Toprak verimliliği; toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik değerlerinin bütünüyle elde edilen verimliliktir. Bu verimliliğin sürdürülmesi ayrıca bazı toksik materyallerden toprakların korunmasını da gerekli kılabilir.
Fiziksel faktörler
Torağın porozite, geçirgenlik, agregat oluşturma, havalanma, nem, pH, EC (tuzluluk), katyon ve anyon gibi besin elementlerini tutma kapasitesi gibi özelliklerini belirler. Bu özellikler ne kadar iyi ise bitkiler besin elementlerinden o kadar iyi faydalanırlar. Verimlilikte toprak derinliği ve "taban taşı" gibi fiziksel unsurlar verimliliği belirleyen diğer fiziksel faktörlerdendir. Yağmur veya sulama suyunun daha derine inmesine müsait toprak yapısında nemlilik daha uzun süre devam edebilir ve derin kök yapısına sahip bitki ve ağaçların kurak mevsimde ayakta kalmasına yardımcı olur.
Kimyasal faktörler
Bitki besin elementlerinin toprakta, bitki için optimal değerlerde bulunması ifade eder. Bu elementlerin eksikliği bitkilerde beslenme ve gelişim bozukluklarına yol açabileceği gibi, fazlalıkları da bitkiler üzerinde toksik etkiler oluşturur. Besin elementleri bitkiler tarafından fazlaca tüketilen N, P, K, S gibi makro ve Zn, Cu, Fe, Mg, Mn, Mo gibi mikro elementlerden oluşur. Elementlerin bitkiler tarafından etkili bir şekilde kullanımı, bu elementlerin orantılı bir şekilde toprakta bulunması yanında nem, ısı, bağlayıcı ve tutucu yüzey, kılcal kök gelişimi vb birçok faktörün bir arada bulunması ile mümkün olur.
Biyolojik faktörler
Toprağın biyolojik dengesi, bitkilerin yaşamları, parazitozlar, bitki hastalıkları gibi konuları etkiler. Toprak solucanlarının yaşamı, azot fikse eden ve dönüştüren bakteriler, bazı bitki köklerinde simbitok yaşam sürdüren mantar cinsleri (mikoriza) toprak verimliliğinin sürdürülmesi için mutlak gerekliliktir. Doğal çevrinin devamı açısından gerekli olan toprak biyolojik faaliyeti nem, ışık ve ısı gibi çevresel faktörlerin yaşam için optimal şartların temin edildiği ortamlarda en üst düzeye çıkar. Verimliliğin korunması, ortamda ısı, ışık, havalanma, nem gibi özelliklerinin korunmasıyla mümkün olur.
Organik madde
Toprakta organik maddelerin varlığı bitki beslenmesi için gerekli besin desteği açısından son derece gerekli bir unsurdur. Organik madde toprağın verimliliği belirleyen fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerinin korunmasında ve sürdürülmesinde son derecede önemlidir. Örneğin toprağın CEC değeri, nem, mineral değerleri yanında toprağın biyolojik faaliyetlerinin devamı da organik madde varlığıyla mümkündür. Organik maddenin artması için tarım topraklarında daha fazla bitkisel artık bırakılmalı, bunlar yakılmamalı, parçalanarak toprağa gömülmelidir. Ayrıca organik gübre ve kompost kullanımı önemlidir.
Toprak iyileştirme
İyileştirme çeşitli teknikler ve malzemeler kullanarak çorak, verimsiz veya tarım için kullanışsız toprakların verimli ve kullanılabilir hale getirilmesidir. Bu şekilde mineral, organik madde gibi içerikler yanında, pH, geçirgenlik, tekstür gibi toprak özellikleri de iyileştirilebilir.
Toprak pH'ının kimyasal yollarla düşürülmesi mümkün olmakla birlikte bu çözüm geçicidir ve gerekli olan pH düşürücülerin miktarı ve fiyatı ekonomik olmaktan uzaktır.
Toprağa ilave edilen bitkisel organik atıklar ve organik gübreler toprakta uygun tekstür ve tamponlayıcı maddeler oluşturarak toprağın bitkisel üretim için ideal yapıya kavuşmasını sağlar. Legüm (baklagiller) bitkilerinin toprağı asitlendirdiği de akademik yayınlarda kaydedilen bilgilerdendir.
Son zamanlarda biyolojik kömür'ün çevresel faydaları yanında toprak iyileştirmede kullanılabileceği üzerinde çalışmalar bulunmaktadır.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Toprak kondisyonlatıcılar ve mineral gübreler
Kaynakça
Tarım ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Toprak verimliligi topragin fiziksel kimyasal ve biyolojik degerlerinin butunuyle elde edilen verimliliktir Bu verimliligin surdurulmesi ayrica bazi toksik materyallerden topraklarin korunmasini da gerekli kilabilir TOPRAK VERIMLILIGIFiziksel faktorlerToragin porozite gecirgenlik agregat olusturma havalanma nem pH EC tuzluluk katyon ve anyon gibi besin elementlerini tutma kapasitesi gibi ozelliklerini belirler Bu ozellikler ne kadar iyi ise bitkiler besin elementlerinden o kadar iyi faydalanirlar Verimlilikte toprak derinligi ve taban tasi gibi fiziksel unsurlar verimliligi belirleyen diger fiziksel faktorlerdendir Yagmur veya sulama suyunun daha derine inmesine musait toprak yapisinda nemlilik daha uzun sure devam edebilir ve derin kok yapisina sahip bitki ve agaclarin kurak mevsimde ayakta kalmasina yardimci olur Kimyasal faktorlerBitki besin elementlerinin toprakta bitki icin optimal degerlerde bulunmasi ifade eder Bu elementlerin eksikligi bitkilerde beslenme ve gelisim bozukluklarina yol acabilecegi gibi fazlaliklari da bitkiler uzerinde toksik etkiler olusturur Besin elementleri bitkiler tarafindan fazlaca tuketilen N P K S gibi makro ve Zn Cu Fe Mg Mn Mo gibi mikro elementlerden olusur Elementlerin bitkiler tarafindan etkili bir sekilde kullanimi bu elementlerin orantili bir sekilde toprakta bulunmasi yaninda nem isi baglayici ve tutucu yuzey kilcal kok gelisimi vb bircok faktorun bir arada bulunmasi ile mumkun olur Biyolojik faktorlerTopragin biyolojik dengesi bitkilerin yasamlari parazitozlar bitki hastaliklari gibi konulari etkiler Toprak solucanlarinin yasami azot fikse eden ve donusturen bakteriler bazi bitki koklerinde simbitok yasam surduren mantar cinsleri mikoriza toprak verimliliginin surdurulmesi icin mutlak gerekliliktir Dogal cevrinin devami acisindan gerekli olan toprak biyolojik faaliyeti nem isik ve isi gibi cevresel faktorlerin yasam icin optimal sartlarin temin edildigi ortamlarda en ust duzeye cikar Verimliligin korunmasi ortamda isi isik havalanma nem gibi ozelliklerinin korunmasiyla mumkun olur Organik maddeToprakta organik maddelerin varligi bitki beslenmesi icin gerekli besin destegi acisindan son derece gerekli bir unsurdur Organik madde topragin verimliligi belirleyen fiziksel kimyasal ve biyolojik ozelliklerinin korunmasinda ve surdurulmesinde son derecede onemlidir Ornegin topragin CEC degeri nem mineral degerleri yaninda topragin biyolojik faaliyetlerinin devami da organik madde varligiyla mumkundur Organik maddenin artmasi icin tarim topraklarinda daha fazla bitkisel artik birakilmali bunlar yakilmamali parcalanarak topraga gomulmelidir Ayrica organik gubre ve kompost kullanimi onemlidir Toprak iyilestirmeIyilestirme cesitli teknikler ve malzemeler kullanarak corak verimsiz veya tarim icin kullanissiz topraklarin verimli ve kullanilabilir hale getirilmesidir Bu sekilde mineral organik madde gibi icerikler yaninda pH gecirgenlik tekstur gibi toprak ozellikleri de iyilestirilebilir Toprak pH inin kimyasal yollarla dusurulmesi mumkun olmakla birlikte bu cozum gecicidir ve gerekli olan pH dusuruculerin miktari ve fiyati ekonomik olmaktan uzaktir Topraga ilave edilen bitkisel organik atiklar ve organik gubreler toprakta uygun tekstur ve tamponlayici maddeler olusturarak topragin bitkisel uretim icin ideal yapiya kavusmasini saglar Legum baklagiller bitkilerinin topragi asitlendirdigi de akademik yayinlarda kaydedilen bilgilerdendir Son zamanlarda biyolojik komur un cevresel faydalari yaninda toprak iyilestirmede kullanilabilecegi uzerinde calismalar bulunmaktadir Kaynakca a b c Nijman Jan 2020 Geography Realms Regions and Concepts 20 bas Wiley ISBN 978 1119607410 10 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ocak 2013 PDF 8 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Ocak 2013 Dis baglantilarToprak kondisyonlaticilar ve mineral gubrelerKaynakcaTarim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz