VRML (Sanal Gerçeklik Modelleme Dili) 3 boyutlu etkileşimli vektör bilgisayar grafiklerini tanımlamak için bir standart dosya biçimidir. VRML basit bir metin dosyası içerisine 3B sahneyi oluşturmak için gerekli olan tüm bilgilerin (poligon bilgisi, renkler, materyaller, desen kaplama vb.) uygun biçimde yazılmasıyla kullanılmaktadır. Bu VRML dosyası bir HTML sayfası içerisine gömülmektedir. Daha sonra VRML görüntüleme eklentileri yardımıyla bu içerik web üzerinden görüntülenmektedir. Kullanıcı oluşturulan sahnelerle VRML'in sağladığı ses, canlandırma, ışıklandırma, klavye fare vb. şekillerde etkileşim kurabilmektedir.
Biçimin geliştirilmesi Web3D birliği tarafından gerçekleştirilmiştir. İlk sürümü Kasım 1994 yılında tanımlanmıştır. Bu sürüm SGI tarafından geliştirilmiş olan Open Inventor yazılım bileşeninin dosya biçimine ve API'sine oldukça benzemektedir. Günümüzdeki ve işlevsel olarak tamamlanmış olan sürüm VRML97 (ISO/IEC 14772-1:1997) sürümüdür.VRML yerine artık X3D Web3D birliği tarafından standart olarak geliştirilmektedir.
VRML dosyaları genellikle "dünya" ismini almakta ve .wrl dosya uzantısına (örneğin ada.wrl) sahip olmaktadır. VRML dosyaları her ne kadar metin biçimli dosyaları kullansa da genellikle gzip kullanılarak sıkıştırılabilmektedir. Böylece internet üzerinden indirilmeleri hızlanmaktadır. Günümüzde çoğu modelleme programı nesneleri ve sahneleri VRML biçiminde kaydedebilmektedir.
#VRML V2.0 utf8 # Kirmizi Koni Shape { appearance Appearance { material Material { diffuseColor 1 0 0 } } geometry Cone { bottomRadius 0.75 height 1.6 } }
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Belgeler
- VRML ISO/IEC 14772 standart belgesi 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- VRML (Virtual Reality Modeling Language) ve X3D 3 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Extensible 3D: XML Meets VRML 8 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Web3D Consortium 25 Ocak 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Eklenti ve görüntüleyiciler
- VRML Eklentileri araştırması 23 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Cortona VRML Client 31 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Windows, Mac ve PocketPC VRML eklentisi
- Octaga Player 25 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Windows ve Linux için VRML/X3D eklenti ve görüntüleyicisi
- BS Contact 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . VRML/X3D eklentisi
- blaxxun Contact 19 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Windows için VRML eklentisi
- FreeWRL 24 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Linux ve Mac OS X VRML/X3D eklenti ve görüntüleyici, kaynak kodu mevcut
- VRML/X3D Windows, Linux ve Mac OS X için eklenti ve görüntüleyici, kaynak kodu mevcut
- SwirlX3D 4 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Windows için VRML/X3D eklenti ve görüntüleyici
- VCollab 26 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . VRML eklentisi (Microsoft Internet Explorer ve Office)
- Java tabanlı VRML/X3D araç kutusu ve görüntüleyici
- Windows VRML görüntüleyici
- Orbisnap 22 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Windows, Linux, Solaris, Mac ve HP-UX VRML görüntüleyici
- Deep View 20 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 3D dosya biçim görüntüleyici, VRML açıp sahne çizgesini ağaç şeklinde görüntüleyebilirsiniz
- VRML 5 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Mozilla plugins for Windows 29 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Linux 22 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . and other OS 29 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Araçlar
- Açık Kaynak grafiksel VRML97/X3DV düzenleyici
- Chisel 16 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ücretsiz VRML optimizasyon aracı, Java tabanlı
- VRMLpad 31 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . VRML düzenleyici
- VizUp 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ücretsiz VRML poligon azaltıcı
- Neredeyse ücretsiz VRML düzenleyici
- WireFusion 23 Mart 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Windows, Linux ve Mac için Web3D düzenleme aracı
Açık Kaynak gerçekleştirimler
- FreeWRL 24 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . VRML and X3D tarayıcı (Linux, Unix ve OS X)
- Java tabanlı VRML/X3D araç kutusu ve VRML/X3D tarayıcı
- VRML kütüphanesi
- VRML için C++ ve Java kütüphaneleri
- VRML97 destekleyen Sahne çizgesi API'si
- VRML97 destekleyen yazılım geliştirme kutusu
VRML çıktısı alınabilen Açık Kaynak programlar
- Wings 3D2 Aralık 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Blender28 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Art of Illusion14 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Antiprism 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- BRL-CAD23 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
VRML destekleyen Sanal Dünya sunucuları
- VRML ve X3D için 3B Çok kullanıcılı iş birliği ve sohbet
- VRMLWorld.net 5 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . VRML ve X3D için 3B Çok kullanıcılı iş birliği ve sohbet
Örnekler ve topluluk
- web3d.about.com 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- comp.lang.vrml 22 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Haber grubu
- VRML Eposta Listesi 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- VRInternal 23 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . VRML/X3D örnekleri
- Grafman's VR World 12 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . CGI tabanlı VRML ve Java/EAI örnekleri
- FVRML 23 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . İşlev tabanlı VRML genişletmesi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
VRML Sanal Gerceklik Modelleme Dili 3 boyutlu etkilesimli vektor bilgisayar grafiklerini tanimlamak icin bir standart dosya bicimidir VRML basit bir metin dosyasi icerisine 3B sahneyi olusturmak icin gerekli olan tum bilgilerin poligon bilgisi renkler materyaller desen kaplama vb uygun bicimde yazilmasiyla kullanilmaktadir Bu VRML dosyasi bir HTML sayfasi icerisine gomulmektedir Daha sonra VRML goruntuleme eklentileri yardimiyla bu icerik web uzerinden goruntulenmektedir Kullanici olusturulan sahnelerle VRML in sagladigi ses canlandirma isiklandirma klavye fare vb sekillerde etkilesim kurabilmektedir Bicimin gelistirilmesi Web3D birligi tarafindan gerceklestirilmistir Ilk surumu Kasim 1994 yilinda tanimlanmistir Bu surum SGI tarafindan gelistirilmis olan Open Inventor yazilim bileseninin dosya bicimine ve API sine oldukca benzemektedir Gunumuzdeki ve islevsel olarak tamamlanmis olan surum VRML97 ISO IEC 14772 1 1997 surumudur VRML yerine artik X3D Web3D birligi tarafindan standart olarak gelistirilmektedir VRML dosyalari genellikle dunya ismini almakta ve wrl dosya uzantisina ornegin ada wrl sahip olmaktadir VRML dosyalari her ne kadar metin bicimli dosyalari kullansa da genellikle gzip kullanilarak sikistirilabilmektedir Boylece internet uzerinden indirilmeleri hizlanmaktadir Gunumuzde cogu modelleme programi nesneleri ve sahneleri VRML biciminde kaydedebilmektedir Ornek VRML kodunun Xj3D icerisinde goruntulenmesi VRML V2 0 utf8 Kirmizi Koni Shape appearance Appearance material Material diffuseColor 1 0 0 geometry Cone bottomRadius 0 75 height 1 6 Ayrica bakinizX3DDis baglantilarBelgeler VRML ISO IEC 14772 standart belgesi 28 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde VRML Virtual Reality Modeling Language ve X3D 3 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Extensible 3D XML Meets VRML 8 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Web3D Consortium 25 Ocak 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde Eklenti ve goruntuleyiciler VRML Eklentileri arastirmasi 23 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cortona VRML Client 31 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Windows Mac ve PocketPC VRML eklentisi Octaga Player 25 Subat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Windows ve Linux icin VRML X3D eklenti ve goruntuleyicisi BS Contact 28 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde VRML X3D eklentisi blaxxun Contact 19 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Windows icin VRML eklentisi FreeWRL 24 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Linux ve Mac OS X VRML X3D eklenti ve goruntuleyici kaynak kodu mevcut VRML X3D Windows Linux ve Mac OS X icin eklenti ve goruntuleyici kaynak kodu mevcut SwirlX3D 4 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Windows icin VRML X3D eklenti ve goruntuleyici VCollab 26 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde VRML eklentisi Microsoft Internet Explorer ve Office Java tabanli VRML X3D arac kutusu ve goruntuleyici Windows VRML goruntuleyici Orbisnap 22 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Windows Linux Solaris Mac ve HP UX VRML goruntuleyici Deep View 20 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 3D dosya bicim goruntuleyici VRML acip sahne cizgesini agac seklinde goruntuleyebilirsiniz VRML 5 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mozilla plugins for Windows 29 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Linux 22 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde and other OS 29 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Araclar Acik Kaynak grafiksel VRML97 X3DV duzenleyici Chisel 16 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ucretsiz VRML optimizasyon araci Java tabanli VRMLpad 31 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde VRML duzenleyici VizUp 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ucretsiz VRML poligon azaltici Neredeyse ucretsiz VRML duzenleyici WireFusion 23 Mart 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde Windows Linux ve Mac icin Web3D duzenleme araciAcik Kaynak gerceklestirimler FreeWRL 24 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde VRML and X3D tarayici Linux Unix ve OS X Java tabanli VRML X3D arac kutusu ve VRML X3D tarayici VRML kutuphanesi VRML icin C ve Java kutuphaneleri VRML97 destekleyen Sahne cizgesi API si VRML97 destekleyen yazilim gelistirme kutusuVRML ciktisi alinabilen Acik Kaynak programlar Wings 3D2 Aralik 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde Blender28 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Art of Illusion14 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Antiprism 28 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde BRL CAD23 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde VRML destekleyen Sanal Dunya sunuculari VRML ve X3D icin 3B Cok kullanicili is birligi ve sohbet VRMLWorld net 5 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde VRML ve X3D icin 3B Cok kullanicili is birligi ve sohbetOrnekler ve topluluk web3d about com 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde comp lang vrml 22 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Haber grubu VRML Eposta Listesi 28 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde VRInternal 23 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde VRML X3D ornekleri Grafman s VR World 12 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde CGI tabanli VRML ve Java EAI ornekleri FVRML 23 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Islev tabanli VRML genisletmesi