Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
WOH G64 (IRAS 04553-6825), Kılıçbalığı takımyıldızındaki Büyük Macellan Bulutu (LMC) uydu gökadasında yer alan sıra dışı bir kırmızı üstdev yıldızdır. Kesin olarak belirlenmiş bir yarıçapa sahip bilinen en büyük yıldızlardan biridir. Aynı zamanda en parlak ve en kütleli kırmızı üstdevlerdendir. Yarıçapı Güneş'inkinin (R☉) yaklaşık 1.540 katı ve aydınlatma gücü (L☉) Güneş parlaklığının yaklaşık 282.000 katı olarak hesaplanmıştır. Güneş Sistemi'nin merkezine yerleştirilseydi, yıldızın fotosferi Jüpiter'in yörüngesini içine alırdı.
| Gözlem verisi Dönem J2000.0 Ekinoks J2000.0 | |
|---|---|
| Takımyıldız | Kılıçbalığı (LMC) |
| Sağ açıklık | 04sa 55d 10,5252s |
| Dik açıklık | -68° 20′ 29,998″ |
| Görünür büyüklük (V) | 17,7 - 18,8 |
| Özellikler | |
| Evrim aşaması | kırmızı üstdev |
| Tayfsal sınıf | M5 I – M7.5e |
| Görünür büyüklük (K) | 6,849 |
| Görünür büyüklük (R) | 15,69 |
| Görünür büyüklük (G) | 15,0971 |
| Görünür büyüklük (I) | 12,795 |
| Görünür büyüklük (J) | 9,252 |
| Görünür büyüklük (H) | 7,745 |
| Değişen yıldız türü | Karbon-zengin LPV (Mira?) |
| Astrometri | |
| Dikey hız (Rv) | 294±2 km/s |
| Özdevinim (μ) | RA: 1,108 mys/y Dec.: -1,348 mys/y |
| Iraklık açısı (π) | −0,2280 ± 0,0625 mys |
| Uzaklık | 160.000 ly (50.000 pc) |
| Mutlak büyüklük (MV) | -6,00 |
| Ayrıntılar | |
| Kütle | 25±5 (başlangıç kütlesi) M☉ |
| Yarıçap | 1.540±77 R☉ |
| Aydınlatma gücü | 282.000+34.400 -30.700 L☉ |
| Yüzey kütle çekimi (log g) | +0,0 -0,5 cgs |
| Sıcaklık | 3.400±25 K |
| Yaş | ≤5 Milyon yıl |
| Katalog belirtmeleri | |
| Veritabanı kaynakları | |
| SIMBAD | veri |
WOH G64, yaklaşık bir ışık yılı çapında ve optik olarak yoğun bir toz zarfıyla çevrilidir. Güçlü yıldız rüzgarlarıyla dışarı atılmış olan bu zarf, Güneş'in kütlesinin 3 ila 9 katı kadar malzeme içermektedir.
Keşif
WOH G64, 1970'lerde , Olander ve Hedin tarafından keşfedilmiştir. NML Cygni'de olduğu gibi yıldızın adındaki "WOH" belirtmesi de keşfeden üç astronomun soyadlarından gelir, fakat bu durumda bu isim Büyük Macellan Bulutu'ndaki dev ve üstdev yıldızları içeren bir kataloğa da atıfta bulunmaktadır. Westerlund ayrıca, Sunak takımyıldızındaki devasa süper yıldız kümesi 'de bulunan bir başka önemli kırmızı üstdev yıldız olan 'yı da keşfetmiştir. 1986 yılında yapılan kızılötesi gözlemler, WOH G64'ün yüksek parlaklığa sahip bir üstdev olduğunu ve yaydığı radyasyonun yaklaşık dörtte üçünü soğuran gaz ve tozla çevrili olduğunu göstermiştir.
2007 yılında VLT'yi kullanan gözlemciler, WOH G64'ün torus (halka) şeklinde bir bulutla çevrili olduğunu ortaya koymuşlardır.
Mesafe
WOH G64, Büyük Macellan Bulutu'nda (LMC) bulunduğundan Dünya'ya yaklaşık 50.000 parsek (160.000 ly) uzaklıkta olduğu kabul edilmektedir. Gaia Data Release 2'de WOH G64 için ölçülen paralaks değeri -0,2280±0,0625 mas olarak belirlenmiştir ve bu negatif paralaks değeri güvenilir bir mesafe ölçümü sağlamamaktadır.
Değişkenlik
WOH G64, yaklaşık 800 günlük bir ana periyotla görsel dalga boylarında bir kadirden fazla parlaklık değişimi gösterir. Yıldız, görsel dalga boylarında altı kadirden fazla bir sönümleme yaşar, fakat kızılötesi dalga boylarındaki değişim çok daha küçüktür. Karbon bakımından zengin bir Mira veya uzun dönemli değişen yıldız olarak tanımlanmıştır ve bu da onu bir üstdev yerine asimptotik dev kol yıldızı (AGB yıldızı) yapar. Bazı spektral bantlarda parlaklık değişimi diğer araştırmacılar tarafından doğrulanmış olsa da, yıldızın tam olarak hangi değişen yıldız türüne ait olduğu net değildir. Bununla birlikte, önemli bir spektral değişim gözlemlenmemiştir.
Ayrıca bakınız
- , Büyük Macellan Bulutu'ndaki başka bir kırmızı üstdev yıldızdır.
- VY Canis Majoris, Samanyolu'ndaki muhtemelen en büyük yıldız olarak kabul edilir.
- NML Cygni
- , bilinen en kütleli ve en parlak yıldızlardan biridir.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g Brown, A. G. A.; ve diğerleri. (Gaia collaboration) (Ağustos 2018). "Gaia Data Release 2: Summary of the contents and survey properties". Astronomy & Astrophysics. 616. A1. arXiv:1804.09365 $2. Bibcode:2018A&A...616A...1G. doi:10.1051/0004-6361/201833051. VizieR'de bu kaynak için Gaia DR2 kaydı.
- ^ Bhardwaj, Anupam; Kanbur, Shashi; He, Shiyuan; Rejkuba, Marina; Matsunaga, Noriyuki; De Grijs, Richard; Sharma, Kaushal; Singh, Harinder P.; Baug, Tapas; Ngeow, Chow-Choong; Ou, Jia-Yu (2019). "Multiwavelength Period-Luminosity and Period-Luminosity-Color Relations at Maximum Light for Mira Variables in the Magellanic Clouds". The Astrophysical Journal. 884 (1). s. 20. arXiv:1908.01795 $2. Bibcode:2019ApJ...884...20B. doi:10.3847/1538-4357/ab38c2
![image]()
. - ^ a b c d e f g h i j k l m n Levesque, E. M.; Massey, P.; Plez, B.; Olsen, K. A. G. (2009). "The Physical Properties of the Red Supergiant WOH G64: The Largest Star Known?". The Astronomical Journal. 137 (6). s. 4744. arXiv:0903.2260 $2. Bibcode:2009AJ....137.4744L. doi:10.1088/0004-6256/137/6/4744.
- ^ Van Loon, J. Th.; Cioni, M.-R. L.; Zijlstra, A. A.; Loup, C. (2005). "An empirical formula for the mass-loss rates of dust-enshrouded red supergiants and oxygen-rich Asymptotic Giant Branch stars". . 438 (1). ss. 273-289. arXiv:astro-ph/0504379 $2. Bibcode:2005A&A...438..273V. doi:10.1051/0004-6361:20042555.
- ^ a b Elias, J. H.; Frogel, J. A.; Schwering, P. B. W. (Mart 1986). "Two supergiants in the Large Magellanic Cloud with thick dust shells". The Astrophysical Journal (İngilizce). Cilt 302. s. 675. Bibcode:1986ApJ...302..675E. doi:10.1086/164028. hdl:1887/6514
![image]()
. ISSN 0004-637X. - ^ a b c Cutri, Roc M.; Skrutskie, Michael F.; Van Dyk, Schuyler D.; Beichman, Charles A.; Carpenter, John M.; Chester, Thomas; Cambresy, Laurent; Evans, Tracey E.; Fowler, John W.; Gizis, John E.; Howard, Elizabeth V.; Huchra, John P.; Jarrett, Thomas H.; Kopan, Eugene L.; Kirkpatrick, J. Davy; Light, Robert M.; Marsh, Kenneth A.; McCallon, Howard L.; Schneider, Stephen E.; Stiening, Rae; Sykes, Matthew J.; Weinberg, Martin D.; Wheaton, William A.; Wheelock, Sherry L.; Zacarias, N. (2003). "VizieR Online Data Catalog: 2MASS All-Sky Catalog of Point Sources (Cutri+ 2003)". CDS/ADC Collection of Electronic Catalogues. Cilt 2246. ss. II/246. Bibcode:2003yCat.2246....0C.
- ^ a b Fraser, Oliver J.; Hawley, Suzanne L.; Cook, Kem H. (2008). "The Properties of Long-Period Variables in the Large Magellanic Cloud from MACHO". The Astronomical Journal. 136 (3). ss. 1242-1258. arXiv:0808.1737 $2. Bibcode:2008AJ....136.1242F. doi:10.1088/0004-6256/136/3/1242.
- ^ a b c Soszyñski, I.; Udalski, A.; Szymañski, M. K.; Kubiak, M.; Pietrzyñski, G.; Wyrzykowski, Ł.; Szewczyk, O.; Ulaczyk, K.; Poleski, R. (2009). "The Optical Gravitational Lensing Experiment. The OGLE-III Catalog of Variable Stars. IV. Long-Period Variables in the Large Magellanic Cloud". Acta Astronomica. 59 (3). s. 239. arXiv:0910.1354 $2. Bibcode:2009AcA....59..239S.
- ^ Levesque, E. M. (Haziran 2010). The Physical Properties of Red Supergiants. Hot and Cool: Bridging Gaps in Massive Star Evolution ASP Conference Series. 425. s. 103. arXiv:0911.4720 $2. Bibcode:2010ASPC..425..103L.
- ^ Beasor, Emma R.; Smith, Nathan (1 Mayıs 2022). "The Extreme Scarcity of Dust-enshrouded Red Supergiants: Consequences for Producing Stripped Stars via Winds". The Astrophysical Journal. 933 (1). s. 41. arXiv:2205.02207 $2. Bibcode:2022ApJ...933...41B. doi:10.3847/1538-4357/ac6dcf
![image]()
. - ^ Groenewegen, Martin A. T.; Sloan, Greg C. (2018). "Luminosities and mass-loss rates of Local Group AGB stars and Red Supergiants". . Cilt 609. ss. A114. arXiv:1711.07803 $2. Bibcode:2018A&A...609A.114G. doi:10.1051/0004-6361/201731089. ISSN 0004-6361.
- ^ Davies, Ben; Crowther, Paul A.; Beasor, Emma R. (2018). "The luminosities of cool supergiants in the Magellanic Clouds, and the Humphreys–Davidson limit revisited". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 478 (3). ss. 3138-3148. arXiv:1804.06417 $2. Bibcode:2018MNRAS.478.3138D. doi:10.1093/mnras/sty1302
![image]()
. - ^ Jones, Olivia; Woods, Paul; Kemper, Franziska; Kraemer, Elena; Sloan, G.; Srinivasan, Sivakrishnan; Oliveira, Joana; van Loon, Jacco; Boyer, Martha; Sargent, Benjamin; Mc Donald, I.; Meixner, Margaret; Zijlstra, A.; Ruffel, Paul; Lagadec, Eric; Pauly, Tyler (7 Mayıs 2017). "The SAGE-Spec Spitzer Legacy program: the life-cycle of dust and gas in the Large Magellanic Cloud. Point source classification – III". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 470 (3). ss. 3250-3282. arXiv:1705.02709 $2. doi:10.1093/mnras/stx1101
![image]()
. Erişim tarihi: 23 Haziran 2022. - ^ a b Ohnaka, K.; Driebe, T.; Hofmann, K. H.; Weigelt, G.; Wittkowski, M. (2009). "Resolving the dusty torus and the mystery surrounding LMC red supergiant WOH G64". Proceedings of the International Astronomical Union. Cilt 4. ss. 454-458. Bibcode:2009IAUS..256..454O. doi:10.1017/S1743921308028858
![image]()
. - ^ Westerlund, B. E.; Olander, N.; Hedin, B. (1981). "Supergiant and giant M type stars in the Large Magellanic Cloud". Astronomy and Astrophysics Supplement Series. Cilt 43. ss. 267-295. Bibcode:1981A&AS...43..267W. ISSN 0365-0138.
- ^ Westerlund, B. E. (1987). "Photometry and spectroscopy of stars in the region of a highly reddened cluster in ARA". . Supplement. 70 (3). ss. 311-324. Bibcode:1987A&AS...70..311W. ISSN 0365-0138.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
WOH G64 IRAS 04553 6825 Kilicbaligi takimyildizindaki Buyuk Macellan Bulutu LMC uydu gokadasinda yer alan sira disi bir kirmizi ustdev yildizdir Kesin olarak belirlenmis bir yaricapa sahip bilinen en buyuk yildizlardan biridir Ayni zamanda en parlak ve en kutleli kirmizi ustdevlerdendir Yaricapi Gunes inkinin R yaklasik 1 540 kati ve aydinlatma gucu L Gunes parlakliginin yaklasik 282 000 kati olarak hesaplanmistir Gunes Sistemi nin merkezine yerlestirilseydi yildizin fotosferi Jupiter in yorungesini icine alirdi WOH G64Yildizin etrafindaki yogun gaz ve toz halkasinin VLTI ile elde edilen goruntusu Kaynak ESOGozlem verisi Donem J2000 0 Ekinoks J2000 0Takimyildiz Kilicbaligi LMC Sag aciklik 04sa 55d 10 5252sDik aciklik 68 20 29 998 Gorunur buyukluk V 17 7 18 8OzelliklerEvrim asamasi kirmizi ustdevTayfsal sinif M5 I M7 5eGorunur buyukluk K 6 849Gorunur buyukluk R 15 69Gorunur buyukluk G 15 0971Gorunur buyukluk I 12 795Gorunur buyukluk J 9 252Gorunur buyukluk H 7 745Degisen yildiz turu Karbon zengin LPV Mira AstrometriDikey hiz Rv 294 2 km sOzdevinim m RA 1 108 mys y Dec 1 348 mys yIraklik acisi p 0 2280 0 0625 mysUzaklik160 000 ly 50 000 pc Mutlak buyukluk MV 6 00AyrintilarKutle25 5 baslangic kutlesi M Yaricap1 540 77 R Aydinlatma gucu282 000 34 400 30 700 L Yuzey kutle cekimi log g 0 0 0 5 cgsSicaklik3 400 25 KYas 5 Milyon yilKatalog belirtmeleriWOH G064 2MASS J04551048 6820298 IRAS 04553 6825 MSX LMC 1182Veritabani kaynaklariSIMBADveri WOH G64 yaklasik bir isik yili capinda ve optik olarak yogun bir toz zarfiyla cevrilidir Guclu yildiz ruzgarlariyla disari atilmis olan bu zarf Gunes in kutlesinin 3 ila 9 kati kadar malzeme icermektedir KesifWOH G64 1970 lerde Olander ve Hedin tarafindan kesfedilmistir NML Cygni de oldugu gibi yildizin adindaki WOH belirtmesi de kesfeden uc astronomun soyadlarindan gelir fakat bu durumda bu isim Buyuk Macellan Bulutu ndaki dev ve ustdev yildizlari iceren bir kataloga da atifta bulunmaktadir Westerlund ayrica Sunak takimyildizindaki devasa super yildiz kumesi de bulunan bir baska onemli kirmizi ustdev yildiz olan yi da kesfetmistir 1986 yilinda yapilan kizilotesi gozlemler WOH G64 un yuksek parlakliga sahip bir ustdev oldugunu ve yaydigi radyasyonun yaklasik dortte ucunu soguran gaz ve tozla cevrili oldugunu gostermistir 2007 yilinda VLT yi kullanan gozlemciler WOH G64 un torus halka seklinde bir bulutla cevrili oldugunu ortaya koymuslardir MesafeWOH G64 Buyuk Macellan Bulutu nda LMC bulundugundan Dunya ya yaklasik 50 000 parsek 160 000 ly uzaklikta oldugu kabul edilmektedir Gaia Data Release 2 de WOH G64 icin olculen paralaks degeri 0 2280 0 0625 mas olarak belirlenmistir ve bu negatif paralaks degeri guvenilir bir mesafe olcumu saglamamaktadir DegiskenlikWOH G64 yaklasik 800 gunluk bir ana periyotla gorsel dalga boylarinda bir kadirden fazla parlaklik degisimi gosterir Yildiz gorsel dalga boylarinda alti kadirden fazla bir sonumleme yasar fakat kizilotesi dalga boylarindaki degisim cok daha kucuktur Karbon bakimindan zengin bir Mira veya uzun donemli degisen yildiz olarak tanimlanmistir ve bu da onu bir ustdev yerine asimptotik dev kol yildizi AGB yildizi yapar Bazi spektral bantlarda parlaklik degisimi diger arastirmacilar tarafindan dogrulanmis olsa da yildizin tam olarak hangi degisen yildiz turune ait oldugu net degildir Bununla birlikte onemli bir spektral degisim gozlemlenmemistir Ayrica bakiniz Buyuk Macellan Bulutu ndaki baska bir kirmizi ustdev yildizdir VY Canis Majoris Samanyolu ndaki muhtemelen en buyuk yildiz olarak kabul edilir NML Cygni bilinen en kutleli ve en parlak yildizlardan biridir Kaynakca a b c d e f g Brown A G A ve digerleri Gaia collaboration Agustos 2018 Gaia Data Release 2 Summary of the contents and survey properties Astronomy amp Astrophysics 616 A1 arXiv 1804 09365 2 Bibcode 2018A amp A 616A 1G doi 10 1051 0004 6361 201833051 VizieR de bu kaynak icin Gaia DR2 kaydi Bhardwaj Anupam Kanbur Shashi He Shiyuan Rejkuba Marina Matsunaga Noriyuki De Grijs Richard Sharma Kaushal Singh Harinder P Baug Tapas Ngeow Chow Choong Ou Jia Yu 2019 Multiwavelength Period Luminosity and Period Luminosity Color Relations at Maximum Light for Mira Variables in the Magellanic Clouds The Astrophysical Journal 884 1 s 20 arXiv 1908 01795 2 Bibcode 2019ApJ 884 20B doi 10 3847 1538 4357 ab38c2 a b c d e f g h i j k l m n Levesque E M Massey P Plez B Olsen K A G 2009 The Physical Properties of the Red Supergiant WOH G64 The Largest Star Known The Astronomical Journal 137 6 s 4744 arXiv 0903 2260 2 Bibcode 2009AJ 137 4744L doi 10 1088 0004 6256 137 6 4744 Van Loon J Th Cioni M R L Zijlstra A A Loup C 2005 An empirical formula for the mass loss rates of dust enshrouded red supergiants and oxygen rich Asymptotic Giant Branch stars 438 1 ss 273 289 arXiv astro ph 0504379 2 Bibcode 2005A amp A 438 273V doi 10 1051 0004 6361 20042555 a b Elias J H Frogel J A Schwering P B W Mart 1986 Two supergiants in the Large Magellanic Cloud with thick dust shells The Astrophysical Journal Ingilizce Cilt 302 s 675 Bibcode 1986ApJ 302 675E doi 10 1086 164028 hdl 1887 6514 ISSN 0004 637X a b c Cutri Roc M Skrutskie Michael F Van Dyk Schuyler D Beichman Charles A Carpenter John M Chester Thomas Cambresy Laurent Evans Tracey E Fowler John W Gizis John E Howard Elizabeth V Huchra John P Jarrett Thomas H Kopan Eugene L Kirkpatrick J Davy Light Robert M Marsh Kenneth A McCallon Howard L Schneider Stephen E Stiening Rae Sykes Matthew J Weinberg Martin D Wheaton William A Wheelock Sherry L Zacarias N 2003 VizieR Online Data Catalog 2MASS All Sky Catalog of Point Sources Cutri 2003 CDS ADC Collection of Electronic Catalogues Cilt 2246 ss II 246 Bibcode 2003yCat 2246 0C a b Fraser Oliver J Hawley Suzanne L Cook Kem H 2008 The Properties of Long Period Variables in the Large Magellanic Cloud from MACHO The Astronomical Journal 136 3 ss 1242 1258 arXiv 0808 1737 2 Bibcode 2008AJ 136 1242F doi 10 1088 0004 6256 136 3 1242 a b c Soszynski I Udalski A Szymanski M K Kubiak M Pietrzynski G Wyrzykowski L Szewczyk O Ulaczyk K Poleski R 2009 The Optical Gravitational Lensing Experiment The OGLE III Catalog of Variable Stars IV Long Period Variables in the Large Magellanic Cloud Acta Astronomica 59 3 s 239 arXiv 0910 1354 2 Bibcode 2009AcA 59 239S Levesque E M Haziran 2010 The Physical Properties of Red Supergiants Hot and Cool Bridging Gaps in Massive Star Evolution ASP Conference Series 425 s 103 arXiv 0911 4720 2 Bibcode 2010ASPC 425 103L Beasor Emma R Smith Nathan 1 Mayis 2022 The Extreme Scarcity of Dust enshrouded Red Supergiants Consequences for Producing Stripped Stars via Winds The Astrophysical Journal 933 1 s 41 arXiv 2205 02207 2 Bibcode 2022ApJ 933 41B doi 10 3847 1538 4357 ac6dcf Groenewegen Martin A T Sloan Greg C 2018 Luminosities and mass loss rates of Local Group AGB stars and Red Supergiants Cilt 609 ss A114 arXiv 1711 07803 2 Bibcode 2018A amp A 609A 114G doi 10 1051 0004 6361 201731089 ISSN 0004 6361 Davies Ben Crowther Paul A Beasor Emma R 2018 The luminosities of cool supergiants in the Magellanic Clouds and the Humphreys Davidson limit revisited Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 478 3 ss 3138 3148 arXiv 1804 06417 2 Bibcode 2018MNRAS 478 3138D doi 10 1093 mnras sty1302 Jones Olivia Woods Paul Kemper Franziska Kraemer Elena Sloan G Srinivasan Sivakrishnan Oliveira Joana van Loon Jacco Boyer Martha Sargent Benjamin Mc Donald I Meixner Margaret Zijlstra A Ruffel Paul Lagadec Eric Pauly Tyler 7 Mayis 2017 The SAGE Spec Spitzer Legacy program the life cycle of dust and gas in the Large Magellanic Cloud Point source classification III Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 470 3 ss 3250 3282 arXiv 1705 02709 2 doi 10 1093 mnras stx1101 Erisim tarihi 23 Haziran 2022 a b Ohnaka K Driebe T Hofmann K H Weigelt G Wittkowski M 2009 Resolving the dusty torus and the mystery surrounding LMC red supergiant WOH G64 Proceedings of the International Astronomical Union Cilt 4 ss 454 458 Bibcode 2009IAUS 256 454O doi 10 1017 S1743921308028858 Westerlund B E Olander N Hedin B 1981 Supergiant and giant M type stars in the Large Magellanic Cloud Astronomy and Astrophysics Supplement Series Cilt 43 ss 267 295 Bibcode 1981A amp AS 43 267W ISSN 0365 0138 Westerlund B E 1987 Photometry and spectroscopy of stars in the region of a highly reddened cluster in ARA Supplement 70 3 ss 311 324 Bibcode 1987A amp AS 70 311W ISSN 0365 0138 Dis baglantilarWikimedia Commons ta WOH G64 ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir