Temporal lob epilepsisi ya da kısaca TLE, yetişkin bireyde sıklıkla görülen dirençli durumdaki epilepsi sendromunun adıdır. Bu sendromun bireylerde tanımlanması sonrasında rezektif cerrahi başarısı ameliyat sonrasında yeni bellek anormalliklerinin ortaya çıkmaması ve nöbetlerin kontrol altına alınması ile ölçülür. Sendrom günümüz tıp dünyasında iyi tanımlanmış bir durumdur ve materyal özgünlüğü Milner ve ark.nın araştırmaları ile ortaya konmuştur.
Hakkında
Kavram genel anlamda sağ ve sol temporal lobların farklı türdeki hafıza materyalini işlemesi olarak tanımlanır. Kurama göre insan belleğinde sözel (verbal) ve görsel (nonverbal) materyalin ayrı olarak işlenmesi esasına ("materyale özgü olan") dayanan sağ ve sol temporal loblar görev ayrımı ile birbirlerini tamamlar. Sağ ve sol temporal loblara ait olan materyale özgü etki, sendroma yakalanan hastaların ameliyat sonrasında ortaya çıkardıkları nöropsikometrik formlarla ortaya konmuştur.
Epilepsi cerrahisi sonrasında ortaya konan araştırma ve çalışmalar ile taraf ve materyal özgünlük özelliği arasındaki anatomik hareket ve ilişkiyi açıklamaya yöneliktir. Cerrahi tedavi uygulanmamış TLE'li hastalarda görülen materyale ait bellek bozuklukları ana nöropsikolojik bozukluklar arasındadır. Bellek bozukluğu oguların hemen hemen hepsinde belirli bir seviyede gösterilmekle beraber özellikle sol mesial temporal sklerozlu (MTS) hastalarda sözel bellek yönünün işlevinde anormallikler görülür. Sözel olmayan bellek işlevinde olan kayıp sağ MTS için bazı araştırmalarla bildirilmektedir fakat diğerine göre daha az belirgindir. Genel olarak yaygın olan girdilere göre epileptik aktivite bellek bozukluklarını süreç içerisinde derinleştirir ve yaygın hale getirir. Günümüzde ilaca dirençli bir yapı gösteren TLE'li hastaların en önemli tedavi seçenekleri arasında epileptik nöbetlere neden olan bölgenin cerrahi müdahale ile çıkarılması vardır. Yapılan cerrahi müdahalenin vereceği olumlu sonuç ise diğer özellikteki fokal epilepsilere oranla yüksektir fakat ameliyat sonrasındaki nöbetlerin devamlı hale gelmesi bellek bozukluğunu artırma riskini içinde barındırır.
TLE tedavisi süresince cerrahi müdahaleye karar verme aşamasında nöropsikometrinin uygulanmasının temeli son yarım yüzyıla kadar gitmektedir. 1950'li yıllarda Scoville ve Milner gibi araştırmacıların öncü nitelikteki çalışmaları günümüzde genel prensiplerine kavuşmuştur. Değerlendirmelerin temeli de günümüzde belleğin hipokampal modeli ve materyal özgünlük kavramından meydana gelmektedir. Epileptik foküs/hipokampal hasarın EEG ve MR ile tespit edilmesi ile bellek testlerinin ortaya koydukları ilişki ve materyallere ait özgübellek bozukluğu arasındaki ilişkili ve uyumlu yapı, ameliyat sonrası süreçte hem nöbetlerin duracağı, hem de belleğe özgü sorunların gelişmeyeceğinin bir ölçütü olarak yorumlanmaktadır. Bunun tam tersi olma durumunda ise temporal lobda gösterilemeyen bir hasarın varlığına işaret edilir. Aynı zamanda bellek bozukluğu ve nöbetlerin devam etmesini ifade eder. Bu mantık materyal aitlik ve özgünlük modeline dayanmaktadır ve ameliyat öncesi karar verme durumunun temelidir.
Kaynakça
- ^ a b c Hanoğlu, Şengül, Erbayat, Özmansur, Keskinkılıç, Demirci, Polat, Yılmaz, Uzan ve Özkara. "Temporal Lob Epilepside Lateralize Edici Bulgu Olarak Materyal Spesifik Bellek Bozukluğu" (PDF). Türk Epilepsi ile Savaş Derneği. 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Nisan 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Temporal lob epilepsisi ya da kisaca TLE yetiskin bireyde siklikla gorulen direncli durumdaki epilepsi sendromunun adidir Bu sendromun bireylerde tanimlanmasi sonrasinda rezektif cerrahi basarisi ameliyat sonrasinda yeni bellek anormalliklerinin ortaya cikmamasi ve nobetlerin kontrol altina alinmasi ile olculur Sendrom gunumuz tip dunyasinda iyi tanimlanmis bir durumdur ve materyal ozgunlugu Milner ve ark nin arastirmalari ile ortaya konmustur HakkindaKavram genel anlamda sag ve sol temporal loblarin farkli turdeki hafiza materyalini islemesi olarak tanimlanir Kurama gore insan belleginde sozel verbal ve gorsel nonverbal materyalin ayri olarak islenmesi esasina materyale ozgu olan dayanan sag ve sol temporal loblar gorev ayrimi ile birbirlerini tamamlar Sag ve sol temporal loblara ait olan materyale ozgu etki sendroma yakalanan hastalarin ameliyat sonrasinda ortaya cikardiklari noropsikometrik formlarla ortaya konmustur Epilepsi cerrahisi sonrasinda ortaya konan arastirma ve calismalar ile taraf ve materyal ozgunluk ozelligi arasindaki anatomik hareket ve iliskiyi aciklamaya yoneliktir Cerrahi tedavi uygulanmamis TLE li hastalarda gorulen materyale ait bellek bozukluklari ana noropsikolojik bozukluklar arasindadir Bellek bozuklugu ogularin hemen hemen hepsinde belirli bir seviyede gosterilmekle beraber ozellikle sol mesial temporal sklerozlu MTS hastalarda sozel bellek yonunun islevinde anormallikler gorulur Sozel olmayan bellek islevinde olan kayip sag MTS icin bazi arastirmalarla bildirilmektedir fakat digerine gore daha az belirgindir Genel olarak yaygin olan girdilere gore epileptik aktivite bellek bozukluklarini surec icerisinde derinlestirir ve yaygin hale getirir Gunumuzde ilaca direncli bir yapi gosteren TLE li hastalarin en onemli tedavi secenekleri arasinda epileptik nobetlere neden olan bolgenin cerrahi mudahale ile cikarilmasi vardir Yapilan cerrahi mudahalenin verecegi olumlu sonuc ise diger ozellikteki fokal epilepsilere oranla yuksektir fakat ameliyat sonrasindaki nobetlerin devamli hale gelmesi bellek bozuklugunu artirma riskini icinde barindirir TLE tedavisi suresince cerrahi mudahaleye karar verme asamasinda noropsikometrinin uygulanmasinin temeli son yarim yuzyila kadar gitmektedir 1950 li yillarda Scoville ve Milner gibi arastirmacilarin oncu nitelikteki calismalari gunumuzde genel prensiplerine kavusmustur Degerlendirmelerin temeli de gunumuzde bellegin hipokampal modeli ve materyal ozgunluk kavramindan meydana gelmektedir Epileptik fokus hipokampal hasarin EEG ve MR ile tespit edilmesi ile bellek testlerinin ortaya koyduklari iliski ve materyallere ait ozgubellek bozuklugu arasindaki iliskili ve uyumlu yapi ameliyat sonrasi surecte hem nobetlerin duracagi hem de bellege ozgu sorunlarin gelismeyeceginin bir olcutu olarak yorumlanmaktadir Bunun tam tersi olma durumunda ise temporal lobda gosterilemeyen bir hasarin varligina isaret edilir Ayni zamanda bellek bozuklugu ve nobetlerin devam etmesini ifade eder Bu mantik materyal aitlik ve ozgunluk modeline dayanmaktadir ve ameliyat oncesi karar verme durumunun temelidir Kaynakca a b c Hanoglu Sengul Erbayat Ozmansur Keskinkilic Demirci Polat Yilmaz Uzan ve Ozkara Temporal Lob Epilepside Lateralize Edici Bulgu Olarak Materyal Spesifik Bellek Bozuklugu PDF Turk Epilepsi ile Savas Dernegi 16 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Nisan 2017 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link