Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tutsak ikilemi, sosyal bilimlerin en çok tanınan strateji oyunudur. İlk olarak 1950 yılında RAND çalışanları ve tarafından şekillendirilmiştir. Ardından modele hapis cezası sonucunu eklemiş ve tutsak ikilemi olarak adlandırmıştır.
Senaryo
Klasik şekli ile tutsak ikilemi senaryosu aşağıdaki gibidir:
İki zanlı bir soruşturma kapsamında polis tarafından göz altına alınmıştır. Polis elinde tutuklama için yeterli kanıt olmadığı için her iki zanlıyı ayrı ayrı hücrelere koyup bir anlaşma sunmaktadır. Anlaşmaya göre zanlılardan biri diğerinin aleyhinde tanıklık eder diğeri ise suskun kalırsa, tanıklık eden serbest kalacak susmayı tercih eden taraf ise 10 yıl hapse mahkûm edilecektir. Eğer ikisi de birbirleri aleyhinde tanıklık etmez suskun kalırlarsa her ikisi de 1 yıl hapis cezasına, eğer her ikisi de birbirleri aleyhinde tanıklık ederse, her iki zanlı da beşer yıl hapis cezasına çarptırılacaktır.
Bu çerçevede her iki zanlı tanıklık etmek veya suskun kalmak arasında tercih yapmak zorundadır. Her iki zanlıya da soruşturma sonuna kadar diğerinin kararını öğrenme imkânı tanınmamaktadır yani farklı odalarda bulunan iki zanlının birbirleri ile iletişim kurma imkânı yoktur. Buna göre karşı tarafın kararından habersiz olan oyuncu 10 yıl hapis yatma ihtimalini göze alamayarak sessiz kalmayacak, karşı taraf aleyhinde tanıklık edecektir. Karşı taraf aleyhine tanıklık ederek 5 yıl gibi daha kısa süreli bir hapis cezasına razı olacak ya da serbest kalacaktır. Oyuncu burada kaybını en aza indirmeyi (kazancını maksimize etmeyi) hedef alacaktır. Karşı tarafın da aynı koşullar altında rasyonel davranarak tanıklık edeceği kaçınılmaz olacaktır. Böylece birbirleri ile iletişim kurmayan iki tarafın iyi niyetli değil de rasyonel davranarak aldıkları karar aslında belki de daha az yatacakları hapis cezasının artmasına neden olmaktadır.
| İtiraf | İnkâr | |
|---|---|---|
| İtiraf | (-5, -5) | (0, -10) |
| İnkâr | (-10, 0) | (-1, -1) |
Her iki oyuncunun da kısa süreli hapis cezasını uzun olanına tercih ettiği ve her birinin de diğerinin cezasını kısaltmakla herhangi bir fayda elde edemeyeceği varsayıldığında tutsak ikilemi değişken toplamlı oyunlar kapsamına girmektedir. Oyun teorisinde de olduğu gibi bu oyunda da oyuncuların yegane amacı, diğer oyuncudan bağımsız olarak, kendi kazancını maksimize etmektir.
Kaynakça
- ^ . 18 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2012.
Kaynakça
- Robert Aumann, “Acceptable points in general cooperative n-person games”, in R. D. Luce and A. W. Tucker (eds.), Contributions to the Theory 23 of Games IV, Annals of Mathematics Study 40, 287–324, Princeton University Press, Princeton NJ.
- Axelrod, R. (1984). .
- Bicchieri, Cristina (1993). Rationality and Coordination. Cambridge University Press.
- , Fun and Games.
- David M. Chess (1988). Simulating the evolution of behavior: the iterated prisoners' dilemma problem. Complex Systems, 2:663–670.
- (1961). The Mathematics of Games of Strategy: Theory and Applications Prentice-Hall, Englewood Cliffs, NJ.
- (1952). Some experimental games. Research memorandum RM-789. Corporation, Santa Monica, CA.
- Kaminski, Marek M. (2004) Games Prisoners Play4 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Princeton University Press.
- Poundstone, W. (1992) Prisoner's Dilemma , NY NY.
- Greif, A. (2006). Institutions and the Path to the Modern Economy: Lessons from Medieval Trade. Cambridge University Press, Cambridge, UK.
- Rapoport, Anatol and Albert M. Chammah (1965). Prisoner's Dilemma. .
- S. Le and R. Boyd (2007) "Evolutionary Dynamics of the Continuous Iterated Prisoner's Dilemma" Journal of Theoretical Biology, Volume 245, 258–267.
- A. Rogers, R. K. Dash, S. D. Ramchurn, P. Vytelingum and N. R. Jennings (2007) “” Theoretical Computer Science 377 (1–3) 243–259.
- M.J. van den Assem, D. van Dolder and R.H. Thaler (2010). "Split or Steal? Cooperative Behavior When the Stakes are Large"
Konuyla ilgili yayınlar
- Bicchieri, Cristina and Mitchell Green (1997) "Symmetry Arguments for Cooperation in the Prisoner's Dilemma", in G. Holmstrom-Hintikka and R. Tuomela (eds.), Contemporary Action Theory: The Philosophy and Logic of Social Action, Kluwer.
- Iterated Prisoner's Dilemma Bibliography web links9 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., July, 2005.
- Plous, S. (1993). Prisoner's Dilemma or Perceptual Dilemma? Journal of Peace Research, Vol. 30, No. 2, 163–179.
Dış bağlantılar
- Prisoner's Dilemma (Stanford Encyclopedia of Philosophy)18 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Effects of Tryptophan Depletion on the Performance of an Iterated Prisoner's Dilemma Game in Healthy Adults4 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Nature Neuropsychopharmacology
- Is there a "dilemma" in Prisoner's Dilemma7 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by Elmer G. Wiens
- "Games Prisoners Play"4 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – game-theoretic analysis of interactions among actual prisoners, including PD.
- Iterated prisoner's dilemma game6 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Another version of the iterated prisoner's dilemma game20 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Another version of the iterated prisoner's dilemma game29 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Iterated prisoner's dilemma game8 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . applied to Big Brother TV show situation.
- The Bowerbird's Dilemma20 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Prisoner's Dilemma in ornithology — mathematical cartoon by Larry Gonnick.
- Examples of Prisoners' dilemma20 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Play prisoner's dilemma over IRC — by Axiologic Research.
- A party game based on the prisoner's dilemma
- The Edge cites Robert Axelrod's book and discusses the success of U2 following the principles of IPD.18 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Classical and Quantum Contents of Solvable Game Theory on Hilbert Space
- "Radiolab: "The Good Show"". 9. § 1. New York. 14 Aralık 2011. WNYC.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tutsak ikilemi sosyal bilimlerin en cok taninan strateji oyunudur Ilk olarak 1950 yilinda RAND calisanlari ve tarafindan sekillendirilmistir Ardindan modele hapis cezasi sonucunu eklemis ve tutsak ikilemi olarak adlandirmistir SenaryoKlasik sekli ile tutsak ikilemi senaryosu asagidaki gibidir Iki zanli bir sorusturma kapsaminda polis tarafindan goz altina alinmistir Polis elinde tutuklama icin yeterli kanit olmadigi icin her iki zanliyi ayri ayri hucrelere koyup bir anlasma sunmaktadir Anlasmaya gore zanlilardan biri digerinin aleyhinde taniklik eder digeri ise suskun kalirsa taniklik eden serbest kalacak susmayi tercih eden taraf ise 10 yil hapse mahkum edilecektir Eger ikisi de birbirleri aleyhinde taniklik etmez suskun kalirlarsa her ikisi de 1 yil hapis cezasina eger her ikisi de birbirleri aleyhinde taniklik ederse her iki zanli da beser yil hapis cezasina carptirilacaktir Bu cercevede her iki zanli taniklik etmek veya suskun kalmak arasinda tercih yapmak zorundadir Her iki zanliya da sorusturma sonuna kadar digerinin kararini ogrenme imkani taninmamaktadir yani farkli odalarda bulunan iki zanlinin birbirleri ile iletisim kurma imkani yoktur Buna gore karsi tarafin kararindan habersiz olan oyuncu 10 yil hapis yatma ihtimalini goze alamayarak sessiz kalmayacak karsi taraf aleyhinde taniklik edecektir Karsi taraf aleyhine taniklik ederek 5 yil gibi daha kisa sureli bir hapis cezasina razi olacak ya da serbest kalacaktir Oyuncu burada kaybini en aza indirmeyi kazancini maksimize etmeyi hedef alacaktir Karsi tarafin da ayni kosullar altinda rasyonel davranarak taniklik edecegi kacinilmaz olacaktir Boylece birbirleri ile iletisim kurmayan iki tarafin iyi niyetli degil de rasyonel davranarak aldiklari karar aslinda belki de daha az yatacaklari hapis cezasinin artmasina neden olmaktadir Tabloda sari ile isaretlenen bolum baskin strateji dengesini yesil ile isaretlenen bolum ise her ikisi icin de en karli olan secenegi gostermektedir Itiraf InkarItiraf 5 5 0 10 Inkar 10 0 1 1 Her iki oyuncunun da kisa sureli hapis cezasini uzun olanina tercih ettigi ve her birinin de digerinin cezasini kisaltmakla herhangi bir fayda elde edemeyecegi varsayildiginda tutsak ikilemi degisken toplamli oyunlar kapsamina girmektedir Oyun teorisinde de oldugu gibi bu oyunda da oyuncularin yegane amaci diger oyuncudan bagimsiz olarak kendi kazancini maksimize etmektir Kaynakca 18 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mart 2012 KaynakcaRobert Aumann Acceptable points in general cooperative n person games in R D Luce and A W Tucker eds Contributions to the Theory 23 of Games IV Annals of Mathematics Study 40 287 324 Princeton University Press Princeton NJ Axelrod R 1984 ISBN 0 465 02121 2 Bicchieri Cristina 1993 Rationality and Coordination Cambridge University Press Fun and Games David M Chess 1988 Simulating the evolution of behavior the iterated prisoners dilemma problem Complex Systems 2 663 670 1961 The Mathematics of Games of Strategy Theory and Applications Prentice Hall Englewood Cliffs NJ 1952 Some experimental games Research memorandum RM 789 Corporation Santa Monica CA Kaminski Marek M 2004 Games Prisoners Play4 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Princeton University Press ISBN 0 691 11721 7 Poundstone W 1992 Prisoner s Dilemma NY NY Greif A 2006 Institutions and the Path to the Modern Economy Lessons from Medieval Trade Cambridge University Press Cambridge UK Rapoport Anatol and Albert M Chammah 1965 Prisoner s Dilemma S Le and R Boyd 2007 Evolutionary Dynamics of the Continuous Iterated Prisoner s Dilemma Journal of Theoretical Biology Volume 245 258 267 A Rogers R K Dash S D Ramchurn P Vytelingum and N R Jennings 2007 Theoretical Computer Science 377 1 3 243 259 M J van den Assem D van Dolder and R H Thaler 2010 Split or Steal Cooperative Behavior When the Stakes are Large Konuyla ilgili yayinlarBicchieri Cristina and Mitchell Green 1997 Symmetry Arguments for Cooperation in the Prisoner s Dilemma in G Holmstrom Hintikka and R Tuomela eds Contemporary Action Theory The Philosophy and Logic of Social Action Kluwer Iterated Prisoner s Dilemma Bibliography web links9 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde July 2005 Plous S 1993 Prisoner s Dilemma or Perceptual Dilemma Journal of Peace Research Vol 30 No 2 163 179 Dis baglantilarPrisoner s Dilemma Stanford Encyclopedia of Philosophy 18 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Effects of Tryptophan Depletion on the Performance of an Iterated Prisoner s Dilemma Game in Healthy Adults4 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nature Neuropsychopharmacology Is there a dilemma in Prisoner s Dilemma7 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Elmer G Wiens Games Prisoners Play 4 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde game theoretic analysis of interactions among actual prisoners including PD Iterated prisoner s dilemma game6 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Another version of the iterated prisoner s dilemma game20 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Another version of the iterated prisoner s dilemma game29 Aralik 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Iterated prisoner s dilemma game8 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde applied to Big Brother TV show situation The Bowerbird s Dilemma20 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Prisoner s Dilemma in ornithology mathematical cartoon by Larry Gonnick Examples of Prisoners dilemma20 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Play prisoner s dilemma over IRC by Axiologic Research A party game based on the prisoner s dilemma The Edge cites Robert Axelrod s book and discusses the success of U2 following the principles of IPD 18 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Classical and Quantum Contents of Solvable Game Theory on Hilbert Space Radiolab The Good Show 9 1 New York 14 Aralik 2011 WNYC