Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Teodor Kasap (Yunanca: Θεόδωρος Κασάπης Theodoros Kasapis, d. 10 Kasım 1835, Kayseri, Tavlasun – ö. 5 Haziran 1897, İstanbul), Rum kökenli Osmanlı gazeteci, yazar ve çevirmen.
| Teodor Kasap | |
|---|---|
 Teodor Kasap | |
| Doğum | 10 Kasım 1835, Tavlasun, Kayseri, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 5 Haziran 1897 (61 yaşında) İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Meslek | Yazar, yayıncı, çevirmen |
| Milliyet | Rum |
Teodor Kasap, Osmanlı basın tarihinde Türkçe olarak çıkarılan ilk siyasi mizah dergisi Diyojen'i yayımlamıştır. Türk okurunun tanıdığı ilk Batılı roman örneklerinden biri olan Monte Cristo Kontu adlı hacimli romanı çevirmiş; ayrıca Moliere’den yaptığı çeviri ve uyarlamalarla Türk tiyatrosunun ilk çeviri ve adaptasyon (uyarlama) yazarlarından birisi olmuştur.
Yaşamı
1835 yılında Tavlasun’da dünyaya geldi. Kayseri’nin ünlü Kasapoğulları ailesine mensup olan babası Serefaim, yörenin ünlü kumaşçılarındandı. On üç yaşında iken babasını kaybetti ve ailesi ile Kostantiniyye'ye (İstanbul’a) taşındı. Kapalıçarşı’da bir kumaşçının yanında çıraklık yaparak Kuruçeşme Rum Okulu’nda öğrenimini sürdürdü. Kendi kendine Fransızca öğrendi.
Bir alışveriş sırasında tanıştığı bir Fransız subayının yardımıyla 1856’da Fransa’ya gitti ve Paris’te öğrenim gördü. Tanıştığı subay, ünlü Fransız yazar Alexandre Dumas’nın kuzeni idi. Fransa’da gazeteci ve yazar muhiti içine giren Teodor Kasap, Alexandre Dumas’nın özel sekreterliğini yaptı ve onunla birçok seyahate katıldı.
1870 yılında İstanbul’a dönüp Kurtuluş Rum Mektebi’nde Fransızca dersleri vermeye başladı. Okulda tanıştığı "Iuliya" adlı hanımla evlendi. Galata Yenicami caddesindeki Zincirli Han’da matbaa kurup yayımcılığa başladı. Fransızca “Diogène” ve Rumca “Momos” adında birer mizah dergisi çıkardıktan sonra Türkçe "Diyojen"i yayımlamaya başladı (24 Kasım 1870). Bu üç derginin yazarları ile makale ve fıkraları aynı idi.Osmanlılığa son derece bağlı olan Teodor Kasap, o yıllarda Rum ve Yunanlarla diğer azınlıkların ayrılıkçı hareketleri ve Osmanlı düşmanlıklarına karşı şiddetle mücadele etti.
Diyojen, Osmanlı basın tarihinde Türkçe olarak çıkarılan mizah dergilerinin dördüncüsü idi ancak birkaç ay önce çıkmaya başlayan diğer yayınlar (Terakkî Mizah, Asır Eğlence, Terakkî Küçük Mizah) gündelik gazetelerin paralı ilâveleri idi ve siyasi içerikli değillerdi.Diyoejen ise Osmanlı basın tarihinin Türkçe yayımlanan ilk siyasi içerikli dergisi oldu. Âli Bey, Recaizade Ekrem ve Namık Kemal’in yazılarıyla gazete, dönemin ilgiyle izlenen muhalefet organlarından biri oldu. Teodor Kasap, Fransa’da edindiği mizah kültürü ve gazetecilik tecrübesiyle, çevresine maaşlı olarak topladığı o yılların en kuvvetli kalemleri sayesinde Diyojen’in devrin en yüksek tirajına ulaşmasını sağlamıştı. Yayımlanan makale ve fıkralarının hemen hepsi, memleketin siyasî ve sosyal hayatı hakkında mizahî üslûpta eleştirilerdi.
1871’de Alexandre Dumas’nın Monte Cristo Kontu romanını çevirmeye başladı. Otuz kadar kişinin yardımıyla üç yılda tamamlanan bu çeviri, büyük bir okur kitlesi buldu; çünkü Türk okurunun tanıdığı ilk Batılı roman örneği idi.
Daha önce Hükümet tarafından dört defa geçici olarak kapatılan Diyojen’in imtiyazı, 183. sayısında Rus Çarı ve Mısır Hidivi ağzından yazılan mizahî mektuplardan dolayı iptal edildi ve yayımı durduruldu. Teodor Kasap bunun üzerine Çıngıraklı Tatar, o da kapatılınca ve adlı mizah gazetelerini çıkardı. Ayrıca “Zvınçatiy glumço” (Zilli Avanak) (1873); “Şutos” (Şakacı) (1873-1874), “Kosturka” (Paslı Bıçak, 1874) adlı Bulgarca mizah gazetelerinin de sahibi idi.
Teodor Kasap, Diyojen ve Hayal gazetelerinde tiyatro üzerine de yazılar yazdı. Güllü Agop’un sahnelediği oyunları Fransız ahlak ve anlayışını yansıtması, kötü çevrilmiş olması ve oyuncuların telaffuz bozuklukları nedeniyle eleştirdi.Orta oyunu geleneği türünde yerli eserler yazılmasını savundu ve İşkilli Memo (1874), Pinti Hamit (1875) adlı eserleri Moliere oyunlarından, Para Mesleği (1875) oyununu ise Alexandre Dumas'ın bir oyunundan uyarladı. Bir rivayete göre, Moliere’in Cimri eserinden uyarladığı oyuna Pinti Hamit adını vermesinden ötürü Abdülhamid, şehzadeliği döneminde kendisine kinlenmiştir.
Hayal beş defa kapatıldı ve değişik sayılarında imtiyaz sahibi değiştirildi. Elleri zincirle bağlı Karagöz’ün “Kanun dairesinde serbestî” alt yazılı karikatürü nedeniyle II. Abdülhamid'in iradesiyle hakkında dava açıldı. Mart 1877’de üç yıl hapse mahkûm edildi. Türkçe konuştuğu halde yazı yazamayan Teodor Kasap, yazı yazmayı hapishanede öğrendi. Kefaletle tahliye edilmesinden sonra tekrar tutuklanmaktan korkup bir gemiyle Fransa’ya kaçtı. Paris’te yazdığı Lettres à S. E. Said Pacha adlı kitapta Sultan Abdülhamid’i ve devlet yönetim sistemini ağır bir dille eleştirdi. Paris, Cenevre, Napoli ve Londra arasında sürekli dolaştı. Ali Şefkati ile birlikte 1879-1881 yılları arasında İstikbal adlı gazeteyi yeniden çıkardı. Ebüzziya Tevfik Bey’in II. Abdülhamid’e yazdığı bir yazı sonucu affa uğradı ve 1881’de İstanbul’a döndü.
“Kitâbî-i Hazret-i Şehriyârî” (Mabeyn kütüphanecisi) olarak saray kütüphanesine alındı; hayatının sonuna kadar bu görevde kaldı. Sultan için polisiye romanlar çevirdi. Monte Kristo tarzında Sarı Yûsuf’u yazdı. 5 Haziran 1897'de İstanbul'da hayatını kaybetti.
Eserleri
Telif Eserler
- La question des réformes et des garanties (İstanul, 1876).
- Lettres à S. E. Said Pacha (Paris, 1877).
- Sarı Yûsuf (Haydut Yûsuf).
Adapte ve Çevirileri
- Monte Kristo; Alexandre Dumas'ın “Le comte de Monte Cristo” adlı romanının çevirisi
- Pinti Hamid; Molière’in "L’Avare" (1668) adlı komedisinden adapte
- İşkilli Memo; Molière’in "Sganarelle ou le Cocu imaginaire" (1660) adlı bir perdelik manzum oyunundan adapte
- Para Meselesi; Alexandre Dumas'ın "Fils’in La Question d’argent" (1857) adlı komedisinin çevirisi
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h Turgut, Kurt (2011). (PDF). Türk Diyanet Vakfı. s. Cilt 40 473-475. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2015.
- ^ a b c d Ziyad, Ebuzziya (1994). (PDF). Türk Diyanet Vakfı. s. Cilt 9 479-480. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2015.
- ^ Er, Ayten (1995). . Atatürk Üniversitesi. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2015.
- ^ Erdoğan, Mehemt (Güz 2014). (PDF). Alko Djital Baskı Merkezi. s. 169-177. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2015.
- ^ a b Topuz, Hıfzı (1978), 100 soruda Türk Basın Tarihi, Gerçek Kitabevi, ss. 51,58-73
- ^ Necip Fazıl Kısakürek, Ulu Hakan:II. Abdülamid Han, Büyük Doğu Yayınları
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Teodor Kasap Yunanca 8eodwros Kasaphs Theodoros Kasapis d 10 Kasim 1835 Kayseri Tavlasun o 5 Haziran 1897 Istanbul Rum kokenli Osmanli gazeteci yazar ve cevirmen Teodor KasapTeodor KasapDogum10 Kasim 1835 Tavlasun Kayseri Osmanli ImparatorluguOlum5 Haziran 1897 61 yasinda Istanbul Osmanli ImparatorluguMeslekYazar yayinci cevirmenMilliyetRumDiyojen in ilk sayisi 24 Kasim 1870 Teodor Kasap Osmanli basin tarihinde Turkce olarak cikarilan ilk siyasi mizah dergisi Diyojen i yayimlamistir Turk okurunun tanidigi ilk Batili roman orneklerinden biri olan Monte Cristo Kontu adli hacimli romani cevirmis ayrica Moliere den yaptigi ceviri ve uyarlamalarla Turk tiyatrosunun ilk ceviri ve adaptasyon uyarlama yazarlarindan birisi olmustur Yasami1835 yilinda Tavlasun da dunyaya geldi Kayseri nin unlu Kasapogullari ailesine mensup olan babasi Serefaim yorenin unlu kumascilarindandi On uc yasinda iken babasini kaybetti ve ailesi ile Kostantiniyye ye Istanbul a tasindi Kapalicarsi da bir kumascinin yaninda ciraklik yaparak Kurucesme Rum Okulu nda ogrenimini surdurdu Kendi kendine Fransizca ogrendi Bir alisveris sirasinda tanistigi bir Fransiz subayinin yardimiyla 1856 da Fransa ya gitti ve Paris te ogrenim gordu Tanistigi subay unlu Fransiz yazar Alexandre Dumas nin kuzeni idi Fransa da gazeteci ve yazar muhiti icine giren Teodor Kasap Alexandre Dumas nin ozel sekreterligini yapti ve onunla bircok seyahate katildi 1870 yilinda Istanbul a donup Kurtulus Rum Mektebi nde Fransizca dersleri vermeye basladi Okulda tanistigi Iuliya adli hanimla evlendi Galata Yenicami caddesindeki Zincirli Han da matbaa kurup yayimciliga basladi Fransizca Diogene ve Rumca Momos adinda birer mizah dergisi cikardiktan sonra Turkce Diyojen i yayimlamaya basladi 24 Kasim 1870 Bu uc derginin yazarlari ile makale ve fikralari ayni idi Osmanliliga son derece bagli olan Teodor Kasap o yillarda Rum ve Yunanlarla diger azinliklarin ayrilikci hareketleri ve Osmanli dusmanliklarina karsi siddetle mucadele etti Diyojen Osmanli basin tarihinde Turkce olarak cikarilan mizah dergilerinin dorduncusu idi ancak birkac ay once cikmaya baslayan diger yayinlar Terakki Mizah Asir Eglence Terakki Kucuk Mizah gundelik gazetelerin parali ilaveleri idi ve siyasi icerikli degillerdi Diyoejen ise Osmanli basin tarihinin Turkce yayimlanan ilk siyasi icerikli dergisi oldu Ali Bey Recaizade Ekrem ve Namik Kemal in yazilariyla gazete donemin ilgiyle izlenen muhalefet organlarindan biri oldu Teodor Kasap Fransa da edindigi mizah kulturu ve gazetecilik tecrubesiyle cevresine maasli olarak topladigi o yillarin en kuvvetli kalemleri sayesinde Diyojen in devrin en yuksek tirajina ulasmasini saglamisti Yayimlanan makale ve fikralarinin hemen hepsi memleketin siyasi ve sosyal hayati hakkinda mizahi uslupta elestirilerdi 1871 de Alexandre Dumas nin Monte Cristo Kontu romanini cevirmeye basladi Otuz kadar kisinin yardimiyla uc yilda tamamlanan bu ceviri buyuk bir okur kitlesi buldu cunku Turk okurunun tanidigi ilk Batili roman ornegi idi Daha once Hukumet tarafindan dort defa gecici olarak kapatilan Diyojen in imtiyazi 183 sayisinda Rus Cari ve Misir Hidivi agzindan yazilan mizahi mektuplardan dolayi iptal edildi ve yayimi durduruldu Teodor Kasap bunun uzerine Cingirakli Tatar o da kapatilinca ve adli mizah gazetelerini cikardi Ayrica Zvincatiy glumco Zilli Avanak 1873 Sutos Sakaci 1873 1874 Kosturka Pasli Bicak 1874 adli Bulgarca mizah gazetelerinin de sahibi idi II Abdulhamid doneminde 1877 de yasaklanmadan once Hayal Dergisi nde Sayi 319 8 Subat 1292 20 Subat 1877 yayinlanan ve basinda ifade ozgurlugunu hicveden Teodor Kasap in mahkumiyetine neden olan mizahi karikatur Ingilizce versiyonu Orjinal alt yazilari Osmanli Turkcesi dir Burada elleri ayaklari zincirlenen Karagoz Nedir bu hal ya Karagoz diye soran Hacivat a Kanun dairesinde serbesti yanitini vermektedir Yine bu karikaturden 5 ay sonra Hayal Mizah Dergisi Caylak Mizah Dergisi ile birlikte yasaklanacaktir 2 Mesrutiyet e kadar Osmanli topraklarinin icinde tek bir mizah dergisi bile cikmamis cikarilmasina da 2 Abdulhamid ce izin verilmemistir Mizah dergileri kacak olarak ulkeye yurtdisindan sokulmustur Teodor Kasap Diyojen ve Hayal gazetelerinde tiyatro uzerine de yazilar yazdi Gullu Agop un sahneledigi oyunlari Fransiz ahlak ve anlayisini yansitmasi kotu cevrilmis olmasi ve oyuncularin telaffuz bozukluklari nedeniyle elestirdi Orta oyunu gelenegi turunde yerli eserler yazilmasini savundu ve Iskilli Memo 1874 Pinti Hamit 1875 adli eserleri Moliere oyunlarindan Para Meslegi 1875 oyununu ise Alexandre Dumas in bir oyunundan uyarladi Bir rivayete gore Moliere in Cimri eserinden uyarladigi oyuna Pinti Hamit adini vermesinden oturu Abdulhamid sehzadeligi doneminde kendisine kinlenmistir Hayal bes defa kapatildi ve degisik sayilarinda imtiyaz sahibi degistirildi Elleri zincirle bagli Karagoz un Kanun dairesinde serbesti alt yazili karikaturu nedeniyle II Abdulhamid in iradesiyle hakkinda dava acildi Mart 1877 de uc yil hapse mahkum edildi Turkce konustugu halde yazi yazamayan Teodor Kasap yazi yazmayi hapishanede ogrendi Kefaletle tahliye edilmesinden sonra tekrar tutuklanmaktan korkup bir gemiyle Fransa ya kacti Paris te yazdigi Lettres a S E Said Pacha adli kitapta Sultan Abdulhamid i ve devlet yonetim sistemini agir bir dille elestirdi Paris Cenevre Napoli ve Londra arasinda surekli dolasti Ali Sefkati ile birlikte 1879 1881 yillari arasinda Istikbal adli gazeteyi yeniden cikardi Ebuzziya Tevfik Bey in II Abdulhamid e yazdigi bir yazi sonucu affa ugradi ve 1881 de Istanbul a dondu Kitabi i Hazret i Sehriyari Mabeyn kutuphanecisi olarak saray kutuphanesine alindi hayatinin sonuna kadar bu gorevde kaldi Sultan icin polisiye romanlar cevirdi Monte Kristo tarzinda Sari Yusuf u yazdi 5 Haziran 1897 de Istanbul da hayatini kaybetti EserleriTelif Eserler La question des reformes et des garanties Istanul 1876 Lettres a S E Said Pacha Paris 1877 Sari Yusuf Haydut Yusuf Adapte ve Cevirileri Monte Kristo Alexandre Dumas in Le comte de Monte Cristo adli romaninin cevirisi Pinti Hamid Moliere in L Avare 1668 adli komedisinden adapte Iskilli Memo Moliere in Sganarelle ou le Cocu imaginaire 1660 adli bir perdelik manzum oyunundan adapte Para Meselesi Alexandre Dumas in Fils in La Question d argent 1857 adli komedisinin cevirisiKaynakca a b c d e f g h Turgut Kurt 2011 PDF Turk Diyanet Vakfi s Cilt 40 473 475 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 26 Kasim 2015 a b c d Ziyad Ebuzziya 1994 PDF Turk Diyanet Vakfi s Cilt 9 479 480 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 26 Kasim 2015 Er Ayten 1995 Ataturk Universitesi 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Kasim 2015 Erdogan Mehemt Guz 2014 PDF Alko Djital Baski Merkezi s 169 177 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2015 a b Topuz Hifzi 1978 100 soruda Turk Basin Tarihi Gercek Kitabevi ss 51 58 73 Necip Fazil Kisakurek Ulu Hakan II Abdulamid Han Buyuk Dogu Yayinlari Arsivlenmis kopya 13 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Agustos 2020