İvraça veya İvrace (Bulgarca: Враца, trl: Vratsa), Bulgaristan'da bir şehirdir.
İvraca Враца | |
---|---|
Vratsa | |
Arma | |
İvraca | |
Ülke | Bulgaristan |
İl | İvraca |
İdare | |
• Belediye Başkanı | Kalin Kamenov (GERB) |
Yüzölçümü | |
• Şehir | 212 km² |
Rakım | 344 m |
Nüfus | |
• Şehir | 51,674 |
• Yoğunluk | oto/km² |
• Kent | 63.473 |
Zaman dilimi | (DAS) |
• Yaz (YSU) | (DAYS) |
Alan kodu | 092 |
Resmî site Official website |
Tarihçe
İvraca’ya yerleşim ilk topluluk Traklardır. Traklar’ı, Makedonya Krallığı ve Roma İmparatorluğu takip etmiştir. Tarihi yerleşim Leva Deresi kanyonunda kurulmuş olan Vratitsa’dır. Slavlar ve sonrasında Bizans hâkimiyetine giren yerleşim, 7. yüzyıl sonlarına doğru Birinci Bulgar İmparatorluğu topraklarına katıldı. II. Basileios’un Birinci Bulgar İmparatorluğu’nu ortadan kaldırmasıyla yeniden Bizans hakimiyetine giren yerleşim, I. İvan Asen ile kardeşi II. Petro’ nun liderliğini yaptığı Bulgar isyanı sonucu 1185 yılında kurulan İkinci Bulgar İmparatorluğu topraklarına katıldı. Şehrin Osmanlı hakimiyetine girmesi hakkında kesin bilgi bulunmamakla birlikte, 1393 yılında I. Bayezid tarafından Osmanlı topraklarına katıldığı düşünülmektedir. Tarihi yerleşim olan “Vratitsa” 1444 yılında Varna üzerine yürüyen Haçlı kuvvetlerince yıkıldı. Bunun üzerine yerleşim, kanyon dışına doğru açık alanda yeniden inşa edildi.
1479 tarihli tahrir kayıtlarında Niğbolu sancağına bağlı bir kaza ve pazar merkezi konumunda olan yerleşimde; 23 Müslüman ve 296 Hristiyan hânesi bulunurken, 1485 tarihli bir kayıtta ise 25 Müslüman ve 287 Hristiyan hane bulunmaktaydı. Bu tarihten sonra şehirdeki Müslüman nüfusta büyük artış yaşandı. 1516 yılına gelindiğinde dışarıdan gelenler ve İslam dinine gelenlerle birlikte şehirdeki Müslüman 70 haneye (350 civarında kişi) çıkarken, Hristiyanlarda 300 hane kadardı. Bu dönemde şıracılık ön plana çıkarken, hububat üretimi, su değirmenleri ve arıcılık da önemli gelir kaynaklarındandı. 1550 yılı tahrir kayıtlarında kasabada; 82 Müslüman ve 354 hane bulunuyordu. Gümüş madenciliği, tahıl ve bal üretimi ile şarapçılığın da gelişmesine bağlı olarak pazarcılığın da artmasıyla şehirde nüfus artışı yaşanmıştır. 1580 yılına gelindiğinde yerleşimdeki Müslümanlar üç mahallede 258 hane, Hristiyanlar on iki mahallede 583 hane, Çingeneler de ayrı olarak 7 hane şeklinde kaydedilmişti. 1595 yılında Eflak Voyvodası Mihai Viteazul tarafından tahrip edilirken, Hristiyan halkın bir kısmı da Eflak taraflarına götürüldü. 1642 tarihli Avarız kaydına göre kasabada, 3 Müslüman ve 7 Hristiyan mahalle bulunmaktaydı.
Uzun süre Niğbolu sancağına bağlı olan yerleşim, 1864 yılında Tuna Vilayeti’nin kurulmasıyla Vidin Sancağına bağlandı ve bu durum Osmanlı hakimiyetinin sonuna kadar böyle devam etti. 1868 tarihli Tuna Vilâyeti Salnâmesi’ne göre İvraca’da; 2412 hâne, 659 dükkân, otuz yedi han, üç hamam, yirmi beş su değirmeni, üç fabrika, bir saat kulesi ile yedi cami, dört kilise ve bir sinagog bulunuyordu. Yahudi topluluğun Kırım Savaşı’ndan sonra 1860’larda İvraca’ya geldiği düşünülmektedir. 1873 tarihli Tuna Vilâyeti Salnâmesi’ne göre İvraca’da 1594 Müslüman erkek nüfusun 800 Müslüman hânesi, 3900 erkek nüfuslu 1654 Gayrimüslim hânesi vardı (toplamda 5495 erkek nüfus). 1876 yılında yaşanan Bulgar İsyanları sırasında yaşanan kaotik durumdan yerleşimde oldukça etkilendi. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında 1877 yılında Rus kuvvetlerince ele geçirilen yerleşim, Berlin Antlaşması uyarınca 1878 yılında Bulgaristan Prensliği’ne bağlandı. Bu dönemde Müslüman nüfus büyük oranda Anadolu’ya göç etti.
1887’de İvraca’da; 10268’i Bulgar, 736’sı Türk, 196’sı Yahudi, 123’ü Müslüman Çingene olmak üzere 11323 kişi yaşamaktaydı. 1934 yılında şehir nüfusu 16.188’e çıkmış olup, bu nüfusun 496’sı Müslüman, 28’i de Yahudiydi. II. Dünya Savaşı esnasında baskı altında kalan Yahudi nüfusun hepsi 1949 yılında İsrail’e göç etti.
Kaynakça
- ^ . 17 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2014.
- ^ . 16 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2014.
- ^ "Dışişleri Bakanlığı URL Erişim tarihi: 13 Ağustos 2008". 9 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ağustos 2008.
- ^ Demir, S., Civelek, G.,” XVII. Yüzyıl Ortalarına Doğru İvraca Kazası (1642 Tarihli Avarız Defterine Göre)”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.19, sayı.2, 2015. URL: http://e-dergi.atauni.edu.tr/ataunisosbil/article/view/5000151041/5000137083 16 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Erişim: 2018-06-16
Bulgaristan'daki bir yerleşim yeri ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ivraca veya Ivrace Bulgarca Vraca trl Vratsa Bulgaristan da bir sehirdir Ivraca VracaSehirVratsaArmaIvracaUlkeBulgaristanIlIvracaIdare Belediye BaskaniKalin Kamenov GERB Yuzolcumu Sehir212 km Rakim344 mNufus Sehir51 674 Yogunlukoto km Kent63 473Zaman dilimiUTC 02 00 DAS Yaz YSU UTC 03 00 DAYS Alan kodu092Resmi site Official websiteTarihceIvraca ya yerlesim ilk topluluk Traklardir Traklar i Makedonya Kralligi ve Roma Imparatorlugu takip etmistir Tarihi yerlesim Leva Deresi kanyonunda kurulmus olan Vratitsa dir Slavlar ve sonrasinda Bizans hakimiyetine giren yerlesim 7 yuzyil sonlarina dogru Birinci Bulgar Imparatorlugu topraklarina katildi II Basileios un Birinci Bulgar Imparatorlugu nu ortadan kaldirmasiyla yeniden Bizans hakimiyetine giren yerlesim I Ivan Asen ile kardesi II Petro nun liderligini yaptigi Bulgar isyani sonucu 1185 yilinda kurulan Ikinci Bulgar Imparatorlugu topraklarina katildi Sehrin Osmanli hakimiyetine girmesi hakkinda kesin bilgi bulunmamakla birlikte 1393 yilinda I Bayezid tarafindan Osmanli topraklarina katildigi dusunulmektedir Tarihi yerlesim olan Vratitsa 1444 yilinda Varna uzerine yuruyen Hacli kuvvetlerince yikildi Bunun uzerine yerlesim kanyon disina dogru acik alanda yeniden insa edildi 1479 tarihli tahrir kayitlarinda Nigbolu sancagina bagli bir kaza ve pazar merkezi konumunda olan yerlesimde 23 Musluman ve 296 Hristiyan hanesi bulunurken 1485 tarihli bir kayitta ise 25 Musluman ve 287 Hristiyan hane bulunmaktaydi Bu tarihten sonra sehirdeki Musluman nufusta buyuk artis yasandi 1516 yilina gelindiginde disaridan gelenler ve Islam dinine gelenlerle birlikte sehirdeki Musluman 70 haneye 350 civarinda kisi cikarken Hristiyanlarda 300 hane kadardi Bu donemde siracilik on plana cikarken hububat uretimi su degirmenleri ve aricilik da onemli gelir kaynaklarindandi 1550 yili tahrir kayitlarinda kasabada 82 Musluman ve 354 hane bulunuyordu Gumus madenciligi tahil ve bal uretimi ile sarapciligin da gelismesine bagli olarak pazarciligin da artmasiyla sehirde nufus artisi yasanmistir 1580 yilina gelindiginde yerlesimdeki Muslumanlar uc mahallede 258 hane Hristiyanlar on iki mahallede 583 hane Cingeneler de ayri olarak 7 hane seklinde kaydedilmisti 1595 yilinda Eflak Voyvodasi Mihai Viteazul tarafindan tahrip edilirken Hristiyan halkin bir kismi da Eflak taraflarina goturuldu 1642 tarihli Avariz kaydina gore kasabada 3 Musluman ve 7 Hristiyan mahalle bulunmaktaydi Uzun sure Nigbolu sancagina bagli olan yerlesim 1864 yilinda Tuna Vilayeti nin kurulmasiyla Vidin Sancagina baglandi ve bu durum Osmanli hakimiyetinin sonuna kadar boyle devam etti 1868 tarihli Tuna Vilayeti Salnamesi ne gore Ivraca da 2412 hane 659 dukkan otuz yedi han uc hamam yirmi bes su degirmeni uc fabrika bir saat kulesi ile yedi cami dort kilise ve bir sinagog bulunuyordu Yahudi toplulugun Kirim Savasi ndan sonra 1860 larda Ivraca ya geldigi dusunulmektedir 1873 tarihli Tuna Vilayeti Salnamesi ne gore Ivraca da 1594 Musluman erkek nufusun 800 Musluman hanesi 3900 erkek nufuslu 1654 Gayrimuslim hanesi vardi toplamda 5495 erkek nufus 1876 yilinda yasanan Bulgar Isyanlari sirasinda yasanan kaotik durumdan yerlesimde oldukca etkilendi 1877 1878 Osmanli Rus Savasi sirasinda 1877 yilinda Rus kuvvetlerince ele gecirilen yerlesim Berlin Antlasmasi uyarinca 1878 yilinda Bulgaristan Prensligi ne baglandi Bu donemde Musluman nufus buyuk oranda Anadolu ya goc etti 1887 de Ivraca da 10268 i Bulgar 736 si Turk 196 si Yahudi 123 u Musluman Cingene olmak uzere 11323 kisi yasamaktaydi 1934 yilinda sehir nufusu 16 188 e cikmis olup bu nufusun 496 si Musluman 28 i de Yahudiydi II Dunya Savasi esnasinda baski altinda kalan Yahudi nufusun hepsi 1949 yilinda Israil e goc etti Kaynakca 17 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mayis 2014 16 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mayis 2014 Disisleri Bakanligi URL Erisim tarihi 13 Agustos 2008 9 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Agustos 2008 Demir S Civelek G XVII Yuzyil Ortalarina Dogru Ivraca Kazasi 1642 Tarihli Avariz Defterine Gore Ataturk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi cilt 19 sayi 2 2015 URL http e dergi atauni edu tr ataunisosbil article view 5000151041 5000137083 16 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 2018 06 16 Bulgaristan daki bir yerlesim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz