Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Volumetri analit ile reaksiyona girmek üzere ilave edilen bir titrantın stokiyonetrik olarak fazlası için gerekli ikinci titranı miktarının bulunması işlemidir.
Tanım
Konsantrasyonu (derişimi) bilinen bir çözeltinin titrasyon reaksiyonunun (tepkimesinin) tamamlanabilmesi için gerekli hacminin ölçülmesi esasına dayalı kantitatif (nicel) kimyasal analiz yöntemi.
Yöntem hacimsel (hacim=volume) olduğundan volumetri adını alır. Ayrıca titrasyona dayalı olduğu için titrimetri olarak da adlandırılır.
Miktarı belirlenecek madde çözeltisi genel olarak bir içine, derişimi bilinen çözelti ise bürete konur. Bir indikatör eşliğinde çözeltiler tepkimeye sokulur. Bu işleme titre etmek (titrasyon) denir.
Volumetrik analiz, kullanım alanı en yaygın kantitatif analiz yöntemidir. Birbirleriyle tepkimeye giren maddelerin eşdeğer gram sayılarının eşitliği esasına dayanır. Eşdeğer gram; bir maddenin 1 mol elektron alabilen veya verebilen miktarıdır.
Volumetrik analizler, titrasyon sırasında meydana gelen reaksiyon türüne göre 4 temel gruba ayrılır:
- Nötralizasyon titrasyonları
- Redoks titrasyonları
- (Yükseltgeme)
- Manganometri
- Bromometri
- Serimetri
- İyodometri
- İyodat ile yükseltgeme
- (İndirgeme)
- İyodometri
- ile indirgeme
- Krom II ile indirgeme
- (Yükseltgeme)
- Çöktürme titrasyonları
Yöntem
Yöntemde önce miktarı tayin edilecek maddenin çözeltisi üzerine o maddenin tümünü reaksiyona sokuncaya kadar bu madde ile belli bir reaksiyona giren başka bir maddenin standart (derişimi kesin belli) bir çözeltisi ilave edilir. Tepkime belli bir reaksiyon denklemine göre yürüdüğünden maddenin tümünü reaksiyona sokuncaya kadar sarf edilen standart çözelti hacminden tayin edilecek maddenin, alınan hacim içerisindeki miktarı bulunur. Sonra da alınan örnek içerisindeki yüzdesi hesaplanır.
Tepkimenin sona erdiği (standart sarf çözeltisinin ortamdaki tayin edilecek maddenin tamamı ile reaksiyonunu tamamladığı an) bitiş noktasının doğru ve kesin bir şekilde saptanması için genellikle uygun bir indikatör (boyar madde) ya da fizikokimyasal bir yöntemden yararlanılır.
Volümetrik reaksiyonlar; Nötralleşme, redoks, çöktürme veya kompleks oluşumlarına göre alt bölümlere ayrılır.
Konsantrasyonu bilinen çözeltiye standart çözelti denir. Bürete doldurulan standart çözelti, analizi yapılacak çözeltiye damla damla ilave edilir. Bu sırada analiz çözeltisinin bulunduğu erlen çalkalanarak karışma sağlanır.
İşlem başlamadan önce ve reaksiyon tamamlandığında büretteki standart çözeltinin hacmi okunur. İkisi arasındaki fark sarfiyat olarak alınır. Cam ve su molekülleri arasındaki çekim kuvveti nedeniyle büretteki çözeltinin yüzeyi küreseldir. Renksiz çözeltilerde küresel yüzeyin en alt noktasındaki teğet esas alınarak hacim okuması yapılır. Renkli çözeltilerde ise en üst kesit dikkate alınır.
Sarfedilen çözeltinin hacmini ölçmede sıvılar için temel hacim ölçü birimi olan litre veya bunun askatları (genellikle mililitre) kullanılır.
Bir reaksiyonun volumetrik analizde kullanılabilmesi için;
- reaksiyon tek ve basit bir denklemle ifade edilebilmelidir;
- reaksiyon yeterince hızlı olmalıdır;
- eşdeğer nokta (ekivalan nokta) olarak adlandırılan reaksiyonun tamamlandığı noktada, gözlenebilir fiziksel veya kimyasal bir değişme meydana gelmelidir, eğer bu gerçekleşmezse, eşdeğer noktada gözlenebilir değişim gösteren ve indikatör denilen maddeler kullanılabilmelidir;
- eşdeğer noktada dengede kalan madde miktarı en çok başlangıçtakinin 1/1000'i kadar olmalıdır.
Titrasyon sırasında hataları azaltmak için uygun seyreltiklikte standart çözeltiler kullanılmalıdır. Titre edilen madde miktarına bağlı olarak genellikle 1 N; 0,1 N; 0,01 N vb. çözeltiler kullanılır.
Titrasyon sonunda yapılacak hesaplamaları kolaylaştırmak için özellikle rutin analizlerde konvensiyonel çözeltiler kullanılır. Konvensiyonel çözeltinin (standart çözelti) 1 mL'si titre edilen maddenin 1 mg'ına karşılık olacak şekilde ayarlanır. Böylece titrasyonda büretten okunan mL (mililitre) cinsinden sarfiyat, doğrudan doğruya tayin edilen maddenin mg (miligram) olarak miktarını verir.
0,1 N; 0,01 N vb. olacak şekilde hazırlanan standart çözeltiler, safsızlık, tartım hatası vb. nedenlerle genellikle tam istenen konsantrasyonda hazırlanamaz. Ya daha derişik ya da daha seyreltik çözeltiler elde edilir. Bu nedenle saf bir maddenin hassas olarak tartılan miktarları, hazırlanan çözelti ile titre edilerek gerçek normalite hesaplanır. Analiz sonucunun hesaplanmasında bu normalite kullanılabileceği gibi, buna en yakın basit rakam normalite olarak alınıp ayrıca bir düzeltme faktörü ile çarpılır. Bu düzeltme faktörüne volumetrik faktör denir.
Sonucun Hesaplanması
Volumetrik analizde titre edilen maddeye eşdeğer miktar standart çözeltinin içerdiği madde reaksiyona girdiğinde işlem tamamlanır.
Standart çözeltinin gerçek normalitesi N, titrasyonda tüketilen standart çözelti hacmi S(mL) ise, analizi yapılan madde miktarı; SxN mili eşdeğer gramdır.
Eğer gerçek normalite yerine basit rakamla ifade edilen standart çözeltinin hazırlanmasında tasarlanan normalite kullanılacaksa ve düzeltme faktörü de F ise, madde miktarı; SxNxF mili eşdeğer gramdır.
Madde kütlesi ise, mili eşdeğer gram cinsinden madde miktarının, tayin edilen maddenin eşdeğer tartısı (E) ile çarpılarak bulunur. Buna göre; m=SxNxFxE miligram veya m=SxNxFxE/1000 gram şeklinde madde miktarı hesaplanır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Volumetri analit ile reaksiyona girmek uzere ilave edilen bir titrantin stokiyonetrik olarak fazlasi icin gerekli ikinci titrani miktarinin bulunmasi islemidir TanimKonsantrasyonu derisimi bilinen bir cozeltinin titrasyon reaksiyonunun tepkimesinin tamamlanabilmesi icin gerekli hacminin olculmesi esasina dayali kantitatif nicel kimyasal analiz yontemi Yontem hacimsel hacim volume oldugundan volumetri adini alir Ayrica titrasyona dayali oldugu icin titrimetri olarak da adlandirilir Miktari belirlenecek madde cozeltisi genel olarak bir icine derisimi bilinen cozelti ise burete konur Bir indikator esliginde cozeltiler tepkimeye sokulur Bu isleme titre etmek titrasyon denir Volumetrik analiz kullanim alani en yaygin kantitatif analiz yontemidir Birbirleriyle tepkimeye giren maddelerin esdeger gram sayilarinin esitligi esasina dayanir Esdeger gram bir maddenin 1 mol elektron alabilen veya verebilen miktaridir Volumetrik analizler titrasyon sirasinda meydana gelen reaksiyon turune gore 4 temel gruba ayrilir Notralizasyon titrasyonlari Asidimetri Alkalimetri Redoks titrasyonlari Yukseltgeme Manganometri Bromometri Serimetri Iyodometri Iyodat ile yukseltgeme Indirgeme Iyodometri ile indirgeme Krom II ile indirgeme Cokturme titrasyonlariYontemYontemde once miktari tayin edilecek maddenin cozeltisi uzerine o maddenin tumunu reaksiyona sokuncaya kadar bu madde ile belli bir reaksiyona giren baska bir maddenin standart derisimi kesin belli bir cozeltisi ilave edilir Tepkime belli bir reaksiyon denklemine gore yurudugunden maddenin tumunu reaksiyona sokuncaya kadar sarf edilen standart cozelti hacminden tayin edilecek maddenin alinan hacim icerisindeki miktari bulunur Sonra da alinan ornek icerisindeki yuzdesi hesaplanir Tepkimenin sona erdigi standart sarf cozeltisinin ortamdaki tayin edilecek maddenin tamami ile reaksiyonunu tamamladigi an bitis noktasinin dogru ve kesin bir sekilde saptanmasi icin genellikle uygun bir indikator boyar madde ya da fizikokimyasal bir yontemden yararlanilir Volumetrik reaksiyonlar Notrallesme redoks cokturme veya kompleks olusumlarina gore alt bolumlere ayrilir Konsantrasyonu bilinen cozeltiye standart cozelti denir Burete doldurulan standart cozelti analizi yapilacak cozeltiye damla damla ilave edilir Bu sirada analiz cozeltisinin bulundugu erlen calkalanarak karisma saglanir Islem baslamadan once ve reaksiyon tamamlandiginda buretteki standart cozeltinin hacmi okunur Ikisi arasindaki fark sarfiyat olarak alinir Cam ve su molekulleri arasindaki cekim kuvveti nedeniyle buretteki cozeltinin yuzeyi kureseldir Renksiz cozeltilerde kuresel yuzeyin en alt noktasindaki teget esas alinarak hacim okumasi yapilir Renkli cozeltilerde ise en ust kesit dikkate alinir Sarfedilen cozeltinin hacmini olcmede sivilar icin temel hacim olcu birimi olan litre veya bunun askatlari genellikle mililitre kullanilir Bir reaksiyonun volumetrik analizde kullanilabilmesi icin reaksiyon tek ve basit bir denklemle ifade edilebilmelidir reaksiyon yeterince hizli olmalidir esdeger nokta ekivalan nokta olarak adlandirilan reaksiyonun tamamlandigi noktada gozlenebilir fiziksel veya kimyasal bir degisme meydana gelmelidir eger bu gerceklesmezse esdeger noktada gozlenebilir degisim gosteren ve indikator denilen maddeler kullanilabilmelidir esdeger noktada dengede kalan madde miktari en cok baslangictakinin 1 1000 i kadar olmalidir Titrasyon sirasinda hatalari azaltmak icin uygun seyreltiklikte standart cozeltiler kullanilmalidir Titre edilen madde miktarina bagli olarak genellikle 1 N 0 1 N 0 01 N vb cozeltiler kullanilir Titrasyon sonunda yapilacak hesaplamalari kolaylastirmak icin ozellikle rutin analizlerde konvensiyonel cozeltiler kullanilir Konvensiyonel cozeltinin standart cozelti 1 mL si titre edilen maddenin 1 mg ina karsilik olacak sekilde ayarlanir Boylece titrasyonda buretten okunan mL mililitre cinsinden sarfiyat dogrudan dogruya tayin edilen maddenin mg miligram olarak miktarini verir 0 1 N 0 01 N vb olacak sekilde hazirlanan standart cozeltiler safsizlik tartim hatasi vb nedenlerle genellikle tam istenen konsantrasyonda hazirlanamaz Ya daha derisik ya da daha seyreltik cozeltiler elde edilir Bu nedenle saf bir maddenin hassas olarak tartilan miktarlari hazirlanan cozelti ile titre edilerek gercek normalite hesaplanir Analiz sonucunun hesaplanmasinda bu normalite kullanilabilecegi gibi buna en yakin basit rakam normalite olarak alinip ayrica bir duzeltme faktoru ile carpilir Bu duzeltme faktorune volumetrik faktor denir Sonucun HesaplanmasiVolumetrik analizde titre edilen maddeye esdeger miktar standart cozeltinin icerdigi madde reaksiyona girdiginde islem tamamlanir Standart cozeltinin gercek normalitesi N titrasyonda tuketilen standart cozelti hacmi S mL ise analizi yapilan madde miktari SxN mili esdeger gramdir Eger gercek normalite yerine basit rakamla ifade edilen standart cozeltinin hazirlanmasinda tasarlanan normalite kullanilacaksa ve duzeltme faktoru de F ise madde miktari SxNxF mili esdeger gramdir Madde kutlesi ise mili esdeger gram cinsinden madde miktarinin tayin edilen maddenin esdeger tartisi E ile carpilarak bulunur Buna gore m SxNxFxE miligram veya m SxNxFxE 1000 gram seklinde madde miktari hesaplanir