Tubalar dili, Türk Dili içinde Altay Cumhuriyetinde ve Dağlık Altayda, Altay krayda konuşulan Türkçedir. Kıpçak Türkçesi grubuna ait olduğu yönündeki tartışmalar devam etmektedir. Kazak Türkçesi ile de benzerlik göstermektedir. Ayrıca Tubalar dilinde Güney Altay ile ilgili ve Kuzey Altay'da bulunmayan özellikler vardır. Tubalar kendilerine Tuba ve Tuma demektedirler. Tubalar 1500 kişi kadardır. Konuşan sayısı ise çok düşüktür.
Tubaca | |
---|---|
Tuba, Tuma | |
Bölge | Altay Cumhuriyeti, Altay Krayı |
Etnisite | 229 |
Konuşan sayısı | 55,720 (2010)Konuşan sayısı |
Dil ailesi | Türk dilleri
|
Yazı sistemi | Kiril alfabesi |
Resmî durumu | |
Resmî dil | Rusya |
Dil kodları | |
ISO 639-2 | alt |
ISO 639-3 | atv – Kuzey Altayca |
Özellikler
İlk pozisyonda b- değişimi görülür. m-, а j- burundan (dahil düşmüş) ń-,
Mesela: börü (мöрÿ) > mörü (мöрÿ) 'kurt', jağmır > ďaŋmır (jаҥмыр) > ńaŋmır (њаҥмыр).
Ayrıca günümüz Tuva Cumhuriyeti eskiden Tuba olarak bilinmekteydi. Tubaların Tuva bölgesinden göç edip diğer Türk toplulukları ile kaynaşıp dil özelliklerinde biraz değişim gerçekleşmiştir.
Alfabe
2010 yılında Tubaların diline özel alfabe sistemi geliştirilmiştir..
А а | Б б | В в | Г г | Ғ ғ | Д д | Ј ј | Е е | Ё ё | Ж ж | Җ җ | З з |
И и | Й й | К к | Қ қ | Л л | Љ љ | М м | Н н | Ҥ ҥ | Њ њ | О о | Ӧ ӧ |
П п | Р р | С с | Т т | У у | Ӱ ӱ | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ҷ ҷ | Ш ш |
Щ щ | Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
Edebiyat
- Тубаларские этюды. / Ред. Сергей Георгиевич Татевосов, М.: ИМЛИ РАН, 2009.
Kaynakça
- ^ русско-тубаларский разговорник, А. С. Тодожокова, А. С. Кучукова, Горно-Алтайск, yayınevi: «Алтын-Туу», 2019, s. 120
Dış bağlantılar
- Dağlık-Altay Devlet Üniversitesi
- (Kısaca gramer ve fonetik, etnik gruplar)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tubalar dili Turk Dili icinde Altay Cumhuriyetinde ve Daglik Altayda Altay krayda konusulan Turkcedir Kipcak Turkcesi grubuna ait oldugu yonundeki tartismalar devam etmektedir Kazak Turkcesi ile de benzerlik gostermektedir Ayrica Tubalar dilinde Guney Altay ile ilgili ve Kuzey Altay da bulunmayan ozellikler vardir Tubalar kendilerine Tuba ve Tuma demektedirler Tubalar 1500 kisi kadardir Konusan sayisi ise cok dusuktur TubacaTuba TumaBolgeAltay Cumhuriyeti Altay KrayiEtnisite229Konusan sayisi55 720 2010 Konusan sayisiDil ailesiTurk dilleri SazSibirya grubuTubacaYazi sistemiKiril alfabesiResmi durumuResmi dil Rusya Altay CumhuriyetiDil kodlariISO 639 2altISO 639 3atv Kuzey AltaycaRusya Federasyonu icinde Altay Turk Cumhuriyeti Ozellikler Ilk pozisyonda b degisimi gorulur m a j burundan dahil dusmus n Mesela boru mory gt moru mory kurt jagmir gt daŋmir jaҥmyr gt naŋmir њaҥmyr Turk Dunyasi lehce gruplari icinde Kipcak Turkcesinin orani Ayrica gunumuz Tuva Cumhuriyeti eskiden Tuba olarak bilinmekteydi Tubalarin Tuva bolgesinden goc edip diger Turk topluluklari ile kaynasip dil ozelliklerinde biraz degisim gerceklesmistir Alfabe2010 yilinda Tubalarin diline ozel alfabe sistemi gelistirilmistir A a B b V v G g Ғ g D d Ј ј E e Yo yo Zh zh Җ җ Z zI i J j K k Қ k L l Љ љ M m N n Ҥ ҥ Њ њ O o Ӧ ӧP p R r S s T t U u Ӱ ӱ F f H h C c Ch ch Ҷ ҷ Sh shSh sh Y y E e Yu yu Ya yaEdebiyatTubalarskie etyudy Red Sergej Georgievich Tatevosov M IMLI RAN 2009 ISBN 978 5 9208 0350 4Kaynakca russko tubalarskij razgovornik A S Todozhokova A S Kuchukova Gorno Altajsk yayinevi Altyn Tuu 2019 s 120Dis baglantilarDaglik Altay Devlet Universitesi Kisaca gramer ve fonetik etnik gruplar