Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tos böceğigiller, üstfamilyasına bağlı bir hayvan familyasıdır. Dünyada geniş bir yayılış gösterir ve özellikle binalardaki ağaç malzemeye zarar verirler. Odunlarda rastlanan kurtçukların büyük kısmı bu familyaya aittir. Türlerin çoğu zararlıdır. Hem iğne yapraklı hem de yapraklı ağaçlarda genellikle diri oduna zarar vermekte, bazen öz odununa da zarar verebilmektedirler.
| Anobiidae | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||
| |||||||||||||
Bu familyaya giren en önemli kuru odun zararlıları Anobium punctatum (tahta kurdu) ile Xestobium rufovillosum ’dur. , bu familyadaki diğer önemli türlerdir.
Özellikler
Larvaları küçük boyda, “C” şeklinde kıvrık vücutlu ve Scarabaeidae larva tipine çok benzer. Thorax segmentleri diğer segmentlerden daha büyük olup, sonuncu abdomen segmenti de kendinden önceki segmentlerden daha büyük boyda ve yapıdadır.
Erginleri küçük boyda, kısa ve silindirimsi görünüşte vücuda sahip, koyu renkli böceklerdir. Renkleri çoğu kez sarımsı ya da kahverengidir.6 mm’yi geçen boyda olan türlerine ender rastlanır. Baş dikey olup, üsten prothorax tarafından gizlendiğinden görülmez. Antenleri 11 segmentlidir. Bunlar gözlerin ön kenarlarından çıkar ve anten çukurları birinci anten segmentinin uzunluğundan daha fazladır. Anten topuzu büyük ve serbest olan üç segmentten oluşur. Prosternum kısa; bacaklar kısa, ön ve orta coxa’lar küçük ve tarsus’lar 5 segmentli olup, özellikle 1. segment çok iyi gelişmiştir. Abdomen görülebilir 5 segmente sahiptir.
Sınıflandırma
Etimoloji
Çiftleşme döneminde her iki eşey de, muhtemelen birbirlerini cezbetmek için, boyun plakalarının ön kısmını, açtıkları galerilerin duvarına sertçe tos vurarak, insan kulağı tarafından çok iyi alınabilen "tık tık" diye bir ses çıkartırlar. Adları buradan gelir. Fakat ses alma organlarının olmaması sebebiyle bu cezbetmenin nasıl gerçekleştiği bilinmiyor. Belki tatma organı ile odundaki titreşimler alınabilir.
Taksonomi
Tos böceğigiller familyasına bağlı altfamilyalar (2022):
- - Viana and Martinez, 1971
- - Kirby, 1837
- - Thomson, 1859
- - LeConte, 1861
- - Pic, 1912
- - Le Conte, 1861
- - Mulsant and Rey, 1864
- - Shuckard, 1840
- - Gistel, 1856
Türkiye'deki türler
Türkiye'de Anobiidae familyasından 25 cinse ait 66 kadar tür bulunur. Bunlardan 5 tanesi endemiktir.[]
- Anobium
- Anobium punctatum (tahta kurdu)
- Anobium pertinax
- Caenocara
- Caenocara ganglbaueri endemik
- Clada
- Clada tricostata
- Dorcatoma
- Dorcatoma flavicornis
- Dryophillus
- Dryophillus forticornis
- Ernobius
- Ernobius kiesenwetteri
- Ernobius mollis
- Ernobius abietis
- Ernobius angusticollis
- Ernobius mulsanti
- Ernobius pini
- Ernobius pini var. crassiusculus
- Ernobius reflexus
- Ernobius reitteri endemik
- Ernobius syriacus
- Falsogastrallus
- Falsogastrallus striarus
- Falsogastrallus unistriatus
- Gastrallus
- Gastrallus corsicus
- Gastrallus immarginatus
- Gastrallus laevigatus
- Heolobia
- Heolobia magnifera
- Heolobia pubescens
- Lasioderma
- Lasioderma baudii
- Lasioderma fuscum
- Lasioderma haemorrhoidale
- Lasioderma kiesenwetteri
- Lasioderma obscurum
- Lasioderma punctalatum
- Lasioderma redtenbacheri
- Lasioderma serricorne
- Mesocoelopus
- Mesocoelopus ingibosus
- Mesothes
- Mesothes ferrugineus
- Mesothes granulatus endemik
- Metholcus
- Metholcus cylindrius
- Metholcus rotundicollis
- Microbregma
- Microbregma emarginata
- Nicobium
- Nicobium castaneum
- Oligomegerus
- Oligomegerus ptilinoides
- Petalium
- Petalium parmatum
- Plumius
- Plumius grandicollis
- Priartobium
- Priartobium serrifunis
- Priobium
- Priobium carpini
- Priobium dendrobiiformis
- Ptilinus
- Ptilinus pectilinornis
- Ptilinus fissicollis
- Stagathus
- Stagathus dorcatomoides
- Stagathus franzi
- Stagathus latior
- Stagathus pilula
- Stagathus puncticollis
- Stagathus striatula
- Stagathus xyletina
- Stegobium
- Stegobium paniceum
- Theca
- Xestobium
- Xestobium plumbeum
- Xestobium rufovillosum
- Xyletinus
- Xyletinus bucefalus
- Xyletinus flavipes
- Xyletinus fulvicollis
- Xyletinus laticollis
- Xyletinus ornatus
- Xyletinus ruficollis
- Xyletinus saraptanus
- Xyletinus subrotudatus
Ekoloji
Yaşam döngüsü
Erginleri çok kısa süreli yaşarlar ve besin almazlar. Gerekli besin larva evresinde yağ dokusu olarak depolanır. Bu besinle, toplu iğne başı kadar bir uçuş galerisi açarak, pupa yatağını terk ederler ve çiftleşmeyi gerçekleştirirler. Yumurtalar uçuş deliklerinin civarına bırakılır; çünkü çıkacak larvalar bu uçuş deliğini kullanarak odunun derinliklerine girebilirler.
Larvaların aylar süren gelişmesi sırasında, odunlarda galeriler açarak beslenilir. Yapı ve depo malzemesi olarak kullanılan her çeşit odunu, sünger gibi delerek büyük zarara neden olurlar. Bağırsaklarındaki bakteri ve mantarlarla selülozu değerlendirirler. Yumurtaların yüzüne bulaştırılan spor ile, bakteri ve mantarlar larvalara iletilir.
Etkenleri
Anobiidae familyası larvaları, iğne yapraklı ağaçlarda genellikle ilkbahar odunu tabakasını tahrip etmekte, bu durumda sert odun tabakası ince bir lamel halinde kalmaktadır. Anobiidae türlerinin bir kısmı fizyolojik (sürgün ve kozalaklarda), diğer bir kısmı da kullanılmış odunlarda, örneğin inşaatta kullanılmış ya da işlenmiş kerestelerde, odundan yapılmış mobilya ve sanat eserleriyle ağaç koleksiyonlarında zarar yaparlar. Bir kısmı ağaçların ölü kabuk kısımları içerisinde yaşarlar. Larvalar 1–2 mm çapında düzensiz galeriler açarak ağaç malzemeyi tahrip ederler. Tahribatları 2-4 yıl sürdüğü gibi, şartlar uygun değilse 10 yıla kadar uzayabilmektedir. Peletleri (dışkıları) kısa, küçük, uçları biraz sivri olup yer fıstığı şeklindedir. Açtıkları galeriler kemirinti tozu ile doludur
Galeri
-
![image]()
Dorcatoma.chrysomelina -
![image]()
Dorcatoma dresdensis -
![image]()
Hadrobregmus pertinax -
![image]()
Hedobia pubescens -
![image]()
Lasioderma serricorne -
![image]()
Mezium.affine -
![image]()
Ochina latrellii -
![image]()
Ochina ptinoides -
![image]()
Oligomerus brunneus -
![image]()
Ptilinus pectinicornis -
![image]()
Ptinomorphus regalis -
![image]()
Ptinus latro -
![image]()
Stegobium paniceum -
![image]()
Xenocera sp. -
![image]()
Xyletinus pectinatus -
![image]()
Anobium punctatum yeniği
Konuyla ilgili yayınlar
- Azize TOPER KAYGIN ve Erkan SADE (2004), Türkiye'de Bulunan Anobiidae (Tosvuran Böcekler) Familyasına Bağlı Türler ve Bunilardan Bazı Önemli Türlerin Tanıtımı, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, yıl: 2004, cilt: 6, sayı: 6, sayfa: 142-152
- Prof. Dr. Alı Demirsoy (1992), Yaşamın Temel Kuralları (Entomoloji)
- [2] Athur M. Lea (1924), On Australian Anobiides (Coleoptera)
Kaynakça
- ^ . 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2022.
Dış bağlantılar
![image]()
Wikimedia Commons'ta Tos böceğigiller ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.![image]()
Vikitür'de Tos böceğigiller ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
| ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tos bocegigiller ustfamilyasina bagli bir hayvan familyasidir Dunyada genis bir yayilis gosterir ve ozellikle binalardaki agac malzemeye zarar verirler Odunlarda rastlanan kurtcuklarin buyuk kismi bu familyaya aittir Turlerin cogu zararlidir Hem igne yaprakli hem de yaprakli agaclarda genellikle diri oduna zarar vermekte bazen oz odununa da zarar verebilmektedirler AnobiidaeBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ArthropodaSinif InsectaTakim ColeopteraUst familya Familya Anobiidae 1821 Bu familyaya giren en onemli kuru odun zararlilari Anobium punctatum tahta kurdu ile Xestobium rufovillosum dur bu familyadaki diger onemli turlerdir OzelliklerLarvalari kucuk boyda C seklinde kivrik vucutlu ve Scarabaeidae larva tipine cok benzer Thorax segmentleri diger segmentlerden daha buyuk olup sonuncu abdomen segmenti de kendinden onceki segmentlerden daha buyuk boyda ve yapidadir Erginleri kucuk boyda kisa ve silindirimsi gorunuste vucuda sahip koyu renkli boceklerdir Renkleri cogu kez sarimsi ya da kahverengidir 6 mm yi gecen boyda olan turlerine ender rastlanir Bas dikey olup usten prothorax tarafindan gizlendiginden gorulmez Antenleri 11 segmentlidir Bunlar gozlerin on kenarlarindan cikar ve anten cukurlari birinci anten segmentinin uzunlugundan daha fazladir Anten topuzu buyuk ve serbest olan uc segmentten olusur Prosternum kisa bacaklar kisa on ve orta coxa lar kucuk ve tarsus lar 5 segmentli olup ozellikle 1 segment cok iyi gelismistir Abdomen gorulebilir 5 segmente sahiptir SiniflandirmaEtimoloji Ciftlesme doneminde her iki esey de muhtemelen birbirlerini cezbetmek icin boyun plakalarinin on kismini actiklari galerilerin duvarina sertce tos vurarak insan kulagi tarafindan cok iyi alinabilen tik tik diye bir ses cikartirlar Adlari buradan gelir Fakat ses alma organlarinin olmamasi sebebiyle bu cezbetmenin nasil gerceklestigi bilinmiyor Belki tatma organi ile odundaki titresimler alinabilir Taksonomi Tos bocegigiller familyasina bagli altfamilyalar 2022 Viana and Martinez 1971 Kirby 1837 Thomson 1859 LeConte 1861 Pic 1912 Le Conte 1861 Mulsant and Rey 1864 Shuckard 1840 Gistel 1856 Turkiye deki turler Turkiye de Anobiidae familyasindan 25 cinse ait 66 kadar tur bulunur Bunlardan 5 tanesi endemiktir kaynak belirtilmeli Anobium Anobium punctatum tahta kurdu Anobium pertinax Caenocara Caenocara ganglbaueri endemik Clada Clada tricostata Dorcatoma Dorcatoma flavicornis Dryophillus Dryophillus forticornis Ernobius Ernobius kiesenwetteri Ernobius mollis Ernobius abietis Ernobius angusticollis Ernobius mulsanti Ernobius pini Ernobius pini var crassiusculus Ernobius reflexus Ernobius reitteri endemik Ernobius syriacus Falsogastrallus Falsogastrallus striarus Falsogastrallus unistriatus Gastrallus Gastrallus corsicus Gastrallus immarginatus Gastrallus laevigatus Heolobia Heolobia magnifera Heolobia pubescens Lasioderma Lasioderma baudii Lasioderma fuscum Lasioderma haemorrhoidale Lasioderma kiesenwetteri Lasioderma obscurum Lasioderma punctalatum Lasioderma redtenbacheri Lasioderma serricorne Mesocoelopus Mesocoelopus ingibosus Mesothes Mesothes ferrugineus Mesothes granulatus endemik Metholcus Metholcus cylindrius Metholcus rotundicollis Microbregma Microbregma emarginata Nicobium Nicobium castaneum Oligomegerus Oligomegerus ptilinoides Petalium Petalium parmatum Plumius Plumius grandicollis Priartobium Priartobium serrifunis Priobium Priobium carpini Priobium dendrobiiformis Ptilinus Ptilinus pectilinornis Ptilinus fissicollis Stagathus Stagathus dorcatomoides Stagathus franzi Stagathus latior Stagathus pilula Stagathus puncticollis Stagathus striatula Stagathus xyletina Stegobium Stegobium paniceum Theca Theca vicina endemik Theca striatula endemik Xestobium Xestobium plumbeum Xestobium rufovillosum Xyletinus Xyletinus bucefalus Xyletinus flavipes Xyletinus fulvicollis Xyletinus laticollis Xyletinus ornatus Xyletinus ruficollis Xyletinus saraptanus Xyletinus subrotudatusEkolojiYasam dongusu Erginleri cok kisa sureli yasarlar ve besin almazlar Gerekli besin larva evresinde yag dokusu olarak depolanir Bu besinle toplu igne basi kadar bir ucus galerisi acarak pupa yatagini terk ederler ve ciftlesmeyi gerceklestirirler Yumurtalar ucus deliklerinin civarina birakilir cunku cikacak larvalar bu ucus deligini kullanarak odunun derinliklerine girebilirler Larvalarin aylar suren gelismesi sirasinda odunlarda galeriler acarak beslenilir Yapi ve depo malzemesi olarak kullanilan her cesit odunu sunger gibi delerek buyuk zarara neden olurlar Bagirsaklarindaki bakteri ve mantarlarla selulozu degerlendirirler Yumurtalarin yuzune bulastirilan spor ile bakteri ve mantarlar larvalara iletilir Etkenleri Anobiidae familyasi larvalari igne yaprakli agaclarda genellikle ilkbahar odunu tabakasini tahrip etmekte bu durumda sert odun tabakasi ince bir lamel halinde kalmaktadir Anobiidae turlerinin bir kismi fizyolojik surgun ve kozalaklarda diger bir kismi da kullanilmis odunlarda ornegin insaatta kullanilmis ya da islenmis kerestelerde odundan yapilmis mobilya ve sanat eserleriyle agac koleksiyonlarinda zarar yaparlar Bir kismi agaclarin olu kabuk kisimlari icerisinde yasarlar Larvalar 1 2 mm capinda duzensiz galeriler acarak agac malzemeyi tahrip ederler Tahribatlari 2 4 yil surdugu gibi sartlar uygun degilse 10 yila kadar uzayabilmektedir Peletleri diskilari kisa kucuk uclari biraz sivri olup yer fistigi seklindedir Actiklari galeriler kemirinti tozu ile doludurGaleriDorcatoma chrysomelina Dorcatoma dresdensis Hadrobregmus pertinax Hedobia pubescens Lasioderma serricorne Mezium affine Ochina latrellii Ochina ptinoides Oligomerus brunneus Ptilinus pectinicornis Ptinomorphus regalis Ptinus latro Stegobium paniceum Xenocera sp Xyletinus pectinatus Anobium punctatum yenigiKonuyla ilgili yayinlarAzize TOPER KAYGIN ve Erkan SADE 2004 Turkiye de Bulunan Anobiidae Tosvuran Bocekler Familyasina Bagli Turler ve Bunilardan Bazi Onemli Turlerin Tanitimi Zonguldak Karaelmas Universitesi Orman Fakultesi Dergisi yil 2004 cilt 6 sayi 6 sayfa 142 152 Prof Dr Ali Demirsoy 1992 Yasamin Temel Kurallari Entomoloji 2 Athur M Lea 1924 On Australian Anobiides Coleoptera Kaynakca 30 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mayis 2022 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Tos bocegigiller ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Tos bocegigiller ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz