Trakya dolmenleri Edirne Lalapaşa ilçe merkezinin hemen yanında ve Süleymandanişment, Vaysal, Büyünlü, Hacılar ve Doğanköy köylerinin yakınlarında çok miktarda ve geniş bir alana yayılmış olarak dolmenler. Trakya Dolmenlerinin son Tunç Çağı bitimiyle ilk Demir Çağı başlarında tarihçesinin çıkarıldığı, ancak bunlardan bazılarının kullanımının MÖ 7.-8. yüzyıla kadar sürdüğü şeklindedir. Dolmenlerin en ünlüsü halk arasında Lalapaşa Kapaklısı, Perikızı ya da Kapaklıkaya adlarıyla anılan .
Neolitik Çağdan, Maden Çağının başlangıcına kadar olan döneme ait olan bölgedeki dolmenlerin benzerlerine Türkiye'de sadece Kars çevresinde rastlanmaktadır. Bölgedeki Dolmenleri ve Menhirleri Edirne-Lalapaşa-Büyünlü arasındaki normal vasıftaki yollardan yararlanarak görmek mümkündür.
Trakya dolmenlerinin bir devamı niteliğinde olan Yunanistan’da Batı Trakya’daki ve özellikle Bulgaristan’da Yıldız, Sakar ve Rodop olmak üzere üç dolmen bölgesi olup, bu bölgede bilinen 750 kadar dolmen bulunmaktadır.
Tarihçe
Trakya dolmenleri ilk olarak 1888 yılında Skorpil kardeşlerin yayını ile dünyaya duyurulmuştur. 20. yüzyılın başlarında ise Bulgar bilim adamları İvan Velkov ve Vasil Miklav yaptıkları çalışmalar sonucunda Bulgaristan, Edirne ve Kırklareli'de çok sayıda dolmen tespit etmiş ve bunları belgelemiştir.
1960 yılına kadar Türkiye'de konu hakkında hiçbir çalışma yapılmamıştır. Aynı zamanda Edirne doğumlu olan ünlü Türk arkeolog ve antropolog Şevket Aziz Kansu'nun 1964-1968 yılları arasında yaptığı çalışmalarda bölgede 19 dolmen ve birçok menhir tespit edilmiş ve çeşitli raporlar ile 19 dolmenin fotoğraf ve tanımlarını yayınlamıştır. Daha sonra Edirne Müzesince 5 tane daha dolmen tespit edilmiştir.
Trakya dolmenleri genelde ortak özelliklere sahiptirler. Dolmenler esas mezar ve giriş odaları ile bunları çevreleyen küçük bir tepeden oluşmuştur. Boyutları 2-3 metre kadar olan tonlarca ağırlıktaki iri taş blokların, bağlayıcı harç kullanılmadan üst üste bindirilmesiyle yapılmıştır. Bunlar, odanın dört yanına dik olarak yerleştirildikten sonra üzerlerine kikine iri taş bir blokun kapak gibi oturtulmasıyla yapılmış, hücre şeklindeki odalardan oluşmuştur. Yan taşlar, arkada küçük bir antre oluşturacak şekilde çıkıntı yapar. Arka odanın ön kısmındaki kenar taşına küçük bir delik açılmıştır. Genellikle iki tane olan giriş odaları da aynı yöntemle şekillendirilmiştir. Bazen delik öndeki odanın girişinde de bulunmaktadır.
Dolmenlerin yönleri değişiktir. 1990 yılında bir keramik uzmanı olan Prof.Dr. Mehmet Özdoğan ve başkanlığındaki bir ekip dolmenlerin yerlerini tespit etmeye çabalamıştır. 2004 yılından beri dolmenler ve megalitik anıtlara yönelik bir çalışma Prof. Dr. Engin Beksaç başkanlığındaki bir ekip tarafından yürütülmekte ve daha önce bilinmeyen bazı dolmenlere ulaşılmış bulunmaktadır.
Edirne Müzesi tarafından 1994 yılında Lalapaşa’da yapılan kazıda bir dolmenin içerisinde insan kemiklerine rastlanmıştır. Kemiklere iki odalı ve bir girişi olan dolmenin ortasındaki odada rastlanmıştır. Bu buluntuya rağmen dolmenlerin hepsinde insan kalıntısı bulunmadığı bir gerçektir.
Kaynakça
- ^ a b c Sabah Gazetesi 7 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Lalapaşa'da tarihi mezarlar, 4 Haziran 2012'de erişildi.
- ^ Zaman Gazetesi 10 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Lalapaşa başlıklı yazı (4 Haziran 2012'de erişildi.)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Trakya dolmenleri Edirne Lalapasa ilce merkezinin hemen yaninda ve Suleymandanisment Vaysal Buyunlu Hacilar ve Dogankoy koylerinin yakinlarinda cok miktarda ve genis bir alana yayilmis olarak dolmenler Trakya Dolmenlerinin son Tunc Cagi bitimiyle ilk Demir Cagi baslarinda tarihcesinin cikarildigi ancak bunlardan bazilarinin kullaniminin MO 7 8 yuzyila kadar surdugu seklindedir Dolmenlerin en unlusu halk arasinda Lalapasa Kapaklisi Perikizi ya da Kapaklikaya adlariyla anilan Neolitik Cagdan Maden Caginin baslangicina kadar olan doneme ait olan bolgedeki dolmenlerin benzerlerine Turkiye de sadece Kars cevresinde rastlanmaktadir Bolgedeki Dolmenleri ve Menhirleri Edirne Lalapasa Buyunlu arasindaki normal vasiftaki yollardan yararlanarak gormek mumkundur Trakya dolmenlerinin bir devami niteliginde olan Yunanistan da Bati Trakya daki ve ozellikle Bulgaristan da Yildiz Sakar ve Rodop olmak uzere uc dolmen bolgesi olup bu bolgede bilinen 750 kadar dolmen bulunmaktadir TarihceTrakya dolmenleri ilk olarak 1888 yilinda Skorpil kardeslerin yayini ile dunyaya duyurulmustur 20 yuzyilin baslarinda ise Bulgar bilim adamlari Ivan Velkov ve Vasil Miklav yaptiklari calismalar sonucunda Bulgaristan Edirne ve Kirklareli de cok sayida dolmen tespit etmis ve bunlari belgelemistir 1960 yilina kadar Turkiye de konu hakkinda hicbir calisma yapilmamistir Ayni zamanda Edirne dogumlu olan unlu Turk arkeolog ve antropolog Sevket Aziz Kansu nun 1964 1968 yillari arasinda yaptigi calismalarda bolgede 19 dolmen ve bircok menhir tespit edilmis ve cesitli raporlar ile 19 dolmenin fotograf ve tanimlarini yayinlamistir Daha sonra Edirne Muzesince 5 tane daha dolmen tespit edilmistir Trakya dolmenleri genelde ortak ozelliklere sahiptirler Dolmenler esas mezar ve giris odalari ile bunlari cevreleyen kucuk bir tepeden olusmustur Boyutlari 2 3 metre kadar olan tonlarca agirliktaki iri tas bloklarin baglayici harc kullanilmadan ust uste bindirilmesiyle yapilmistir Bunlar odanin dort yanina dik olarak yerlestirildikten sonra uzerlerine kikine iri tas bir blokun kapak gibi oturtulmasiyla yapilmis hucre seklindeki odalardan olusmustur Yan taslar arkada kucuk bir antre olusturacak sekilde cikinti yapar Arka odanin on kismindaki kenar tasina kucuk bir delik acilmistir Genellikle iki tane olan giris odalari da ayni yontemle sekillendirilmistir Bazen delik ondeki odanin girisinde de bulunmaktadir Dolmenlerin yonleri degisiktir 1990 yilinda bir keramik uzmani olan Prof Dr Mehmet Ozdogan ve baskanligindaki bir ekip dolmenlerin yerlerini tespit etmeye cabalamistir 2004 yilindan beri dolmenler ve megalitik anitlara yonelik bir calisma Prof Dr Engin Beksac baskanligindaki bir ekip tarafindan yurutulmekte ve daha once bilinmeyen bazi dolmenlere ulasilmis bulunmaktadir Edirne Muzesi tarafindan 1994 yilinda Lalapasa da yapilan kazida bir dolmenin icerisinde insan kemiklerine rastlanmistir Kemiklere iki odali ve bir girisi olan dolmenin ortasindaki odada rastlanmistir Bu buluntuya ragmen dolmenlerin hepsinde insan kalintisi bulunmadigi bir gercektir Kaynakca a b c Sabah Gazetesi 7 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Lalapasa da tarihi mezarlar 4 Haziran 2012 de erisildi Zaman Gazetesi 10 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Lalapasa baslikli yazi 4 Haziran 2012 de erisildi