Veri edinimi gerçek dünyanın fiziksel koşullarını ölçen ve elde edilen örnekleri bilgisayar tarafından manipüle edilebilen dijital sayısal sonuçlara dönüştüren sinyalleri örneklendirme sürecidir. Veri edinim sistemleri DAS VEYA DAQ ile kısaltılmıştır. Genellikle analog dalga formlarını işlemek için dijital değere dönüştürür.
Veri edinme sisteminin bileşenleri şunları içerir:
- Fiziksel parametreleri elektrik sinyallerine çeviren sensörler.
- Sensör sinyallerini dijital değerlere dönüştürülebilen bir forma dönüştüren sinyal şartlandırma devresi.
- Şartlı sensör sinyallerinin dijital değerlere dönüştürülmesi için analog-dijital dönüştürücüler.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTg1THprM0wwUnBaMmwwWVd4RVFWRjJNaTV3WkdZdmNHRm5aVEV0TXprd2NIZ3RSR2xuYVhSaGJFUkJVWFl5TG5Ca1ppNXFjR2M9LmpwZw==.jpg)
Veri edinim uygulamaları genellikle Assamly, Basic, C, C++, C#, Fortran, Java, LabVIEW, Lisp, Pascal gibi çeşitli genel amaçlı programlama dilleri kullanılarak, geliştirilen yazılım programları tarafından kontrol edilir. Bağımsız veri edinim sistemleri genellikle veri kaydediciler olarak adlandırılır.
Ayrıca farklı donanım ekipmanlarından veri edinmek için gerekli tüm araçları sağlayan açık kaynaklı yazılım paketleri de bulunmaktadır. Bu araçlar, karmaşık deneylerin hızlı, esnek ve uyarlanabilir yazılım gerektiren bilimsel topluluklardan gelmektedir. Bu paketler genellikle kişisel uyumluluğa sahip olmakla birlikte, Maksimum Entegre Veri Edinim Sistemi gibi daha genel DAQ paketi kolayca düzenlenebilir ve dünya çapında birkaç fizik deneyinde kullanılır.
Tarihçe
1963 yılında, IBM veri toplama konusunda uzmanlaşmış bilgisayarlar üretti. Bunlara IBM 7700 Veri Edinim Sistemi ve bunun halefi olan IBM 1800 Veri Edinim ve Kontrol Sistemi dahildir. Bu pahalı özel sistemler 1974'te Tecmar / Scientific Solutions Inc. tarafından üretilen genel amaçlı S-100 bilgisayarlar ve veri edinim kartları ile aşılmıştır. 1981'de IBM, IBM Kişisel Bilgisayar ve Bilimsel Çözümler ürününü ilk PC veri edinim ürünleriyle piyasaya sundu.
Yöntembilim (metodoloji)
Kaynaklar ve sistemler
Veri edinimi, ölçülecek fiziksel fenomen veya fiziksel özellik ile başlar. Bunun örnekleri arasında sıcaklık,ışık yoğunluğu, gaz basıncı, sıvı akışı ve kuvvet bulunur. Ölçülecek fiziksel özellik türüne bakılmaksızın, ölçülecek olan fiziksel durum önce bir veri edinim sistemi tarafından örneklenebilen birleşik bir forma dönüştürülmelidir. Bu tür dönüşümleri gerçekleştirme görevi, sensörler adı verilen cihazlara uygulanır. Veri edinim sistemi, gerçek dünyadaki şeylerin fiziksel özelliklerini ölçmenizi veya kontrol etmenizi sağlayan bir yazılım ve donanım koleksiyonudur. Tam bir veri edinim sistemi DAQ donanımı, sensörler ve akuatörler, sinyal düzenleme donanımı ve DAQ yazılımı çalıştıran bir bilgisayardan oluşur.
Bir tür dönüştürücü olan sensör, bir fiziksel özelliği karşılık gelen bir elektrik sinyaline dönüştüren bir cihazdır (Örneğin, gerinim ölçer, termistör). Farklı özellikleri ölçmek için bir satın alma sistemi, bu özellikleri algılamak için uygun sensörlere bağlıdır. Dönüştürücüden gelen sinyal, kullanılan DAQ donanımı için uygun değilse sinyal denetimi gerekli olabilir. Çoğu durumda sinyalin filtrelenmesi veya yükseltilmesi gerekebilir. Sinyal koşullandırma için çeşitli diğer örnekler köprü tamamlama, sensöre akım veya voltaj uyarımı, izolasyon, doğrusallaştırma olabilir. İletim amacıyla,gürültüye daha duyarlı olan tek uçlu analog sinyaller, diferansiyel sinyallere dönüştürülebilir. Dijitalleştirildikten sonra sinyal, aktarım hatalarını azaltmak ve düzeltmek için kodlanabilir.
DAQ donanım
DAQ donanımı, genellikle sinyal ve bir PC arasındaki arabirimdir. Anakartta bilgisayarın portlarına (paralel, seri, USB vb.) veyayuvalara bağlı kartlara (S-100 veri yolu, AppleBus, ISA, MCA, PCI,PCI-E, vb.) bağlanabilecek modüller şeklinde olabilir. Genellikle bir PCI kartın arkasındaki boşluk gerekli tüm bağlantılar için çok küçük olduğundan harici bir koparma kutusu gereklidir. Bu kutu ve PC arasındaki kablo, birçok kablo ve gerekli ekranlama nedeniyle pahalı olabilir.
DAQ kartları genellikle çoklu bileşenler (çoklayıcı, ADC, DAC, TTL-IO, yüksek hız sayaçları, RAM) içerir. Bunlara bir hat üzerinden, küçük programlar çalıştıracak bir mikro denetleyici tarafından erişilebilir. Bir denetleyici, basit bir yoklama döngüsü ile engellemek için izin verildiği haliyle, bir sabit kablolu mantıktan daha esnek ancak bir CPU'dan ucuzdur. Örneğin: Bir tetikleyiciyi beklemek, ADC'yi başlatmak, zaman bakmak, ADC'nin bitmesini beklemek, değeri RAM'a taşımak, çoklayıcı çevirmek, TTL girişi almak, DAC'nin voltaj rampası ile ilerlemesine izin vermek.
DAQ aygıt sürücüleri
DAQ aygıt sürücülerinin bir PC ile çalışabilmesi için DAQ aygıt sürücülerine ihtiyaç vardır. Aygıt sürücüsü, çeşitli programlama ortamlarında kullanıcı uygulamalarını geliştirmeye yönelik API'yı ortaya çıkarırken, düşük düzeyli kayıt yazar ve donanım üzerinde okuma gerçekleştirir.
Giriş aygıtları
- 3D tarayıcı
- Analogtan dijitale dönüştürücü
- Zamandan dijitale dönüştürücü
Donanım
- Bilgisayarla Otomatik Ölçüm ve Kontrol (CAMAC)
- Endüstriyel Ethernet
- Endüstriyel USB
- Enstrümantasyon için LAN uzantıları
- NİM
- PowerLab
- Gereçleri için PCI uzantıları
- VMEbus
- VXİ
DAQ yazılımı
Özel DAQ yazılımı DAQ donanımı ile birlikte verilebilir. Büyük ölçekli veri edinim sistemleri oluşturmak için kullanılan yazılım araçları EPICS'i içerir. DAQ uygulamaları oluşturmak için kullanılan diğer programlama ortamları arasında merdiven mantığı, Visual C++, Visual Basic, LabVIEW ve MATLAB bulunur.
Ayrıca bunlara bakınız:
- LabChart
- MİDAS
Kaynakça
- ^ COMDEX Fall November 18, 1981 Las Vegas, NV, "Tecmar shows 20 IBM PC option card.
- ^ PC Magazine Vol1 No.1, "Taking the Measure" by David Bunnell, "Tecmar deployed 20 option cards for the IBM PC"
- ^ PC Magazine Vol1 No.5, "Tecmar Triumph" by David Bunnell, Scientific Solutions releases 20 new products for the PC
- ^ BYTE Vol7 No.1 "Scientific Solutions – Advertisement for data acquisition boards, stepper controllers, IEEE-488 products
- ^ Test&Measurement World Vol 11 No 10 Decade of Progress Award: Scientific Solutions – LabMaster First in PC Data Acquisition
- ^ Data logger, Recorder, Data Acquisition – Background information 24 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Byte Paradigm – explains the differences between data logging and data acquisition.
Konuyla ilgili yayınlar
- Simon McBeath (2002). Competition Car Data Logging: A Practical Handbook. J. H. Haynes & Co. ISBN .
- Simon S. Young (2001). Computerized Data Acquisition and Analysis for the Life Sciences. Cambridge University Press. ISBN .
- W. R. Leo (1994). Techniques for Nuclear and Particle Physics Experiments. Springer. ISBN .
- Charles D. Spencer (1990). Digital Design for Computer Data Acquisition. Cambridge University Press. ISBN .
- B.G. Thompson & A. F. Kuckes (1989). IBM-PC in the laboratory. Cambridge University Press. ISBN .
- Buddy Fey (1996). Data Power: Using Racecar Data Acquisition. Towery Pub. ISBN .
- Francesco Fornetti (2013). Instrumentation Control, Data Acquisition and Processing with MATLAB. Explore RF Ltd. ISBN .
- Tomaž Kos, Tomaž Kosar, and Marjan Mernik. Development of data acquisition systems by using a domain-specific modeling language. Computers in Industry, 63(3):181–192, 2012. [1] DOI:10.1016/j.compind.2011.09.004
Ayrıca bakınız
- Kara kutu
- Veri kaydedici
- Veri depolama aygıtı
- Sensör
- Sinyal işleme
- Dönüştürücü
Dış bağlantılar
- (Yazılım) görsel DAQ - Analytics Bağlama DAQ Sistemleri için Platform19 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Şeyler Bağlayan İnternet (Yazılım) DAS VERİ Bulut Platformu20 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Veri edinimi gercek dunyanin fiziksel kosullarini olcen ve elde edilen ornekleri bilgisayar tarafindan manipule edilebilen dijital sayisal sonuclara donusturen sinyalleri orneklendirme surecidir Veri edinim sistemleri DAS VEYA DAQ ile kisaltilmistir Genellikle analog dalga formlarini islemek icin dijital degere donusturur Veri edinme sisteminin bilesenleri sunlari icerir Fiziksel parametreleri elektrik sinyallerine ceviren sensorler Sensor sinyallerini dijital degerlere donusturulebilen bir forma donusturen sinyal sartlandirma devresi Sartli sensor sinyallerinin dijital degerlere donusturulmesi icin analog dijital donusturuculer Dijital Veri Edinim Sistemi Blok Diyagrami Veri edinim uygulamalari genellikle Assamly Basic C C C Fortran Java LabVIEW Lisp Pascal gibi cesitli genel amacli programlama dilleri kullanilarak gelistirilen yazilim programlari tarafindan kontrol edilir Bagimsiz veri edinim sistemleri genellikle veri kaydediciler olarak adlandirilir Ayrica farkli donanim ekipmanlarindan veri edinmek icin gerekli tum araclari saglayan acik kaynakli yazilim paketleri de bulunmaktadir Bu araclar karmasik deneylerin hizli esnek ve uyarlanabilir yazilim gerektiren bilimsel topluluklardan gelmektedir Bu paketler genellikle kisisel uyumluluga sahip olmakla birlikte Maksimum Entegre Veri Edinim Sistemi gibi daha genel DAQ paketi kolayca duzenlenebilir ve dunya capinda birkac fizik deneyinde kullanilir Tarihce1963 yilinda IBM veri toplama konusunda uzmanlasmis bilgisayarlar uretti Bunlara IBM 7700 Veri Edinim Sistemi ve bunun halefi olan IBM 1800 Veri Edinim ve Kontrol Sistemi dahildir Bu pahali ozel sistemler 1974 te Tecmar Scientific Solutions Inc tarafindan uretilen genel amacli S 100 bilgisayarlar ve veri edinim kartlari ile asilmistir 1981 de IBM IBM Kisisel Bilgisayar ve Bilimsel Cozumler urununu ilk PC veri edinim urunleriyle piyasaya sundu Yontembilim metodoloji Kaynaklar ve sistemler Veri edinimi olculecek fiziksel fenomen veya fiziksel ozellik ile baslar Bunun ornekleri arasinda sicaklik isik yogunlugu gaz basinci sivi akisi ve kuvvet bulunur Olculecek fiziksel ozellik turune bakilmaksizin olculecek olan fiziksel durum once bir veri edinim sistemi tarafindan orneklenebilen birlesik bir forma donusturulmelidir Bu tur donusumleri gerceklestirme gorevi sensorler adi verilen cihazlara uygulanir Veri edinim sistemi gercek dunyadaki seylerin fiziksel ozelliklerini olcmenizi veya kontrol etmenizi saglayan bir yazilim ve donanim koleksiyonudur Tam bir veri edinim sistemi DAQ donanimi sensorler ve akuatorler sinyal duzenleme donanimi ve DAQ yazilimi calistiran bir bilgisayardan olusur Bir tur donusturucu olan sensor bir fiziksel ozelligi karsilik gelen bir elektrik sinyaline donusturen bir cihazdir Ornegin gerinim olcer termistor Farkli ozellikleri olcmek icin bir satin alma sistemi bu ozellikleri algilamak icin uygun sensorlere baglidir Donusturucuden gelen sinyal kullanilan DAQ donanimi icin uygun degilse sinyal denetimi gerekli olabilir Cogu durumda sinyalin filtrelenmesi veya yukseltilmesi gerekebilir Sinyal kosullandirma icin cesitli diger ornekler kopru tamamlama sensore akim veya voltaj uyarimi izolasyon dogrusallastirma olabilir Iletim amaciyla gurultuye daha duyarli olan tek uclu analog sinyaller diferansiyel sinyallere donusturulebilir Dijitallestirildikten sonra sinyal aktarim hatalarini azaltmak ve duzeltmek icin kodlanabilir DAQ donanim DAQ donanimi genellikle sinyal ve bir PC arasindaki arabirimdir Anakartta bilgisayarin portlarina paralel seri USB vb veyayuvalara bagli kartlara S 100 veri yolu AppleBus ISA MCA PCI PCI E vb baglanabilecek moduller seklinde olabilir Genellikle bir PCI kartin arkasindaki bosluk gerekli tum baglantilar icin cok kucuk oldugundan harici bir koparma kutusu gereklidir Bu kutu ve PC arasindaki kablo bircok kablo ve gerekli ekranlama nedeniyle pahali olabilir DAQ kartlari genellikle coklu bilesenler coklayici ADC DAC TTL IO yuksek hiz sayaclari RAM icerir Bunlara bir hat uzerinden kucuk programlar calistiracak bir mikro denetleyici tarafindan erisilebilir Bir denetleyici basit bir yoklama dongusu ile engellemek icin izin verildigi haliyle bir sabit kablolu mantiktan daha esnek ancak bir CPU dan ucuzdur Ornegin Bir tetikleyiciyi beklemek ADC yi baslatmak zaman bakmak ADC nin bitmesini beklemek degeri RAM a tasimak coklayici cevirmek TTL girisi almak DAC nin voltaj rampasi ile ilerlemesine izin vermek DAQ aygit suruculeri DAQ aygit suruculerinin bir PC ile calisabilmesi icin DAQ aygit suruculerine ihtiyac vardir Aygit surucusu cesitli programlama ortamlarinda kullanici uygulamalarini gelistirmeye yonelik API yi ortaya cikarirken dusuk duzeyli kayit yazar ve donanim uzerinde okuma gerceklestirir Giris aygitlari 3D tarayici Analogtan dijitale donusturucu Zamandan dijitale donusturucuDonanim Bilgisayarla Otomatik Olcum ve Kontrol CAMAC Endustriyel Ethernet Endustriyel USB Enstrumantasyon icin LAN uzantilari NIM PowerLab Gerecleri icin PCI uzantilari VMEbus VXIDAQ yazilimi Ozel DAQ yazilimi DAQ donanimi ile birlikte verilebilir Buyuk olcekli veri edinim sistemleri olusturmak icin kullanilan yazilim araclari EPICS i icerir DAQ uygulamalari olusturmak icin kullanilan diger programlama ortamlari arasinda merdiven mantigi Visual C Visual Basic LabVIEW ve MATLAB bulunur Ayrica bunlara bakiniz LabChart MIDASKaynakca COMDEX Fall November 18 1981 Las Vegas NV Tecmar shows 20 IBM PC option card PC Magazine Vol1 No 1 Taking the Measure by David Bunnell Tecmar deployed 20 option cards for the IBM PC PC Magazine Vol1 No 5 Tecmar Triumph by David Bunnell Scientific Solutions releases 20 new products for the PC BYTE Vol7 No 1 Scientific Solutions Advertisement for data acquisition boards stepper controllers IEEE 488 products Test amp Measurement World Vol 11 No 10 Decade of Progress Award Scientific Solutions LabMaster First in PC Data Acquisition Data logger Recorder Data Acquisition Background information 24 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Byte Paradigm explains the differences between data logging and data acquisition Konuyla ilgili yayinlarSimon McBeath 2002 Competition Car Data Logging A Practical Handbook J H Haynes amp Co ISBN 1 85960 653 9 Simon S Young 2001 Computerized Data Acquisition and Analysis for the Life Sciences Cambridge University Press ISBN 0 521 56570 7 W R Leo 1994 Techniques for Nuclear and Particle Physics Experiments Springer ISBN 3 540 57280 5 Charles D Spencer 1990 Digital Design for Computer Data Acquisition Cambridge University Press ISBN 0 521 37199 6 B G Thompson amp A F Kuckes 1989 IBM PC in the laboratory Cambridge University Press ISBN 0 521 32199 9 Buddy Fey 1996 Data Power Using Racecar Data Acquisition Towery Pub ISBN 1 881096 01 7 Francesco Fornetti 2013 Instrumentation Control Data Acquisition and Processing with MATLAB Explore RF Ltd ISBN 978 0957663503 Tomaz Kos Tomaz Kosar and Marjan Mernik Development of data acquisition systems by using a domain specific modeling language Computers in Industry 63 3 181 192 2012 1 DOI 10 1016 j compind 2011 09 004Ayrica bakinizKara kutu Veri kaydedici Veri depolama aygiti Sensor Sinyal isleme DonusturucuDis baglantilar Yazilim gorsel DAQ Analytics Baglama DAQ Sistemleri icin Platform19 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Seyler Baglayan Internet Yazilim DAS VERI Bulut Platformu20 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde