Temeşvarlı Osman Ağa (d. 1670 – ö. 1725[?]), Osmanlı subayı ve öz yaşam öyküsü yazarıdır. Bir savaş esiri olarak Habsburg Avusturya'sındaki maceralarını yazmıştır. Osmanlı dönemi Türkçesinde türünün tek örneğidir. Temeşvar'da(Çağdaş zamanlarda Timişoara, Romanya) Sırp kökenli bir Osmanlı olarak doğmuştur.
Arka plan
Temeşvar, Banat'a bağlı bir şehirdi. Şimdilerde Batı Romanya'da bulunur.Rumen-Sırp ve Macar yoğunluklu şehir 1552'de Osmanlılarca fethedilmiştir. Osman Ağa bu sırada düşük rütbeli bir subaydır. Yabancı dil öğrenmek ve binicilik yetenekleriyle diğerlerinin arasından sivrilmiştir.
Viyana Kuşatması başarısızlıkla sonuçlanınca, imkanlar Haçlı birliği lehinde gelişti. 1683- 1699 arasında Avrupa orduları Osmanlı'yı Macaristan'dan çıkarmak için birlik olmuştu.
Savaş sırasında
Savaş sırasında Avusturyalılar Temeşvar'ı ele geçirememişti. 1688'de Osman'ın 80 kişilik birliğine özel bir görev verildi. Lipova'daki subayların maaşlarını ulaştıracaklardı. Temeşvar'ın kuzeyindeki bu bölgeye giderken, Arad kırsalında, kendilerinden üstün Avusturyalı kuvvetler saldırdı. Şehir heyeti de teslim olmayı kararlaştırdı. Osman, 18 yaşında savaş esiri olmuştu.
Savaş Esiri Osman Ağa
Özgürlüğü için ödeme yaptığı halde, efendisi tarafından çeşitli bahanelerle salıverilmez, Kapfenberg ve Viyana zindanlarında birkaç ay geçirir. Esir olarak birkaç kez satılır. Sahipleri tarafından çokça dövülür ve kırbaçlanır. Binicilik ve Almancayı öğrenme yeteneği sayesinde gelecek yıllarda daha iyi bir hayat sürmüştü. Bir keresinde efendisi ona, Hristiyanlığa geçmesi halinde özgürlük vadetmişti. Ancak Osman reddetti.Karlofça Antlaşması'ndan sonra, 1700 yılında Temeşvar'a dönebilmişti.
Sonrası
Temeşvar'da esirliği sırasında öğrendiği Almanca sayesinde, resmi çevirmen (dragoman) oldu. 1715'te Avusturya ile başlayan yeni bir savaşta tekrar sıkıntılar yaşandı. Eugene Savoy Temeşvar'ı zapt etti. Osman Belgrad'a kaçtı. 1717'de Belgrad da elden çıktı. Bu sırada Belgrad cephaneliğini havaya uçuran Avusturyalılar Osman Ağa'nın ailesinin de bulunduğu 3.000 kişinin ölümüne neden oldular. Osman Ağa bundan sonra Vidin ve İstanbul'da çevirmenlik yaptı.
Çalışmaları
En önemli çalışması; "Gâvurların Esiri" adlı, 1724'te yazdığı eseridir. 1688-1700 arası Avusturya maceralarını anlatır. Eserin bir örneği, British Museum'dadır. (NR. MS Or. 3213)) "Nemçe Tarihi" adlı Avusturya tarihi çalışması bitirilmemiştir. 1700'den sonraki diplomatik görevlerini de yazmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Wendy Bracewell, Orientations: an anthology of East European travel writing, ca. 1550-2000, Central European University Press, 2009, , p. 42.
- ^ Osman Aga: Gavurların Esiri (Modern Turkish:Esat Mermi), Milliyet yayınları, İstanbul, 1971
- ^ . 28 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Temesvarli Osman Aga d 1670 o 1725 Osmanli subayi ve oz yasam oykusu yazaridir Bir savas esiri olarak Habsburg Avusturya sindaki maceralarini yazmistir Osmanli donemi Turkcesinde turunun tek ornegidir Temesvar da Cagdas zamanlarda Timisoara Romanya Sirp kokenli bir Osmanli olarak dogmustur Arka planTimișoara Romanya nin unlu camileri 1656 Temesvar Banat a bagli bir sehirdi Simdilerde Bati Romanya da bulunur Rumen Sirp ve Macar yogunluklu sehir 1552 de Osmanlilarca fethedilmistir Osman Aga bu sirada dusuk rutbeli bir subaydir Yabanci dil ogrenmek ve binicilik yetenekleriyle digerlerinin arasindan sivrilmistir Viyana Kusatmasi basarisizlikla sonuclaninca imkanlar Hacli birligi lehinde gelisti 1683 1699 arasinda Avrupa ordulari Osmanli yi Macaristan dan cikarmak icin birlik olmustu Savas sirasindaSavas sirasinda Avusturyalilar Temesvar i ele gecirememisti 1688 de Osman in 80 kisilik birligine ozel bir gorev verildi Lipova daki subaylarin maaslarini ulastiracaklardi Temesvar in kuzeyindeki bu bolgeye giderken Arad kirsalinda kendilerinden ustun Avusturyali kuvvetler saldirdi Sehir heyeti de teslim olmayi kararlastirdi Osman 18 yasinda savas esiri olmustu Savas Esiri Osman AgaOzgurlugu icin odeme yaptigi halde efendisi tarafindan cesitli bahanelerle saliverilmez Kapfenberg ve Viyana zindanlarinda birkac ay gecirir Esir olarak birkac kez satilir Sahipleri tarafindan cokca dovulur ve kirbaclanir Binicilik ve Almancayi ogrenme yetenegi sayesinde gelecek yillarda daha iyi bir hayat surmustu Bir keresinde efendisi ona Hristiyanliga gecmesi halinde ozgurluk vadetmisti Ancak Osman reddetti Karlofca Antlasmasi ndan sonra 1700 yilinda Temesvar a donebilmisti SonrasiTemesvar da esirligi sirasinda ogrendigi Almanca sayesinde resmi cevirmen dragoman oldu 1715 te Avusturya ile baslayan yeni bir savasta tekrar sikintilar yasandi Eugene Savoy Temesvar i zapt etti Osman Belgrad a kacti 1717 de Belgrad da elden cikti Bu sirada Belgrad cephaneligini havaya ucuran Avusturyalilar Osman Aga nin ailesinin de bulundugu 3 000 kisinin olumune neden oldular Osman Aga bundan sonra Vidin ve Istanbul da cevirmenlik yapti CalismalariEn onemli calismasi Gavurlarin Esiri adli 1724 te yazdigi eseridir 1688 1700 arasi Avusturya maceralarini anlatir Eserin bir ornegi British Museum dadir NR MS Or 3213 Nemce Tarihi adli Avusturya tarihi calismasi bitirilmemistir 1700 den sonraki diplomatik gorevlerini de yazmistir Ayrica bakinizRomanya da Islam Osmanli Habsburg SavaslariKaynakca a b Wendy Bracewell Orientations an anthology of East European travel writing ca 1550 2000 Central European University Press 2009 ISBN 978 963 9776 10 4 p 42 Osman Aga Gavurlarin Esiri Modern Turkish Esat Mermi Milliyet yayinlari Istanbul 1971 28 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Temmuz 2014