Yüksek Askerî Şûra (YAŞ), Türkiye'nin başkentinde yalnız barış zamanında görev yapmak üzere oluşturulan kurul.
Cumhurbaşkanı yardımcısının başkanlığında, Adalet, İçişleri, Dışişleri, Hazine ve Maliye, Millî Eğitim, Millî Savunma bakanları, Genelkurmay başkanı, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri komutanlarından kurulur. Gündemin özelliğine göre şûra toplantılarına ilgili bakan ve kişiler çağrılıp görüşleri alınabilir.
Yüksek Askerî Şûra, yılda en az bir kez toplanır. Cumhurbaşkanı gerektiğinde şûrayı toplayabilir ve şûraya başkanlık eder.
Yüksek Askerî Şûranın gündemi; cumhurbaşkanı tarafından belirlenir ve cumhurbaşkanı yardımcısı ile genelkurmay başkanının önerileri dikkate alınarak cumhurbaşkanınca düzenlenir. Şûranın ana gündemi, Türk Silahlı Kuvvetleri mensubu albayların generalliğe terfisi; general ve amirallerin ise bir üst rütbeye terfisi, görev süresinin uzatılması veya emekliye ayrılmasıdır.
Yüksek Askeri Şûra Yönetmeliği'ne göre şûranın sekretarya hizmetleri Millî Savunma Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü tarafından yönetilmektedir. Şûra sekreteri, Millî Savunma Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakan Yardımcısıdır. Mevcut sekreter 'dır.
Tarihçe
2016 yılında yapılan köklü değişikliklerden önce Yüksek Askerî Şûra, Başbakan'ın başkanlığında Genelkurmay Başkanı, Millî Savunma Bakanı, Kara Kuvvetleri Komutanı, Deniz Kuvvetleri Komutanı, Hava Kuvvetleri Komutanı, Jandarma Genel Komutanı, orgeneral ve oramiral kadrosu olan görevlerdeki kişilerin (1. Ordu Komutanı, Genelkurmay II. Başkanı, Donanma Komutanı gibi) ve Yüksek Askerî Şûra üyelerinin katılımıyla Genelkurmay karargâhında bulunan Çakmak Salonu'nda yapılıyordu. Toplantılar üç gün sürüyor ve şûranın genel sekreterliğini Genelkurmay II. Başkanı yürütüyordu. Masanın başında Başbakan ve Genelkurmay Başkanı yan yana oturuyordu. 2011 yılındaki ağustos şûrasında ise Başbakan Recep Tayyip Erdoğan masanın başında tek başına otururken sağ tarafında Genelkurmay Başkan Vekili ve Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Necdet Özel, solunda Millî Savunma Bakanı İsmet Yılmaz yer aldı.
15 Temmuz Darbe Girişimi'nden sonra şûranın yapısı önemli ölçüde değiştirildi. Başbakan'ın başkanlığında Genelkurmay Başkanı, Başbakan Yardımcıları, Adalet Bakanı, Dışişleri Bakanı, İçişleri Bakanı ve Millî Savunma Bakanı ile Kuvvet Komutanlarının katılımıyla Başbakan'ın konutu olan Çankaya Köşkü'nde yapılmaya başlandı. Toplantı 1 günde tamamlanmaya başlandı ve şûranın genel sekreterliğini Millî Savunma Bakanı üstlendi.
2018'de uygulanmaya başlanan Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemi bir kez daha şûranın yapısı değişti. Cumhurbaşkanı Yardımcısının başkanlığında Adalet Bakanı, Dışişleri Bakanı, İçişleri Bakanı, Hazine ve Maliye Bakanı, Millî Eğitim Bakanı, Millî Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı ile Kuvvet Komutanlarının katılımıyla kuruldu. Şûranın sekretarya hizmetlerini Cumhurbaşkanınca belirlenecek mercinin yürüteceği, gerekli gördüğü hallerde cumhurbaşkanının Yüksek Askerî Şûra toplantılarına katılacağı ve başkanlık edeceği düzenlendi.
Görevler
Yüksek Askeri Şuranın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine göre Yüksek Askerî Şûranın görevleri şunlardır:
- Genelkurmay Başkanlığınca hazırlanan askeri stratejik ana fikrin (Konseptin) tespiti ve gerektiğinde yeniden gözden geçirilmesi hususlarında görüş bildirmek;
- Silahlı Kuvvetlerin ana program ve hedefleri ile ilgili konularda görüş bildirmek;
- Silahlı Kuvvetlerle ilgili olup önemli görülen mevzuat taslaklarını inceleyip görüş bildirmek;
- Cumhurbaşkanının lüzum gördüğü hallerde Silahlı Kuvvetlerle ilgili diğer konular hakkında görüş bildirmek;
- Mevzuatla verilen görevleri yapmak,
Yapısı
Kararların gizliliği
Yüksek Askeri Şûra toplantıları gizli olarak yapılır. Görüşmelerin ve alınan kararların açıklanması veya yayınlanması yasaktır. Ancak açıklanmasına Yüksek Askeri Şûranın kararıyla müsaade edilen konular Milli Savunma Bakanlığı tarafından yayınlanır.
Kıdemsizlerin toplantıya katılamaması
Yüksek Askeri Şûra üyeleri; kendileri, kendilerinden kıdemli veya eşiti olan general ve amirallerin yükselme veya emeklilikleri ile ilgili konularda toplantılara katılamazlar.
Toplantı çokluğu ve oylama
- Yüksek Askeri Şûra, bütün üyelerin katılması ile toplanır. Ancak özrü olanlar toplantıya katılamayacaklarını (toplantı gününden önce) Şûra sekretaryasına bildirirler.
- Kararlar toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğu ile alınır. Oylarda eşitlik halinde Başkanın katıldığı tarafın oyları geçerli sayılır. Oylama işlemi aksine bir karar alınmadıkça açık olarak yapılır.
- Toplantıya katılamayan üyeler, gündemdeki konular hakkında, görüşlerini yazılı olarak bildirebilirler.
- Yüksek Askeri Şûra kararları Cumhurbaşkanının onayı ile tekemmül eder.
Diğer hususlar
Türkiye Anayasasının 125. maddesinin 2. fıkrasına göre Yüksek Askerî Şûranın terfi işlemleri ile kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırma hariç her türlü ilişik kesme kararlarına karşı yargı yolu açıktır.
Yüksek Askeri Şûra 2014 yılına kadar TSK'da disiplinsizlik veya irtica gibi nedenlerden dolayı haklarında çıkarma işlemi yapılan subay, astsubay ve uzman erbaşlardan, 92. madde kapsamında ihraç için kurula sevk edilenlerin de ihraç kararlarını da karara bağlıyordu. Ancak 2013 yılında çıkarılan yeni 6413 sayılı TSK Disiplin Kanunu doğrultusunda, 2014 yılında YAŞ kararlarını ilgilendiren yedi yönetmelikte düzenleme yapıldı. Yapılan düzenleme ile irtica ve ahlaki durum nedeniyle ayırma konularını düzenleyen maddeler yasadan çıkarıldı.
TSK'da disiplin suçu işleyen rütbeli personel hakkında işlemlerin yapılabilmesi için Millî Savunma Bakanlığı ve kuvvet komutanlıkları bünyesinde yüksek disiplin kurullarının oluşturulması amacıyla Türk Silahlı Kuvvetleri Yüksek Disiplin Kurulları Yönetmeliği yayımlanmıştır. General ve amirallerin disiplinsizlikleri ile ilgili cezaların verilmesi bakanlıkta oluşturulan disiplin kuruluna, diğer personel hakkında ceza verilmesi ise kuvvet komutanlıklarında oluşturulan disiplin kuruluna bırakıldı.
Üyeler
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e f "Yüksek Askeri Şûranın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi". Mevzuat Bilgi Sistemi. 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2022.
- ^ "Yüksek Askeri Şûra Yönetmeliği". Mevzuat Bilgi Sistemi. 1 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ağustos 2023.
- ^ "'Çok gizli' toplantıda tarihi değişiklikler". Anadolu Ajansı. 2 Ağustos 2017. 4 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Haziran 2022.
- ^ "Türkiye Cumhuriyeti Anayasası". Mevzuat Bilgi Sistemi. 24 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
- ^ "Türk Silahlı Kuvvetleri Yüksek Disiplin Kurulları Yönetmeliği". Mevzuat Bilgi Sistemi. 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
- ^ "TSK'dan ihraçta YAŞ devre dışı!". Milliyet. 13 Nisan 2014. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yuksek Askeri Sura YAS Turkiye nin baskentinde yalniz baris zamaninda gorev yapmak uzere olusturulan kurul Cumhurbaskani yardimcisinin baskanliginda Adalet Icisleri Disisleri Hazine ve Maliye Milli Egitim Milli Savunma bakanlari Genelkurmay baskani Kara Deniz ve Hava Kuvvetleri komutanlarindan kurulur Gundemin ozelligine gore sura toplantilarina ilgili bakan ve kisiler cagrilip gorusleri alinabilir Yuksek Askeri Sura yilda en az bir kez toplanir Cumhurbaskani gerektiginde surayi toplayabilir ve suraya baskanlik eder Yuksek Askeri Suranin gundemi cumhurbaskani tarafindan belirlenir ve cumhurbaskani yardimcisi ile genelkurmay baskaninin onerileri dikkate alinarak cumhurbaskaninca duzenlenir Suranin ana gundemi Turk Silahli Kuvvetleri mensubu albaylarin generallige terfisi general ve amirallerin ise bir ust rutbeye terfisi gorev suresinin uzatilmasi veya emekliye ayrilmasidir Yuksek Askeri Sura Yonetmeligi ne gore suranin sekretarya hizmetleri Milli Savunma Bakanligi Personel Genel Mudurlugu tarafindan yonetilmektedir Sura sekreteri Milli Savunma Bakanligi Personel Genel Mudurlugunun bagli oldugu Bakan Yardimcisidir Mevcut sekreter dir Tarihce1920 li yillarda toplanan bir Yuksek Askeri Sura 2016 yilinda yapilan koklu degisikliklerden once Yuksek Askeri Sura Basbakan in baskanliginda Genelkurmay Baskani Milli Savunma Bakani Kara Kuvvetleri Komutani Deniz Kuvvetleri Komutani Hava Kuvvetleri Komutani Jandarma Genel Komutani orgeneral ve oramiral kadrosu olan gorevlerdeki kisilerin 1 Ordu Komutani Genelkurmay II Baskani Donanma Komutani gibi ve Yuksek Askeri Sura uyelerinin katilimiyla Genelkurmay karargahinda bulunan Cakmak Salonu nda yapiliyordu Toplantilar uc gun suruyor ve suranin genel sekreterligini Genelkurmay II Baskani yurutuyordu Masanin basinda Basbakan ve Genelkurmay Baskani yan yana oturuyordu 2011 yilindaki agustos surasinda ise Basbakan Recep Tayyip Erdogan masanin basinda tek basina otururken sag tarafinda Genelkurmay Baskan Vekili ve Kara Kuvvetleri Komutani Orgeneral Necdet Ozel solunda Milli Savunma Bakani Ismet Yilmaz yer aldi 15 Temmuz Darbe Girisimi nden sonra suranin yapisi onemli olcude degistirildi Basbakan in baskanliginda Genelkurmay Baskani Basbakan Yardimcilari Adalet Bakani Disisleri Bakani Icisleri Bakani ve Milli Savunma Bakani ile Kuvvet Komutanlarinin katilimiyla Basbakan in konutu olan Cankaya Kosku nde yapilmaya baslandi Toplanti 1 gunde tamamlanmaya baslandi ve suranin genel sekreterligini Milli Savunma Bakani ustlendi 2018 de uygulanmaya baslanan Cumhurbaskanligi hukumet sistemi bir kez daha suranin yapisi degisti Cumhurbaskani Yardimcisinin baskanliginda Adalet Bakani Disisleri Bakani Icisleri Bakani Hazine ve Maliye Bakani Milli Egitim Bakani Milli Savunma Bakani ve Genelkurmay Baskani ile Kuvvet Komutanlarinin katilimiyla kuruldu Suranin sekretarya hizmetlerini Cumhurbaskaninca belirlenecek mercinin yurutecegi gerekli gordugu hallerde cumhurbaskaninin Yuksek Askeri Sura toplantilarina katilacagi ve baskanlik edecegi duzenlendi GorevlerYuksek Askeri Suranin Kurulus ve Gorevleri Hakkinda Cumhurbaskanligi Kararnamesine gore Yuksek Askeri Suranin gorevleri sunlardir Genelkurmay Baskanliginca hazirlanan askeri stratejik ana fikrin Konseptin tespiti ve gerektiginde yeniden gozden gecirilmesi hususlarinda gorus bildirmek Silahli Kuvvetlerin ana program ve hedefleri ile ilgili konularda gorus bildirmek Silahli Kuvvetlerle ilgili olup onemli gorulen mevzuat taslaklarini inceleyip gorus bildirmek Cumhurbaskaninin luzum gordugu hallerde Silahli Kuvvetlerle ilgili diger konular hakkinda gorus bildirmek Mevzuatla verilen gorevleri yapmak YapisiKararlarin gizliligi Yuksek Askeri Sura toplantilari gizli olarak yapilir Gorusmelerin ve alinan kararlarin aciklanmasi veya yayinlanmasi yasaktir Ancak aciklanmasina Yuksek Askeri Suranin karariyla musaade edilen konular Milli Savunma Bakanligi tarafindan yayinlanir Kidemsizlerin toplantiya katilamamasi Yuksek Askeri Sura uyeleri kendileri kendilerinden kidemli veya esiti olan general ve amirallerin yukselme veya emeklilikleri ile ilgili konularda toplantilara katilamazlar Toplanti coklugu ve oylama Yuksek Askeri Sura butun uyelerin katilmasi ile toplanir Ancak ozru olanlar toplantiya katilamayacaklarini toplanti gununden once Sura sekretaryasina bildirirler Kararlar toplantiya katilan uyelerin salt cogunlugu ile alinir Oylarda esitlik halinde Baskanin katildigi tarafin oylari gecerli sayilir Oylama islemi aksine bir karar alinmadikca acik olarak yapilir Toplantiya katilamayan uyeler gundemdeki konular hakkinda goruslerini yazili olarak bildirebilirler Yuksek Askeri Sura kararlari Cumhurbaskaninin onayi ile tekemmul eder Diger hususlar Turkiye Anayasasinin 125 maddesinin 2 fikrasina gore Yuksek Askeri Suranin terfi islemleri ile kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayirma haric her turlu ilisik kesme kararlarina karsi yargi yolu aciktir Yuksek Askeri Sura 2014 yilina kadar TSK da disiplinsizlik veya irtica gibi nedenlerden dolayi haklarinda cikarma islemi yapilan subay astsubay ve uzman erbaslardan 92 madde kapsaminda ihrac icin kurula sevk edilenlerin de ihrac kararlarini da karara bagliyordu Ancak 2013 yilinda cikarilan yeni 6413 sayili TSK Disiplin Kanunu dogrultusunda 2014 yilinda YAS kararlarini ilgilendiren yedi yonetmelikte duzenleme yapildi Yapilan duzenleme ile irtica ve ahlaki durum nedeniyle ayirma konularini duzenleyen maddeler yasadan cikarildi TSK da disiplin sucu isleyen rutbeli personel hakkinda islemlerin yapilabilmesi icin Milli Savunma Bakanligi ve kuvvet komutanliklari bunyesinde yuksek disiplin kurullarinin olusturulmasi amaciyla Turk Silahli Kuvvetleri Yuksek Disiplin Kurullari Yonetmeligi yayimlanmistir General ve amirallerin disiplinsizlikleri ile ilgili cezalarin verilmesi bakanlikta olusturulan disiplin kuruluna diger personel hakkinda ceza verilmesi ise kuvvet komutanliklarinda olusturulan disiplin kuruluna birakildi UyelerFotograf Gorevi AdiCumhurbaskani Yardimcisi Cevdet YilmazAdalet Bakani Yilmaz TuncDisisleri Bakani Hakan FidanIcisleri Bakani Ali YerlikayaHazine ve Maliye Bakani Mehmet SimsekMilli Egitim Bakani Yusuf TekinMilli Savunma Bakani Yasar GulerGenelkurmay Baskani Orgeneral Metin GurakDeniz Kuvvetleri Komutani Oramiral Ercument TatliogluKara Kuvvetleri Komutani Orgeneral Selcuk BayraktarogluHava Kuvvetleri Komutani Orgeneral Ziya Cemal KadiogluAyrica bakinizMilli Guvenlik Kurulu Milli guvenlikKaynakca a b c d e f Yuksek Askeri Suranin Kurulus ve Gorevleri Hakkinda Cumhurbaskanligi Kararnamesi Mevzuat Bilgi Sistemi 23 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2022 Yuksek Askeri Sura Yonetmeligi Mevzuat Bilgi Sistemi 1 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Agustos 2023 Cok gizli toplantida tarihi degisiklikler Anadolu Ajansi 2 Agustos 2017 4 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Haziran 2022 Turkiye Cumhuriyeti Anayasasi Mevzuat Bilgi Sistemi 24 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Temmuz 2023 Turk Silahli Kuvvetleri Yuksek Disiplin Kurullari Yonetmeligi Mevzuat Bilgi Sistemi 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Temmuz 2023 TSK dan ihracta YAS devre disi Milliyet 13 Nisan 2014 29 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Temmuz 2023