Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA), Türkiye’de tüm bilim alanlarındaki araştırmaları, bilim insanlığını ve araştırıcılığı özendirmek ve bu alanlarda emeği geçenleri onurlandırmak; gençleri bilim ve araştırma alanına yöneltmek; Türkiye’deki bilim insanları ve araştırıcıların toplumsal statülerinin yükseltilmesi ve korunmasına çalışmak; bilim ve araştırma standartlarının yükseltilmesine yardım etmek amacıyla 1993'te kurulan, tüzel kişiliğe, bilimsel, idari ve mali özerkliğe sahip yüksek bilim kuruluşu, Türkiye'nin ulusal bilimler akademisidir. Uluslararası Bilim Konseyi'nin üyesidir.
Türkiye Bilimler Akademisi | |
---|---|
Kısaltma | TÜBA |
Kuruluş | 2 Eylül 1993 |
Tür | Ulusal Bilimler Akademisi |
Yasal statü | Özerk (Bilimsel,İdari ve mali) |
Üyeler | 205 akademisyen |
Resmî diller | Türkçe |
Akademi Başkanı | Muzaffer Şeker |
Bütçe | ₺18.551.000 (2020) |
Resmî site | tuba.gov.tr |
Görevleri
Türkiye Bilimler Akademisinin görevleri şunlardır:
- Bilimsel konularda ve bilimsel önceliklerin saptanması amacıyla incelemeler ve danışmanlık yapmak.
- Toplumda bilimsel yaklaşım ve düşüncenin yayılmasını sağlamak.
- Hükûmete, Türk bilimcileri ve araştırıcılarının toplumsal statüleri, yaşam düzeyleri, gelirleri ve bu tür faaliyetlerin gereği olan özel kolaylık ve ayrıcalıklara ilişkin mevzuat değişiklikleri önermek.
- Bilimin öneminin ülke kamuoyunca takdir ve kabulünü sağlamak ve bilim insanlığını özendirmek için ödüller vermek.
- Yukarıda belirtilen amaçların gerçekleştirilmesi ve görevlerin yerine getirilebilmesi ile ilgili her türlü faaliyette bulunmak.
Bu doğrultuda, TÜBA; Bilim Eğitimi, Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanları Ödül programı (TÜBA-GEBİP), Bilimsel Telif Eser(TESEP) ödülleri, TÜBA-Uluslararası Akademi Ödülleri, Türk İslam Bilim Kültür Mirası, A. Tietze-Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugati, Türkçe Bilim Terimleri Sözlükleri, Açık ders Malzemeleri, Kültür Envanteri çalışmaları; Akademi ve Üniversite Konferansları gibi program ve projeleri ile Bilim Eğitimi, Bilim ve Eğitim Politikaları, Kanser, Kök Hücre, Gıda ve Beslenme, Enerji gibi Çalışma grupları ile Akademi üyeleri ve diğer bilim insanlarının gönüllü katkılarıyla faaliyetlerini sürdürmektedir. Ayrıca, akademi, süreli ve süresiz yayınlar da gerçekleştirmektedir. TÜBA, 30'dan fazla ulusal akademi ile ikili işbirliği anlaşması ve 10'un üzerinde (IAP, ISC, S-20, ALLEA, AASSA, Türk Dünyası Akademiler Birliği gibi küresel, kıtasal ve bölgesel) Akademik Çatı Kuruluş üyelikleri çerçevesinde Uluslararası ilişkiler/Bilim diplomasisi faaliyetlerini yürütmektedir. Akademinin toplam 205 üyesi bulunmaktadır. Kasım 2019'da Akademi Konsey karari ile TÜBA-GEBİP üyesi akademisyenlerin doğal üye olduğu TÜBA-Genç Akademi' kurulmuştur. Aslî,Şeref ve Asosye üyelerden oluşan Akademi Genel Kurulu, Genel Kurulca seçilen 10 üye ve Başkan'dan oluşan Akademi Konseyi ve Akademi Başkanlığı, TÜBA'nın başlıca organlarıdır.
Akademi üyeliği
- Akademide; asli üye, asosye üye ve şeref üyesi olmak üzere üç tür üye bulunur. Aslî üye sayısı, Türkiye’de çalışan profesör unvanlı bilim insanlarının yüzde ikisini geçemez. Asosye üye sayısı ise, asli üye sayısı için belirlenen üst sınırın yarısını geçemez. Üyeler, Akademi Genel Kurulunca seçilir.
- Şeref üyeliği sayısı herhangi bir sınırlamaya tabi değildir.
- Asli ve asosye üyeler her yıl sonunda o yıl içinde yaptıkları çalışmalarla gelecek yıl yapmayı planladıkları araştırmaları birer rapor halinde Akademi Konseyine sunarlar.
Üyeliğe seçilme şartları
1. Asli üye aşağıda belirlenen şartları taşıyan T.C. uyruklu seçkin bilim insanları arasından seçilir:
- Ulusal veya uluslararası saygın kuruluşlardan ödül veya madalya almış olmak.
- Kendi adıyla anılan keşif, icat, teori ve modellere sahip olmak ve/veya adı klasik kitaplara veya derleme makalelere geçmiş olmak.
- Uluslararası bilim atıfları kataloglarında genel kabul görmüş yüksek sayıda atıf almış olmak.
2. Asosye üye, asli üye olmaya aday T.C. uyruklu yetenekli genç bilim insanları arasından seçilir.
3. Şeref üyesi, asli üye olma şartlarına sahip, ancak yaş haddi sebebiyle asli üyeliğe seçilemeyen T.C. uyruklu bilim insanları ile asli üyelerde aranan şartları taşıyan yabancı bilim insanları arasından seçilir.
Üye seçimi
4 sayılı Cumhurbaşkanı Kararnamesi* ile üye seçimi aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:
- Şeref üyeleri, Akademi üyelerince; Aslî ve asosye üyeler, Akademi Üyeleri, Yükseköğretim Kurulu ve TÜBİTAK Yönetim Kurulu tarafından önerilen adaylar arasından Akademi Genel Kurulu tarafından seçilir.
- Akademiye üye seçimi; Aslî üyeler veya Yükseköğretim Kurulu ya da TÜBİTAK Yönetim Kurulu tarafından Akademi Başkanlığına gerekçeli yazıyla önerilen adayların Akademi Konseyince kabulü ve Genel Kurula sunulmasından sonra Genel Kurulca onaylanması suretiyle gerçekleşir.
- Asli üyeler tarafından önerilecek aslî, asosye ve şeref üyeleri için bir aslî üye tarafından Akademi Başkanlığına yazılı olarak başvurulması ve aday gösterilen kişinin, aday gösteren üye dışında iki Genel Kurul üyesi tarafından da yazılı olarak desteklenmesi gerekir. Adaylık, Akademi Konseyi tarafından kabul gördükten sonra Genel Kurulun onayına sunulur.
- Aslî üyelik altmış yedi yaşına kadar sürer. Yaş haddi nedeniyle aslî üyelik statüsü sona eren üyeler, şeref üyesi olurlar. Asosye üyeler üç yıl için seçilirler. Asosye üyelik süresi toplam en çok dokuz yıldır.
- (http://www.tuba.gov.tr/files/Kanun/4%20Nolu%20Cumhurba%C5%9Fkanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20Kararnamesinin%20T%C3%9CBA%20B%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC.pdf 25 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
Özerklik tartışması
KHK ile TÜBA'nın fiilen özerk bir kurum olmaktan çıkarıldığı ve hükûmete bağlı bir kuruluş haline getirildiğini ileri süren bazı Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) üyeleri, 2 Eylül 2011 tarihinde ana sayfasından duyurduğu kamuoyu bildirisi ile "istifa etmeyi ve yeni bir yapıda örgütlenmeyi düşündüklerini" dile getirmişlerdir. İstifa eden 70 kadar üye Bilim Akademisi (BAD) adlı yeni bir dernek kurmuştur. İstifalar, 27 Ağustos 2011 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 497 s. Kanun Hükmünde Kararname ve Ekim 2011'de yapılan değişikliklere bir tepki olarak gerçekleşmişti. Bu değişikliklere göre Akademi Başkanı TÜBA Genel Kurulu tarafından seçilen üç aday arasından Başbakan tarafından atanmaya başlanmış ve Akademi Başkanının ve Konsey Üyelerinin görev süresi dört yıldan üç yıla indirilmişti.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Eylül 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Eylül 2020.
- ^ a b c d "Arşivlenmiş kopya". 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Eylül 2020.
- ^ Türkiye Bilimler Akademisi Kamuoyu Bildirisi 1 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe)
- ^ "Özerk Bilimler Akademisi kuruldu". T24. 4 Ara 2011. 8 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2017.
Dış bağlantılar
- Türkiye Bilimler Akademisi internet sitesi 26 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkiye Bilimler Akademisi TUBA Turkiye de tum bilim alanlarindaki arastirmalari bilim insanligini ve arastiriciligi ozendirmek ve bu alanlarda emegi gecenleri onurlandirmak gencleri bilim ve arastirma alanina yoneltmek Turkiye deki bilim insanlari ve arastiricilarin toplumsal statulerinin yukseltilmesi ve korunmasina calismak bilim ve arastirma standartlarinin yukseltilmesine yardim etmek amaciyla 1993 te kurulan tuzel kisilige bilimsel idari ve mali ozerklige sahip yuksek bilim kurulusu Turkiye nin ulusal bilimler akademisidir Uluslararasi Bilim Konseyi nin uyesidir Turkiye Bilimler AkademisiKisaltmaTUBAKurulus2 Eylul 1993TurUlusal Bilimler AkademisiYasal statuOzerk Bilimsel Idari ve mali Uyeler205 akademisyenResmi dillerTurkceAkademi BaskaniMuzaffer SekerButce 18 551 000 2020 Resmi sitetuba gov trGorevleriTurkiye Bilimler Akademisinin gorevleri sunlardir Bilimsel konularda ve bilimsel onceliklerin saptanmasi amaciyla incelemeler ve danismanlik yapmak Toplumda bilimsel yaklasim ve dusuncenin yayilmasini saglamak Hukumete Turk bilimcileri ve arastiricilarinin toplumsal statuleri yasam duzeyleri gelirleri ve bu tur faaliyetlerin geregi olan ozel kolaylik ve ayricaliklara iliskin mevzuat degisiklikleri onermek Bilimin oneminin ulke kamuoyunca takdir ve kabulunu saglamak ve bilim insanligini ozendirmek icin oduller vermek Yukarida belirtilen amaclarin gerceklestirilmesi ve gorevlerin yerine getirilebilmesi ile ilgili her turlu faaliyette bulunmak Bu dogrultuda TUBA Bilim Egitimi Ustun Basarili Genc Bilim Insanlari Odul programi TUBA GEBIP Bilimsel Telif Eser TESEP odulleri TUBA Uluslararasi Akademi Odulleri Turk Islam Bilim Kultur Mirasi A Tietze Tarihi ve Etimolojik Turkiye Turkcesi Lugati Turkce Bilim Terimleri Sozlukleri Acik ders Malzemeleri Kultur Envanteri calismalari Akademi ve Universite Konferanslari gibi program ve projeleri ile Bilim Egitimi Bilim ve Egitim Politikalari Kanser Kok Hucre Gida ve Beslenme Enerji gibi Calisma gruplari ile Akademi uyeleri ve diger bilim insanlarinin gonullu katkilariyla faaliyetlerini surdurmektedir Ayrica akademi sureli ve suresiz yayinlar da gerceklestirmektedir TUBA 30 dan fazla ulusal akademi ile ikili isbirligi anlasmasi ve 10 un uzerinde IAP ISC S 20 ALLEA AASSA Turk Dunyasi Akademiler Birligi gibi kuresel kitasal ve bolgesel Akademik Cati Kurulus uyelikleri cercevesinde Uluslararasi iliskiler Bilim diplomasisi faaliyetlerini yurutmektedir Akademinin toplam 205 uyesi bulunmaktadir Kasim 2019 da Akademi Konsey karari ile TUBA GEBIP uyesi akademisyenlerin dogal uye oldugu TUBA Genc Akademi kurulmustur Asli Seref ve Asosye uyelerden olusan Akademi Genel Kurulu Genel Kurulca secilen 10 uye ve Baskan dan olusan Akademi Konseyi ve Akademi Baskanligi TUBA nin baslica organlaridir Akademi uyeligiAkademide asli uye asosye uye ve seref uyesi olmak uzere uc tur uye bulunur Asli uye sayisi Turkiye de calisan profesor unvanli bilim insanlarinin yuzde ikisini gecemez Asosye uye sayisi ise asli uye sayisi icin belirlenen ust sinirin yarisini gecemez Uyeler Akademi Genel Kurulunca secilir Seref uyeligi sayisi herhangi bir sinirlamaya tabi degildir Asli ve asosye uyeler her yil sonunda o yil icinde yaptiklari calismalarla gelecek yil yapmayi planladiklari arastirmalari birer rapor halinde Akademi Konseyine sunarlar Uyelige secilme sartlari1 Asli uye asagida belirlenen sartlari tasiyan T C uyruklu seckin bilim insanlari arasindan secilir Ulusal veya uluslararasi saygin kuruluslardan odul veya madalya almis olmak Kendi adiyla anilan kesif icat teori ve modellere sahip olmak ve veya adi klasik kitaplara veya derleme makalelere gecmis olmak Uluslararasi bilim atiflari kataloglarinda genel kabul gormus yuksek sayida atif almis olmak 2 Asosye uye asli uye olmaya aday T C uyruklu yetenekli genc bilim insanlari arasindan secilir 3 Seref uyesi asli uye olma sartlarina sahip ancak yas haddi sebebiyle asli uyelige secilemeyen T C uyruklu bilim insanlari ile asli uyelerde aranan sartlari tasiyan yabanci bilim insanlari arasindan secilir Uye secimi4 sayili Cumhurbaskani Kararnamesi ile uye secimi asagidaki sekilde duzenlenmistir Seref uyeleri Akademi uyelerince Asli ve asosye uyeler Akademi Uyeleri Yuksekogretim Kurulu ve TUBITAK Yonetim Kurulu tarafindan onerilen adaylar arasindan Akademi Genel Kurulu tarafindan secilir Akademiye uye secimi Asli uyeler veya Yuksekogretim Kurulu ya da TUBITAK Yonetim Kurulu tarafindan Akademi Baskanligina gerekceli yaziyla onerilen adaylarin Akademi Konseyince kabulu ve Genel Kurula sunulmasindan sonra Genel Kurulca onaylanmasi suretiyle gerceklesir Asli uyeler tarafindan onerilecek asli asosye ve seref uyeleri icin bir asli uye tarafindan Akademi Baskanligina yazili olarak basvurulmasi ve aday gosterilen kisinin aday gosteren uye disinda iki Genel Kurul uyesi tarafindan da yazili olarak desteklenmesi gerekir Adaylik Akademi Konseyi tarafindan kabul gordukten sonra Genel Kurulun onayina sunulur Asli uyelik altmis yedi yasina kadar surer Yas haddi nedeniyle asli uyelik statusu sona eren uyeler seref uyesi olurlar Asosye uyeler uc yil icin secilirler Asosye uyelik suresi toplam en cok dokuz yildir http www tuba gov tr files Kanun 4 20Nolu 20Cumhurba C5 9Fkanl C4 B1 C4 9F C4 B1 20Kararnamesinin 20T C3 9CBA 20B C3 B6l C3 BCm C3 BC pdf 25 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ozerklik tartismasiKHK ile TUBA nin fiilen ozerk bir kurum olmaktan cikarildigi ve hukumete bagli bir kurulus haline getirildigini ileri suren bazi Turkiye Bilimler Akademisi TUBA uyeleri 2 Eylul 2011 tarihinde ana sayfasindan duyurdugu kamuoyu bildirisi ile istifa etmeyi ve yeni bir yapida orgutlenmeyi dusunduklerini dile getirmislerdir Istifa eden 70 kadar uye Bilim Akademisi BAD adli yeni bir dernek kurmustur Istifalar 27 Agustos 2011 tarihli Resmi Gazetede yayinlanan 497 s Kanun Hukmunde Kararname ve Ekim 2011 de yapilan degisikliklere bir tepki olarak gerceklesmisti Bu degisikliklere gore Akademi Baskani TUBA Genel Kurulu tarafindan secilen uc aday arasindan Basbakan tarafindan atanmaya baslanmis ve Akademi Baskaninin ve Konsey Uyelerinin gorev suresi dort yildan uc yila indirilmisti Ayrica bakinizTUBITAKKaynakca Arsivlenmis kopya PDF 16 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Eylul 2020 Arsivlenmis kopya PDF 16 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Eylul 2020 a b c d Arsivlenmis kopya 22 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Eylul 2020 Turkiye Bilimler Akademisi Kamuoyu Bildirisi 1 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce Ozerk Bilimler Akademisi kuruldu T24 4 Ara 2011 8 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2017 Dis baglantilarTurkiye Bilimler Akademisi internet sitesi 26 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde