Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Xian (Çince: 漢獻帝; pinyin: Hàn Xiàndì; 2 Nisan MS 181-21 Nisan MS 234), Çin'in Doğu Han Hanedanı'nın 13. ve son imparatorudur. Saltanatı MS 189'dan MS 220 yılına kadar sürmüştür.
| Xian | |
|---|---|
 | |
| Han Hanedanı İmparatoru | |
| Hüküm süresi | 28 Eylül MS 189-11 Aralık MS 220 |
| Önce gelen | Liu Bian |
| Sonra gelen | Liu Bei Cao Pi Sun Quan |
| Doğum | 2 Nisan MS 181 Luoyang, Han Hanedanı |
| Ölüm | 21 Nisan MS 234 Henei, Wei Hanedanı |
| Hanedan | Han Hanedanı |
İmparator Xian, İmparator Ling'in oğlu ve selefi Liu Bian'ın küçük bir üvey kardeşiydi. MS 189'da, sekiz yaşındayken, Han merkezi hükûmetinin kontrolünü ele geçiren savaş ağası Dong Zhuo'nun İmparator Shao'yu devirip yerine Liu Xie'yi getirmesinden sonra imparator oldu. Tarihsel olarak İmparator Xian olarak bilinen yeni tahta geçen Liu Xie, aslında Dong Zhuo'nun kontrolü altındaki bir kukla hükümdardı. MS 190 yılında, bölgesel savaş ağalarından oluşan bir koalisyon, İmparator Xian'ı serbest bırakmak adına Dong Zhuo'ya karşı cezai bir kampanya başlattığında, Dong Zhuo imparatorluk başkenti Luoyang'ın yıkılmasını emretti ve imparatorluk başkentini sakinleriyle birlikte zorla Chang'an'a taşıdı. Dong Zhuo'nun MS 192'deki suikastından sonra, İmparator Xian, Dong Zhuo'nun iki eski astı olan Li Jue ve Guo Si'nin kontrolü altına girdi. Çeşitli bölgesel savaş ağaları, İmparator Xian'ın meşruiyetini resmen kabul ettiler, ancak onu rehin tutulmaktan kurtarmak için hiçbir zaman harekete geçmediler.
195'te İmparator Xian, Chang'an'dan kaçmayı ve Li Jue ile Guo Si arasındaki bir kan davası sırasında Luoyang'ın harabelerine dönmeyi başardı ve kısa süre sonra mahsur kaldı. Bir yıl sonra, savaş ağası Cao Cao güçlerini Luoyang'a götürdü, İmparator Xian'ı koruması altına aldı ve yeni imparatorluk başkentinin kurulduğu Xu'ya kadar ona eşlik etti. Cao Cao, İmparator Xian'a nominal bağlılık gösterse de, aslında merkezi hükûmetin fiili hükümdarıydı. Merkezi hükûmetin yönetimi altında Han Hanedanı'nı yeniden birleştirme arayışında rakip savaş ağalarına saldırdığında ve onları ortadan kaldırdığında meşruiyetini güçlendirmek için İmparator Xian'ı ustaca bir "koz" olarak kullandı. Cao Cao'nun başarısı, güneyli savaş ağaları Sun Quan ve Liu Bei'ye karşı belirleyici Kızıl Kayalar Muharebesi'ni kaybettiği MS 208-209 kışına kadar kaçınılmaz görünüyordu. Savaş, Wei, Shu ve Wu'dan oluşan Üç İmparatorluk'un daha sonra ortaya çıkmasının yolunu açtı.
MS 220'nin sonlarında, Cao Cao'nun ölümünden birkaç ay sonra, Cao Cao'nun halefi Cao Pi, İmparator Xian'ı tahtı kendisine bırakmaya zorladı. Daha sonra kendisi yeni imparator olarak Cao Wei devletini kurarak Han Hanedanı'nın resmi sonunu ve Çin'de Üç İmparatorluk döneminin başlangıcını işaret eden olayı gerçekleştirdi. Tahttan indirilen İmparator Xian, Cao Pi'den asil Shanyang Dükü unvanını aldı ve hayatının geri kalanını rahat bir şekilde geçirdi ve ayrıcalıklı muamele gördü. Han Hanedanı'nın düşüşünden yaklaşık 14 yıl sonra 21 Nisan MS 234'te öldü.
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Xian (Han) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Chen, Shou (3rd century). Üç Krallığın Kayıtları (Sanguozhi).
- de Crespigny, Rafe (2007). A Biographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms 23-220 AD. Leiden: Brill. ISBN .
- Fan, Ye (5th century). Hou Hanshu.
- (5th century). .
- Sima, Guang (1084). Zizhi Tongjian.
Xian (Han) | ||
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Liu Bian | Çin imparatoru MS 189 - MS 220 | Sonra gelen: Liu Bei Cao Pi Sun Quan |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Xian Cince 漢獻帝 pinyin Han Xiandi 2 Nisan MS 181 21 Nisan MS 234 Cin in Dogu Han Hanedani nin 13 ve son imparatorudur Saltanati MS 189 dan MS 220 yilina kadar surmustur XianHan Hanedani ImparatoruHukum suresi28 Eylul MS 189 11 Aralik MS 220Once gelenLiu BianSonra gelenLiu Bei Cao Pi Sun QuanDogum2 Nisan MS 181 Luoyang Han HanedaniOlum21 Nisan MS 234 Henei Wei HanedaniHanedanHan Hanedani Imparator Xian Imparator Ling in oglu ve selefi Liu Bian in kucuk bir uvey kardesiydi MS 189 da sekiz yasindayken Han merkezi hukumetinin kontrolunu ele geciren savas agasi Dong Zhuo nun Imparator Shao yu devirip yerine Liu Xie yi getirmesinden sonra imparator oldu Tarihsel olarak Imparator Xian olarak bilinen yeni tahta gecen Liu Xie aslinda Dong Zhuo nun kontrolu altindaki bir kukla hukumdardi MS 190 yilinda bolgesel savas agalarindan olusan bir koalisyon Imparator Xian i serbest birakmak adina Dong Zhuo ya karsi cezai bir kampanya baslattiginda Dong Zhuo imparatorluk baskenti Luoyang in yikilmasini emretti ve imparatorluk baskentini sakinleriyle birlikte zorla Chang an a tasidi Dong Zhuo nun MS 192 deki suikastindan sonra Imparator Xian Dong Zhuo nun iki eski asti olan Li Jue ve Guo Si nin kontrolu altina girdi Cesitli bolgesel savas agalari Imparator Xian in mesruiyetini resmen kabul ettiler ancak onu rehin tutulmaktan kurtarmak icin hicbir zaman harekete gecmediler 195 te Imparator Xian Chang an dan kacmayi ve Li Jue ile Guo Si arasindaki bir kan davasi sirasinda Luoyang in harabelerine donmeyi basardi ve kisa sure sonra mahsur kaldi Bir yil sonra savas agasi Cao Cao guclerini Luoyang a goturdu Imparator Xian i korumasi altina aldi ve yeni imparatorluk baskentinin kuruldugu Xu ya kadar ona eslik etti Cao Cao Imparator Xian a nominal baglilik gosterse de aslinda merkezi hukumetin fiili hukumdariydi Merkezi hukumetin yonetimi altinda Han Hanedani ni yeniden birlestirme arayisinda rakip savas agalarina saldirdiginda ve onlari ortadan kaldirdiginda mesruiyetini guclendirmek icin Imparator Xian i ustaca bir koz olarak kullandi Cao Cao nun basarisi guneyli savas agalari Sun Quan ve Liu Bei ye karsi belirleyici Kizil Kayalar Muharebesi ni kaybettigi MS 208 209 kisina kadar kacinilmaz gorunuyordu Savas Wei Shu ve Wu dan olusan Uc Imparatorluk un daha sonra ortaya cikmasinin yolunu acti MS 220 nin sonlarinda Cao Cao nun olumunden birkac ay sonra Cao Cao nun halefi Cao Pi Imparator Xian i tahti kendisine birakmaya zorladi Daha sonra kendisi yeni imparator olarak Cao Wei devletini kurarak Han Hanedani nin resmi sonunu ve Cin de Uc Imparatorluk doneminin baslangicini isaret eden olayi gerceklestirdi Tahttan indirilen Imparator Xian Cao Pi den asil Shanyang Duku unvanini aldi ve hayatinin geri kalanini rahat bir sekilde gecirdi ve ayricalikli muamele gordu Han Hanedani nin dususunden yaklasik 14 yil sonra 21 Nisan MS 234 te oldu KaynakcaWikimedia Commons ta Xian Han ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Chen Shou 3rd century Uc Kralligin Kayitlari Sanguozhi de Crespigny Rafe 2007 A Biographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms 23 220 AD Leiden Brill ISBN 9789004156050 Fan Ye 5th century Hou Hanshu 5th century Sima Guang 1084 Zizhi Tongjian Xian Han Han HanedaniResmi unvanlarOnce gelen Liu Bian Cin imparatoru MS 189 MS 220 Sonra gelen Liu Bei Cao Pi Sun Quan