Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Örnekler |
|---|
|
Yüklem; cümlede özne tarafından gerçekleştirilen eylemi, oluşu, hareketi veya bir olguyu ya da yargıyı bildiren sözcük veya sözcük grubu. Özne ile birlikte cümlenin ana öğelerinden biridir. Yüklemler fiil veya isim soylu olabilir:
Fiil cümlelerinde yüklem her zaman bir fiildir:
- Okullar, kar fırtınası nedeniyle, bir hafta tatil edildi. (fiil)
- Alparslan, beyleri teker teker bir daha süzdü. -Mustafa Necati Sepetçioğlu (fiil)
- Bir kadının suya değiyor ayakları. - Orhan Veli (fiil)
İsim cümlelerinde yüklem isim soylu bir sözcüktür. İsim soylu sözcükler, ek-fiiller ile yükleme dönüştürülür:
- Tahsin gelemeyeceğini söyledi; çok yorgunmuş. ("yorgun" isim soylu)
- Dün geceki tiyatro çok güzeldi. ("güzel" isim soylu)
- Bugün çok dalgınsın. (-dır ek-fiili gizli durumda)
Yüklem öbeği
Eğer yüklem tamlamalardan vs. oluşmuş bir sözcük grubuysa buna "yüklem öbeği" denir. Aşağıdaki cümlede yüklem öbeği kalın yazılmıştır:
- Robert De Niro'nun bu hafta vizyona giren "Anlat Bakalım" filmi, düzenli olarak terapiste giden bir gangsterin öyküsü. (-dir ek-fiili gizli durumda olabilmekte)
Yüklemin cümledeki konumu
Türkçe, yüklemi cümle sonunda olan bir dildir ancak vurgu amacıyla bazen yüklemin yeri değişebilir:
- Hastaneyi aramadın mı hâlâ?
Cümlede vurgulanmak istenen öge yüklemin hemen önüne getirilir. Aşağıdaki cümlelerde yüklem kalın, vurgulanan öge eğik harflerle yazılmıştır:
- Hasan dün bayram kartlarını postaladı. (Nesne vurgulanmak istenmiş.)
- Hasan bayram kartlarını dün postaladı. (Zarf tümleci vurgulanmak istenmiş.)
- Dün bayram kartlarını Hasan postaladı. (Özne vurgulanmak istenmiş.)
Yüklemi sonda olan cümleye kurallı (düz) cümle, yüklemi farklı bir konumda olan cümleye devrik cümle denir. Yüklemi gizli durumda olan cümleye ise eksiltili cümle denir.
Kaynakça
- ^ Sıla Ay. Essays on Turkish Linguistics 6 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . sf. 232.
Ayrıca bakınız
 | Dil ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
OrneklerAli topu Ayse ye atti Hava bugun cok guzel Yuklem cumlede ozne tarafindan gerceklestirilen eylemi olusu hareketi veya bir olguyu ya da yargiyi bildiren sozcuk veya sozcuk grubu Ozne ile birlikte cumlenin ana ogelerinden biridir Yuklemler fiil veya isim soylu olabilir Ogretmen sinav kagitlarini dagitti fiil yuklem Kapiyi calan postaciymis isim yuklem Fiil cumlelerinde yuklem her zaman bir fiildir Okullar kar firtinasi nedeniyle bir hafta tatil edildi fiil Alparslan beyleri teker teker bir daha suzdu Mustafa Necati Sepetcioglu fiil Bir kadinin suya degiyor ayaklari Orhan Veli fiil Isim cumlelerinde yuklem isim soylu bir sozcuktur Isim soylu sozcukler ek fiiller ile yukleme donusturulur Tahsin gelemeyecegini soyledi cok yorgunmus yorgun isim soylu Dun geceki tiyatro cok guzeldi guzel isim soylu Bugun cok dalginsin dir ek fiili gizli durumda Yuklem obegiEger yuklem tamlamalardan vs olusmus bir sozcuk grubuysa buna yuklem obegi denir Asagidaki cumlede yuklem obegi kalin yazilmistir Robert De Niro nun bu hafta vizyona giren Anlat Bakalim filmi duzenli olarak terapiste giden bir gangsterin oykusu dir ek fiili gizli durumda olabilmekte Yuklemin cumledeki konumuTurkce yuklemi cumle sonunda olan bir dildir ancak vurgu amaciyla bazen yuklemin yeri degisebilir Hastaneyi aramadin mi hala Cumlede vurgulanmak istenen oge yuklemin hemen onune getirilir Asagidaki cumlelerde yuklem kalin vurgulanan oge egik harflerle yazilmistir Hasan dun bayram kartlarini postaladi Nesne vurgulanmak istenmis Hasan bayram kartlarini dun postaladi Zarf tumleci vurgulanmak istenmis Dun bayram kartlarini Hasan postaladi Ozne vurgulanmak istenmis Yuklemi sonda olan cumleye kuralli duz cumle yuklemi farkli bir konumda olan cumleye devrik cumle denir Yuklemi gizli durumda olan cumleye ise eksiltili cumle denir Kaynakca Sila Ay Essays on Turkish Linguistics 6 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde sf 232 Ayrica bakinizOzne yuklem uyumuDil ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz