Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Titlis, Orta İsviçre'de 3.238 m yükseklikteki bir dağdır. Tercih edielen bir kış sporları ve gezi bölgesi olan Titlis dağı Urn Alpleri'nde bulunur. Obwalden, ve Nidwalden kantonları sınırları arasındadır.
| Titlis | |
|---|---|
 Kuzey istikametinden Titlis'e bakış | |
 | |
| En yüksek noktası | |
| Yükseklik | 3.238 metre |
| Çıkıntı | 1.014 metre (3.327 ft) |
| Yalıtılma | 6,9 kilometre (4,3 mi) |
| Coğrafya | |
| Konum | İsviçre |
Coğrafya
Titlis, Obwalden ve Bern kantonlarının arasındadır. Hem en yüksek zirvesi (Büyük Titlis) hem de Küçük Titlis, kuzeyde Engelberg, güneyde Gadmen belediyesi arasında bulunur. Titlis'in dağ kütlesinin bir kısmı Nidwalden kantonuna uzanır ve kantonun en yüksek zirvesi olan Rotstöckli'yi (2901 m.) oluşturur. Titlis, aynı zamanda Nidwalden kantonunun ve Engelberg vadisinin en yüksek dağıdır. İsviçre'nin coğrafi merkezi dağın 15 km. batısındadır.
Titlis, Susten geçidi'nin kuzeyindeki Uri Alplerinin en yüksek kısmıdır. Bu kısım Hasli ve Reuss vadilerinin tam ortasında yükselir ve böylelikle Aare ve Reuss nehir yataklarını birbirinden ayırır. Engelberg vadisinin (Engelbergertal) kuzeyinde Reuss'un bir kolu olan Engelberger Aa nehri bulunur. Vadi Luzern gölünün güneyinde yer alır.
Dağ kütlesinin kuzey bölümü Titlis buzulu (Titlisgletcher) ile kaplıdır. Sarp kayalardan oluşan güney bölümü Wender buzulunun üstünde yükselir. Batı yakası ise Firnalpeligletscher buzulu ile kaplıdır.
Tarih
Bir zamanlar Titlis'e Wendenstock ya da Nollen denilirdi. Aslında bu iki dağ Titlis'den daha alçak olmalarına rağmen, sarp ve inişli çıkışlı zirvelere sahiptir. 1435 tarihli bir belgede yerel bir çiftçi olan Tutilos'un adının verildiği ifade edilir. İsim daha sonra Titlis halini aldı.
Uydurma olma ihtimali yüksek olan bir başka açıklama da, dağın en yüksek kısmının bir kadın göğsüne benziyor olmasıdır. Orta Çağ Almancasında Düttel ya da Duttel denilen, bugün Almanca argoda kullanılan "Titte" sözcüğü dağa adını vermiştir.
Dağa ilk çıkış konusunda da farklı açıklamalar söz konusudur. Schweizerseiten'a göre ilk olarak 1739 yılında kimliği bilinmeyen bir hacı zirveye çıkmıştır. Engelberger Dokumente'e göre ise ilk olarak 1744'te dört kişilik bir dağcı ekibi zirveye ulaşmıştır. Ancak dağ 3000 metrelik ve birçoklarına göre nispeten kolaz ulaşılabilir bir zirvesi olduğu için muhtemelen daha önceleri de çıkılmış olabilir.
Turizm ve ulaşım
Güneydeki Susten vadisinde pek yerleşim olmadığı için, kış ve yürüyüş turizmi daha yumuşak şekilde yükselen kuzey bölümünde gelişmiştir. Bu taraftaki Engelberg ile Titlis arası dağ trenleri ve çeşitli teleferik yollarıyla doludur. Engelberg'den 3020 metre yükseklikteki küçük Titlis'e, Gerschnialp ve Trübsee üzerinden teleferik ile dört ara istasyondan geçilerek gidilir. Titlis Rotair adındaki diğer bir teleferiğin son aşaması 2014 yılında tamamlandı. Bu teleferik dünyanın dönerek ilerleyen ilk teleferiğidir, teleferiğin 360 derece dönmesi sayesinde yolcular tüm çevreyi panoramik şekilde izleyebilir.
Küçük Titlis'ten bakıldığında geniş bir manzara görülür. Batı-Güneybatı yönünde Berner Oberland'ın Finsteraarhorn, , ile Mönch ve Eiger gibi devasa dağ kitleleri görülür. Güney'de Sustenghorn ve Dammastock buzullarıyla birlikte görülür. Batı - Kuzeybatı yönünde ise Melchtal'a kadar uzanan 4 küçük göl görülür. Kuzey yönünde Engelberg vadisi ve arkasındaki Üç kanton gölü ve orta İsviçre'yi sınırlayan dağ kitleleri görülür.
Titlis dağının 3041 metre yüksekliğinde 2012 yılında yapılan ve Cliff Walk adı verilen asma köprü de turistlerin bir başka ilgi odağıdır. Üzerinde yaya olarak yürünebilen köprünün yerden yüksekliği 500 metredir. Köprüye giden dağ treninin durağından köprüye ulaşabilmek için 140 metre uzunluğunda bir yeraltı tünelinden geçmek gerekir. Köprünün diğer ucundan ise bir buzul telesieji ile buzul yüzeyinin 20 metre altındaki Ice-Flyer'a ulaşılır. Burada buzul içinden görülebilir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Titlis Orta Isvicre de 3 238 m yukseklikteki bir dagdir Tercih edielen bir kis sporlari ve gezi bolgesi olan Titlis dagi Urn Alpleri nde bulunur Obwalden ve Nidwalden kantonlari sinirlari arasindadir TitlisKuzey istikametinden Titlis e bakisEn yuksek noktasiYukseklik3 238 metreCikinti1 014 metre 3 327 ft Yalitilma6 9 kilometre 4 3 mi CografyaKonumIsvicreCografyaTitlis Obwalden ve Bern kantonlarinin arasindadir Hem en yuksek zirvesi Buyuk Titlis hem de Kucuk Titlis kuzeyde Engelberg guneyde Gadmen belediyesi arasinda bulunur Titlis in dag kutlesinin bir kismi Nidwalden kantonuna uzanir ve kantonun en yuksek zirvesi olan Rotstockli yi 2901 m olusturur Titlis ayni zamanda Nidwalden kantonunun ve Engelberg vadisinin en yuksek dagidir Isvicre nin cografi merkezi dagin 15 km batisindadir Titlis Susten gecidi nin kuzeyindeki Uri Alplerinin en yuksek kismidir Bu kisim Hasli ve Reuss vadilerinin tam ortasinda yukselir ve boylelikle Aare ve Reuss nehir yataklarini birbirinden ayirir Engelberg vadisinin Engelbergertal kuzeyinde Reuss un bir kolu olan Engelberger Aa nehri bulunur Vadi Luzern golunun guneyinde yer alir Dag kutlesinin kuzey bolumu Titlis buzulu Titlisgletcher ile kaplidir Sarp kayalardan olusan guney bolumu Wender buzulunun ustunde yukselir Bati yakasi ise Firnalpeligletscher buzulu ile kaplidir TarihBir zamanlar Titlis e Wendenstock ya da Nollen denilirdi Aslinda bu iki dag Titlis den daha alcak olmalarina ragmen sarp ve inisli cikisli zirvelere sahiptir 1435 tarihli bir belgede yerel bir ciftci olan Tutilos un adinin verildigi ifade edilir Isim daha sonra Titlis halini aldi Uydurma olma ihtimali yuksek olan bir baska aciklama da dagin en yuksek kisminin bir kadin gogsune benziyor olmasidir Orta Cag Almancasinda Duttel ya da Duttel denilen bugun Almanca argoda kullanilan Titte sozcugu daga adini vermistir Daga ilk cikis konusunda da farkli aciklamalar soz konusudur Schweizerseiten a gore ilk olarak 1739 yilinda kimligi bilinmeyen bir haci zirveye cikmistir Engelberger Dokumente e gore ise ilk olarak 1744 te dort kisilik bir dagci ekibi zirveye ulasmistir Ancak dag 3000 metrelik ve bircoklarina gore nispeten kolaz ulasilabilir bir zirvesi oldugu icin muhtemelen daha onceleri de cikilmis olabilir Turizm ve ulasimCliff Walk Guneydeki Susten vadisinde pek yerlesim olmadigi icin kis ve yuruyus turizmi daha yumusak sekilde yukselen kuzey bolumunde gelismistir Bu taraftaki Engelberg ile Titlis arasi dag trenleri ve cesitli teleferik yollariyla doludur Engelberg den 3020 metre yukseklikteki kucuk Titlis e Gerschnialp ve Trubsee uzerinden teleferik ile dort ara istasyondan gecilerek gidilir Titlis Rotair adindaki diger bir teleferigin son asamasi 2014 yilinda tamamlandi Bu teleferik dunyanin donerek ilerleyen ilk teleferigidir teleferigin 360 derece donmesi sayesinde yolcular tum cevreyi panoramik sekilde izleyebilir Kucuk Titlis ten bakildiginda genis bir manzara gorulur Bati Guneybati yonunde Berner Oberland in Finsteraarhorn ile Monch ve Eiger gibi devasa dag kitleleri gorulur Guney de Sustenghorn ve Dammastock buzullariyla birlikte gorulur Bati Kuzeybati yonunde ise Melchtal a kadar uzanan 4 kucuk gol gorulur Kuzey yonunde Engelberg vadisi ve arkasindaki Uc kanton golu ve orta Isvicre yi sinirlayan dag kitleleri gorulur Titlis daginin 3041 metre yuksekliginde 2012 yilinda yapilan ve Cliff Walk adi verilen asma kopru de turistlerin bir baska ilgi odagidir Uzerinde yaya olarak yurunebilen koprunun yerden yuksekligi 500 metredir Kopruye giden dag treninin duragindan kopruye ulasabilmek icin 140 metre uzunlugunda bir yeralti tunelinden gecmek gerekir Koprunun diger ucundan ise bir buzul telesieji ile buzul yuzeyinin 20 metre altindaki Ice Flyer a ulasilir Burada buzul icinden gorulebilir Kaynakca a b Nijman Jan 2020 Geography Realms Regions and Concepts 20 bas Wiley ISBN 978 1119607410