Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Theodahad (~480, Tauresium - 536) 534-536 döneminde İtalya'da Ostrogotlar Krallığı üçüncü kralı.
| Theodahad | |
|---|---|
 Theodahad adına Roma'da bastırılan sikke üzerinde solda | |
| Ostrogotlar Kralı | |
| Hüküm süresi | 534-536 |
| Önce gelen | Athalarik |
| Sonra gelen | Vitiges |
| Doğum | yak. 480 Tauresium) |
| Ölüm | 536 |
| Çocuk(lar)ı | Teodegisclus ve Theodenantha |
Hayatı
Theodahad (yak.) 480'de Tauresium'da doğmuştur. Annesi olup birinci İtalya Ostrogotlar Krallığı kralı olan Büyük Teoderik'in kız kardeşi idi.Büyük Teoderik'in İtalya'ya Odoacer'i yenip Ostrogotlar Krallığı kurduğu ile zaman İtalya'ya göç ettiği bildirilmektedir. Theodahad adının Gotça dilindeki "halk" ve "çatışma" sözcüklerinden oluştuğu bildirilmektedir.
Ostrogotlar kavminin geleneksel kraliyet hanedanı Amal'nın üyesi olan bir prens olarak gayet iyi bir eğitim aldığı bildirmektedir. Propokopius "De Bello Gothico (Gotlar Savaşı)" adlı eserinde Theodahad'nin Latince ve Plato'nun felsefesini gayet iyi bildiğini; ama şahsen çekingen hatta korkak olduğunu ve askeri elbiseler giymeyi sevdiğini yazmıştır.
Teoderik'in İtalya'da hükümdarlığı sırasında Toskana bölgesi valisi yapıldı. Bu görevde iken kendi başına buyruk olarak Ravenna'dan bağımsız olarak epeyce büyük sayıda ve alanda araziyi kendi mülkiyetine geçirmesi hakkında şikayetler Ravenna'ya erişmeye başladı. Kral Büyük Teoderik ona bu kendi başına buyruk faaliyetlerini durdurması hakkında ihtarlarda bulundu. Büyük Teoderik'in ölümünden sonra kral yapılan torunu Athalarik döneminde kral naibi olan Teoderik'in kızkardeşi ve kralın annesi Amalasuntha krallığı idare etmekteyken yeni şikayetler üzerine Theodehad'ı Toskana valiliğinden geri aldı; onu Ravenna'ya getirtti. Theodahad'ın kanunsuz ve adaletsiz olarak eline geçirmiş olduğu iddia edilen arazileri eski sahiplerine geri vermesini emretti. Theodahad Ravenna'ya geldikten sonra Doğu Roma imparatoru temsilcisi ile görüşerek eğer kendisine büyük para tazminatı verilir; kendisi Roma Senatosu üyesi yapılır ve Konstantinopolis'te yaşamak için kendine yeterli emeklilik maaşı bağlanırsa, Toskana bölgesini Doğu Roma'nın egemenliğine geçirebileceğini bildirdiği belgelenmiştir.
Amal hanedanının babadan oğula geçen son erkek üyesi olan kral Athalarik genç yaşta 2 Ekim 534'te ölmesi üzerine tahta naibi olan ve gerçekte devleti yöneten annesi Amalasuntha bundan sonra da devleti de facto yönetmeye devam edebilmesi için kendine bir eş aramak zorunda kaldı. En uygun kişinin doğrudan doğruya olmadan ama yine de Amal sülalesinden olan kendi kuzeni olan Theodahad ile evlenmesinin en uygun çare olacağını düşündü. Böylece Amalasuntha ile o zaman 55 yaşlarını aşkın Theodahad resmen evlilik yaptılar ve Theodahad da "ortak kral" olarak Amalasuntha ile birlikte Ostrogotlar Krallığı devletini idare etmeye başladı. Bu sırada verilen bir ziyafetten sonra Theodahad'ın üvey annesi olan Audofleda öldü. Theodahad bu ölüme karısının sebep olduğunu iddia edip bu nedenle karısının tutuklanması gerektiğine karar verdi.
Günün kronik tarihçileri ve birçok sonraki tarihçi bunun geçersiz bir bahane olduğunu iddia etmektedirler. Ravenna'da Amalasuntha'nın yönetiminden hoşlanmayıp onun elinden devlet idaresini almaya çalışan önemli bir Ostrogotlar soyluları kliği bulunduğu bilinmekteydi. Daha oğlu ölmeden önce bu komploların kendi rejimine büyük bir tehdit oluşturduğuna karar veren Amalasuntha, bu soylu komplocuların üçünü idam ettirmişti. Tutuklanmadan hemen önce de bu kliğin güçlenmeye başladığını hisseden ve kendisini güvende hissetmeyen Amalasuntha'nın yeni Bizans İmparatoru olan I. Justinianus'a bir mektup göndererek Ostrogot asilleri tarafından iktidardan ve İtalya'dan uzaklaştırılırsa Konstantinopolis'e sığınma imkânı olup olmadığını sormuştu. Theodahad'ın da bu kliğe yakınlaşıp onların isteklerine uygun bir politika gütmeye başlaması dolayısıyla karısını tutuklattığı kabul edilmektedir.
Theodahad önce Amalasuntha'ya yakın olan devletin en yüksek memurlarının işlerine son vermişti. Sonra Amalasuntha'yı kraliçelikten men ederek Toskana'da üzerinde bulunan "Martana" adasında bir kalede sürgüne ve hapse gönderdi. Fakat bu politikasını hukuken vasal olduğu Konstantinopolis'teki Doğu Roma İmparatoru I. Justinianus'a açıklaması gerekmekteydi. İmparator I. Justinianus ise İtalya'yı tekrar Doğu İmparatorluğu'na katma stratejisi uygulamaya karar vermişti. Bu gelişmeden haberdar olan Theodahad karısını tutuklamaya aldırdıktan bir yıl sonra 30 Nisan 534/535'te onu tutuklu olduğu Martana adasında hamamda iken boğdurarak öldürtmüştür.
I. Justinianus İtalya'yı tekrar Doğu Roma İmparatorluğu'na katma stratejisi uygulamak için önce Amalasuntha taht naibi iken general Belisarius komutasında Sicilya'ya donanma ve asker göndermişti. Amalasuntha, Sicilya'da çok az sayıda Ostrogot asıllı vatandaş bulunduğu ve nüfusu çoğunluğu Roma vatandaşlığı statülülerden oluştuğu için imparatorluk birliklerinin Sicilya'ya çıkmasına izin vermişti. İmparatorluk birlikleri hemen hemen hiç direniş görmeden Sicilya'yı ele geçirmekte iken Theodahad karısını tutuklatmıştı. I. Justinianus bunu kınamış ve hatta onu sürgünden kurtarmak için bazı planlar yapmıştı. Fakat 30 Nisan 534/535'te Amalasuntha öldürülünce I. Justinianus bunu bir casus belli (savaş nedeni) olarak kullanıp Belisarius'un askerlerini İtalya anakarasına geçirmesine emir verip Ostrogotlar Krallığı ile Doğu Roma İmparatorluğu arasında 535-554 döneminde sürecek uzun Gotlar Savaşı'nı başlatmıştır. Bu savaşın antik tarihini yazan Proskopiusa göre:
İmparatorluk saltanatının dokuzuncu yılında, Amalasuntha'ya ne olduğu haberini öğrenir öğrenmez, hemen savaş başlattı.
536 ilkbaharının sonlarına doğru Belisarius, ordusunun önünde Sicilya'dan İtalyan yarımadasına çıktı. Messina Boğazı üzerinde bulunan "Rheguim" şehrini (modern Reggio Calabria) ele geçirdi. Sonra ilerleyen Doğu Roma ordusu Napoli'yi kuşatıp ele geçirip Campania bölgesinde ilerlemeye başladı. Ostrogotların bu başarısızlığı Kralı Theodahad'ın aktif olmamasına atfedildi. Doğu Romalılar ordusuna karşı direnen Ostrogotlar Krallığı ordusu bir Ostrogot asıllı olan general Vitiges komutasında bulunmaktaydı. Bu ordunun askerleri kral olan Theodahad'ın Belisarius'a karşı çok çekingen ve korkak olarak davrandığından ve Vitiges'in emrindeki orduya hiç destek sağlamadığından şikayetçilerdi. Belisarius ordusu Roma'ya yaklaştıkça ve kralın buna hiç karşılıkta bulunmayacağı daha da açıklaştıkça, ordu mensupları arasında Theodahad'ın kendilerine ihanet edecekleri hissi çoğaldı. Sonuna Ostrogotlar ordusu askerleri Theodahad yerine Ostrogotlar Kralı olarak kendi generalleri olan Vitiges'i getirmeye karar verip onu antik Romalı geleneğine göre kalkanları üzerine kaldırarak kral ilan ettiler. Bundan sonra yeni kral olarak Vitiges Roma'ya döndü. Fakat Theodadad buradan krallığın başkenti olan Ravenna'ya doğru kaçmıştı. Yeni kral Vitiges Optaris adlı bir Ostrogot soyluyu eski kralı yakalamak için kovalamaya memur etti. Optaris, Theodahad ve küçük maiyetine Vatreus Çayı'nın dar vadisinde yetişti. Theodahad yakalandı ve hemen idam edildi. Kesilen kafası yeni Ostrogotlar Kralı ilan edilen Vitiges'e gönderildi.
Theodahad'ın Gudeliva adlı bir kadınla yaşayıp ondan isimleri Teodegisclus ve Theodenantha olan iki kız çocuğunun olduğu da belgelenmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Modern Makedonya'da Üsküp yakınlarında
- ^ Jordanes Theodehadı qui postea rex fuit nin annesinin Amalfridam germanam suam [Theoderici] olduğunu bildirir.
- ^ Vitiello, Massimiliano,(2014) Theodahad, A Platonic King at the Collapse of Ostrogothic Italy, Toronto: University of Toronto Press, s.15
- ^ Jordanes, c:LIX, s.:51 ve Herwig Wolfram (1998), s.:338
- ^ Procopius, De Bello Gothico I.V.1
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Theodahad ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Vitiello, Massimiliano, (2014) Theodahad, A Platonic King at the Collapse of Ostrogothic Italy, Toronto: University of Toronto Press, (İngilizce)
- Wolfram, Herwig (2001) Die Goten, Munih: 4. Auflage (Almanca)
- Bury, J. B. (1923) ''History of the Later Roman Empire [1]2 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (İngilizce)
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Athalarik | Ostrogotlar Kralı 534–536 | Sonra gelen: Vitiges |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Theodahad 480 Tauresium 536 534 536 doneminde Italya da Ostrogotlar Kralligi ucuncu krali TheodahadTheodahad adina Roma da bastirilan sikke uzerinde soldaOstrogotlar KraliHukum suresi534 536Once gelenAthalarikSonra gelenVitigesDogumyak 480 Tauresium Olum536Cocuk lar iTeodegisclus ve TheodenanthaHayatiTheodahad yak 480 de Tauresium da dogmustur Annesi olup birinci Italya Ostrogotlar Kralligi krali olan Buyuk Teoderik in kiz kardesi idi Buyuk Teoderik in Italya ya Odoacer i yenip Ostrogotlar Kralligi kurdugu ile zaman Italya ya goc ettigi bildirilmektedir Theodahad adinin Gotca dilindeki halk ve catisma sozcuklerinden olustugu bildirilmektedir Ostrogotlar kavminin geleneksel kraliyet hanedani Amal nin uyesi olan bir prens olarak gayet iyi bir egitim aldigi bildirmektedir Propokopius De Bello Gothico Gotlar Savasi adli eserinde Theodahad nin Latince ve Plato nun felsefesini gayet iyi bildigini ama sahsen cekingen hatta korkak oldugunu ve askeri elbiseler giymeyi sevdigini yazmistir Teoderik in Italya da hukumdarligi sirasinda Toskana bolgesi valisi yapildi Bu gorevde iken kendi basina buyruk olarak Ravenna dan bagimsiz olarak epeyce buyuk sayida ve alanda araziyi kendi mulkiyetine gecirmesi hakkinda sikayetler Ravenna ya erismeye basladi Kral Buyuk Teoderik ona bu kendi basina buyruk faaliyetlerini durdurmasi hakkinda ihtarlarda bulundu Buyuk Teoderik in olumunden sonra kral yapilan torunu Athalarik doneminde kral naibi olan Teoderik in kizkardesi ve kralin annesi Amalasuntha kralligi idare etmekteyken yeni sikayetler uzerine Theodehad i Toskana valiliginden geri aldi onu Ravenna ya getirtti Theodahad in kanunsuz ve adaletsiz olarak eline gecirmis oldugu iddia edilen arazileri eski sahiplerine geri vermesini emretti Theodahad Ravenna ya geldikten sonra Dogu Roma imparatoru temsilcisi ile goruserek eger kendisine buyuk para tazminati verilir kendisi Roma Senatosu uyesi yapilir ve Konstantinopolis te yasamak icin kendine yeterli emeklilik maasi baglanirsa Toskana bolgesini Dogu Roma nin egemenligine gecirebilecegini bildirdigi belgelenmistir Amal hanedaninin babadan ogula gecen son erkek uyesi olan kral Athalarik genc yasta 2 Ekim 534 te olmesi uzerine tahta naibi olan ve gercekte devleti yoneten annesi Amalasuntha bundan sonra da devleti de facto yonetmeye devam edebilmesi icin kendine bir es aramak zorunda kaldi En uygun kisinin dogrudan dogruya olmadan ama yine de Amal sulalesinden olan kendi kuzeni olan Theodahad ile evlenmesinin en uygun care olacagini dusundu Boylece Amalasuntha ile o zaman 55 yaslarini askin Theodahad resmen evlilik yaptilar ve Theodahad da ortak kral olarak Amalasuntha ile birlikte Ostrogotlar Kralligi devletini idare etmeye basladi Bu sirada verilen bir ziyafetten sonra Theodahad in uvey annesi olan Audofleda oldu Theodahad bu olume karisinin sebep oldugunu iddia edip bu nedenle karisinin tutuklanmasi gerektigine karar verdi Gunun kronik tarihcileri ve bircok sonraki tarihci bunun gecersiz bir bahane oldugunu iddia etmektedirler Ravenna da Amalasuntha nin yonetiminden hoslanmayip onun elinden devlet idaresini almaya calisan onemli bir Ostrogotlar soylulari kligi bulundugu bilinmekteydi Daha oglu olmeden once bu komplolarin kendi rejimine buyuk bir tehdit olusturduguna karar veren Amalasuntha bu soylu komplocularin ucunu idam ettirmisti Tutuklanmadan hemen once de bu kligin guclenmeye basladigini hisseden ve kendisini guvende hissetmeyen Amalasuntha nin yeni Bizans Imparatoru olan I Justinianus a bir mektup gondererek Ostrogot asilleri tarafindan iktidardan ve Italya dan uzaklastirilirsa Konstantinopolis e siginma imkani olup olmadigini sormustu Theodahad in da bu klige yakinlasip onlarin isteklerine uygun bir politika gutmeye baslamasi dolayisiyla karisini tutuklattigi kabul edilmektedir Theodahad once Amalasuntha ya yakin olan devletin en yuksek memurlarinin islerine son vermisti Sonra Amalasuntha yi kralicelikten men ederek Toskana da uzerinde bulunan Martana adasinda bir kalede surgune ve hapse gonderdi Fakat bu politikasini hukuken vasal oldugu Konstantinopolis teki Dogu Roma Imparatoru I Justinianus a aciklamasi gerekmekteydi Imparator I Justinianus ise Italya yi tekrar Dogu Imparatorlugu na katma stratejisi uygulamaya karar vermisti Bu gelismeden haberdar olan Theodahad karisini tutuklamaya aldirdiktan bir yil sonra 30 Nisan 534 535 te onu tutuklu oldugu Martana adasinda hamamda iken bogdurarak oldurtmustur I Justinianus Italya yi tekrar Dogu Roma Imparatorlugu na katma stratejisi uygulamak icin once Amalasuntha taht naibi iken general Belisarius komutasinda Sicilya ya donanma ve asker gondermisti Amalasuntha Sicilya da cok az sayida Ostrogot asilli vatandas bulundugu ve nufusu cogunlugu Roma vatandasligi statululerden olustugu icin imparatorluk birliklerinin Sicilya ya cikmasina izin vermisti Imparatorluk birlikleri hemen hemen hic direnis gormeden Sicilya yi ele gecirmekte iken Theodahad karisini tutuklatmisti I Justinianus bunu kinamis ve hatta onu surgunden kurtarmak icin bazi planlar yapmisti Fakat 30 Nisan 534 535 te Amalasuntha oldurulunce I Justinianus bunu bir casus belli savas nedeni olarak kullanip Belisarius un askerlerini Italya anakarasina gecirmesine emir verip Ostrogotlar Kralligi ile Dogu Roma Imparatorlugu arasinda 535 554 doneminde surecek uzun Gotlar Savasi ni baslatmistir Bu savasin antik tarihini yazan Proskopiusa gore Imparatorluk saltanatinin dokuzuncu yilinda Amalasuntha ya ne oldugu haberini ogrenir ogrenmez hemen savas baslatti 536 ilkbaharinin sonlarina dogru Belisarius ordusunun onunde Sicilya dan Italyan yarimadasina cikti Messina Bogazi uzerinde bulunan Rheguim sehrini modern Reggio Calabria ele gecirdi Sonra ilerleyen Dogu Roma ordusu Napoli yi kusatip ele gecirip Campania bolgesinde ilerlemeye basladi Ostrogotlarin bu basarisizligi Krali Theodahad in aktif olmamasina atfedildi Dogu Romalilar ordusuna karsi direnen Ostrogotlar Kralligi ordusu bir Ostrogot asilli olan general Vitiges komutasinda bulunmaktaydi Bu ordunun askerleri kral olan Theodahad in Belisarius a karsi cok cekingen ve korkak olarak davrandigindan ve Vitiges in emrindeki orduya hic destek saglamadigindan sikayetcilerdi Belisarius ordusu Roma ya yaklastikca ve kralin buna hic karsilikta bulunmayacagi daha da aciklastikca ordu mensuplari arasinda Theodahad in kendilerine ihanet edecekleri hissi cogaldi Sonuna Ostrogotlar ordusu askerleri Theodahad yerine Ostrogotlar Krali olarak kendi generalleri olan Vitiges i getirmeye karar verip onu antik Romali gelenegine gore kalkanlari uzerine kaldirarak kral ilan ettiler Bundan sonra yeni kral olarak Vitiges Roma ya dondu Fakat Theodadad buradan kralligin baskenti olan Ravenna ya dogru kacmisti Yeni kral Vitiges Optaris adli bir Ostrogot soyluyu eski krali yakalamak icin kovalamaya memur etti Optaris Theodahad ve kucuk maiyetine Vatreus Cayi nin dar vadisinde yetisti Theodahad yakalandi ve hemen idam edildi Kesilen kafasi yeni Ostrogotlar Krali ilan edilen Vitiges e gonderildi Theodahad in Gudeliva adli bir kadinla yasayip ondan isimleri Teodegisclus ve Theodenantha olan iki kiz cocugunun oldugu da belgelenmistir Ayrica bakinizOstrogotlar KralligiKaynakca Modern Makedonya da Uskup yakinlarinda Jordanes Theodehadi qui postea rex fuit nin annesinin Amalfridam germanam suam Theoderici oldugunu bildirir Vitiello Massimiliano 2014 Theodahad A Platonic King at the Collapse of Ostrogothic Italy Toronto University of Toronto Press s 15 Jordanes c LIX s 51 ve Herwig Wolfram 1998 s 338 Procopius De Bello Gothico I V 1Dis baglantilarWikimedia Commons ta Theodahad ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vitiello Massimiliano 2014 Theodahad A Platonic King at the Collapse of Ostrogothic Italy Toronto University of Toronto Press Ingilizce Wolfram Herwig 2001 Die Goten Munih 4 Auflage Almanca Bury J B 1923 History of the Later Roman Empire 1 2 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Resmi unvanlarOnce gelen Athalarik Ostrogotlar Krali 534 536 Sonra gelen Vitiges