Vecihe Samedova (Azerice: Vəcihə Əli qızı Səmədova; 24 Kasım 1924, Bakü - 24 Ekim 1965, Bakü), Azerbaycan'ın ilk profesyonel kadın sanatçısı. Vecihe Samadova'nın ölümünden kısa bir süre sonra adı ölümsüzleştirildi ve ismi Azerbaycan Sanatçılar Birliği'nin sergi salonuna verildi. Şu anda Vecihe Samedova'nın 4 eseri Azerbaycan Devlet Sanat Galerisi'nin fonlarında tutulmaktadır.
Vecihe Samedova | |
---|---|
Doğum adı | Vecihe Ali Kızı Samedova Rusça: Самедова, Ваджия Али кызы |
Doğum | 24 Kasım 1924 Bakü, Bakü Uyezdi, Azerbaycan SSC, Sovyetler Birliği |
Ölüm | 24 Ekim 1965 (40 yaşında) Bakü, Azerbaycan SSC, Sovyetler Birliği |
Uyruk | Azerbaycan SSC |
Evlilik(ler)i | Latif Feyzullayev |
Çocukları | Nicat Feyzullayev |
Ebeveyni | Babası Kerbalay Ali Samedova, annesi Rubaba Samedova |
Alanı | Portre ve manzara |
Sanat eğitimi | Moskova Sanat Enstitüsü |
Etkilendikleri | Pavel Korinin |
Ödüller | |
Azerbaycan SSC Sanat Emektarı (1965) | |
Hayatı
Vecihe Samedova 24 Kasım 1924 tarihinde pastacı Kerbalay Ali ve ev hanımı Rubaba Samadova'nın ailesinde doğdu. Samedova'nın babası Kerbalay Ali, Kars doğumlu bir Azerbaycanlıydı. Kardeşiyle birlikte Erivan'a, oradan da Bakü'ye taşınarak Rubaba Hanım ile tanıştı. Rubaba hanım, İran'ın Kum şehrinden gelen Azerbaycanlı bir ailedendi. Çiftin Vecihe'den başka çocukları olmasına rağmen, sadece Vecihe ve kız kardeşi Solmaz yetişkinlik yaşına ulaşabilmiştir. Vecihe Samedova'nın çocukluk yılları İçerişehir'de geçti. Küçük yaşından itibaren resme ilgisi olduğu için babası ona ünlü ressamların çizimlerinden oluşan resim kitapları alır. Ortaokulu tamamladıktan sonra, 1939'da Azim Azimzade adına Azerbaycan Devlet Sanat Okulu'na kaydolur. 1944'e kadar eğitimine devam eden Vecihe Samedova, gelecekteki eşi ve öğretmeni Latif Feyzullayev'le burada tanışır. Mezun olduktan sonra çalışmalarına Moskova'daki Surikov Sanat Enstitüsü'nde devam ediyor. L. Feyzullayev de savaş nedeniyle yarıda kalan eğitimini tamamlamak için Moskova'ya gelir ve kısa sürede burada aile kurarlar. 1945'in kasım ayında Bakü'de ilk çocukları Nicat doğar. 1 yıl aradan sonra eğitimine devam eden Vecihe Samedova, 1949 yılında eğitimini tamamlayarak Bakü'ye döner.
O, 1951'de Azerbaycanlı besteci "Üzeyir Hacıbeyov öğrencileri arasında" adlı tezini başarıyla savunuyor. Öğretmeni Pavel Korin'in ısrarı üzerine eğitimini üç yıl daha yüksek lisans programında sürdürüyor. Daha sonra okuduğu enstitüde ders verme teklifi alan Vecihe Samedova, oğlu 7 yaşına bastığı için Bakü'ye dönmeye karar veriyor ve bağımsız bir yaratıcı kariyere başlıyor. O, Azerbaycan'ın ilk profesyonel kadın ressamlarından biri oluyor. Memleketine döndükten sonra Azim Azimzade'in adını taşıyan Sanat Koleji'nde öğretmen olarak çalışmaya başladı. İlk yıllarda maddi sıkıntılardan dolayı bir süre İçerişehir'deki Vecihe Samedova'nın baba evinde yaşıyorlar. Daha sonra 1958'de ressamlar evinin inşaatı tamamlandığında çifte buradan bir ev verilir. Ressamın atölyesi de bu binada yer alıyordu.
1962 yılında Vecihe Samadova'ya ayrı bir atölye sunuldu. Ancak bu atölyede yıllarca yaratıcılıkla uğraşamadan ciddi bir hastalığa yakalanıyor.
Çalışmaları
1957-1963 yılları Vecihe Samedova'nın yaratıcı faaliyetinde en verimli yıllar oldu. Bu dönemde "Lenkeran Düğünü", "Düğün Hazırlığı", "Şarkı" gibi ilginç eserler yarattı. Vecihe Samedova'nın 1962'de Bulgaristan'a yaptığı yaratıcı iş gezisi, yeni bir yönün gelişmesine ivme kazandırıyor. Sanatçının bu seride yer alan eserleri arasında "Sofya Pazarı", "Eski Bulgar Kadınları", "Filibe Kayaları", "Türk Kızı", "Tyrnovo", "Sozopol'un Denizden Görünümü" ve diğerleri yer alıyor.
Vecihe Samedova, eşi ve meslektaşı Latif Feyzullayev ile birlikte Azerbaycan'ı baştan başa gezen yaratıcılık serüvenine çıkıyor. Bunun sonucunda tematik resimler "Kur kırağında", "Şarkı", "Bekleme", "Düğüne hazırlık", "Goşgar yaylası", "Mavi göl", "Kepaz", "Kur kıyıları" serisi manzaralar, " Oyuncu Leyla Badirbeylin'in Portresi", "Pambıgçi", "Şamama Hasanova'nın Portresi", "Jeolog Minira Memmedbeyli'nin Portresi" çalışmaları yapıldı.
Vecihe Samadova'nın yaratıcılığında portrelerin özel bir yeri vardır. 1953 yılında oyuncu Leyla Badırbeyli'nin portresini yapar. Bu portre 59 yıldır Azerbaycan Sanat Müzesi'nde sergilenmektedir. Portre çalışmalarından örnekler arasında "Otoportre", "Oyuncu Leyla Badirbeyli'nin Portresi", "Süreyya Kerimova'nın Portresi", "Sohbat İbrahimova'nın Portresi", "Genç Kemancı", "Jeolog Minura Memmedbeyli'nin Portresi" ve diğerleri sayılabilir.
Sanatçının son tablosu olan "Haber Bekliyorum" adlı tablosunu 1963 yılında yaptı. Eser, 1963 yılında Bakü'de düzenlenen "Bizim Modernimiz" sergisinde sergilendi. Tabloda sahilde duran ve balıkçılardan haber bekleyen insanlar tasvir ediliyor. Büyülü kaza öncesi gerilimi hissetmek mümkün. Sanatçının oğlu Nicat Feyzullayev, bu kadının annesinin imajı olduğunu söylüyor. Bu resmi ciddi ve tedavi edilemez hastalığının farkına vardığında çizdi.
Ölümü
1962'de Vecihe Samedova kanser hastalığına yakalanır. Doktoru, ressama kolunun amputasyonu için bir operasyon önerir. Hayatını uzatmak için yaratıcılığına son vermesi gerekiyordu. Ancak sanatçı bunu kabul etmiyor. Sonuç olarak, ressamın durumu kötüleşir. Daha sonra Moskova'da ameliyat edilse de, artık ressam için çok geçtir. 1965'te, 41 yaşında, Vecihe Samedova vefat eder. Merkez Komitesinin Fahri Hiyaban'da kendisine yer ayırmasına rağmen sanatçının vasiyeti üzerine Müslüman mezarlığına defnedildi. Vecihe Samedova'nın ölümünden kısa bir süre sonra adı ebedileştirilir ve Azerbaycan Ressamlar Birliği'nin sergi salonuna verilir.
Ölümünün ardından eşi Latif Feyzullayev, kendisine ithaf edilen "Eski Mezarlık", "Yalnız Mezar", "Sanatçı Vajiha Samadova'nın Portresi" ve "Sabah" tablolarını yaptı.
Ödülleri
- "Azerbaycan SSC'nin Sanatçısı" onursal unvanı - 29 Haziran 1964
- Azerbaycan milli resim belgesi
- Azerbaycan Ressamlar Birliği'nin yönetim kurulu üyeliği ve Resim Bölümü başkanlığı yaptı (1960).
Sergiler
- 1962 yılında Bakü'de kişisel sergi açıldı. Bulgaristan gezisinin izlenimlerini aktardığı "Eski Bulgar kadınları", "Sofya Pazarı", "Yağmurlu gün" gibi eserleri burada sergileniyor. Sonraki sergiler Moskova ve Sofya'da düzenleniyor.
- 1963 yılında "Bizim Modernimiz" sergisinde "Haber Beklerken" adlı eseri sergilendi.
- 14 Temmuz 2018'de Fransa'nın Cannes kentinde düzenlenen Azerbaycan Kültür Günleri'nde Haydar Aliyev Vakfı, Latif Feyzullayev ve Vecihe Samedova'nın çalışmalarından oluşan "Aşk Tandemi" sergisi Festival ve Kongre Sarayı'nda açıldı.
- Şubat 2020'de Azerbaycan Kültür Bakanlığı'nın desteğiyle "Rolls-Royce Motor Cars Bakü" sergi salonunda çiftin 40 eserinden oluşan bir sergi düzenlendi.
Hatırası
Azerbaycan Ressamlar Birliği'nin Bakü'nün merkezindeki sergi salonuna, 1965'ten beri Vecihe Samedova'nın adı verilmiştir. Sanatçının oğlu film yönetmeni Nicat Feyzullayev, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın talimatıyla annesinin hayatı ve yaratıcılığını konu alan bir belgesel hazırladı. "Azerbaycan Resminin Kraliçesi" filminin galası 29 Eylül 2010 tarihinde Bakü'deki Azerbaycan Uluslararası Muğam Merkezi'nde yapıldı.
Azerbaycan Devlet Sanat Galerisi'nin fonunda Vecihe Samedova'nın 4 eseri muhafaza edilmektedir.
Kaynakça
- ^ a b ADRQ 2017, s. 32.
- ^ "Vecihe Ali Kızı Semedova". Azerbaycan Sovet Ensiklopediyası.
- ^ a b c "Queen of paintings". 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Eylül 2023.
- ^ ADRQ 2017, s. 33.
- ^ "Vəcihə Səmədova (1924-1965)". Azərtac. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Eylül 2023.
- ^ Lider TV (29 Kasım 2017). "Vəcihə Səmədovanın doğum günüdür" (Azerice). 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2017.
- ^ Nəcəfov 1966.
- ^ AzərTAc (15 Temmuz 2018). "Heydər Əliyev Fondunun təşkilatçılığı ilə Kannda Azərbaycan mədəniyyəti günləri başlayıb" (Azerice). Youtube.com. 6 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2019.
- ^ "Fransanın Kann şəhərində Azərbaycan mədəniyyəti günləri başlayıb". mia.az. 25 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Eylül 2023.
- ^ "Gamuh: Tahran'da Ermenilere izin vermeyeceğiz". Bolsohays News. 22 Nisan 2004. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2019.
Kaynak
- Mürsəl Nəcəfov. Vəcihə Səmədova. Bakı.
- Габибов Н., Наджафов М. (1960). Искусство Советского Азербайджана. Moskva.
- ADRQ (2017). Azərbaycan Rəssamları haqqında qısa məlumat kitabçası. Bakı.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vecihe Samedova Azerice Vecihe Eli qizi Semedova 24 Kasim 1924 Baku 24 Ekim 1965 Baku Azerbaycan in ilk profesyonel kadin sanatcisi Vecihe Samadova nin olumunden kisa bir sure sonra adi olumsuzlestirildi ve ismi Azerbaycan Sanatcilar Birligi nin sergi salonuna verildi Su anda Vecihe Samedova nin 4 eseri Azerbaycan Devlet Sanat Galerisi nin fonlarinda tutulmaktadir Vecihe SamedovaDogum adiVecihe Ali Kizi Samedova Rusca Samedova Vadzhiya Ali kyzyDogum24 Kasim 1924 1924 11 24 Baku Baku Uyezdi Azerbaycan SSC Sovyetler BirligiOlum24 Ekim 1965 40 yasinda Baku Azerbaycan SSC Sovyetler BirligiUyrukAzerbaycan SSCEvlilik ler iLatif FeyzullayevCocuklariNicat FeyzullayevEbeveyniBabasi Kerbalay Ali Samedova annesi Rubaba SamedovaAlaniPortre ve manzaraSanat egitimiMoskova Sanat EnstitusuEtkilendikleriPavel KorininOdullerAzerbaycan SSC Sanat Emektari 1965 HayatiVecihe Samedova 24 Kasim 1924 tarihinde pastaci Kerbalay Ali ve ev hanimi Rubaba Samadova nin ailesinde dogdu Samedova nin babasi Kerbalay Ali Kars dogumlu bir Azerbaycanliydi Kardesiyle birlikte Erivan a oradan da Baku ye tasinarak Rubaba Hanim ile tanisti Rubaba hanim Iran in Kum sehrinden gelen Azerbaycanli bir ailedendi Ciftin Vecihe den baska cocuklari olmasina ragmen sadece Vecihe ve kiz kardesi Solmaz yetiskinlik yasina ulasabilmistir Vecihe Samedova nin cocukluk yillari Icerisehir de gecti Kucuk yasindan itibaren resme ilgisi oldugu icin babasi ona unlu ressamlarin cizimlerinden olusan resim kitaplari alir Ortaokulu tamamladiktan sonra 1939 da Azim Azimzade adina Azerbaycan Devlet Sanat Okulu na kaydolur 1944 e kadar egitimine devam eden Vecihe Samedova gelecekteki esi ve ogretmeni Latif Feyzullayev le burada tanisir Mezun olduktan sonra calismalarina Moskova daki Surikov Sanat Enstitusu nde devam ediyor L Feyzullayev de savas nedeniyle yarida kalan egitimini tamamlamak icin Moskova ya gelir ve kisa surede burada aile kurarlar 1945 in kasim ayinda Baku de ilk cocuklari Nicat dogar 1 yil aradan sonra egitimine devam eden Vecihe Samedova 1949 yilinda egitimini tamamlayarak Baku ye doner O 1951 de Azerbaycanli besteci Uzeyir Hacibeyov ogrencileri arasinda adli tezini basariyla savunuyor Ogretmeni Pavel Korin in israri uzerine egitimini uc yil daha yuksek lisans programinda surduruyor Daha sonra okudugu enstitude ders verme teklifi alan Vecihe Samedova oglu 7 yasina bastigi icin Baku ye donmeye karar veriyor ve bagimsiz bir yaratici kariyere basliyor O Azerbaycan in ilk profesyonel kadin ressamlarindan biri oluyor Memleketine dondukten sonra Azim Azimzade in adini tasiyan Sanat Koleji nde ogretmen olarak calismaya basladi Ilk yillarda maddi sikintilardan dolayi bir sure Icerisehir deki Vecihe Samedova nin baba evinde yasiyorlar Daha sonra 1958 de ressamlar evinin insaati tamamlandiginda cifte buradan bir ev verilir Ressamin atolyesi de bu binada yer aliyordu 1962 yilinda Vecihe Samadova ya ayri bir atolye sunuldu Ancak bu atolyede yillarca yaraticilikla ugrasamadan ciddi bir hastaliga yakalaniyor Calismalari1957 1963 yillari Vecihe Samedova nin yaratici faaliyetinde en verimli yillar oldu Bu donemde Lenkeran Dugunu Dugun Hazirligi Sarki gibi ilginc eserler yaratti Vecihe Samedova nin 1962 de Bulgaristan a yaptigi yaratici is gezisi yeni bir yonun gelismesine ivme kazandiriyor Sanatcinin bu seride yer alan eserleri arasinda Sofya Pazari Eski Bulgar Kadinlari Filibe Kayalari Turk Kizi Tyrnovo Sozopol un Denizden Gorunumu ve digerleri yer aliyor Vecihe Samedova esi ve meslektasi Latif Feyzullayev ile birlikte Azerbaycan i bastan basa gezen yaraticilik seruvenine cikiyor Bunun sonucunda tematik resimler Kur kiraginda Sarki Bekleme Dugune hazirlik Gosgar yaylasi Mavi gol Kepaz Kur kiyilari serisi manzaralar Oyuncu Leyla Badirbeylin in Portresi Pambigci Samama Hasanova nin Portresi Jeolog Minira Memmedbeyli nin Portresi calismalari yapildi Vecihe Samadova nin yaraticiliginda portrelerin ozel bir yeri vardir 1953 yilinda oyuncu Leyla Badirbeyli nin portresini yapar Bu portre 59 yildir Azerbaycan Sanat Muzesi nde sergilenmektedir Portre calismalarindan ornekler arasinda Otoportre Oyuncu Leyla Badirbeyli nin Portresi Sureyya Kerimova nin Portresi Sohbat Ibrahimova nin Portresi Genc Kemanci Jeolog Minura Memmedbeyli nin Portresi ve digerleri sayilabilir Sanatcinin son tablosu olan Haber Bekliyorum adli tablosunu 1963 yilinda yapti Eser 1963 yilinda Baku de duzenlenen Bizim Modernimiz sergisinde sergilendi Tabloda sahilde duran ve balikcilardan haber bekleyen insanlar tasvir ediliyor Buyulu kaza oncesi gerilimi hissetmek mumkun Sanatcinin oglu Nicat Feyzullayev bu kadinin annesinin imaji oldugunu soyluyor Bu resmi ciddi ve tedavi edilemez hastaliginin farkina vardiginda cizdi Olumu1962 de Vecihe Samedova kanser hastaligina yakalanir Doktoru ressama kolunun amputasyonu icin bir operasyon onerir Hayatini uzatmak icin yaraticiligina son vermesi gerekiyordu Ancak sanatci bunu kabul etmiyor Sonuc olarak ressamin durumu kotulesir Daha sonra Moskova da ameliyat edilse de artik ressam icin cok gectir 1965 te 41 yasinda Vecihe Samedova vefat eder Merkez Komitesinin Fahri Hiyaban da kendisine yer ayirmasina ragmen sanatcinin vasiyeti uzerine Musluman mezarligina defnedildi Vecihe Samedova nin olumunden kisa bir sure sonra adi ebedilestirilir ve Azerbaycan Ressamlar Birligi nin sergi salonuna verilir Olumunun ardindan esi Latif Feyzullayev kendisine ithaf edilen Eski Mezarlik Yalniz Mezar Sanatci Vajiha Samadova nin Portresi ve Sabah tablolarini yapti Odulleri Azerbaycan SSC nin Sanatcisi onursal unvani 29 Haziran 1964 Azerbaycan milli resim belgesi Azerbaycan Ressamlar Birligi nin yonetim kurulu uyeligi ve Resim Bolumu baskanligi yapti 1960 Sergiler1962 yilinda Baku de kisisel sergi acildi Bulgaristan gezisinin izlenimlerini aktardigi Eski Bulgar kadinlari Sofya Pazari Yagmurlu gun gibi eserleri burada sergileniyor Sonraki sergiler Moskova ve Sofya da duzenleniyor 1963 yilinda Bizim Modernimiz sergisinde Haber Beklerken adli eseri sergilendi 14 Temmuz 2018 de Fransa nin Cannes kentinde duzenlenen Azerbaycan Kultur Gunleri nde Haydar Aliyev Vakfi Latif Feyzullayev ve Vecihe Samedova nin calismalarindan olusan Ask Tandemi sergisi Festival ve Kongre Sarayi nda acildi Subat 2020 de Azerbaycan Kultur Bakanligi nin destegiyle Rolls Royce Motor Cars Baku sergi salonunda ciftin 40 eserinden olusan bir sergi duzenlendi HatirasiAzerbaycan Ressamlar Birligi nin Baku nun merkezindeki sergi salonuna 1965 ten beri Vecihe Samedova nin adi verilmistir Sanatcinin oglu film yonetmeni Nicat Feyzullayev Kultur ve Turizm Bakanligi nin talimatiyla annesinin hayati ve yaraticiligini konu alan bir belgesel hazirladi Azerbaycan Resminin Kralicesi filminin galasi 29 Eylul 2010 tarihinde Baku deki Azerbaycan Uluslararasi Mugam Merkezi nde yapildi Azerbaycan Devlet Sanat Galerisi nin fonunda Vecihe Samedova nin 4 eseri muhafaza edilmektedir Kaynakca a b ADRQ 2017 s 32 Vecihe Ali Kizi Semedova Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi a b c Queen of paintings 11 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Eylul 2023 ADRQ 2017 s 33 Vecihe Semedova 1924 1965 Azertac 7 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Eylul 2023 Lider TV 29 Kasim 2017 Vecihe Semedovanin dogum gunudur Azerice 31 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2017 Necefov 1966 AzerTAc 15 Temmuz 2018 Heyder Eliyev Fondunun teskilatciligi ile Kannda Azerbaycan medeniyyeti gunleri baslayib Azerice Youtube com 6 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mayis 2019 Fransanin Kann seherinde Azerbaycan medeniyyeti gunleri baslayib mia az 25 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Eylul 2023 Gamuh Tahran da Ermenilere izin vermeyecegiz Bolsohays News 22 Nisan 2004 Erisim tarihi 26 Mayis 2019 KaynakMursel Necefov Vecihe Semedova Baki erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Gabibov N Nadzhafov M 1960 Iskusstvo Sovetskogo Azerbajdzhana Moskva erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim ADRQ 2017 Azerbaycan Ressamlari haqqinda qisa melumat kitabcasi Baki erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim