Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede bulunmasına karşın yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Mayıs 2020) () |
Bu madde, uygun değildir. (Mayıs 2020) |
Tektonik yükselme denilen olay plaka tektoniğin yüklenen dünya yüzeyinin jeolojik yükselmesidir. Tektonik yer kabuğunun yapıları, bu kabuğun uzun yıllar süren farklı hareketleriyle meydana gelmiştir. Tabakalar tortulanma sırasındaki ilk yatay görünüşünü koruyamamışlardır eğilmiş,bükülmüş kıvrılmış ve kırılmıştır . Aynı zamanda altta yatan mantonun yoğunluk dağılımındaki değişikliklere sert litosferin ezilmesine neden olmuştur.
Kabuk kalınlaşması
Kabuk kalınlaşması yukarıya doğru hareket gösterir . Çoğunlukla kıtasal kabuğun üstüne itildiğinde meydana gelir . Bu sürecin en güzel örneğini Himalaya da görebiliriz .Ayrıca ters metamorfik radyan kayalarda oluşmuştur .
Kabuğun ve alttaki mantonun yoğunluk dağılımı
Dağların sıralarının yüksek yüzeyleri kabuk kalınlaşmasından meydana gelse bile tektonik olaydan sorumlu başka kaynaklarda mevcuttur. bunlardan bir tanesi yoğunluk farkıdır. eğer yoğunluk farkı mevcut ise tüm tektonik süreçler yer çekimi tarafından yönlendirilir.
Litosfer esnekliği
Dünya'nın manto katmanı üstünde yer alan yeryüzüne kadar uzanan katmanıdır . Kalınlığı yaklaşık 70 –100 km ile arasındadır. Buna litosfer (taş küre ) denir. Litosfer esnekliği toprak gibi dış tabaka büyüyen maddelerin kuvvetleriyle etkisiyle esnetilir .
Orojenik yükselme
Orojenez yunanca dağ oluşumu anlamına gelmektedir. Orojenik yükselme tektonik plaka çarpışmalarından meydana gelmiştır. kıtasal kabukların çarpışmasıyla oluşur bu çarpışma sonucunda büyük dağ sıraları meydana gelir Hint ve Avrasya plakaları buna örnek verilebilir. Dağlar yavaş yükseldiği zaman su boşluğu adını verdiğimiz durum ortaya çıkabilir su yolundan erozyon dağın yukselmesınden daha hızlı gerçekleşebilir. bu da bir tarafta alçak bir ülkeden diğer bir ülkeye uzanan bir dağ geçidinden geçen bir geçit veya vadiye yol açar.
İzostatik artış
Bir bölgeden çıkan kütlenin kabuğun geri tepmesiyle izostatik olarak kabul görmektedir .Tipik kabuk ve manto yoğunluklarını dikkate alırsak ortalama 100 metrelik bir kayaç, kabuğun yaklaşık 85 metre olarak geri sekmesine sebep olur. Ortalama 15 metrelik yüzey yüksekliği kaybına neden olur . Örnek olarak kıta buzullarının ve buz tabakalarının erimesinin ardından buzul sonrası geri tepme olacaktır.
- ^ buzul sonrası geri tepme
Mercan adaları
Mercan adalarında tektonik yükselme görülebilir. Mercandan oluşan volkan gibi yüksek adalar okyanus adaları ile resmiyet kazanmıştır .Bu tür adalara Pasifik'ten Nauru,Makatea,Banaba örnek verilebilir. başka bir diğer örnek vericek olursak yeni Kaledonya'daki Maré ve Lifou, adalarını verebiliriz .Bu adaların yükselişi Okyanus tektonik plakalarının hareketinin sonucudur.
Yükselme ve mezardan çıkarma
Jeojide yüzey yükseltme olarak adlandırdığımız yüzey yükseltme, belirli bir boyuttaki yüzey alanlarındaki yükseklik olarak ifade edilir.değişimlerinin ortalaması alınır . Jeoide kayaların kayaçların yükselmesine göre yerlerinin değiştirmesini ifade eder . Kayaların yüzeyine göre yer değiştirme ve çıkarılmasına mezardan çıkarma denilir Yükselme bir noktanın yükselişini ölçmek, ne kadar yüksekliği olduğunu bilinmesi ve bu yüksekliği ölçmeyi gerektirmektedir . Genel anlamda gömülü kayaların veya gömülü kayaçlar için kullanılan bir yöntemdir.
Kaynakça
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. () |
1 - ^ İngiltere ve Molnar, 1990 Yüzey yükselmesi, kayaların yükselmesi ve kayaların mezarlarının çıkarılması, Jeoloji s. 18. no. 12 s. 1173 - 1177 Soyut
2 - ^ Le Fort, Patrick. '' Himalaya' nın evrimi . '' (nd) : 95 -109 . Yazdır .
3 - ^ Molnar, P . ve P. Tapponler . '' Asya' nın Senozoik Tektoniği : Kıta Çarpışmasının Etkileri : Asya' daki Son Kıta Tektoniğinin Özellikleri Hindistan - Avrasya Çarpışmasının Olarak Yorumlanabilir.'' Science 189 . 4201 (1975) : 419 -26 . Yazdır.
4 - ^ Karlstrom, KE ve diğerleri, 2012, Rocky Dağları ve Colorado Platosu' nun manto güdümlü dinamik yükselmesi ve yüzeysel tepkisi : Birleşik bir hipoteze doğru, Lilhosphere, s. s.4, s. 3 - 22 özet
5 - ^ Burbank, Douglas W. ve Anderson, Robert S. Tektonik Jeomorfoloji . Chishester, Batı Sussex : J. Wiley & Sons 2011 Yazdırın .
6 - ^ Gilchrist, AR, MA Summerfield ve HAP Cockburn . '' Peyzaj Diseksiyonu, İzostatik Artış Ve Orejenlerin Morfolojik Gelişimi .'' Jeoloji 22 .11 (1994) : 963 - 966 Yazdır.
- ^ radyan
7- ^ Burbank, Douglas West, and Robert S. Anderson Tectonic Geomorphology Malden,MA:Blackwell Science, 2000
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede kaynak listesi bulunmasina karsin metin ici kaynaklarin yetersizligi nedeniyle bazi bilgilerin hangi kaynaktan alindigi belirsizdir Lutfen kaynaklari uygun bicimde metin icine yerlestirerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Mayis 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Mayis 2020 Tektonik yukselme denilen olay plaka tektonigin yuklenen dunya yuzeyinin jeolojik yukselmesidir Tektonik yer kabugunun yapilari bu kabugun uzun yillar suren farkli hareketleriyle meydana gelmistir Tabakalar tortulanma sirasindaki ilk yatay gorunusunu koruyamamislardir egilmis bukulmus kivrilmis ve kirilmistir Ayni zamanda altta yatan mantonun yogunluk dagilimindaki degisikliklere sert litosferin ezilmesine neden olmustur Kabuk kalinlasmasiKabuk kalinlasmasi yukariya dogru hareket gosterir Cogunlukla kitasal kabugun ustune itildiginde meydana gelir Bu surecin en guzel ornegini Himalaya da gorebiliriz Ayrica ters metamorfik radyan kayalarda olusmustur Kabugun ve alttaki mantonun yogunluk dagilimiDaglarin siralarinin yuksek yuzeyleri kabuk kalinlasmasindan meydana gelse bile tektonik olaydan sorumlu baska kaynaklarda mevcuttur bunlardan bir tanesi yogunluk farkidir eger yogunluk farki mevcut ise tum tektonik surecler yer cekimi tarafindan yonlendirilir Litosfer esnekligiLitosfer Esnekligi Dunya nin manto katmani ustunde yer alan yeryuzune kadar uzanan katmanidir Kalinligi yaklasik 70 100 km ile arasindadir Buna litosfer tas kure denir Litosfer esnekligi toprak gibi dis tabaka buyuyen maddelerin kuvvetleriyle etkisiyle esnetilir Orojenik yukselmeOrojenez yunanca dag olusumu anlamina gelmektedir Orojenik yukselme tektonik plaka carpismalarindan meydana gelmistir kitasal kabuklarin carpismasiyla olusur bu carpisma sonucunda buyuk dag siralari meydana gelir Hint ve Avrasya plakalari buna ornek verilebilir Daglar yavas yukseldigi zaman su boslugu adini verdigimiz durum ortaya cikabilir su yolundan erozyon dagin yukselmesinden daha hizli gerceklesebilir bu da bir tarafta alcak bir ulkeden diger bir ulkeye uzanan bir dag gecidinden gecen bir gecit veya vadiye yol acar Izostatik artisMarqueses Adalari Bir bolgeden cikan kutlenin kabugun geri tepmesiyle izostatik olarak kabul gormektedir Tipik kabuk ve manto yogunluklarini dikkate alirsak ortalama 100 metrelik bir kayac kabugun yaklasik 85 metre olarak geri sekmesine sebep olur Ortalama 15 metrelik yuzey yuksekligi kaybina neden olur Ornek olarak kita buzullarinin ve buz tabakalarinin erimesinin ardindan buzul sonrasi geri tepme olacaktir buzul sonrasi geri tepmeMercan adalariMercan adalarinda tektonik yukselme gorulebilir Mercandan olusan volkan gibi yuksek adalar okyanus adalari ile resmiyet kazanmistir Bu tur adalara Pasifik ten Nauru Makatea Banaba ornek verilebilir baska bir diger ornek vericek olursak yeni Kaledonya daki Mare ve Lifou adalarini verebiliriz Bu adalarin yukselisi Okyanus tektonik plakalarinin hareketinin sonucudur Yukselme ve mezardan cikarmaJeojide yuzey yukseltme olarak adlandirdigimiz yuzey yukseltme belirli bir boyuttaki yuzey alanlarindaki yukseklik olarak ifade edilir degisimlerinin ortalamasi alinir Jeoide kayalarin kayaclarin yukselmesine gore yerlerinin degistirmesini ifade eder Kayalarin yuzeyine gore yer degistirme ve cikarilmasina mezardan cikarma denilir Yukselme bir noktanin yukselisini olcmek ne kadar yuksekligi oldugunu bilinmesi ve bu yuksekligi olcmeyi gerektirmektedir Genel anlamda gomulu kayalarin veya gomulu kayaclar icin kullanilan bir yontemdir KaynakcaBu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin 1 Ingiltere ve Molnar 1990 Yuzey yukselmesi kayalarin yukselmesi ve kayalarin mezarlarinin cikarilmasi Jeoloji s 18 no 12 s 1173 1177 Soyut 2 Le Fort Patrick Himalaya nin evrimi nd 95 109 Yazdir 3 Molnar P ve P Tapponler Asya nin Senozoik Tektonigi Kita Carpismasinin Etkileri Asya daki Son Kita Tektoniginin Ozellikleri Hindistan Avrasya Carpismasinin Olarak Yorumlanabilir Science 189 4201 1975 419 26 Yazdir 4 Karlstrom KE ve digerleri 2012 Rocky Daglari ve Colorado Platosu nun manto gudumlu dinamik yukselmesi ve yuzeysel tepkisi Birlesik bir hipoteze dogru Lilhosphere s s 4 s 3 22 ozet 5 Burbank Douglas W ve Anderson Robert S Tektonik Jeomorfoloji Chishester Bati Sussex J Wiley amp Sons 2011 Yazdirin 6 Gilchrist AR MA Summerfield ve HAP Cockburn Peyzaj Diseksiyonu Izostatik Artis Ve Orejenlerin Morfolojik Gelisimi Jeoloji 22 11 1994 963 966 Yazdir radyan 7 Burbank Douglas West and Robert S Anderson Tectonic Geomorphology Malden MA Blackwell Science 2000