Tille Höyük, Adıyaman ilinin Kâhta ilçesinin 30 km. doğusunda, Fırat'ın batı tarafında yer alan bir höyüktür. Höyüğün doğu, batı ve güney yamaçlarında eski adı Tille, günümüzde adı Geldibuldu olan küçük bir köy yerleşimi vardır. Fırat'a katılan bir derenin dar vadisindeki yerleşme doğu terasıyla birlikte 200 x 140 metre, 26 metre yüksekliktedir ve üstünde bir düzlük vardır.
Arkeolojik Höyük | |
Adı: | Tille Höyük |
il: | Adıyaman |
İlçe: | Kâhta |
Köy: | Geldibuldu |
Türü: | Höyük |
Tahribat: | Karakaya Baraj Gölü altında kaldı |
Tescil durumu: | |
Tescil No ve derece: | |
Tescil tarihi: | |
Araştırma yöntemi: | Kazı |
Kazılar
Höyük, Karakaya Barajı su toplama alanında kalacak arkeolojik değerleri bulmak amacıyla yapılan yüzey araştırmaları sırasında 1977 yılında saptanmıştır. Kurtarma kazıları 1979 yılında David French başkanlığında yapılmıştır.
Buluntular
Geç Hitit Dönemi yapı katlarında, insanların, bölgede bugün de olduğu gibi iki katlı evlerde yaşandığı ortaya çıkmıştır. Bu dönemdeki yerleşimin her noktası, yangın geçirmiş Geç Tunç Çağı katların hemen üzerinde yer almaktadır. Öte yandan Geç Tunç Çağı yapı katının üzerine oturmuş olan Erken Demir Çağı yapı katının boyutları, mimari geleneği, yapı teknikleri ve kullandığı malzemeler çok farklıdır.
Ancak, 1989 yılı kazı çalışmalarına başkanlık eden Ankara İngiliz Arkeoloji Enstitüsü'nden David French, bu yargıların höyüğün sınırlı bir bölümünden elde edilmiş çanak çömleğe dayandırıldığını, kazılarda Geç Tunç Çağı'na ait hiçbir yapı katı bulunmadığını, söz konusu çanak çömleğin de Demir Çağı çanak çömleği olduğunu ileri sürmektedir. French ayrıca, yerleşimin yangından sonra terk edilmediğini ifade etmektedir. French'e göre Tille Höyük'te yerleşim, Erken Demir Çağı'nda başlamış, Geç Hitit Dönemi boyunca (MÖ 9. ve 8. yüzyıllar) ve II. Sargon'un MÖ 708'de Asur'u ele geçirmesine kadar devam etmiştir.
Fakat David French, 1990 yılı kazı sonuçlarında bu kararın acele verilmiş bir karar olduğunu belirtmekte, yangın geçirmiş yapı katının MÖ 1200'e tarihlenmesini önermektedir.
Değerlendirme
Tille Höyük kazıları ilk kez, muhtemelen II. Sargon'un ele geçirdiği 62 kentten biri olan Geç Hitit Dönemi'ne ait bir yerleşimin genel görünümünü sunmaktadır. Öte yandan, 1988 yılındaki kazılara başkanlık eden Geoffry Summers'e göre, Geç Tunç Çağı'na tarihlenen ve MÖ 10., belki de 11. yüzyıla ait buluntular, Bronz Çağı Çöküşü ardından yaşanan ve çok az tanınan genel çöküş hakkında önemli bilgiler vermektedir. Örneğin, Adıyaman bölgesi ve Elazığ – Malatya bölgesinin kuzey kesiminde, Geç Tunç Çağı'nı (Hitit) Demir Çağı'nın (Geç Hitit) kesintisiz izlemediğini söylemek mümkündür. Çünkü Tille Höyük'te yangına uğramış Geç Tunç Çağı yapı tabakalarından belirsiz bir süre sonra kurulan Demir Çağı katları, pek çok yönden farklılık gösteren yerleşimlerdir.
Kaynakça
- ^ a b "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2012.
- ^ Geoffrey D. Summers, 1988 Tille Höyük Kazısı – 11. Kazı Sonuçları Toplantısı. Cilt 1 Sh.: 306
- ^ a b Geoffrey D. Summers Sh.: 307
- ^ . biaa.ac.uk (İngilizce). 11 Haziran 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2023.
- ^ David H. French Tille Höyük 1989 – 12. Kazı Sonuçları Toplantısı, Cilt 1 Sh.: 311
- ^ David H. French Tille Höyük Sh.: 313
- ^ David H. French Tille Höyük Sh.: 315
- ^ 13. Kazı Sonuçları Toplantısı, Cilt 1, Sh.: 340
- ^ Geoffrey D. Summers Sh.: 308
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tille Hoyuk Adiyaman ilinin Kahta ilcesinin 30 km dogusunda Firat in bati tarafinda yer alan bir hoyuktur Hoyugun dogu bati ve guney yamaclarinda eski adi Tille gunumuzde adi Geldibuldu olan kucuk bir koy yerlesimi vardir Firat a katilan bir derenin dar vadisindeki yerlesme dogu terasiyla birlikte 200 x 140 metre 26 metre yuksekliktedir ve ustunde bir duzluk vardir Arkeolojik HoyukAdi Tille Hoyukil AdiyamanIlce KahtaKoy GeldibulduTuru HoyukTahribat Karakaya Baraj Golu altinda kaldiTescil durumu Tescil No ve derece Tescil tarihi Arastirma yontemi KaziKazilarHoyuk Karakaya Baraji su toplama alaninda kalacak arkeolojik degerleri bulmak amaciyla yapilan yuzey arastirmalari sirasinda 1977 yilinda saptanmistir Kurtarma kazilari 1979 yilinda David French baskanliginda yapilmistir BuluntularGec Hitit Donemi yapi katlarinda insanlarin bolgede bugun de oldugu gibi iki katli evlerde yasandigi ortaya cikmistir Bu donemdeki yerlesimin her noktasi yangin gecirmis Gec Tunc Cagi katlarin hemen uzerinde yer almaktadir Ote yandan Gec Tunc Cagi yapi katinin uzerine oturmus olan Erken Demir Cagi yapi katinin boyutlari mimari gelenegi yapi teknikleri ve kullandigi malzemeler cok farklidir Ancak 1989 yili kazi calismalarina baskanlik eden Ankara Ingiliz Arkeoloji Enstitusu nden David French bu yargilarin hoyugun sinirli bir bolumunden elde edilmis canak comlege dayandirildigini kazilarda Gec Tunc Cagi na ait hicbir yapi kati bulunmadigini soz konusu canak comlegin de Demir Cagi canak comlegi oldugunu ileri surmektedir French ayrica yerlesimin yangindan sonra terk edilmedigini ifade etmektedir French e gore Tille Hoyuk te yerlesim Erken Demir Cagi nda baslamis Gec Hitit Donemi boyunca MO 9 ve 8 yuzyillar ve II Sargon un MO 708 de Asur u ele gecirmesine kadar devam etmistir Fakat David French 1990 yili kazi sonuclarinda bu kararin acele verilmis bir karar oldugunu belirtmekte yangin gecirmis yapi katinin MO 1200 e tarihlenmesini onermektedir DegerlendirmeTille Hoyuk kazilari ilk kez muhtemelen II Sargon un ele gecirdigi 62 kentten biri olan Gec Hitit Donemi ne ait bir yerlesimin genel gorunumunu sunmaktadir Ote yandan 1988 yilindaki kazilara baskanlik eden Geoffry Summers e gore Gec Tunc Cagi na tarihlenen ve MO 10 belki de 11 yuzyila ait buluntular Bronz Cagi Cokusu ardindan yasanan ve cok az taninan genel cokus hakkinda onemli bilgiler vermektedir Ornegin Adiyaman bolgesi ve Elazig Malatya bolgesinin kuzey kesiminde Gec Tunc Cagi ni Hitit Demir Cagi nin Gec Hitit kesintisiz izlemedigini soylemek mumkundur Cunku Tille Hoyuk te yangina ugramis Gec Tunc Cagi yapi tabakalarindan belirsiz bir sure sonra kurulan Demir Cagi katlari pek cok yonden farklilik gosteren yerlesimlerdir Kaynakca a b TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 11 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2012 Geoffrey D Summers 1988 Tille Hoyuk Kazisi 11 Kazi Sonuclari Toplantisi Cilt 1 Sh 306 a b Geoffrey D Summers Sh 307 biaa ac uk Ingilizce 11 Haziran 2002 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Agustos 2023 David H French Tille Hoyuk 1989 12 Kazi Sonuclari Toplantisi Cilt 1 Sh 311 David H French Tille Hoyuk Sh 313 David H French Tille Hoyuk Sh 315 13 Kazi Sonuclari Toplantisi Cilt 1 Sh 340 Geoffrey D Summers Sh 308