Vergi yoklaması, mükellefleri ve mükellefiyetle ilgili maddî olayları, kayıtları ve mevzuları araştırmak ve tespit etme amacıyla yapılan bir vergi denetim aracıdır (VUK m.127).
Yoklamanın en çok uygulandığı konular, mükelleflerin işe başlama, işi bırakma ve iş değişikliği bildirimlerinin kontrol edilmesidir. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın 2019/5 Seri No.lu Uygulama İç Genelgesi ile,MERNİS sistemi üzerinden tespiti yapılabilecek birçok konu için yoklama yapılmayacağı düzenlemesi getirilmiştir. Bu kapsamda örneğin gerçek kişilerin ölüm sebebiyle işi bırakması, serbest meslek çalışanlarının iş yeri adresi olarak gösterdiği yerleşim yeri adresinin MERNİS üzerinden sorgulaması yapılarak doğruluğu teyit edilmesi gibi durumlarda yoklama yapılmayacaktır. Yoklama işe başlama-işi bırakma gibi konularla sınırlı olmayıp başta vergiyi doğuran olay olmak üzere mükellefiyetle ilgili tüm maddi olayların araştırılması ve tespit edilmesini de içermektedir.
Yoklama, yapıldığı anda elde edilen verilere dayalı olarak sonuç doğurmaktadır. Başka bir deyişle, yoklama yapıldığı andan önceki maddi durum ve olaylara ilişkin bir delil tespiti aracı olarak kullanılamaz.
Yoklama Yapmaya Yetkililer
Yoklama; vergi dairesi müdürleri, yoklama memurları, yetkili makamlar tarafından yoklama işi ile görevlendirilenler, vergi incelemesine yetkili olanlar ve gelir uzmanları tarafından yapılır (VUK m.128). Uygulamada, vergi dairesi müdürlerinin ve incelemeye yetkili olanların iş yoğunluğu ve yetkinliklerini daha çok inceleme alanında kullanmaları nedeniyle yoklamanın, yoklama memurları tarafından gerçekleştirildiği görülmektedir.
Yoklamanın Zamanı
Yoklama her zaman yapılabilir ve ilgilisine önceden haber verilmesi gerekmez (VUK m.130).
Yoklamaya Yetkili Memurların El Koyma Yetkileri ve Anayasa'ya Aykırılık Tartışması
VUK m.127/c'de düzenlenen "kanuni defter ve belgeler dışında kalan ve vergi kaybının bulunduğuna emare teşkil eden defter, belge ve delillerin tespit edilmesi halinde bunları almak," ve 127/e fıkralarında düzenlenen "Taşıma irsaliyesi, sevk irsaliyesi ve faturanın taşıtta bulunmaması, halinde bu belgelerin ibrazına kadar nakil vasıtalarını trafikten alıkoymak, taşınan malın sahibi belli değilse tespitine kadar malı bekletmek ve muhafaza altına almak" yetkileri, literatürde Anayasa'nın 20/2 maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle eleştirilmektedir.
Kaynakça
- ^ (PDF). 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ İsmet YURTERİ (2012). "İsmet YURTERİ TÜRK VERGİ SİSTEMİNDE YOKLAMA VE YAYGIN VE YOĞUN VERGİ DENETİMİ". TBB dergisi. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ a b Nihal Saban (2019). Vergi Hukuku. Beta Yayınevi. s. 374.
- ^ VDDK, E.2018/1232, K.2019/482, 3.7.2019.
- ^ Mine Uzun Çam (2017). "VERGİ DENETİMİNDE ANAYASAYA AYKIRI ELKOYMA YETKİSİ". MCBÜ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ. 16 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vergi yoklamasi mukellefleri ve mukellefiyetle ilgili maddi olaylari kayitlari ve mevzulari arastirmak ve tespit etme amaciyla yapilan bir vergi denetim aracidir VUK m 127 Yoklamanin en cok uygulandigi konular mukelleflerin ise baslama isi birakma ve is degisikligi bildirimlerinin kontrol edilmesidir Hazine ve Maliye Bakanligi nin 2019 5 Seri No lu Uygulama Ic Genelgesi ile MERNIS sistemi uzerinden tespiti yapilabilecek bircok konu icin yoklama yapilmayacagi duzenlemesi getirilmistir Bu kapsamda ornegin gercek kisilerin olum sebebiyle isi birakmasi serbest meslek calisanlarinin is yeri adresi olarak gosterdigi yerlesim yeri adresinin MERNIS uzerinden sorgulamasi yapilarak dogrulugu teyit edilmesi gibi durumlarda yoklama yapilmayacaktir Yoklama ise baslama isi birakma gibi konularla sinirli olmayip basta vergiyi doguran olay olmak uzere mukellefiyetle ilgili tum maddi olaylarin arastirilmasi ve tespit edilmesini de icermektedir Yoklama yapildigi anda elde edilen verilere dayali olarak sonuc dogurmaktadir Baska bir deyisle yoklama yapildigi andan onceki maddi durum ve olaylara iliskin bir delil tespiti araci olarak kullanilamaz Yoklama Yapmaya YetkililerYoklama vergi dairesi mudurleri yoklama memurlari yetkili makamlar tarafindan yoklama isi ile gorevlendirilenler vergi incelemesine yetkili olanlar ve gelir uzmanlari tarafindan yapilir VUK m 128 Uygulamada vergi dairesi mudurlerinin ve incelemeye yetkili olanlarin is yogunlugu ve yetkinliklerini daha cok inceleme alaninda kullanmalari nedeniyle yoklamanin yoklama memurlari tarafindan gerceklestirildigi gorulmektedir Yoklamanin ZamaniYoklama her zaman yapilabilir ve ilgilisine onceden haber verilmesi gerekmez VUK m 130 Yoklamaya Yetkili Memurlarin El Koyma Yetkileri ve Anayasa ya Aykirilik TartismasiVUK m 127 c de duzenlenen kanuni defter ve belgeler disinda kalan ve vergi kaybinin bulunduguna emare teskil eden defter belge ve delillerin tespit edilmesi halinde bunlari almak ve 127 e fikralarinda duzenlenen Tasima irsaliyesi sevk irsaliyesi ve faturanin tasitta bulunmamasi halinde bu belgelerin ibrazina kadar nakil vasitalarini trafikten alikoymak tasinan malin sahibi belli degilse tespitine kadar mali bekletmek ve muhafaza altina almak yetkileri literaturde Anayasa nin 20 2 maddesine aykiri oldugu gerekcesiyle elestirilmektedir Kaynakca PDF 31 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Ismet YURTERI 2012 Ismet YURTERI TURK VERGI SISTEMINDE YOKLAMA VE YAYGIN VE YOGUN VERGI DENETIMI TBB dergisi 10 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mayis 2021 a b Nihal Saban 2019 Vergi Hukuku Beta Yayinevi s 374 VDDK E 2018 1232 K 2019 482 3 7 2019 Mine Uzun Cam 2017 VERGI DENETIMINDE ANAYASAYA AYKIRI ELKOYMA YETKISI MCBU SOSYAL BILIMLER DERGISI 16 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mayis 2021