Tommaso Campanella, asıl adı Giovanni Domenico Campanella (5 Eylül 1568, Stilo, Napoli Krallığı – 21 Mayıs 1639, Paris), Dominikan keşiş, İtalyan şair, yazar ve Platoncu filozof. Ütopya yapıtı (Latince başlığı: , İtalyanca başlığı: ) ile ünlüdür.
Tommaso Campanella | |
---|---|
Tommaso Campanella | |
Doğum | 5 Eylül 1568 Stilo, Napoli Krallığı |
Ölüm | 21 Mayıs 1639 (70 yaşında) Paris |
Meslek | Şair, yazar ve filozof |
Milliyet | İtalyan |
Dönem | 16. yüzyıl |
Etkilendikleri
| |
Yaşamı
Campanella, 1568’de Stilo’da dünyaya geldi. 1583’te Dominiken tarikatına girerek Tommaso adını aldı. 1589’da Napoli’ye giderek, orada Philosophia sensibus demostrata'yı (1591; Duyularla Açıklanan Felsefe) yayımladı. Padova’da Galileo Galilei ile tanıştı; yıllar sonra yazdığı Apologia pro Galilaeo (1616; Galilei’nin Savunması) adlı eserinde Galileo’yu savunacaktı. Campanella 1593’te cinsel sapıklıkla suçlandı ve tutuklandı, ama beraat etti. 1596’da heretiklik suçlamalarına karşı kendini savundu. Tomasso Campanella Kalabriya'yı İspanyol egemenliğinden kurtarmak ve hayalindeki komünist düzeni kurabilmek için 1599 yılında bir ayaklanma planı hazırlamıştı. Bu plana Kalabriya'nın ileri gelenleri de dahil olmuştu, ancak isyan hazırlığının ihbar edilmesi üzerine geniş bir tutuklama başlatıldı ve bu kapsamda Campanella da tutuklandı. Ayaklanmanın başarısız olması durumunda isyancıları kurtarmak için Kalabriya açıklarında bir Osmanlı gemisi beklemekteydi. Aslen Kalabriyalı olan Cigaloğlu Paşa, ki Cağaloğlu ismi buradan gelir, Campanella ile sürekli irtibattaydı. Ancak ayaklanmanın henüz başlatılmadan bastırılması üzerine Cigaloğlu Paşa da yeniden Osmanlı topraklarına dönmek zorunda kaldı.
27 yılını burada geçirirken İtalyan edebiyatının en güzel şiirlerini yazdı. Ayaklanma planının açığa çıkarılmasıyla tutuklanıp Napoli’ye götürüldü. Gördüğü işkence sonucunda ayaklanmada yer aldığını itiraf etti, ancak deli rolü yaparak ölüm cezasından kurtuldu ve ömür boyu hapse mahkûm edildi.
1626’da serbest bırakıldı. 1634’te Napoli’de İspanyollara karşı bir komplonun içinde yer aldığı belirlenince, Fransa’ya kaçtı.
Campanella, 1639’da Paris’te öldü.
Güneş Ülkesi
Campanella, hapisteyken ’ni yazdı. Yüzyıl önce yaşamış Thomas More gibi, Campanella da yapıtında Platon’un ’sını (Devlet 1942, 1946) örnek alır. Güneş Ülkesi’nin yöneticileri aydın kişilerdir. Ülkenin en yüksek yöneticisi filozof bir rahiptir. Her birey, topluma yararlı olacak şekilde bir görev üstlenir. Özel mülkiyet yasak olup, her şey ortaktır.
Öteki eserleri
Lirik şiirlerini bir araya getirdiği Scelta (1622; Seçmeler), Metafisica (1638; Metafizik) ve Theologia (1613-1614; İlahiyat) Campanella’nın öteki eserlerinden bazılarıdır.
Türkçede Campanella
- Civitas Solis / La città del sole (1602).
- Güneş Ülkesi, çev. Vedat Günyol ve Haydar Kazgan (İstanbul: Çan, 1965).
- Güneş Ülkesi, çev. Veysel Atayman (İstanbul: Bordo Siyah, 2003).
- Güneş Kent, çev. Kaan Yılmaz (İstanbul: İm Yayın Tasarım, 2003).
- Güneş Ülkesi, çev. Sadık Usta (İstanbul: Kaynak, 2005).
- Civitas Solis / Güneş Ülkesi, çev. Çiğdem Dürüşken (İstanbul: Kabalcı, 2008).
Kaynakça
Ayrıca bakınız
Vikikaynak'ta it: La Città del Sole ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tommaso Campanella asil adi Giovanni Domenico Campanella 5 Eylul 1568 Stilo Napoli Kralligi 21 Mayis 1639 Paris Dominikan kesis Italyan sair yazar ve Platoncu filozof Utopya yapiti Latince basligi Italyanca basligi ile unludur Tommaso CampanellaTommaso CampanellaDogum5 Eylul 1568 1568 09 05 Stilo Napoli KralligiOlum21 Mayis 1639 70 yasinda ParisMeslekSair yazar ve filozofMilliyetItalyanDonem16 yuzyilEtkilendikleri 1509 1588 YasamiCampanella 1568 de Stilo da dunyaya geldi 1583 te Dominiken tarikatina girerek Tommaso adini aldi 1589 da Napoli ye giderek orada Philosophia sensibus demostrata yi 1591 Duyularla Aciklanan Felsefe yayimladi Padova da Galileo Galilei ile tanisti yillar sonra yazdigi Apologia pro Galilaeo 1616 Galilei nin Savunmasi adli eserinde Galileo yu savunacakti Campanella 1593 te cinsel sapiklikla suclandi ve tutuklandi ama beraat etti 1596 da heretiklik suclamalarina karsi kendini savundu Tomasso Campanella Kalabriya yi Ispanyol egemenliginden kurtarmak ve hayalindeki komunist duzeni kurabilmek icin 1599 yilinda bir ayaklanma plani hazirlamisti Bu plana Kalabriya nin ileri gelenleri de dahil olmustu ancak isyan hazirliginin ihbar edilmesi uzerine genis bir tutuklama baslatildi ve bu kapsamda Campanella da tutuklandi Ayaklanmanin basarisiz olmasi durumunda isyancilari kurtarmak icin Kalabriya aciklarinda bir Osmanli gemisi beklemekteydi Aslen Kalabriyali olan Cigaloglu Pasa ki Cagaloglu ismi buradan gelir Campanella ile surekli irtibattaydi Ancak ayaklanmanin henuz baslatilmadan bastirilmasi uzerine Cigaloglu Pasa da yeniden Osmanli topraklarina donmek zorunda kaldi 27 yilini burada gecirirken Italyan edebiyatinin en guzel siirlerini yazdi Ayaklanma planinin aciga cikarilmasiyla tutuklanip Napoli ye goturuldu Gordugu iskence sonucunda ayaklanmada yer aldigini itiraf etti ancak deli rolu yaparak olum cezasindan kurtuldu ve omur boyu hapse mahkum edildi 1626 da serbest birakildi 1634 te Napoli de Ispanyollara karsi bir komplonun icinde yer aldigi belirlenince Fransa ya kacti Campanella 1639 da Paris te oldu Apologia pro Galilaeo 1622Gunes UlkesiCampanella hapisteyken ni yazdi Yuzyil once yasamis Thomas More gibi Campanella da yapitinda Platon un sini Devlet 1942 1946 ornek alir Gunes Ulkesi nin yoneticileri aydin kisilerdir Ulkenin en yuksek yoneticisi filozof bir rahiptir Her birey topluma yararli olacak sekilde bir gorev ustlenir Ozel mulkiyet yasak olup her sey ortaktir Oteki eserleriLirik siirlerini bir araya getirdigi Scelta 1622 Secmeler Metafisica 1638 Metafizik ve Theologia 1613 1614 Ilahiyat Campanella nin oteki eserlerinden bazilaridir Turkcede CampanellaMetaphysica 1638Civitas Solis La citta del sole 1602 Gunes Ulkesi cev Vedat Gunyol ve Haydar Kazgan Istanbul Can 1965 Gunes Ulkesi cev Veysel Atayman Istanbul Bordo Siyah 2003 Gunes Kent cev Kaan Yilmaz Istanbul Im Yayin Tasarim 2003 Gunes Ulkesi cev Sadik Usta Istanbul Kaynak 2005 Civitas Solis Gunes Ulkesi cev Cigdem Durusken Istanbul Kabalci 2008 KaynakcaNew Catholic encyclopedia B M Bonansea 2nd ed Ingilizce 2 Catholic University of America Detroit Thomson Gale 2003 s 917 ISBN 0 7876 4006 9 Felsefe sozlugu Sarp erk ulas Ankara Bilim ve Sanat 2002 s 271 72 ISBN 975 7298 45 X Ayrica bakinizPlaton Thomas More UtopyaVikikaynak ta it La Citta del Sole ile ilgili metin bulabilirsiniz