Uzun atlama, atletizmin atlama branşına ait bir daldır.
Atletizm Uzun atlama | |
---|---|
Uzun atlama, Helsinki, Temmuz 2005. | |
Erkek rekorları | |
Dünya | Mike Powell 8.95 (1991) |
Olimpiyat | Bob Beamon 8.90 (1968) |
Kadın rekorları | |
Dünya | Galina Chistyakova 7.52 (1988) |
Olimpiyat | Jackie Joyner 7.40 (1988) |
Atlet, yaklaşık 30-45 metre mesafeden hızlanarak, 30 cm genişliğindeki bir basma tahtasına basarak atlayışını yapar. Tahtanın 20 cm'lik beyaz bölümü basış alanı olup 10 cm'lik alanı ise kırmızıdır. Kırmızı alana basış faul olur. Dünya rekoru 8,95 metrelik atlayışıyla Mike Powel'la aittir. Atletler için hız, çeviklik ve güç kullanımının oldukça yoğun olduğu bir daldır. Bu daldaki müsabakalar 1896 yılındaki ilk modern Olimpiyatlardan beri yapılmaktadır.
Tarihçe
Antik Yunan'da düzenlenen Olimpiyat oyunlarında bilinen tek atlama müsabakası uzun atlama aynı zamanda Pentatlon yarışlarının da bir ayağını oluşturmaktaydı. Bu dönemdeki etkinlikler sporcuların savaş sırasındaki kabiliyetlerini göstermeyi amaçlayan oyunlardı. Uzun atlama muhtemelen savaş sırasında askerlerin önlerine çıkan dere yatağı veya engelleri geçebilmesi düşüncesinden ortaya çıkmış bir spor dalıdır. Antik müsabakaların araştırılmasının ardından atletler için modern oyunlarda kısa bir koşu parkuru kullanarak atlayışı gerçekleştirmelerine izin verilmiştir. Sporcular tek ellerinde 1 ila 4,5 kilo arasında bir adet halter taşıyorlardı. Atletler kendilerine ivme kazandırabilmek için bu ağırlıkları ellerinden atıyorlar ve atlayışlarını yapıyorlardı. Ağırlığın geriye doğru savrulması atletlerin ağırlık merkezini değiştirmesine ve atletin bacaklarını dışa doğru uzatarak mesafeyi arttırmasına neden oluyordu. Yani atlamanın kendi ivmelenmekten kaynaklanıyordu. Müsabakalar büyük olasılıkla stadyum pistine getirilen bir tahta aracılığıyla yapılıyordu. Atlayıcılar atlamanın ardından "skamma" denilen bir kazılmış alana düşüyordu ve bu alan kum değildi çünkü iniş alanınında kum kullanılması daha modern zamanlarda ortaya çıkmış bir yöntemdir. Uzun atlama oyunlar boyunca en zor ve beceri gerektiren bir branş olarak kabul edildi. Philostratus zamanında atlayış haltercilerin hareketlerine bir ritim katmak amacıyla boru kullanılarak müzik eşliğinde yapılmaya başlandı. Philostratos "Kurallar yarışmaların en zoru olarak kabul edildiği için flüt ve ağırlık ile yarışmacılara avantaj sağlanması amaçlanmaktadır" demiştir. MÖ 656 yılındaki oyunlarda 7.05 m atlayan Spartalı Chionis zamanının en önemli uzun atlamacısıdır.
Uzun atlama 1896 yılındaki modern olimpiyatların başlangıcından beri Yaz Olimpiyatlarında oynanmaktadır. 1914 yılında özellikle kadınlar için standartlaştırılmış bir atlama tahtası geliştirilmiştir. Ancak 1928 yılındaki olimpiyatlara kadar kadınlar uzun atlama müsabakaları yapılamamıştır.
Jesse Owens uzun atlama branşının en önemli isimlerinden birisidir. 8.13 m uzunluğundaki rekor atlayışı 1960 yılında Ralph Boston tarafından geçilene kadar tam 25 yıl boyunca kırılamamıştır. Onun ardından 1968 yılında Bob Beamon'un 8,90 m uzunluğundaki atlayışı da tam 23 yıl rekor olarak kalmıştır. Bu rekor 1991 yılında Mike Powell tarafından 8,95 m ile kırılmıştır. Mike Powell'ın bu derecesi de günümüzde hâlen geçerli olan dünya rekorudur. Resmî olarak bu mesafeden daha uzağa atlayanlar olsa da kurallar gereği rüzgâr hızından dolayı geçerli olmamıştır. Kadınlarda ise rekor Sovyetler Birliği'nden 7,52 m ile Galina Chistyakova'ya aittir. 1988 yılında elde edilen bu derece de hâlen kırılamamıştır.
Kaynakça
- ^ a b c Swaddling, Judith (1999). The Ancient Olympic Games. University of Texas Pres. ISBN .
- ^ . The Times/The Sunday Times. 11 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2006.
- ^ Tricard, Louise Mead (1 Temmuz 1996). American Women's Track & Field: A History, 1895 Through 1980. McFarland. ss. 60-61. ISBN .
