Tarihçe
Millî Lig kurulmadan önce Türkiye'nin bazı illerinde (İstanbul, İzmir, Eskişehir, Adana, Trabzon, Bursa) mahalli ligler kurulmuştu. Bu liglerden İstanbul Ligi ise yabancılar, özellikle de İngiliz askerler ve tüccarlar tarafından kurulmuştur. Türkiye topraklarında yapılan ilk maç ise 1897 yılında İzmir'den İstanbul'a gelen İzmir Karması'yla İstanbul Karması arasında oynanmıştır.
1905 yılından itibaren Türk futbol kulüplerinin kurulmasıyla birlikte Cuma Ligi, Pazar Ligi, gibi organizasyonlar oluşturulmuştur. Daha sonra, 1918 yılında Beşiktaş, Cuma Ligi'ni yetersiz bulması sebebiyle yeni bir lig kurulması fikrini ortaya atmış ve bu fikri destekleyen kulüpler ile birlikte İstanbul Türk İdman Birliği Ligi'ni kurmuştur.
1923 yılında Türkiye Futbol Federasyonu, Yusuf Ziya Öniş başkanlığında kurulmuştur. Yeni kurulan federasyon, 21 Mayıs 1923 tarihinde FIFA'ya, 1962 yılında UEFA'ya üye olmuştur.
Türkiye'de futbol, 1936-1950 yılları arasında İstanbul, Ankara, İzmir şehirlerinin takımlarının ağırlıkta olduğu Millî Küme adlı deplasmanlı bir ligde oynanmıştır.
Türkiye millî futbol takımının 1954 FIFA Dünya Kupası'na katılması ile birlikte Federasyon, profesyonel bir ligin kurulmasına karar vermiştir. Bu doğrultuda, 1956-57 ve 1957-58 sezonlarında Federasyon Kupası adında bir lig düzenlenmiştir. Bu iki sezonda şampiyonluk kupasını Beşiktaş kazanmıştır.
1959 yılında, şu andaki adı Süper Lig olan Millî Lig kurulmuştur. Düzenlenen ilk sezonda ligin şampiyonu Fenerbahçe olmuştur. Ligin ilk golünü İzmirsporlu Özcan Altuğ atmıştır. Yeni kurulan ligin ilk sezonunda gol kralı ise Galatasaraylı Metin Oktay olmuştur.
1962 yılında Federasyon, UEFA'ya üye olmuş ve bunun sonucunda UEFA Kupa Galipleri Kupası'na takım göndermeye hak kazanmıştır. Bu sebeple, aynı yıl Türkiye Kupası organize edilmeye başlamıştır. İlk kupayı Galatasaray kazanmıştır.
1963 yılında, şu andaki adı 1. Lig olan Türkiye 2. Futbol Ligi kurulmuştur. Bu ligin ilk kazananı Şekerspor olmuştur.
1967 yılında 3. Lig düzenlenmeye başlamıştır.
1989-90 sezonunda, 15 Ekim 1989 tarihinde Beşiktaş, Adana Demirspor'u 10-0 yenerek, Türkiye profesyonel futbol liglerindeki en farklı skora ulaşmıştır. Galatasaray, 2023-24 sezonunu 102 puanla kapatmış ve Süper Lig tarihinde bir rekor kırmıştır.
1991-92 sezonunda Beşiktaş, Türkiye 1. Futbol Ligi'ni namağlup şampiyon olarak bitirmiştir. Aynı sezonun son haftasında Fenerbahçe, Gaziantepspor'u 8-4 yenerek rekor kırmıştır.
Türkiye'de mevcut olan lig sistemine 2010 yılında geçilmiştir. 4 kademe şeklinde (Süper Lig, 1. Lig, 2. Lig, 3. Lig) profesyonel Lig oynanmaktadır. Profesyonel Liglerde 126 takım mücadele etmektedir. Amatörden Profesyonele geçiş için Bölgesel Amatör Ligler kurulmuştur. Burada da 12 grup halinde oynanan sezonda şampiyonlar play off oynayıp 3. Lige yükselmektedir. Amatör Ligler ise idari olarak her il bazında süper amatör, 1. Amatör ve 2. amatör şeklinde 3 kademede oynanmaktadır.
Lig tablosu
Seviye | Ligler | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 | Süper Lig | ||||
2 | 1. Lig | ||||
3 | 2. Lig Beyaz Grup | 2. Lig Kırmızı Grup | |||
4 | Spor Toto 3. Lig 1. Grup | Spor Toto 3. Lig 2. Grup | Spor Toto 3. Lig 3. Grup | Spor Toto 3. Lig 4. Grup | |
5 | Bölgesel Amatör Lig 1. Grup 14 kulüp (Batman, Bitlis, Diyarbakır, Hakkari, Mardin, Muş, Siirt, Şırnak, Van) | ||||
6 | Süper Amatör Lig (Adana, Afyonkarahisar, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Çanakkale, Denizli, Diyarbakır, Düzce, Edirne, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Hatay, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kırklareli, Kocaeli, Konya, Kütahya, Manisa, Mersin, Muğla, Rize, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Yalova, Zonguldak) | ||||
7 | 1. Amatör Lig (Adana, Afyonkarahisar, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Düzce, Edirne, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Hatay, İstanbul, Kayseri, Kırklareli, Kocaeli, Kütahya, Manisa, Mersin, Muğla, Rize, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Yalova, Zonguldak) | ||||
8 | 2. Amatör Lig (Adana, Afyonkarahisar, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Düzce, Edirne, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Hatay, İstanbul, Kayseri, Kırklareli, Kocaeli, Kütahya, Manisa, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Şanlıurfa, Tekirdağ, Yalova, Zonguldak) |
Kaynakça
Türkiye ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Futbol ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Turkiye futbol liglerinin sistemini icermektedir TarihceMilli Lig kurulmadan once Turkiye nin bazi illerinde Istanbul Izmir Eskisehir Adana Trabzon Bursa mahalli ligler kurulmustu Bu liglerden Istanbul Ligi ise yabancilar ozellikle de Ingiliz askerler ve tuccarlar tarafindan kurulmustur Turkiye topraklarinda yapilan ilk mac ise 1897 yilinda Izmir den Istanbul a gelen Izmir Karmasi yla Istanbul Karmasi arasinda oynanmistir 1905 yilindan itibaren Turk futbol kuluplerinin kurulmasiyla birlikte Cuma Ligi Pazar Ligi gibi organizasyonlar olusturulmustur Daha sonra 1918 yilinda Besiktas Cuma Ligi ni yetersiz bulmasi sebebiyle yeni bir lig kurulmasi fikrini ortaya atmis ve bu fikri destekleyen kulupler ile birlikte Istanbul Turk Idman Birligi Ligi ni kurmustur 1923 yilinda Turkiye Futbol Federasyonu Yusuf Ziya Onis baskanliginda kurulmustur Yeni kurulan federasyon 21 Mayis 1923 tarihinde FIFA ya 1962 yilinda UEFA ya uye olmustur Turkiye de futbol 1936 1950 yillari arasinda Istanbul Ankara Izmir sehirlerinin takimlarinin agirlikta oldugu Milli Kume adli deplasmanli bir ligde oynanmistir Turkiye milli futbol takiminin 1954 FIFA Dunya Kupasi na katilmasi ile birlikte Federasyon profesyonel bir ligin kurulmasina karar vermistir Bu dogrultuda 1956 57 ve 1957 58 sezonlarinda Federasyon Kupasi adinda bir lig duzenlenmistir Bu iki sezonda sampiyonluk kupasini Besiktas kazanmistir 1959 yilinda su andaki adi Super Lig olan Milli Lig kurulmustur Duzenlenen ilk sezonda ligin sampiyonu Fenerbahce olmustur Ligin ilk golunu Izmirsporlu Ozcan Altug atmistir Yeni kurulan ligin ilk sezonunda gol krali ise Galatasarayli Metin Oktay olmustur 1962 yilinda Federasyon UEFA ya uye olmus ve bunun sonucunda UEFA Kupa Galipleri Kupasi na takim gondermeye hak kazanmistir Bu sebeple ayni yil Turkiye Kupasi organize edilmeye baslamistir Ilk kupayi Galatasaray kazanmistir 1963 yilinda su andaki adi 1 Lig olan Turkiye 2 Futbol Ligi kurulmustur Bu ligin ilk kazanani Sekerspor olmustur 1967 yilinda 3 Lig duzenlenmeye baslamistir 1989 90 sezonunda 15 Ekim 1989 tarihinde Besiktas Adana Demirspor u 10 0 yenerek Turkiye profesyonel futbol liglerindeki en farkli skora ulasmistir Galatasaray 2023 24 sezonunu 102 puanla kapatmis ve Super Lig tarihinde bir rekor kirmistir 1991 92 sezonunda Besiktas Turkiye 1 Futbol Ligi ni namaglup sampiyon olarak bitirmistir Ayni sezonun son haftasinda Fenerbahce Gaziantepspor u 8 4 yenerek rekor kirmistir Turkiye de mevcut olan lig sistemine 2010 yilinda gecilmistir 4 kademe seklinde Super Lig 1 Lig 2 Lig 3 Lig profesyonel Lig oynanmaktadir Profesyonel Liglerde 126 takim mucadele etmektedir Amatorden Profesyonele gecis icin Bolgesel Amator Ligler kurulmustur Burada da 12 grup halinde oynanan sezonda sampiyonlar play off oynayip 3 Lige yukselmektedir Amator Ligler ise idari olarak her il bazinda super amator 1 Amator ve 2 amator seklinde 3 kademede oynanmaktadir Lig tablosuSeviye Ligler1 Super Lig Trendyol Super Lig 20 kulup 2024 25 sezonunda 19 2025 26 sezonundan itibaren 18 2 1 Lig Trendyol 1 Lig 19 kulup 2024 25 sezonunda 20 2025 26 sezonundan itibaren 19 3 2 Lig Beyaz Grup TFF 2 Lig 19 kulup 2 Lig Kirmizi Grup TFF 2 Lig 19 kulup4 Spor Toto 3 Lig 1 Grup TFF 3 Lig 15 kulup Spor Toto 3 Lig 2 Grup TFF 3 Lig 15 kulup Spor Toto 3 Lig 3 Grup TFF 3 Lig 15 kulup Spor Toto 3 Lig 4 Grup TFF 3 Lig 15 kulup5 Bolgesel Amator Lig 1 Grup 14 kulup Batman Bitlis Diyarbakir Hakkari Mardin Mus Siirt Sirnak Van Bolgesel Amator Lig 2 Grup 14 kulup Adiyaman Bingol Elazig Kahramanmaras Malatya Sanliurfa Tunceli Bolgesel Amator Lig 3 Grup 14 kulup Agri Ardahan Artvin Bayburt Erzurum Igdir Kars Rize Trabzon Bolgesel Amator Lig 4 Grup 14 kulup Amasya Erzincan Giresun Gumushane Ordu Samsun Sivas Tokat Bolgesel Amator Lig 5 Grup 14 kulup Ankara Bartin Bolu Cankiri Duzce Karabuk Kastamonu Sinop Zonguldak Bolgesel Amator Lig 6 Grup 14 kulup Aksaray Ankara Corum Kayseri Kirikkale Kirsehir Nevsehir Nigde Yozgat Bolgesel Amator Lig 7 Grup 14 kulup Adana Gaziantep Hatay Kilis Mersin Osmaniye Bolgesel Amator Lig 8 Grup 14 kulup Afyonkarahisar Antalya Burdur Eskisehir Isparta Konya Bolgesel Amator Lig 9 Grup 14 kulup Aydin Denizli Izmir Mugla Bolgesel Amator Lig 10 Grup 14 kulup Istanbul Izmir Manisa Usak Bolgesel Amator Lig 11 Grup 14 kulup Bilecik Istanbul Sakarya Tekirdag Bolgesel Amator Lig 12 Grup 14 kulup Balikesir Canakkale Istanbul Kutahya Bolgesel Amator Lig 13 Grup 14 kulup Bursa Edirne Istanbul Kirklareli Kocaeli Bolgesel Amator Lig 14 Grup 14 kulup Bursa Istanbul Kocaeli Yalova Ligin tum gruplari birbirine paralel sekilde hareket etmektedirler 6 Super Amator Lig Adana Afyonkarahisar Ankara Antalya Aydin Balikesir Bursa Canakkale Denizli Diyarbakir Duzce Edirne Eskisehir Gaziantep Giresun Hatay Istanbul Izmir Kayseri Kirklareli Kocaeli Konya Kutahya Manisa Mersin Mugla Rize Sakarya Samsun Sanliurfa Tekirdag Yalova Zonguldak 1 Amator Lig Adiyaman Agri Aksaray Amasya Ardahan Artvin Bartin Batman Bayburt Bilecik Bingol Bitlis Bolu Burdur Cankiri Corum Elazig Erzincan Erzurum Gumushane Hakkari Igdir Isparta Kahramanmaras Karabuk Karaman Kars Kastamonu Kirikkale Kirsehir Kilis Malatya Mardin Mus Nevsehir Nigde Osmaniye Siirt Sinop Sivas Sirnak Tokat Trabzon Tunceli Usak Van Yozgat 7 1 Amator Lig Adana Afyonkarahisar Ankara Antalya Aydin Balikesir Bursa Denizli Diyarbakir Duzce Edirne Eskisehir Gaziantep Giresun Hatay Istanbul Kayseri Kirklareli Kocaeli Kutahya Manisa Mersin Mugla Rize Sakarya Samsun Sanliurfa Tekirdag Yalova Zonguldak 2 Amator Lig Batman Mardin Trabzon 8 2 Amator Lig Adana Afyonkarahisar Ankara Antalya Aydin Balikesir Bursa Denizli Diyarbakir Duzce Edirne Eskisehir Gaziantep Giresun Hatay Istanbul Kayseri Kirklareli Kocaeli Kutahya Manisa Mersin Mugla Ordu Sakarya Sanliurfa Tekirdag Yalova Zonguldak Kaynakca a b Arsivlenmis kopya 6 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mart 2012 Arsivlenmis kopya 12 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mart 2012 Turkiye ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Futbol ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz