Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Urbnisi İlk Şehit Aziz Stephen Katedrali (Gürcüce: ურბნისის წმიდა სტეფანე პირველმოწამის სახელობის საკათედრო ტაძარი), yaygın olarak bilinen adıyla Urbnisi Sioni Kilisesi (ურბნისის სიონი, urbnisis sioni), Doğu Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesindeki Urbnisi köyünde konumlanmış bir Gürcü Ortodoks katedralidir. İlk kez 6. yüzyılda inşa edilmiş olan kilise, 10 ve 17. yüzyıllarda yeniden inşa edilmiştir. Yapı, görece büyük bir üç nefli bazilikadır. Kilise duvarları, Gürcü alfabesinin kullanıldığı en eski örneklerin de bulunduğu birçok yazıt içermektedir. Katedral, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.
 Urbnisi Katedrali. Batı cephesi. | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Urbnisi, Kareli Belediyesi, Şida Kartli, Gürcistan |
| Koordinatlar | 42°00′39″K 43°58′47″D / 42.01083°K 43.97972°D |
| Mimari | |
| Mimari tür | Üç nefli bazilika |
Tarihi
Kura Nehrinin sol kıyısında yer alan Urbnisi Katedrali, Şida Kartli bölgesindeki Kareli Belediyesine bağlı Urbnisi köyünde konumlanmıştır. Katedral, arkeolojik çalışmalarda Bakır Çağı, Erken Tunç Çağı ve MS 8. yüzyıldan kalma eşyaların bulunduğu antik Urbnisi yerleşiminin doğu kısmında yer almaktadır.
Urbnisi kilisesi, 1. yüzyılın ilk Hristiyan şehidi olan Aziz Stephen'a adanmıştır. Bir Orta Çağ Gürcü geleneğine göre, kiliseler Kutsal Topraklardaki belirli yerlerin ardından adlandırılırdı. Bu geleneğe bağlı olarak katedral, Kudüs'teki Sioni Dağının adını almıştır. Orta Çağ Gürcü alfabesi asomtavruli ile yazılmış kuzey cephesindeki yazıtta, kiliseyi inşa eden -Konstanti ve babası Mikel'den- bahsetmektedir. Yazıt tarihsizdir: yazıtın üslupsal analizi ve paleografik özellikleri, 5. ya da 6. yüzyılda yazıldığını göstermektedir.
Urbnisi katedrali, Urbneli unvanını taşıyan Gürcü Ortodoks piskoposlarının en az 8. yüzyıldan beri konutu olmuştur. Katedral, Ruisi Katedrali ile birlikte Kral Kurucu Davit'in 1103 yılında kiliseye konseyini topladığı iki katedralden biridir. Günümüzde, Urbnisi ve Ruisi, Gürcü Ortodoks Kilisesinin Urbnisi ve Ruisi Piskoposluğunun iki ana katedrali konumundadır.
Planı
Ana kilise
Urbnisi kilisesi, 32.1 × 22.4 metrekare ölçülerinde, nispeten uzun bir üç nefli bazilikadır. Temel inşaat dönemleri kilise duvarlarında görülebilmektedir: en eski katmanı temsil eden altı kısım, yatay sıralara düzenlice yerleştirilmiş taş bloklar ve oyulmuş kumtaşı bloklardan oluşmaktadır, yapı 9-10. yüzyılda yeniden inşa edilirken bloklar düzensiz bir şekilde yerleştirilmiştir; 1668'de inşa edilen kilisenin üst kısmı, her iki taraftan da tuğla kemervari payandayla desteklenen ince tuğlalardan inşa edilmiştir. Kuzey, güney ve batı kapısından olmak üzere üç ana giriş vardır. Doğu girişindeki arşitrav taş ve at nalı şeklindeki aylama parçaları ilk yapı katmanının kalıntılarıdır.
İç kısım, dört çift haç biçimli kolon ile ayrılmış üç neften oluşmaktadır. Basitçe profillenmiş impostlar dikdörtgen taş bloklardan ve küboid tabanlardan oyulmuştur. Kolonlar ve kolonların desteklediği yarım daire biçimli tuğla kemerler, beşik tonozlu merkezi nefi neredeyse beş eşit koridora böler. Sığınak, zemin katta bir adım yukarı yükseltilmiştir. Yanal nefler, doğuda pastoforium olarak kullanılan odalarda son bulur. Kilisenin iki tane ek binası vardır: kiliseyle uyumlu olan güneydeki yapı, doğudaki küçük şapelde (eukterion) sona ermektedir, kuzeydeki ek yapı ise sonradan eklenmiştir. Kilise seramik ile kaplanmıştır.
Yazıtlar
Dış cephesinde birkaç yazılı taş ve batı cephesinde yüksek kabartma geçidi vardır. Kilisenin 5 ve 6. yüzyıla tarihlenmesini sağlayan kuzey cephesindeki metin dışında, 10. yüzyılda kilisenin inşaatçıları tarafından yapılan, dört tane daha “asomtavruli” yazıtı vardır. Biri güney kapısının üstünde, geriye kalanlar doğu cephesinde bulunan yazıtlar, bazı insanlarda bahseder; örnek vermek gerekirse piskopos Tevdore ve diyakoz Abiathar. Doğu cephesinde ayrıca hacılar tarafından yapılmış başka yazıtlar da vardır.
Diğer yapılar
Kilisenin yaklaşık 15 metre batısında, taş ve tuğladan yapılmış, 9.1 × 10.2 ölçülerinde üç katlı bir çan kulesi bulunmaktadır. Batı cephesinde yer alan bir yazıtta yazdığı gibi, çan kulesi 1706'da Kartlili Vahtang ve eşi Rusudan'ın emriyle yapılmıştır. Kulenin zemin katı sundurma görevi görmektedir. Kilisenin yakınlarında antik Urbnisi yerleşiminin savunma duvarı, 3. yüzyıldan kalma bir hamam, bir Orta Çağ şaraphanesi ve su kemeri gibi yapılar da bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
- ^ a b c d e f g h Gamkrelidze, Gela; Mindorashvili, Davit; Bragvadze, Zurab; Kvatsadze, Marine, (Ed.) (2013). "ურბნისი [Urbnisi]". ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (PDF) (Gürcüce). Tiflis: Georgian National Museum. ss. 506-509. ISBN . 29 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2019.
- ^ Rapp, Stephen H., Jr (2007). "Georgian Christianity". Parry, Ken (Ed.). The Blackwell Companion to Eastern Christianity. John Wiley & Sons. s. 146. ISBN .
- ^ "ურბნისისა და რუისის ეპარქია" [Eparchy of Urbnisi and Ruisi] (Gürcüce). Patriarchate of the Georgian Orthodox Church. 21 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2019.
- ^ Fähnrich, Heinz (2013). Die ältesten georgischen Inschriften [Oldest Georgian inscriptions] (Almanca). Brill. ss. 11, 162-163, 165. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Urbnisi Ilk Sehit Aziz Stephen Katedrali Gurcuce ურბნისის წმიდა სტეფანე პირველმოწამის სახელობის საკათედრო ტაძარი yaygin olarak bilinen adiyla Urbnisi Sioni Kilisesi ურბნისის სიონი urbnisis sioni Dogu Gurcistan in Sida Kartli bolgesindeki Urbnisi koyunde konumlanmis bir Gurcu Ortodoks katedralidir Ilk kez 6 yuzyilda insa edilmis olan kilise 10 ve 17 yuzyillarda yeniden insa edilmistir Yapi gorece buyuk bir uc nefli bazilikadir Kilise duvarlari Gurcu alfabesinin kullanildigi en eski orneklerin de bulundugu bircok yazit icermektedir Katedral Gurcistan in Ulusal Oneme Sahip Tasinmaz Kultur Anitlari listesine eklenmistir Urbnisi Katedrali ურბნისის ტაძარიUrbnisi Katedrali Bati cephesi Temel bilgilerKonumUrbnisi Kareli Belediyesi Sida Kartli GurcistanKoordinatlar42 00 39 K 43 58 47 D 42 01083 K 43 97972 D 42 01083 43 97972MimariMimari turUc nefli bazilikaTarihiKura Nehrinin sol kiyisinda yer alan Urbnisi Katedrali Sida Kartli bolgesindeki Kareli Belediyesine bagli Urbnisi koyunde konumlanmistir Katedral arkeolojik calismalarda Bakir Cagi Erken Tunc Cagi ve MS 8 yuzyildan kalma esyalarin bulundugu antik Urbnisi yerlesiminin dogu kisminda yer almaktadir Urbnisi kilisesi 1 yuzyilin ilk Hristiyan sehidi olan Aziz Stephen a adanmistir Bir Orta Cag Gurcu gelenegine gore kiliseler Kutsal Topraklardaki belirli yerlerin ardindan adlandirilirdi Bu gelenege bagli olarak katedral Kudus teki Sioni Daginin adini almistir Orta Cag Gurcu alfabesi asomtavruli ile yazilmis kuzey cephesindeki yazitta kiliseyi insa eden Konstanti ve babasi Mikel den bahsetmektedir Yazit tarihsizdir yazitin uslupsal analizi ve paleografik ozellikleri 5 ya da 6 yuzyilda yazildigini gostermektedir Urbnisi katedrali Urbneli unvanini tasiyan Gurcu Ortodoks piskoposlarinin en az 8 yuzyildan beri konutu olmustur Katedral Ruisi Katedrali ile birlikte Kral Kurucu Davit in 1103 yilinda kiliseye konseyini topladigi iki katedralden biridir Gunumuzde Urbnisi ve Ruisi Gurcu Ortodoks Kilisesinin Urbnisi ve Ruisi Piskoposlugunun iki ana katedrali konumundadir PlaniAna kilise Urbnisi deki can kulesi Katedralin kuzey cephesindeki bir yazit Urbnisi kilisesi 32 1 22 4 metrekare olculerinde nispeten uzun bir uc nefli bazilikadir Temel insaat donemleri kilise duvarlarinda gorulebilmektedir en eski katmani temsil eden alti kisim yatay siralara duzenlice yerlestirilmis tas bloklar ve oyulmus kumtasi bloklardan olusmaktadir yapi 9 10 yuzyilda yeniden insa edilirken bloklar duzensiz bir sekilde yerlestirilmistir 1668 de insa edilen kilisenin ust kismi her iki taraftan da tugla kemervari payandayla desteklenen ince tuglalardan insa edilmistir Kuzey guney ve bati kapisindan olmak uzere uc ana giris vardir Dogu girisindeki arsitrav tas ve at nali seklindeki aylama parcalari ilk yapi katmaninin kalintilaridir Ic kisim dort cift hac bicimli kolon ile ayrilmis uc neften olusmaktadir Basitce profillenmis impostlar dikdortgen tas bloklardan ve kuboid tabanlardan oyulmustur Kolonlar ve kolonlarin destekledigi yarim daire bicimli tugla kemerler besik tonozlu merkezi nefi neredeyse bes esit koridora boler Siginak zemin katta bir adim yukari yukseltilmistir Yanal nefler doguda pastoforium olarak kullanilan odalarda son bulur Kilisenin iki tane ek binasi vardir kiliseyle uyumlu olan guneydeki yapi dogudaki kucuk sapelde eukterion sona ermektedir kuzeydeki ek yapi ise sonradan eklenmistir Kilise seramik ile kaplanmistir Yazitlar Dis cephesinde birkac yazili tas ve bati cephesinde yuksek kabartma gecidi vardir Kilisenin 5 ve 6 yuzyila tarihlenmesini saglayan kuzey cephesindeki metin disinda 10 yuzyilda kilisenin insaatcilari tarafindan yapilan dort tane daha asomtavruli yaziti vardir Biri guney kapisinin ustunde geriye kalanlar dogu cephesinde bulunan yazitlar bazi insanlarda bahseder ornek vermek gerekirse piskopos Tevdore ve diyakoz Abiathar Dogu cephesinde ayrica hacilar tarafindan yapilmis baska yazitlar da vardir Diger yapilar Kilisenin yaklasik 15 metre batisinda tas ve tugladan yapilmis 9 1 10 2 olculerinde uc katli bir can kulesi bulunmaktadir Bati cephesinde yer alan bir yazitta yazdigi gibi can kulesi 1706 da Kartlili Vahtang ve esi Rusudan in emriyle yapilmistir Kulenin zemin kati sundurma gorevi gormektedir Kilisenin yakinlarinda antik Urbnisi yerlesiminin savunma duvari 3 yuzyildan kalma bir hamam bir Orta Cag saraphanesi ve su kemeri gibi yapilar da bulunmaktadir Kaynakca List of Immovable Cultural Monuments PDF Gurcuce National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia 12 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 25 Temmuz 2019 a b c d e f g h Gamkrelidze Gela Mindorashvili Davit Bragvadze Zurab Kvatsadze Marine Ed 2013 ურბნისი Urbnisi ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba The history of Georgia PDF Gurcuce Tiflis Georgian National Museum ss 506 509 ISBN 978 9941 15 896 4 29 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Agustos 2019 Rapp Stephen H Jr 2007 Georgian Christianity Parry Ken Ed The Blackwell Companion to Eastern Christianity John Wiley amp Sons s 146 ISBN 978 1 4443 3361 9 ურბნისისა და რუისის ეპარქია Eparchy of Urbnisi and Ruisi Gurcuce Patriarchate of the Georgian Orthodox Church 21 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Agustos 2019 Fahnrich Heinz 2013 Die altesten georgischen Inschriften Oldest Georgian inscriptions Almanca Brill ss 11 162 163 165 ISBN 978 90 04 25108 3