Dış bağlantılar
- International Association of Athletics Federations (IAAF)27 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Resmî sayfası
- World Masters Athletics28 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - official site
- Athletics all-time performances2 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Uzun atlama atletizmin atlama bransina ait bir daldir Atletizm Uzun atlamaUzun atlama Helsinki Temmuz 2005 Erkek rekorlariDunyaMike Powell 8 95 1991 OlimpiyatBob Beamon 8 90 1968 Kadin rekorlariDunyaGalina Chistyakova 7 52 1988 OlimpiyatJackie Joyner 7 40 1988 source source source source source source source track Atlet yaklasik 30 45 metre mesafeden hizlanarak 30 cm genisligindeki bir basma tahtasina basarak atlayisini yapar Tahtanin 20 cm lik beyaz bolumu basis alani olup 10 cm lik alani ise kirmizidir Kirmizi alana basis faul olur Dunya rekoru 8 95 metrelik atlayisiyla Mike Powel la aittir Atletler icin hiz ceviklik ve guc kullaniminin oldukca yogun oldugu bir daldir Bu daldaki musabakalar 1896 yilindaki ilk modern Olimpiyatlardan beri yapilmaktadir TarihceAntik Yunan da kullanilan agirliklar1513 te Durarak Uzun Atlama musabakalarini anlatan tasvir Antik Yunan da duzenlenen Olimpiyat oyunlarinda bilinen tek atlama musabakasi uzun atlama ayni zamanda Pentatlon yarislarinin da bir ayagini olusturmaktaydi Bu donemdeki etkinlikler sporcularin savas sirasindaki kabiliyetlerini gostermeyi amaclayan oyunlardi Uzun atlama muhtemelen savas sirasinda askerlerin onlerine cikan dere yatagi veya engelleri gecebilmesi dusuncesinden ortaya cikmis bir spor dalidir Antik musabakalarin arastirilmasinin ardindan atletler icin modern oyunlarda kisa bir kosu parkuru kullanarak atlayisi gerceklestirmelerine izin verilmistir Sporcular tek ellerinde 1 ila 4 5 kilo arasinda bir adet halter tasiyorlardi Atletler kendilerine ivme kazandirabilmek icin bu agirliklari ellerinden atiyorlar ve atlayislarini yapiyorlardi Agirligin geriye dogru savrulmasi atletlerin agirlik merkezini degistirmesine ve atletin bacaklarini disa dogru uzatarak mesafeyi arttirmasina neden oluyordu Yani atlamanin kendi ivmelenmekten kaynaklaniyordu Musabakalar buyuk olasilikla stadyum pistine getirilen bir tahta araciligiyla yapiliyordu Atlayicilar atlamanin ardindan skamma denilen bir kazilmis alana dusuyordu ve bu alan kum degildi cunku inis alanininda kum kullanilmasi daha modern zamanlarda ortaya cikmis bir yontemdir Uzun atlama oyunlar boyunca en zor ve beceri gerektiren bir brans olarak kabul edildi Philostratus zamaninda atlayis haltercilerin hareketlerine bir ritim katmak amaciyla boru kullanilarak muzik esliginde yapilmaya baslandi Philostratos Kurallar yarismalarin en zoru olarak kabul edildigi icin flut ve agirlik ile yarismacilara avantaj saglanmasi amaclanmaktadir demistir MO 656 yilindaki oyunlarda 7 05 m atlayan Spartali Chionis zamaninin en onemli uzun atlamacisidir Uzun atlama 1896 yilindaki modern olimpiyatlarin baslangicindan beri Yaz Olimpiyatlarinda oynanmaktadir 1914 yilinda ozellikle kadinlar icin standartlastirilmis bir atlama tahtasi gelistirilmistir Ancak 1928 yilindaki olimpiyatlara kadar kadinlar uzun atlama musabakalari yapilamamistir Jesse Owens uzun atlama bransinin en onemli isimlerinden birisidir 8 13 m uzunlugundaki rekor atlayisi 1960 yilinda Ralph Boston tarafindan gecilene kadar tam 25 yil boyunca kirilamamistir Onun ardindan 1968 yilinda Bob Beamon un 8 90 m uzunlugundaki atlayisi da tam 23 yil rekor olarak kalmistir Bu rekor 1991 yilinda Mike Powell tarafindan 8 95 m ile kirilmistir Mike Powell in bu derecesi de gunumuzde halen gecerli olan dunya rekorudur Resmi olarak bu mesafeden daha uzaga atlayanlar olsa da kurallar geregi ruzgar hizindan dolayi gecerli olmamistir Kadinlarda ise rekor Sovyetler Birligi nden 7 52 m ile Galina Chistyakova ya aittir 1988 yilinda elde edilen bu derece de halen kirilamamistir Kaynakca a b c Swaddling Judith 1999 The Ancient Olympic Games University of Texas Pres ISBN 0292777515 The Times The Sunday Times 11 Mart 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ekim 2006 Tricard Louise Mead 1 Temmuz 1996 American Women s Track amp Field A History 1895 Through 1980 McFarland ss 60 61 ISBN 0 7864 0219 9 Dis baglantilarInternational Association of Athletics Federations IAAF 27 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Resmi sayfasi World Masters Athletics28 Agustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde official site Athletics all time performances2 Agustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde