Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yönelimsellik, Stanford Encyclopedia of Philosophy tarafından, "zihnin bir şeyin, özelliğin veya vaziyetin üzerine eğilme, yerine geçme veya onları temsil etme gücü" şeklinde tanımlanmıştır. Terim zihnin tasarımlar oluşturma yeteneğine işaret eder ve ile karıştırılmamalıdır. Terim, Orta Çağ'ın Skolastik felsefesinin sona ermesiyle beraber tartışma gündeminden düşmüş fakat yakın dönemde empirist psikolog Franz Brentano tarafından yeniden ele alınmış ve Edmund Husserl tarafından benimsenmiştir. Kavram bugün dil ve zihin felsefecileri için gündemdeki bir meseledir. En erken yönelimsellik teorisi, Aziz Anselmus'un Tanrı'nın varlığına dair ontolojik kanıtıyla ve anlama yetisinde var olan nesneler ile gerçeklikte var olan nesneler arasındaki ayrım hakkındaki ilkeleriyle ilişkilendirilir.
Genel bakış
Yönelimsellik kavramı 19. yüzyıl felsefesine Alman filozof ve psikolog (genellikle eyleme psikolojisi [act psychology] veya yönelimselcilik [intentionalism]'in kurucusu olarak anılır) Franz Brentano tarafından Psychologie vom empirischen Standpunkte (Ampirik bir Bakışaçısıyla Psikoloji) isimli kitabında yeniden gündeme sokulmuştur. Brentano yönelimselliği tüm bilinçli eylemlerin bir özelliği olarak tanımlamış, böylelikle bu eylemlerin, doğal ve fiziksel fenomenlerden ayrılarak "psişik" veya "zihinsel" fenomenleri teşkil ettiğini ileri sürmüştür.
Tüm zihinsel fenomenler Ortaçağ Skolastikleri'nin, bir nesnenin yönelimsel (veya zihinsel) varlıksızlığı/ içvarlığı [inexistence] dediği özelliği taşımaktadır; ki biz buna, pek sarih olmasa da, bir içeriğe atıf, bir nesneye (bu bir anlam veya bir şey olarak anlaşılmamalıdır) doğru yönelme veya içkin nesnellik diyebiliriz. Her zihinsel fenomen nesne olarak bir şeyi, farklı biçimlerde de olsa, kendi içinde barındırır. Bir sunuşta sunulmuş, yargıda onaylanmış veya yadsınmış, sevgide sevilmiş, nefrette nefret edilmiş, arzuda arzulanmış vs. şeyler vardır. bu yönelimsel varlıksızlık/içvarlığı sadece zihinsel fenomenlere özgü bir özellik olup fiziksel bir fenomen tarafından benzeri bir şey dahi asla sergilenmez. Dolayısıyla zihinsel fenomenleri şöyle tanımlayabiliriz: bir nesneyi yönelimsel olarak kendisinde içeren fenomenler.
"Yönelimsel varlıksızlık" tabiri Brentano tarafından, zihinsel fenomenlerin içeriğinin kendisine mahsus ontolojik durumunu göstermek amacıyla türetilmiştir. Bazı yorumculara göre "in-existence" kelimesindeki "in" kısmı (olumsuzluk yerine) bulunma halini temsilen okunmalıdır; yani yönelinen nesne psikolojik halin dışında değil içerisinde bulunmaktadır (Jacquette 2004, s. 102). Fakat bazılarıysa daha temkinli yaklaşmaktadır: "1874'te bu[nun] bir ontolojik bağlılık içerip içermediği kesin değildir" (Chrudzimski ve Smith 2004, s. 205).
Kaynakça
- ^ Jacob, Pierre (7 Ağustos 2003). "Intentionality". 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2020.
- ^ Chisholm, Roderick M. (1967). "Intentionality". The Encyclopedia of Philosophy. Cilt 4. s. 201.
- ^ Franz Brentano (1995). Psychology From an Empirical Standpoint (İngilizce). Routledge. ss. 88-89.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yonelimsellik Stanford Encyclopedia of Philosophy tarafindan zihnin bir seyin ozelligin veya vaziyetin uzerine egilme yerine gecme veya onlari temsil etme gucu seklinde tanimlanmistir Terim zihnin tasarimlar olusturma yetenegine isaret eder ve ile karistirilmamalidir Terim Orta Cag in Skolastik felsefesinin sona ermesiyle beraber tartisma gundeminden dusmus fakat yakin donemde empirist psikolog Franz Brentano tarafindan yeniden ele alinmis ve Edmund Husserl tarafindan benimsenmistir Kavram bugun dil ve zihin felsefecileri icin gundemdeki bir meseledir En erken yonelimsellik teorisi Aziz Anselmus un Tanri nin varligina dair ontolojik kanitiyla ve anlama yetisinde var olan nesneler ile gerceklikte var olan nesneler arasindaki ayrim hakkindaki ilkeleriyle iliskilendirilir Genel bakisYonelimsellik kavrami 19 yuzyil felsefesine Alman filozof ve psikolog genellikle eyleme psikolojisi act psychology veya yonelimselcilik intentionalism in kurucusu olarak anilir Franz Brentano tarafindan Psychologie vom empirischen Standpunkte Ampirik bir Bakisacisiyla Psikoloji isimli kitabinda yeniden gundeme sokulmustur Brentano yonelimselligi tum bilincli eylemlerin bir ozelligi olarak tanimlamis boylelikle bu eylemlerin dogal ve fiziksel fenomenlerden ayrilarak psisik veya zihinsel fenomenleri teskil ettigini ileri surmustur Tum zihinsel fenomenler Ortacag Skolastikleri nin bir nesnenin yonelimsel veya zihinsel varliksizligi icvarligi inexistence dedigi ozelligi tasimaktadir ki biz buna pek sarih olmasa da bir icerige atif bir nesneye bu bir anlam veya bir sey olarak anlasilmamalidir dogru yonelme veya ickin nesnellik diyebiliriz Her zihinsel fenomen nesne olarak bir seyi farkli bicimlerde de olsa kendi icinde barindirir Bir sunusta sunulmus yargida onaylanmis veya yadsinmis sevgide sevilmis nefrette nefret edilmis arzuda arzulanmis vs seyler vardir bu yonelimsel varliksizlik icvarligi sadece zihinsel fenomenlere ozgu bir ozellik olup fiziksel bir fenomen tarafindan benzeri bir sey dahi asla sergilenmez Dolayisiyla zihinsel fenomenleri soyle tanimlayabiliriz bir nesneyi yonelimsel olarak kendisinde iceren fenomenler Yonelimsel varliksizlik tabiri Brentano tarafindan zihinsel fenomenlerin iceriginin kendisine mahsus ontolojik durumunu gostermek amaciyla turetilmistir Bazi yorumculara gore in existence kelimesindeki in kismi olumsuzluk yerine bulunma halini temsilen okunmalidir yani yonelinen nesne psikolojik halin disinda degil icerisinde bulunmaktadir Jacquette 2004 s 102 Fakat bazilariysa daha temkinli yaklasmaktadir 1874 te bu nun bir ontolojik baglilik icerip icermedigi kesin degildir Chrudzimski ve Smith 2004 s 205 Kaynakca Jacob Pierre 7 Agustos 2003 Intentionality 3 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Kasim 2020 Chisholm Roderick M 1967 Intentionality The Encyclopedia of Philosophy Cilt 4 s 201 Franz Brentano 1995 Psychology From an Empirical Standpoint Ingilizce Routledge ss 88 89