Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Nisan 2020) |
Verginin tarhı, vergi alacağının kanunlarda gösterilen matrah ve oranlar üzerinden hesaplanarak miktarının belirlenmesidir. Verginin tarhı idarece yapılır. Türkiye'de bu işi vergi daireleri yapmaktadır. Vergi tarhı idari bir işlemdir ve hukuka aykırılığı iddiasıyla vergi mahkemesinde dava konusu edilebilir. Verginin tarhı Vergi Usul Kanunun 20. maddesinde tanımlanmıştır. Vergi Usul Kanunun 25.-39. maddelerinde tarh yöntemlerine ilişkin düzenlemeler yer almaktadır. Buna göre vergi tarhı aşağıdaki yöntemlerle yapılmaktadır. 4 çeşit Tarh vardır.
Beyannameye Dayanan Tarh
Bu usulde mükellef veya vergi sorumlusu vergi matrahının saptanmasına esas teşkil edecek bilgi ve olayları yazılı olarak bildirmektedir. Hatta mükellef veya sorumlu saptadığı matraha vergi oranının uygulayıp ödeyeceği vergiyi de beyannamelerinde göstermektedir. Düzenlenen beyannameler direkt vergi dairesine verilmektedir. Beyan üzerinden alınan vergilerde tarh, tebliğ ve tahakkuk işlemleri bir arada yapılır. Tarh işleminin zamanı vergilere göre değişiklik gösterir. Beyanname, kural olarak mükellef ya da sorumlunun kendi beyanlarını içerdiğinden buna dayalı yapılan tarh dava konusu edilemez, ancak bu beyanlara herhangi bir sebeple ihtirazi kayıt konulması durumunda bu beyanlara dayalı tarhlara karşı da dava açılabilir. Başka bir deyişle beyannameye dayalı tarha karşı dava açılabilmesinin tek yolu, beyannameye ihtirazi kayıt konulmasıdır.
Götürü Matrahlar Üzerinde Tarh
Götürü usule tabi mükellefler beyanname vermezler. Bu mükelleflerin vergi matrahı idarece saptanır. Ancak bu mükellefler vergi karnesi almak zorundadırlar. Götürü usulde vergilendirilen ticaret, serbest meslek ve hizmet erbabının vergileri, tarh zamanında bu mükelleflerin bağlı bulunduğu vergi dairesine başvurarak ibraz edecekleri vergi karnelerine yazılması suretiyle tarh olunur. (VUK md.19)
Vergi Usul Kanunun 29. maddesine göre ikmalen vergi tarhı “Her ne şekilde olursa olsun bir vergi tarh edildikten sonra bu vergiye müteallik olarak meydana çıkan ve defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak miktarı tespit olunan bir matrah veya matrah farkı üzerinden alınacak verginin tarh edilmesidir.” İkmalen vergi tarhı tamamlayıcı nitelikte bir tarhtır. Bunun için daha önceden bir tarhın gerçekleşmiş olması gerekmektedir. İkmalen vergi tarhı, genellikle vergi incelemeleri sonucu bulunan matrah farkları üzerinden yapılmaktadır. İkmalen tarh edilen vergi ihbarname ile mükellefe tebliğ edilir. Mükellefin tebliğ tarihinden başlayarak 30 gün içinde dava açma hakkı vardır. Verginin tahakkuku ancak davanın sonuçlanması ile olabilir.
Re’sen Vergi Tarhı
Vergi Usul Kanunun 30. maddesine göre, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkân bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden verginin tarh olunmasıdır. Vergi Usul Kanunu, aşağıdaki hallerden herhangi birinin bulunması durumunda verginin re’sen tarh edileceğini belirtmiştir:
Vergi beyannamesinin kanuni süresi geçtiği halde verilmemiş olması
Vergi beyannamesinin kanuni ya da ek süreler içinde verilmekle beraber beyannamede vergi matrahına ilişkin bilgilerin gösterilmemiş olması,
Vergi Usul Kanununa göre tutulması zorunlu olan defterlerin hepsinin ya da bir kısmının tutulmamış ya da tasdik ettirilmemiş olması ya da vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara herhangi bir nedenle ibraz edilmemesi,
Defter kayıtlarının ve bunlarla ilgili belgelerin, matrahın doğru ve kesin olarak saptanmasına imkân vermeyecek derecede noksan, usulüz ve karışık olması, dolayısıyla kanıt yeteneğinin olmaması,
Mükelleflerin vergi incelemeleri sırasında giderlerinin belgelendirilmemesi,
İmzalatılması zorunlu olan beyanname ve eklerin imzalattırılmaması ya da tasdik kapsamına alınan konularda yeminli mali müşavir tasdik raporunun zamanında ibraz edilmemesi,
Ödenen vergiler ya da vergi dışı kazançlar kanıtlanamazsa bunların re’sen tarhı yapılır.
- İdarece Vergi Tarhı: Mükellef vergi tarhı için vergi kanunlarında belirtilen
zamanlarda müracaat etmemişse ya da üzerine düşen görevleri yerine getirmemişse bundan dolayı vergi zamanında tarh edilememişse bu durumda idare, kanunen belirli matrahlar üzerinden vergiyi tarh eder. Bu çeşit tarh res’sen ve ikmalen vergi tarhının uygulandığı durumlar dışında yapılır. Mükellefler kanuni görevlerini yerine getirmemek suretiyle tarhiyatın zamanında yapılmamasına neden olmaktadırlar.
- Hataların Düzeltilmesi Yoluyla Tarh: Vergiye ilişkin hesaplarda ya da
vergilendirmede yapılan hatalar nedeniyle haksız yere fazla ya da eksik vergi istenmiş ya da alınmış olabilir. Bu durumları Vergi Usul <kanunu vergi hatası olarak nitelendirmekte ve idarece yapılacak yeniden tarhiyat üzerine eksik kısmın alınmasına, fazla kısmın da terkinine olanak vermektedir. (VUK. md.116)
Dış bağlantılar
- GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI14 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Nisan 2020 Verginin tarhi vergi alacaginin kanunlarda gosterilen matrah ve oranlar uzerinden hesaplanarak miktarinin belirlenmesidir Verginin tarhi idarece yapilir Turkiye de bu isi vergi daireleri yapmaktadir Vergi tarhi idari bir islemdir ve hukuka aykiriligi iddiasiyla vergi mahkemesinde dava konusu edilebilir Verginin tarhi Vergi Usul Kanunun 20 maddesinde tanimlanmistir Vergi Usul Kanunun 25 39 maddelerinde tarh yontemlerine iliskin duzenlemeler yer almaktadir Buna gore vergi tarhi asagidaki yontemlerle yapilmaktadir 4 cesit Tarh vardir Beyannameye Dayanan TarhBu usulde mukellef veya vergi sorumlusu vergi matrahinin saptanmasina esas teskil edecek bilgi ve olaylari yazili olarak bildirmektedir Hatta mukellef veya sorumlu saptadigi matraha vergi oraninin uygulayip odeyecegi vergiyi de beyannamelerinde gostermektedir Duzenlenen beyannameler direkt vergi dairesine verilmektedir Beyan uzerinden alinan vergilerde tarh teblig ve tahakkuk islemleri bir arada yapilir Tarh isleminin zamani vergilere gore degisiklik gosterir Beyanname kural olarak mukellef ya da sorumlunun kendi beyanlarini icerdiginden buna dayali yapilan tarh dava konusu edilemez ancak bu beyanlara herhangi bir sebeple ihtirazi kayit konulmasi durumunda bu beyanlara dayali tarhlara karsi da dava acilabilir Baska bir deyisle beyannameye dayali tarha karsi dava acilabilmesinin tek yolu beyannameye ihtirazi kayit konulmasidir Goturu Matrahlar Uzerinde TarhGoturu usule tabi mukellefler beyanname vermezler Bu mukelleflerin vergi matrahi idarece saptanir Ancak bu mukellefler vergi karnesi almak zorundadirlar Goturu usulde vergilendirilen ticaret serbest meslek ve hizmet erbabinin vergileri tarh zamaninda bu mukelleflerin bagli bulundugu vergi dairesine basvurarak ibraz edecekleri vergi karnelerine yazilmasi suretiyle tarh olunur VUK md 19 Ikmalen Vergi TarhiVergi Usul Kanunun 29 maddesine gore ikmalen vergi tarhi Her ne sekilde olursa olsun bir vergi tarh edildikten sonra bu vergiye muteallik olarak meydana cikan ve defter kayit ve belgelere veya kanuni olculere dayanilarak miktari tespit olunan bir matrah veya matrah farki uzerinden alinacak verginin tarh edilmesidir Ikmalen vergi tarhi tamamlayici nitelikte bir tarhtir Bunun icin daha onceden bir tarhin gerceklesmis olmasi gerekmektedir Ikmalen vergi tarhi genellikle vergi incelemeleri sonucu bulunan matrah farklari uzerinden yapilmaktadir Ikmalen tarh edilen vergi ihbarname ile mukellefe teblig edilir Mukellefin teblig tarihinden baslayarak 30 gun icinde dava acma hakki vardir Verginin tahakkuku ancak davanin sonuclanmasi ile olabilir Re sen Vergi TarhiVergi Usul Kanunun 30 maddesine gore vergi matrahinin tamamen veya kismen defter kayit ve belgelere veya kanuni olculere dayanilarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonlari tarafindan takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca duzenlenmis vergi inceleme raporlarinda belirtilen matrah veya matrah kismi uzerinden verginin tarh olunmasidir Vergi Usul Kanunu asagidaki hallerden herhangi birinin bulunmasi durumunda verginin re sen tarh edilecegini belirtmistir Vergi beyannamesinin kanuni suresi gectigi halde verilmemis olmasi Vergi beyannamesinin kanuni ya da ek sureler icinde verilmekle beraber beyannamede vergi matrahina iliskin bilgilerin gosterilmemis olmasi Vergi Usul Kanununa gore tutulmasi zorunlu olan defterlerin hepsinin ya da bir kisminin tutulmamis ya da tasdik ettirilmemis olmasi ya da vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara herhangi bir nedenle ibraz edilmemesi Defter kayitlarinin ve bunlarla ilgili belgelerin matrahin dogru ve kesin olarak saptanmasina imkan vermeyecek derecede noksan usuluz ve karisik olmasi dolayisiyla kanit yeteneginin olmamasi Mukelleflerin vergi incelemeleri sirasinda giderlerinin belgelendirilmemesi Imzalatilmasi zorunlu olan beyanname ve eklerin imzalattirilmamasi ya da tasdik kapsamina alinan konularda yeminli mali musavir tasdik raporunun zamaninda ibraz edilmemesi Odenen vergiler ya da vergi disi kazanclar kanitlanamazsa bunlarin re sen tarhi yapilir Idarece Vergi Tarhi Mukellef vergi tarhi icin vergi kanunlarinda belirtilen zamanlarda muracaat etmemisse ya da uzerine dusen gorevleri yerine getirmemisse bundan dolayi vergi zamaninda tarh edilememisse bu durumda idare kanunen belirli matrahlar uzerinden vergiyi tarh eder Bu cesit tarh res sen ve ikmalen vergi tarhinin uygulandigi durumlar disinda yapilir Mukellefler kanuni gorevlerini yerine getirmemek suretiyle tarhiyatin zamaninda yapilmamasina neden olmaktadirlar Hatalarin Duzeltilmesi Yoluyla Tarh Vergiye iliskin hesaplarda ya da vergilendirmede yapilan hatalar nedeniyle haksiz yere fazla ya da eksik vergi istenmis ya da alinmis olabilir Bu durumlari Vergi Usul lt kanunu vergi hatasi olarak nitelendirmekte ve idarece yapilacak yeniden tarhiyat uzerine eksik kismin alinmasina fazla kismin da terkinine olanak vermektedir VUK md 116 Dis baglantilarGELIR IDARESI BASKANLIGI14 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde