Vatoz, Rajiformes takımına özgü balıkların ortak adıdır.
Vatoz | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||
|
Vatozlar, köpekbalıkları ile birlikte bir kıkırdaklı balık olarak sınıflandırılır. Vatozların diğer balıklardan en önemli farkları arasında iyice yassı olan gövdeleri, çok uzun ve ince olan kuyrukları ve biçimi kelebek kanadını andıran büyük yüzgeçleri sayılabilir. Vatozların gözleri yassı gövdelerinin üzerinde, ağızları ve solungaçları ise gövdelerinin altında yer alır. Gözlerinin arkasında bulunan özel gelişmiş delikler sayesinde nefes alırlar. Su o deliklerden girer ve vücudun altında bulunan solungaçlardan çıkar.
Her bir vatozun ayrı avlanma yöntemleri vardır.
Vatozlar solucanlar, istiridye ve karides gibi dipte yaşayan canlıları yer. Tatlı su vatozları da bölgesel olarak değişmekle birlikte genellikle böcekleri yer.
Missouri, St. Louis’deki Washington Üniversitesi’nden bir biyolog olan Kyle Newton göre, bu yaratıklar suda hareket ettikçe bir biyoelektrik alan veya bir tür elektriksel imza oluşturuyorlar. Vatozlar, ampullae of Lorenzini adı verilen özel bir duyu organları ağı kullanarak çevrelerindeki hayvanların biyoelektrik alanlarını tespit edebilmektedir.Bu duyu organları, vatozun ağzının yakınında bulunan ve hayvanın derisinde küçük kara delikler gibi görünen küçük, sıvı dolu elektrik reseptörleri. Tüm köpekbalıkları, akciğer balığı ve mersin balığı da dahil olmak üzere birkaç başka balık türünün de Lorenzini Ampulleri’ne(bahsedilen organın) sahip olduğu bildirilmiştir.
Vatozlar çoğu zaman yuvarlak, düz azı dişlerine sahiptir ancak çiftleşme mevsimi boyunca erkek vatozların dişleri, köpekbalığı dişleri kadar sivri (veya büyük) olmasa da sivri uçlu hale gelir. Vatozlar oldukça kaygan olduğundan, erkek vatoz üreme sırasında kendisini bir eşe sabitlemek için daha keskin dişlerini kullanır. Dişilerde genellikle çiftleşmeden kaynaklanan izler kalır. Çiftleşme mevsimi birkaç ay sürer (bu süre vatoz türüne bağlıdır).
Dişi vatozların genellikle 6 ay ile 2 yıl arasında değişen uzun gebelik sürelerine sahiptir. Yılda bir kez iki ila altı yavru doğumu yapma eğilimindedirler.
Bilim dünyasınca çevrelerindeki hayvanların biyoelektrik alanlarını algılamanın yanı sıra, vatozların ve diğer elasmobranların Dünya’nın manyetik alanının kutupluluğunu algılama yeteneğine sahip olduklarına inanılıyor. Bu kabiliyete manyetoresepsiyon denir.
Aslında bu alanda en ünlü canlı Somon balığıdır. Somon gibi göçmen balıkların hücrelerinde gömülü demir kristalleri veya diğer manyetik metallere sahip olduğunu ve bu materyallerin onların doğdukları akarsulara gitmelerine yardımcı olduğu düşünüyor. Ancak araştırmacılar, vatozlarda ve diğer elasmobranch’larda benzer kristal yapıları henüz bulamadılar.
Bazı vatozlar deniz tabanında gizlenip avları olan küçük balıkları ve kabukluları avlar. Bu vatozlar ise ya renkleri ile kumda saklanır ya da kendilerini kuma gömerler. Bir kısmı ise denizde yüzüp karşılarına çıkan balık ve planktonları koca ağızlarından içeri alırlar. Bu vatozların renkleri genelde mavi ya da gri olur.
Vatozların uzun kuyrukları ise sadece savunma amacı ile kullanılır. Vatozların kuyruklarında sert ve çok keskin bir diken vardır. Manta vatozu hariç bütün vatozlar bu dikene sahiptir. Bu diken zehirlidir. Tehdit altında hissetmedikçe bu dikeni kullanmazlar. Bazı vatozlar diken dışında elektrik üretme yeteneğine de sahiptirler. Bu elektrik vücutlarındaki özel bir organdan sağlanır ve ölümcül tehlikelere yol açar. Vatozların yumurta keselerine biçimleri nedeni ile "denizkızının çantası" denilir.
Kaynakça
- ^ https://www.gbif.org/species/884
- ^ "Stingrays". Animals (İngilizce). National Geographic. 10 Eylül 2010. 7 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2020.
- ^ "Stingray". Kids (İngilizce). 1 Mart 2014. 30 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2020.
- ^ . Saglikadresin. 8 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
![]() | Kıkırdaklı balıklar ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vatoz Rajiformes takimina ozgu baliklarin ortak adidir VatozBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif ChondrichthyesAlt sinif Ust takim Rajiformes Vatozlar kopekbaliklari ile birlikte bir kikirdakli balik olarak siniflandirilir Vatozlarin diger baliklardan en onemli farklari arasinda iyice yassi olan govdeleri cok uzun ve ince olan kuyruklari ve bicimi kelebek kanadini andiran buyuk yuzgecleri sayilabilir Vatozlarin gozleri yassi govdelerinin uzerinde agizlari ve solungaclari ise govdelerinin altinda yer alir Gozlerinin arkasinda bulunan ozel gelismis delikler sayesinde nefes alirlar Su o deliklerden girer ve vucudun altinda bulunan solungaclardan cikar Her bir vatozun ayri avlanma yontemleri vardir Vatozlar solucanlar istiridye ve karides gibi dipte yasayan canlilari yer Tatli su vatozlari da bolgesel olarak degismekle birlikte genellikle bocekleri yer Missouri St Louis deki Washington Universitesi nden bir biyolog olan Kyle Newton gore bu yaratiklar suda hareket ettikce bir biyoelektrik alan veya bir tur elektriksel imza olusturuyorlar Vatozlar ampullae of Lorenzini adi verilen ozel bir duyu organlari agi kullanarak cevrelerindeki hayvanlarin biyoelektrik alanlarini tespit edebilmektedir Bu duyu organlari vatozun agzinin yakininda bulunan ve hayvanin derisinde kucuk kara delikler gibi gorunen kucuk sivi dolu elektrik reseptorleri Tum kopekbaliklari akciger baligi ve mersin baligi da dahil olmak uzere birkac baska balik turunun de Lorenzini Ampulleri ne bahsedilen organin sahip oldugu bildirilmistir Vatozlar cogu zaman yuvarlak duz azi dislerine sahiptir ancak ciftlesme mevsimi boyunca erkek vatozlarin disleri kopekbaligi disleri kadar sivri veya buyuk olmasa da sivri uclu hale gelir Vatozlar oldukca kaygan oldugundan erkek vatoz ureme sirasinda kendisini bir ese sabitlemek icin daha keskin dislerini kullanir Disilerde genellikle ciftlesmeden kaynaklanan izler kalir Ciftlesme mevsimi birkac ay surer bu sure vatoz turune baglidir Disi vatozlarin genellikle 6 ay ile 2 yil arasinda degisen uzun gebelik surelerine sahiptir Yilda bir kez iki ila alti yavru dogumu yapma egilimindedirler Bilim dunyasinca cevrelerindeki hayvanlarin biyoelektrik alanlarini algilamanin yani sira vatozlarin ve diger elasmobranlarin Dunya nin manyetik alaninin kutuplulugunu algilama yetenegine sahip olduklarina inaniliyor Bu kabiliyete manyetoresepsiyon denir Aslinda bu alanda en unlu canli Somon baligidir Somon gibi gocmen baliklarin hucrelerinde gomulu demir kristalleri veya diger manyetik metallere sahip oldugunu ve bu materyallerin onlarin dogduklari akarsulara gitmelerine yardimci oldugu dusunuyor Ancak arastirmacilar vatozlarda ve diger elasmobranch larda benzer kristal yapilari henuz bulamadilar Bazi vatozlar deniz tabaninda gizlenip avlari olan kucuk baliklari ve kabuklulari avlar Bu vatozlar ise ya renkleri ile kumda saklanir ya da kendilerini kuma gomerler Bir kismi ise denizde yuzup karsilarina cikan balik ve planktonlari koca agizlarindan iceri alirlar Bu vatozlarin renkleri genelde mavi ya da gri olur Vatozlarin uzun kuyruklari ise sadece savunma amaci ile kullanilir Vatozlarin kuyruklarinda sert ve cok keskin bir diken vardir Manta vatozu haric butun vatozlar bu dikene sahiptir Bu diken zehirlidir Tehdit altinda hissetmedikce bu dikeni kullanmazlar Bazi vatozlar diken disinda elektrik uretme yetenegine de sahiptirler Bu elektrik vucutlarindaki ozel bir organdan saglanir ve olumcul tehlikelere yol acar Vatozlarin yumurta keselerine bicimleri nedeni ile denizkizinin cantasi denilir Kaynakca https www gbif org species 884 Stingrays Animals Ingilizce National Geographic 10 Eylul 2010 7 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2020 Stingray Kids Ingilizce 1 Mart 2014 30 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2020 Saglikadresin 8 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Kikirdakli baliklar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz