşattıysa da, Safevî garnizonunun direnişi ve mevsimin ilerlemesi nedeniyle kuşatmayı kaldırmıştı. Müteakip sefer mevsiminde Osmanlı ordusu yeniden Tebriz'i hedef aldı.
Bununla birlikte, Osmanlı kurmay heyeti Tebriz'in kuzeyindeki Zunuz kalesindeki Murteza Kulu Han komutasındaki Safevî birliği bertaraf edilmeden Tebriz'in yeniden kuşatılmasının tehlikeli olacağına hükmettiler. Osmanlı ordusu İranlıların yaklaşık 10.000 asker kaybettikleri sonrasında 23 Mayıs 1725'te adıgeçen kaleyi de ele geçirdi.
Sefer hazırlıkları çerçevesinde Karadeniz'den gemilerle Trabzon’a getirilen zahire buradan arabalarla Erzurum üzerinden yaklaşık 2.000 arabayla Tebriz’e gönderildi.
1725 Temmuz ayı ortasında Köprülü Abdullah Paşa Tasuc'daki karargâhından harekete geçerek bu defa daha büyük bir orduyla yeniden tarafından savunulan Tebriz üzerine yürüdü. Osmanlı ordusu, Anadolu, Rakka, Adana, Musul, Bağdat, Halep, Erzurum eyaletleri ile İçel, Ankara ve Çankırı sancaklarından askerlerin yanı sıra Kürt atlılarının da bulunduğu 50-60.000'lik bir kuvvete sahipti.
Kuşatma
Osmanlı ordusu 27 Temmuz'da Tebriz'e 10-12 kilometre mesafedeki Közeli'ye vardı. 28 Temmuz'da Tebriz kalesi önlerine gelerek kuşatma düzeni alan Osmanlı ordusunda sağ kanatta Anadolu, Rakka, Musul ve Halep eyalet birlikleri ile Kürt atlıları, sol kanatta Bağdat ve (bir bölüm) Halep eyalet birlikleri, merkezde iki dalkılıç alayı, bunların arkasında sırasıyla serdengeçtiler, Yeniçeriler, topçular, silahdarlar, dört sancak muhafız bölüğü, sipahiler ve gönüllü silâhdarlar konuşlandı. Köprülü Abdullah Paşa karargâhını Karadağ tepeleri karşısındaki sol kanada kurdu. Gerek sol kanada gerek merkeze Deveci ve Surhab kasabalarının karşısında tabyalar inşa ettirdi.
Buna mukabil, Safevî garnizonu ise Mazenderan topçularının arasına keskin nişancıları yerleştirdi. Keza, kuşatma boyunca Gazan Han türbesinin (Şenb-i Gazan) karşısındaki evlerin duvarları da Safevîlerce burç olarak kullanıldı ve gerek tüfekçiler gerek milisler Osmanlı askerlerini buradan da ateş altında tutmaya çalıştılar.
Kuşatma 28 Temmuz'da başladı ve Osmanlıların ateş gücü Safevî tabyalarını kısa sürede etkisiz hale getirdi. 10.000 askerini kaybeden kale garnizonu 1 Ağustos 1725'te teslim olma teklifini iletti. 2 Ağustos'ta kurulan divanda teslim belgesi imzalandı ve 3 Ağustos'ta Safevî muhafızlar kaleyi tahliye etti.
Kuşatma sonrası
Tebriz'in 122 yıl sonra yeniden Osmanlı idaresine girmesi İstanbul'da büyük bir sevinç uyandırdı ve büyük şenliklerle kutlandı. Osmanlılar süratle tahrir yaparak Tebriz'in idâri ve malî taksimatını tamamladılar.
Tebriz'in Osmanlıların eline geçmesinin ardından 1725 Eylül'ünde Erdebil'deki Safevî Valisi Köprülü Abdullah Paşa'ya elçi göndererek Osmanlı idaresine girme arzusunu ilettiyse de, bunun bir tuzak olduğu ortaya çıktı. Kırım kalgayı Azamet Giray'ın komutasındaki Kırım ordusunun yardımıyla Safevî birliğini bozguna uğratan Osmanlılar 7 Ocak 1726'da burada da idarelerini kurdular.
Kaynakça
- ^ "Lale Devrinde Savaş", Serdar Genç, Kitap Yayınevi, İstanbul (2013), s.48
- ^ "History of the Wars: 1721-1738, Abraham of Erevan, Mazda Publishers (1999), s.36
- ^ "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.14, s.80-81
- ^ "Tabriz Under Ottoman Rule (1725-1730)", Fariba Zarinebaf-shahr, Chicago (1991)
- ^ "1740 (1127) Tarihli Tapu Tahrir Defterine Göre Tebriz Sancağı", Selim Özcan, 19 Mayıs Üniversitesi, Samsun (1994)
- ^ "The Scramble for Iran: Ottoman Military and Diplomatic Engagements during the Afghan Occupation of Iran (1722-1729)", Mehmet Yılmaz Akbulut, Boğaziçi Üniversitesi (2015), s.100
- ^ "Osmanlı Eyalet Tevcihâtı (1717-1730)", Fahameddin Başar, Türk Tarih Kurumu, Ankara (1997), s.156
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tebriz Kusatmasi 1723 1727 Osmanli Iran Savasi nda evre Tebriz Kusatmasi1723 1727 Osmanli Iran Savasi17 yuzyilda RevanTarih28 Temmuz 1 Agustos 1725BolgeTebriz IranSebepOsmanli Devleti nin Safevi Devleti nin Bati Iran daki topraklarini ele gecirmek istemeleriSonucKesin Osmanli zaferiCografi DegisikliklerTebriz ve sonrasinda Erdebil Osmanli topraklarina katildiTaraflarOsmanli ImparatorluguSafevi DevletiKomutanlar ve liderlerKoprulu Abdullah Pasa Gucler50 60 00015 000Kayiplar 2 3 000 olu 10 000 olu Koprulu Abdullah Pasa komutasindaki Osmanli ordusu dort gun suren siddetli bir kusatma sonucunda 1 Agustos 1725 tarihinde Tebriz i ele gecirdi Kusatma oncesiVan Beylerbeyi ve Dogu Seraskeri Koprulu Abdullah Pasa komutasindaki Osmanli ordusu 1 30 Eylul 1724 arasinda Tebriz i kusattiysa da Safevi garnizonunun direnisi ve mevsimin ilerlemesi nedeniyle kusatmayi kaldirmisti Muteakip sefer mevsiminde Osmanli ordusu yeniden Tebriz i hedef aldi Bununla birlikte Osmanli kurmay heyeti Tebriz in kuzeyindeki Zunuz kalesindeki Murteza Kulu Han komutasindaki Safevi birligi bertaraf edilmeden Tebriz in yeniden kusatilmasinin tehlikeli olacagina hukmettiler Osmanli ordusu Iranlilarin yaklasik 10 000 asker kaybettikleri sonrasinda 23 Mayis 1725 te adigecen kaleyi de ele gecirdi Sefer hazirliklari cercevesinde Karadeniz den gemilerle Trabzon a getirilen zahire buradan arabalarla Erzurum uzerinden yaklasik 2 000 arabayla Tebriz e gonderildi 1725 Temmuz ayi ortasinda Koprulu Abdullah Pasa Tasuc daki karargahindan harekete gecerek bu defa daha buyuk bir orduyla yeniden tarafindan savunulan Tebriz uzerine yurudu Osmanli ordusu Anadolu Rakka Adana Musul Bagdat Halep Erzurum eyaletleri ile Icel Ankara ve Cankiri sancaklarindan askerlerin yani sira Kurt atlilarinin da bulundugu 50 60 000 lik bir kuvvete sahipti KusatmaOsmanli ordusu 27 Temmuz da Tebriz e 10 12 kilometre mesafedeki Kozeli ye vardi 28 Temmuz da Tebriz kalesi onlerine gelerek kusatma duzeni alan Osmanli ordusunda sag kanatta Anadolu Rakka Musul ve Halep eyalet birlikleri ile Kurt atlilari sol kanatta Bagdat ve bir bolum Halep eyalet birlikleri merkezde iki dalkilic alayi bunlarin arkasinda sirasiyla serdengectiler Yeniceriler topcular silahdarlar dort sancak muhafiz bolugu sipahiler ve gonullu silahdarlar konuslandi Koprulu Abdullah Pasa karargahini Karadag tepeleri karsisindaki sol kanada kurdu Gerek sol kanada gerek merkeze Deveci ve Surhab kasabalarinin karsisinda tabyalar insa ettirdi Buna mukabil Safevi garnizonu ise Mazenderan topcularinin arasina keskin nisancilari yerlestirdi Keza kusatma boyunca Gazan Han turbesinin Senb i Gazan karsisindaki evlerin duvarlari da Safevilerce burc olarak kullanildi ve gerek tufekciler gerek milisler Osmanli askerlerini buradan da ates altinda tutmaya calistilar Kusatma 28 Temmuz da basladi ve Osmanlilarin ates gucu Safevi tabyalarini kisa surede etkisiz hale getirdi 10 000 askerini kaybeden kale garnizonu 1 Agustos 1725 te teslim olma teklifini iletti 2 Agustos ta kurulan divanda teslim belgesi imzalandi ve 3 Agustos ta Safevi muhafizlar kaleyi tahliye etti Kusatma sonrasiTebriz in 122 yil sonra yeniden Osmanli idaresine girmesi Istanbul da buyuk bir sevinc uyandirdi ve buyuk senliklerle kutlandi Osmanlilar suratle tahrir yaparak Tebriz in idari ve mali taksimatini tamamladilar Tebriz in Osmanlilarin eline gecmesinin ardindan 1725 Eylul unde Erdebil deki Safevi Valisi Koprulu Abdullah Pasa ya elci gondererek Osmanli idaresine girme arzusunu ilettiyse de bunun bir tuzak oldugu ortaya cikti Kirim kalgayi Azamet Giray in komutasindaki Kirim ordusunun yardimiyla Safevi birligini bozguna ugratan Osmanlilar 7 Ocak 1726 da burada da idarelerini kurdular Kaynakca Lale Devrinde Savas Serdar Genc Kitap Yayinevi Istanbul 2013 s 48 History of the Wars 1721 1738 Abraham of Erevan Mazda Publishers 1999 s 36 Buyuk Osmanli Tarihi Joseph von Hammer c 14 s 80 81 Tabriz Under Ottoman Rule 1725 1730 Fariba Zarinebaf shahr Chicago 1991 1740 1127 Tarihli Tapu Tahrir Defterine Gore Tebriz Sancagi Selim Ozcan 19 Mayis Universitesi Samsun 1994 The Scramble for Iran Ottoman Military and Diplomatic Engagements during the Afghan Occupation of Iran 1722 1729 Mehmet Yilmaz Akbulut Bogazici Universitesi 2015 s 100 Osmanli Eyalet Tevcihati 1717 1730 Fahameddin Basar Turk Tarih Kurumu Ankara 1997 s 156