Uzun Hasan Kanunları veya Uzun Hasan Kanunnamesi veya Hasan Padişah Kanunları, 15. yüzyılda Akkoyunlu padişahı Uzun Hasan tarafından düzenlenen kanunlardır. Bu kanunlar sadece Azerbaycan'da değil, Uzun Hasan'ın idaresi altında bulunan tüm bölgelerde geçerliydi.
Kanunlar esas olarak tarım ve vergi ile ilgili konuları düzenlemiştir ve bu iki alanda bir hukuk reformu olarak kabul edilirler. Kanunname, adli işlemler, gazilerin vazife tayini ve medeni hukuk davalarının açılması ile talep sürelerinin hesaplanması gibi konuları da kısmen ele almaktadır. Ayrıca kanunlar ile mahkemede dava açma süresi önemli ölçüde kısaltılmıştı.
Uzun Hasan Kanunnamesi, Azerbaycan hukuk tarihinin yanı sıra genel siyasi ve hukuki düşüncenin incelenmesi açısından değerli bir kaynak olarak kabul edilir.
Bu kanunlar Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan tarafından devletin siyasi ve ekonomik gücünü artırmak amacıyla düzenlenmiştir. Uzun Hasan, 15. yüzyılın ikinci yarısında merkezi bir devlet yaratmak ve ülkenin ekonomik hayatını canlandırmak amacıyla ülkedeki iç düzeni sağlamlaştırmaya yönelik özel Kanunnameler hazırlattı.
O dönemde keyfi olarak toplanan ve "Şiltagat" adı verilen her türlü vergi yeni kanunlarla iptal edildi. Vilayet topraklarından ihraç edilen mallardan vergi alınması, o bölgede satılan mallardan ise damga vergisi alınması sağlandı.
Uzun Hasan'ın düzenlendiği asıl Kanunname orijinal haliyle günümüze ulaşmamıştır. Ancak vakanüvislerin "Hasan şah kanunları" veya "Dasturi-Hasan bey" diye adlandırdıkları ıslahat kanunları günümüze kadar gelmiştir. Bu kaynaklarda ıslahatlarla ilgili çok az bilgi verilse de o dönemin feodal kuralları hakkında bilgi sahibi olmak mümkündür.
Akkoyunlu tarihi hakkında önemli bir kaynak olan Ebu Bekir Tehrani ise Uzun Hasan Kanunnamesi hakkında geniş bilgi vermemesine rağmen ekonomik konularda bazı nüanslara değinmiştir. Uzun Hasan'ın Tebriz'de vergi topladığı anları kaydederek, halka karşı davranışları hakkında bilgi vermiştir.
"Hasan Padişahın Kanunları" uzun süre kaldırılmamış ve Safevi döneminde de kullanılmıştır. Bu kanunlar Osmanlı Devleti topraklarında da uygulanmıştır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Uzun Hasan Kanunlari veya Uzun Hasan Kanunnamesi veya Hasan Padisah Kanunlari 15 yuzyilda Akkoyunlu padisahi Uzun Hasan tarafindan duzenlenen kanunlardir Bu kanunlar sadece Azerbaycan da degil Uzun Hasan in idaresi altinda bulunan tum bolgelerde gecerliydi Kanunlar esas olarak tarim ve vergi ile ilgili konulari duzenlemistir ve bu iki alanda bir hukuk reformu olarak kabul edilirler Kanunname adli islemler gazilerin vazife tayini ve medeni hukuk davalarinin acilmasi ile talep surelerinin hesaplanmasi gibi konulari da kismen ele almaktadir Ayrica kanunlar ile mahkemede dava acma suresi onemli olcude kisaltilmisti Uzun Hasan Kanunnamesi Azerbaycan hukuk tarihinin yani sira genel siyasi ve hukuki dusuncenin incelenmesi acisindan degerli bir kaynak olarak kabul edilir Bu kanunlar Akkoyunlu hukumdari Uzun Hasan tarafindan devletin siyasi ve ekonomik gucunu artirmak amaciyla duzenlenmistir Uzun Hasan 15 yuzyilin ikinci yarisinda merkezi bir devlet yaratmak ve ulkenin ekonomik hayatini canlandirmak amaciyla ulkedeki ic duzeni saglamlastirmaya yonelik ozel Kanunnameler hazirlatti O donemde keyfi olarak toplanan ve Siltagat adi verilen her turlu vergi yeni kanunlarla iptal edildi Vilayet topraklarindan ihrac edilen mallardan vergi alinmasi o bolgede satilan mallardan ise damga vergisi alinmasi saglandi Uzun Hasan in duzenlendigi asil Kanunname orijinal haliyle gunumuze ulasmamistir Ancak vakanuvislerin Hasan sah kanunlari veya Dasturi Hasan bey diye adlandirdiklari islahat kanunlari gunumuze kadar gelmistir Bu kaynaklarda islahatlarla ilgili cok az bilgi verilse de o donemin feodal kurallari hakkinda bilgi sahibi olmak mumkundur Akkoyunlu tarihi hakkinda onemli bir kaynak olan Ebu Bekir Tehrani ise Uzun Hasan Kanunnamesi hakkinda genis bilgi vermemesine ragmen ekonomik konularda bazi nuanslara deginmistir Uzun Hasan in Tebriz de vergi topladigi anlari kaydederek halka karsi davranislari hakkinda bilgi vermistir Hasan Padisahin Kanunlari uzun sure kaldirilmamis ve Safevi doneminde de kullanilmistir Bu kanunlar Osmanli Devleti topraklarinda da uygulanmistir Kaynakca Ebu Bekr Tehrani Kitabi Diyerbekiye I hisse sehife 46 Fars dilinden tercume eden Rehile Sukurova Vergi medeniyyeti seh 179