Topal ördek ve gidici siyasi, kendinden sonra makamını dolduracak kişi seçilmiş veya seçilmek üzere olan siyasetçidir. Kalan sınırlı görev süresi nedeniyle alacağı kararlarda ve diğer siyasetçiler üzerinde daha az etkiye sahip sanılsa da görev tanımında bir değişiklik olmaz.
Tanım
Bir siyasetçi şu durumlarda topal ördek olabilir:
- Yeniden seçilme şansını kaybetmek
- Bir dönem daha aday olmamaya karar vermek
- Yeni bir dönem için aday olmasına karşın seçimi kaybetmek
- Görev tanımının kaybolması veya makamın ortadan kalkması
Çoğunlukla yeni gelecek siyasetçiler topal ördeklerle çok az işbirliğine gitmektedir. Franklin Roosevelt yönetiminin başlamasından önce Herbert C. Hoover'in 146 günlük başkanlık süreci buna örnektir. Roosevelt, Hoover ile ortak program çağrılarını reddetmiştir. Bu süre zarfında bankalar iflas ettiğinden ABD ekonomisi zarar görmüştür.
Bununla birlikte topal ördekler, sonraki dönemde hesap verme bakımından alışılmadık konumdadırlar. Bu nedenle aldıkları kararlarda daha cesur davranabilirler.
Yakın tarihte, ABD Başkanı Bill Clinton, görevdeki son gününde iki eski yakın meslektaşı, bağışçılar, diğer Demokrat üyeler ve kendi üvey kardeşi de dahil olmak üzere 140 af yayınladığı için geniş ölçüde eleştirildi.
Köken
Topal ördek, İngilizce "lame duck" ifadesi 18. yüzyılda Londra Borsası'nda borçları temerrüde düşen borsacılar için kullanılmıştır.
Bu terimin yazılı olarak ilk kez, Horace Walpole tarafından 1761'de 'a yazılan bir mektupta kullanılmıştır: ", ve Topal Ördek nedir biliyor musunuz?"
Terimin siyasiler için ilk kullanımı 19. yüzyılda olmuştur. 14 Ocak 1863'te ABD Kongresi'nde ""Hiçbir durumda (ABD İddia Mahkemesi) 'topal ördeklerin' ya da parçalanmış politikacıların yuvası olma suçlamasına haklı olarak iğrenç davranamaz." ifadesi kayda geçmiştir.
Türkiye'de kullanımı
2019 Türkiye yerel seçimleri'nde Adalet ve Kalkınma Partisi'nin İstanbul'u kaybetmesi üzerine "Eşim belediyede memur. Biz ona hizmet edemeyiz." diyen bir vatandaşa Recep Tayyip Erdoğan: [Kent Meclisinin] "Çoğunluğu bizde. Şu anda hâlâ her şey devam ediyor. Öyle de olsa, bunlar neye dönmüş biliyor musun, bunlar topal ördek" demiştir.Yüksek Seçim Kurulu'nun açıkladığı sonuçlara göre yarışı kazanan Ekrem İmamoğlu ise topal ördek ifadesini ableist bulmuş ve "Biz, zorlukların üstesinden geliriz. Zira yönetirken hiç kimsenin partisine bakmayacağız. Kastedilen meclisteki üstünlük vs ise biz onu aşarız. Önemli olan hizmet değil mi? Öyle bir şeffaflık göstereceğiz ki, toplum bile şaşıracak. Görmedikleri bir şeffaflığı görecekler. ‘Topal' ya da ‘Çolak' gibi engelli tariflerini kastediyorlarsa bundan çok alınan olur. Avcılar'da iki kolu olmayan pırıl pırıl başkanımız (Turan Hançerli) var. Dünyada nice engelli başarılı insanlar var. Dolayısıyla yanlış bir tarif yapmış. Çolak olmak topal olmak bir eksiklik değildir. Ama aşacağız hiç kuşkusu olmasın" demiştir.
Kaynakça
- ^ . Merriam Webster Online. 25 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2008.
- ^ Gibbs, Nancy (10 Kasım 2008). . TIME. 26 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2020.
- ^ Rudney, Robert. . www.commondreams.org. 28 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2008.
- ^ [1] 7 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . Word Detective.com. 8 Şubat 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2008.
- ^ . The Phrase Finder. 2 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2008.
- ^ Greenwald, Ken (9 Aralık 2008). . Wordwizard. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2008.
- ^ "Erdoğan'dan CHP'ye "Bunlar topal ördek"". 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından .
- ^ . 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 5 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Topal ordek ve gidici siyasi kendinden sonra makamini dolduracak kisi secilmis veya secilmek uzere olan siyasetcidir Kalan sinirli gorev suresi nedeniyle alacagi kararlarda ve diger siyasetciler uzerinde daha az etkiye sahip sanilsa da gorev taniminda bir degisiklik olmaz 2016 da secilmis baskan Donald Trump ve baskanlikta son gunlerini geciren Barack ObamaTanimBir siyasetci su durumlarda topal ordek olabilir Yeniden secilme sansini kaybetmek Bir donem daha aday olmamaya karar vermek Yeni bir donem icin aday olmasina karsin secimi kaybetmek Gorev taniminin kaybolmasi veya makamin ortadan kalkmasi Cogunlukla yeni gelecek siyasetciler topal ordeklerle cok az isbirligine gitmektedir Franklin Roosevelt yonetiminin baslamasindan once Herbert C Hoover in 146 gunluk baskanlik sureci buna ornektir Roosevelt Hoover ile ortak program cagrilarini reddetmistir Bu sure zarfinda bankalar iflas ettiginden ABD ekonomisi zarar gormustur Bununla birlikte topal ordekler sonraki donemde hesap verme bakimindan alisilmadik konumdadirlar Bu nedenle aldiklari kararlarda daha cesur davranabilirler Yakin tarihte ABD Baskani Bill Clinton gorevdeki son gununde iki eski yakin meslektasi bagiscilar diger Demokrat uyeler ve kendi uvey kardesi de dahil olmak uzere 140 af yayinladigi icin genis olcude elestirildi KokenTopal ordek Ingilizce lame duck ifadesi 18 yuzyilda Londra Borsasi nda borclari temerrude dusen borsacilar icin kullanilmistir Bu terimin yazili olarak ilk kez Horace Walpole tarafindan 1761 de a yazilan bir mektupta kullanilmistir ve Topal Ordek nedir biliyor musunuz Terimin siyasiler icin ilk kullanimi 19 yuzyilda olmustur 14 Ocak 1863 te ABD Kongresi nde Hicbir durumda ABD Iddia Mahkemesi topal ordeklerin ya da parcalanmis politikacilarin yuvasi olma suclamasina hakli olarak igrenc davranamaz ifadesi kayda gecmistir Turkiye de kullanimi2019 Turkiye yerel secimleri nde Adalet ve Kalkinma Partisi nin Istanbul u kaybetmesi uzerine Esim belediyede memur Biz ona hizmet edemeyiz diyen bir vatandasa Recep Tayyip Erdogan Kent Meclisinin Cogunlugu bizde Su anda hala her sey devam ediyor Oyle de olsa bunlar neye donmus biliyor musun bunlar topal ordek demistir Yuksek Secim Kurulu nun acikladigi sonuclara gore yarisi kazanan Ekrem Imamoglu ise topal ordek ifadesini ableist bulmus ve Biz zorluklarin ustesinden geliriz Zira yonetirken hic kimsenin partisine bakmayacagiz Kastedilen meclisteki ustunluk vs ise biz onu asariz Onemli olan hizmet degil mi Oyle bir seffaflik gosterecegiz ki toplum bile sasiracak Gormedikleri bir seffafligi gorecekler Topal ya da Colak gibi engelli tariflerini kastediyorlarsa bundan cok alinan olur Avcilar da iki kolu olmayan piril piril baskanimiz Turan Hancerli var Dunyada nice engelli basarili insanlar var Dolayisiyla yanlis bir tarif yapmis Colak olmak topal olmak bir eksiklik degildir Ama asacagiz hic kuskusu olmasin demistir Kaynakca Merriam Webster Online 25 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mart 2008 Gibbs Nancy 10 Kasim 2008 TIME 26 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Aralik 2020 Rudney Robert www commondreams org 28 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Ekim 2008 1 7 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Word Detective com 8 Subat 1998 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2008 The Phrase Finder 2 Temmuz 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2008 Greenwald Ken 9 Aralik 2008 Wordwizard 12 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2008 Erdogan dan CHP ye Bunlar topal ordek 1 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan 3 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi 5 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi 4 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi