Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS), Türkiye'de ÖSYM tarafından 2017-2018 eğitim öğretim yılından itibaren uygulanmaya başlanan ve her yıl yapılan ortaöğretimden yükseköğretime geçiş sınavı sistemi.
| Yükseköğretim Kurumları Sınavı | |
|---|---|
| YKS | |
| Yapan kurum | ÖSYM, YÖK |
| Geçiş | Ortaöğretimden yükseköğretime |
| Oturum sayısı | 3 (TYT, AYT, YDT) |
| İlk uygulama dönemi | 30 Haziran-1 Temmuz 2018 |
| Son uygulama dönemi | 17-18 Haziran 2023 |
| Yerine geldiği | ÖSS (YGS, LYS) |
| Başvuru ücreti | ₺295 (her oturum için) |
Öncesi
YKS öncesi benzer adlı Yükseköğretime Geçiş Sınavı ve Lisans Yerleştirme Sınavı şeklinde iki sınav vardı. Adaylar haziran ayındaki LYS'ye (alan sınavları) girebilmek için mart ayındaki YGS'de (baraj sınavı) herhangi bir puan türünde 180 ham puan almak zorundaydı. 150-179 puan arasındakiler önlisans programlarına başvurabilirken 150 puan altı ise tercih yapamazdı. 7 yıllık sistemin değiştirilmesi, Türkiye'nin 12. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın liseye geçiş sınavı olan TEOG'un kaldırılması gerektiğini söylemesi ve TEOG'un kısa süre sonra kaldırılmasından sonra gündeme geldi. YGS ve LYS'yi kaldırarak YKS'yi getiren sistem 12 Ekim 2017'de açıklandı.
Sınav sistemi
I. Oturum: Temel Yeterlilik Testi (TYT)
Adayların bir yükseköğretim kurumuna yerleşmek için iki aşamalı sınava girmeleri gerekmektedir. İlk olarak Temel Yeterlilik Testi (TYT) oturumuna girilir. TYT, bir üniversiteye yerleşebilmek için zorunlu bir sınavdır ve ilk aşamayı temsil eder. Testin amacı mantıksal düşünme, akıl yürütme, değerlendirme ve düşünme temelli problem çözme becerilerini ölçmektir. Sorular, seçilmiş lise müfredatından gelmektedir ve bu oturuma girmek zorunludur. Başta ön lisans ve lisans programlarını tercihte TYT ve AYT için 150 ve 180 olan baraj puanları 2022 yılında kaldırılmıştır. Adayların tercih yapabilmeleri için Matematik veya Türkçe testlerinden yarım net yapması yeterli olmaktadır. Buna ek olarak TYT'de 200 ve üstü bir puan alan öğrencilerin TYT puanı tercih yapmadıkları takdirde iki yıl geçerlidir. Sınavın süresi 135 dakikaydı. 2022 senesinde yayımlanan kılavuza göre sınav süresi 165 dakika olmuştur. Artık adayların TYT puanını bir sonraki sene kullanma hakkı ise geçersiz sayılmıştır.
| TYT’deki soru dağılımı | ||
|---|---|---|
| Testlerin Kapsamı | Soru Sayısı | |
| Türkçe Testi | Doğru Türkçe kullanımını ölçme, temel dil bilgisi, cümle kurma, paragraf, imla kuralları, yazım yanlışları, yorumlama, okuduğunu anlama, kelime hazinesi vb. | 40 |
| Sosyal Bilimler Testi | Tarih, Coğrafya, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Felsefe derslerinde genel durumu ölçme, ilke ve kavramları bilme, yorumlama vb. | Tarih: 5 Coğrafya: 5 Felsefe: 5 Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (veya ilave Felsefe soruları): 5 |
| Temel Matematik Testi | Temel Matematik kurallarının ölçülmesi, temel işlemlerin yapılabilirliği, temel matematik eksenli soyut işlemler yapabilme ve gündelik hayatta kullanımı vb. | 40 |
| Fen Bilimleri Testi | Fizik, Kimya ve Biyolojide temel kavramları ve ilkeleri ölçme, kullanabilme vb. | Fizik: 7 Kimya:7 Biyoloji: 6 |
| Toplam soru sayısı: 120 | ||
II. Oturum: Alan Yeterlilik Testleri (AYT)
Sorular dört yıllık lise müfredatından gelmektedir. Adaylar TYT sonrasında AYT'ye girmek zorunda değildir. Fakat genel olarak 4 yıl eğitimli üniversiteler, TYT (%40) + AYT (%60) puan toplamları ile aldığı için bu sınava girilmesi gerekmektedir. Sınavın süresi 180 dakikadır.
| AYT'deki soru dağılımı | ||
|---|---|---|
| Testler | Soru Sayısı | |
| Alan Yeterlilik Testleri (AYT) | Türk Dili ve Edebiyatı- Sosyal Bilimler-1 Testi | Türk Dili ve Edebiyatı: 24 Tarih-1: 10 Coğrafya-1: 6 |
| Sosyal Bilimler-2 Testi | Tarih-2: 11 Coğrafya-2: 11 Felsefe Grubu (Felsefe, Psikoloji, Sosyoloji, Mantık): 12 Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (veya ilave Felsefe Grubu soruları): 6 | |
| Matematik Testi | 40 | |
| Fen Bilimleri Testi | Fizik : 14 Kimya: 13 Biyoloji: 13 | |
| Toplam soru sayısı: 80 | ||
Yabancı Dil Testi (YDT)
TYT sonrasında DİL puanı ile öğrenci alan bölümlere girmek isteyen adaylara yöneliktir. 80 sorudan oluşmaktadır. Sınava tercihe göre Almanca, Arapça, Fransızca, İngilizce ve Rusça dillerinden herhangi biri tercih edilerek girilir. Sınavın süresi 120 dakikadır.
Puan türlerine göre testlerin yüzdelik ağırlıkları
Adaylar hedefledikleri bölüm ya da bölümlerin hangi puan türünde öğrenci kabul ettiği bilgisine YÖK Program Atlası31 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .'ndan erişebilirler. Her puan türünde testlerin ağırlıkları farklıyken TYT puanı tüm AYT puan türlerini %40 oranında etkilemektedir. Aşağıda puan türlerine göre testlerin yüzdelik ağırlıkları verilmiştir.
| TYT puanında testlerin ağırlıkları (%) | |||
|---|---|---|---|
| Türkçe | Sosyal Bilimler | Temel Matematik | Fen Bilimleri |
| 33 | 17 | 33 | 17 |
| YKS Sayısal (YKS-SAY) puan türünde testlerin ağırlıkları (%) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Puan türü | TYT | + | AYT Testleri | |||
| Matematik | Fen Bilimleri | |||||
| Matematik | Fizik | Kimya | Biyoloji | |||
| YKS SAY | 40 | 30 | 10 | 10 | 10 | |
| YKS Eşit Ağırlık (YKS-EA) puan türünde testlerin ağırlıkları (%) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Puan türü | TYT | + | AYT Testleri | |||
| Matematik | Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 Testi | |||||
| Matematik | Türk Dili ve Edebiyatı | Tarih-1 | Coğrafya-1 | |||
| YKS EA | 40 | 30 | 18 | 7 | 5 | |
| YKS Sözel (YKS-SÖZ) puan türünde testlerin ağırlıkları (%) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Puan türü | TYT | + | AYT Testleri | ||||||
| Türk Dili ve Edebiyatı Sosyal Bilimler-1 Testi | Sosyal Bilimler-2 Testi | ||||||||
| Türk Dili ve Edebiyatı | Tarih-1 | Coğrafya-1 | Tarih-2 | Coğrafya-2 | Felsefe Grubu | DKAB/ İlave Felsefe Grubu | |||
| YKS SÖZ | 40 | 18 | 7 | 5 | 8 | 8 | 9 | 5 | |
| YKS DİL (YKS-DİL) puan türünde testlerin ağırlıkları (%) | ||||
|---|---|---|---|---|
| Puan türü | TYT | + | AYT Testleri | |
| Seçilen Yabancı Dil Testi | ||||
| YKS DİL | 40 | 60 | ||
Başvuru süreci
ÖSYM AİS
ÖSYM AİS, aday öğrencilerin bilgilerinin yer aldığı sistemdir. Adaylar ÖSYM'nin hazırladığı tüm sınavlara buradan başvurabilmekte, sınav sonuçlarını görebilmekte ve tercihlerini yapabilmektedirler. Ayrıca sınav öğrencilerin girdikleri diğer ÖSYM sınavlarına dair arşivlerde bu sistemde bulunmaktadır. AİS şifresi ÖSYM merkezleri ile ortaöğretim kurumlarının müdür yardımcıları tarafından verilmektedir. Aday öğrenci sistemde bulunan fotoğrafını değiştirmek isterse ÖSYM merkezlerine başvurup belirli bir ücret karşılığında bu işlemi yaptırabilmektedir. Ayrıca AİS'te bulunan aday öğrenci fotoğrafı, öğrencilere üniversitelerde verilen öğrenci kimlik kartlarına da basılmaktadır.
Sınav başvuruları
2018 YKS aday kılavuzuna göre bir ortaöğretim kurumunda son sınıfta olan öğrenciler (lise veya dengi okullar, açık öğretim liseleri), daha önce mezun olmuş olanlar, mezun olması bekletmeli olanlar (mezun olmasını engelleyecek kadar başarısız dersi bulunanlar) ve yurt dışında ortaöğretim kurumlarına denk bir okuldan mezun olanlar sınava başvurabilir. Merkezi yerleştirme (TÜBİTAK yarışmalarıyla sınavsız geçiş hakkı edinenler dâhil) ve özel yetenek sınavı ile öğrenci alan kurumlara yerleşebilmek için YKS'ye başvurmak zorunludur.
Adaylar eğitim gördükleri okulda başvurularını yapabilmektedir. Açık liseden okuyanlar ise belirli okullar veya kurumlardan başvuru yapabilirler. Ayrıca ÖSYM başvuru merkezlerinden sınav başvurusu yapılabilmektedir. Bir ortaöğretim kurumunun son sınıfında olan öğrenciler, kendi okullarında başvurularını yapmak isterse okul müdür yardımcılarının belirlediği tarihlerde başvurularını yapabilecektir. Bu tür başvuruda; öğrenciye doldurması için bir form verilir, öğrencinin fotoğrafı çekilir ve ÖSYM'nin belirlediği bir ücret öğrenciden tahsis edilerek adaya şifre verilir. Bu sistem ÖSYM başvuru merkezlerinde de geçerlidir. Aday öğrenci, dilerse okuldan aldığı şifreyi ve sınav yeri tercihini (Örn. İstanbul 1,2,3 ve 4. Bölge gibi) ÖSYM AİS'ten değiştirebilir. ÖSYM, öğrencilerin şifrelerini bu sistemden değiştirmeleri ile üçüncü kimselerle paylaşmamaları konusunda uyarı ve tavsiyelerde bulunmaktadır.
Önceden sınava girmiş adaylar tekrar sınava girmek isterse başvurularını ÖSYM AİS'ten bireysel olarak yapabilmektedir. Bunun için ilk şart sistemde geçerli bir fotoğrafının bulunmasıdır. Sistemde son 50 ay içerisinde herhangi bir başvuru merkezinde çekilmiş bir fotoğrafın bulunması gerekir. Aynı zamanda eğitim bilgilerinin sisteme otomatik olarak yansımış olması gerekir. Sistemde geçerli bir fotoğrafı olmayanlar ile var olan fotoğrafını değiştirmek isteyenler ÖSYM başvuru merkezlerinden bu işlemi yaptırabilir. Eğitim bilgileri olmayanlar ilgili ÖSYM kurumlarına başvurmalıdır.
Başvuru ücretleri
Adaylar ÖSYM AİS veya diğer başvuru merkezlerinde başvuru sürecini tamamladıktan sonra ÖSYM'nin belirlediği kurumlarda sınav ücretini yatırmak zorundadırlar. Başvurusunu yaptığı hâlde sınav ücretini ödemeyen adaylar sınava giremezler. Sınav ücretleri yıllara göre farklılık göstermektedir. ÖSYM'nin ücretlerinin ödenmesi için belirlediği kurumlar her yıl yayınlanan aday kılavuzlarında yazmaktadır. Öğrenciler bu kılavuza ÖSYM'nin resmî sitesinden ulaşabilmektedir. 2024 yılında her oturum için 295 TL alınmaktadır.
Yerleştirme
YÖK Program Atlası
Yükseköğretim Kurumu tarafından 2016 yılında hazırlanan uygulamadır. Öğrenciler YÖK Atlas uygulaması ile, YÖK'e bağlı bulunan üniversitelerin ilgili tüm bölümlerine yerleşen öğrencilerin istatistik verilerine ulaşabilmektedir. 3 farklı türde sistemi olan Atlas uygulaması ile herhangi bir bölüme yerleşmek isteyen adayların kaç net yapmaları, kaç puan almaları, sıralamalarının nasıl olması gerektiği gibi soruların cevapları ortalama değerlerle bulunabilmektedir. Aynı zamanda istenen bölümün demografik yapısı, bölümdeki öğrencilerin geldikleri bölge ve iller (isimsiz, grafik olarak), mezun oldukları okul türleri, bölümüm akademik sayısal verileri ve adayların benzer tercihleri paylaşılmaktadır. Atlas uygulaması ilgili sınav yılından 2-3 yıl önceki sınav yıllarına dair istatistiki veriler yansıtılmaktadır.
Tercihler
Aday öğrenciler sınav yerlerini ve sonuçlarını ÖSYM AİS'ten görebilmekte ve tercihlerini yine burada yapabilmektedir. Adaylar 24 ile 30 bölüm arasında tercih yapma hakkına sahiptirler. Bu sayılar yıllara göre değişmektedir.
Yerleştirme
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Bazı bölüm ve programlar için başarı sırası sınırlaması bulunmaktadır. Buna göre EA puan türünde hukuk programları için en düşük başarı sırası 125 bin (125.000); SAY puanı ile alan mühendislik programlarında 300 bin (300.000), mimarlık programlarından 250 bin (250.000), tıp programlarında 50 bin (50.000), eczacılık programlarında 100 bin (100.000) ve diş hekimliği programlarında 80 bin (80.000) başarısı sırası koşulu vardır. PDR dahil tüm öğretmenlik bölümlerinde ise ilgili puan türlerinde (örneğin SÖZ puanı ile Türkçe öğretmenliği vb.) en düşük başarı sırası 300 bin olarak belirlenmiştir.
OBP hesaplaması ve Sınav Puanlarına Katkısı
Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP) lise diploma notlarından yola çıkarak hesaplanan bir puandır. Hesaplama sonrasında OBP en küçüğü 250 ve en büyüğü 500 olan puana dönüştürülür. Dönüştürme işlemi her bir aday için diploma notunun 5 ile çarpımıyla elde edilir. Eğer diploma notu 100'lük sisteme göre 50'nin altındaysa 50 olarak kabul edilerek asgari OBP olan 250 puan aday için hesaplanır. Diploma notları 5'li ve 10'lu not sistemine göre hesaplanmış adaylar için de diploma notları önce 100'lük sisteme dönüştürülüp sonra yine aynı yöntemle OBP hesaplanır.
OBP adayların yerleştirme puanlarının hesaplanmasında kullanılan bir değerdir. Sınav puanları hesaplanan adayların o puanlarına OBP 0,12 oranında eklenir. Örneğin aday 350 puan almış ve adayın diploma notu 80 ise OBP katkısıyla yerleştirme puanı 398'e çıkar. Hesaplama formülü şu şekildedir: Yerleştirme puanı = Sınav Puanı + ((Diploma Notu x 5) x 0,12)
Bazı programlara girerken adayların OBP'si 0,12 ile değil 0,18 ile çarpılır. Bunun için adayın meslek lisesinden mezun olması ve mesleği ile bağlantılı bir 2 yıllık bölümü tercih etmiş olması gerekir. 4 Yıllık bölümlerde 0,18 katkısını sadece Mart 2012 yılında bir meslek veya anadolu öğretmen lisesinde okuyanlar yine alanlarının devamı niteliğindeki bir lisans programını seçtiklerinde alırlar. Bu tarihten sonra bir meslek lisesinde okuyanlara 0,18 OBP katkısı 4 yıllık programlarda verilmez.
Sonrası
Taban ve tavan puan
Taban puan, ilgili bölüme bir önceki yıl en son giren öğrencinin puanıdır. Taban sıralama ise son giren öğrencinin sıralamasıdır. Tavan puan ve sıralama ise bunların tam tersidir. Yerleştirmelerde taban puan oldukça önemlidir, fakat sıralama, taban puandan daha önemli görülmektedir. Genel olarak adayın puanı taban puana yakınsa sıralaması da bölümünün taban sıralamasına yakın gelmektedir. İlgili bölümlerin puan ve sıralamaları yıllara göre çeşitlilik göstermektedir. Bunun nedeni her yıl sınavın zorluğu ve sınava giren öğrencilerin ortalama başarı oranının değişmesidir. Ancak bir okulun kontenjanı ve tercih edilme oranını en iyi gösteren veri önceki yılda en düşük puanla aldığı öğrenci olduğundan (taban puan bu öğrencinin sınav da aldığı puandır) onun sıralaması bakmak daha güvenilir bir tercih olanağı sağlar. Bu nedenle sınavdaki önceki yılın taban başarı sıralamasına bakmak taban puanına bakmaktan daha sağlıklı tercih öngörüsü sağlasa da bu durum mutlak doğru bir bilgi sağlamaz. Sağlıklı şekilde bilgi edinebilmek için taban puanları ve başarı sıralamalarına beraber bakılmalı, geçmiş seneler ile kıyaslanarak çıkarım yapmak gerekir.
Eleştiriler
Sistem eleştirileri
Türkiye’deki eğitim sistemi kısa süre aralıklarıyla değişikliklere uğramaktadır. Sınav giriş sisteminin 2017'de yeniden değiştirilmesine ilişkin olarak NTV yazarı olan eğitim uzmanı Sadık Gültekin YKS’yi ve sistemi açıklayan YÖK Başkanı Yekta Saraç’ı eleştirmiştir. Gültekin genel olarak yeni sistemi YGS ve LYS’nin kırpılmış hali olarak yorumladı. YGS’deki 160 sorunun TYT ile 120’ye indirilmesi aday niteliklerin belirlenmesine yapacağı etkiyi “Milyonlarca aday, dar alanda kısa paslaşma yapacak!” şeklinde yorumladı. 1. Oturum sonrasında adayların barajı geçip geçmediklerinin belirsiz olmasını, yani öğrencinin inisiyatifine bırakılmasını kötü bir düzenleme olarak gördü ve öğrencileri II. Oturum sırasında olumsuz etkileyeceğine dikkat çekti. Kilit noktalardan birini de 18 olan puan türünün 5’e düşürülmesi olarak ele aldı. Gültekin tıp ve mühendislik örneklerini vererek birbirinden farklı olan bu bölümlerin tek bir sayısal puan türünden alınacak olmasına tepki gösterdi (Önceden Say 1-2-3 gibi farklı puan türleri vardı ve her puan türünde ağırlıklı testler farklıydı). Bunun sonraki yıllarda ‘adaylar bu programlara uygun değil’ şikâyetlerine neden olacağını belirtti. Olumlu olarak da sadece tercih yapılmaması durumunda sınavın 2 yıl geçerli olacak olmasını saydı.
Ücret eleştirileri
Sınav başvuru ücretlerinin yüksek olması adayların tepkisini çekmektedir. 2018 yılında her oturum için başvuru ücreti ₺50 olarak belirlendi. 2020 yılında %40 zamlanarak 70 TL'ye çıktı. 2021 yılında sınav ücreti %29 zamlandı ve her oturum için 90 TL olarak belirlendi. İki oturuma girecek bir adayın toplam 180 TL ödemesi gerekmektedir. 2022 yılında sınav ücreti tekrar zamlanıp her oturum için 115 TL oldu. iki oturuma girecek öğrencilerin 230 lira ödemesi gerekti. Henüz hiçbir resmi geliri olmayan öğrencilerden sınav için para alınması eleştiri konusu olmaktadır.
Kaynakça
- ^ "2021 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) Kılavuzu" (PDF). osym.gov.tr. ÖSYM. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ "2018-YKS (TYT ve AYT) Oturumları Temel Soru Kitapçıkları ve Cevap Anahtarları Yayımlandı". osym.gov.tr. 1 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Eylül 2020.
- ^ "2020-Yükseköğretim Kurumları Sınavı (2020-YKS) Sonuçları Açıklandı". osym.gov.tr. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Eylül 2020.
- ^ a b "Yks ücreti". 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Şubat 2022.
- ^ (PDF). ÖSYM. 9 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2017.
- ^ . CNN Türk. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2017.
- ^ "YÖK Başkanı Saraç, yeni üniversiteye giriş sistemini açıkladı". Milliyet. 15 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ekim 2017.
- ^ "BBC". 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2022.
- ^ "Habertürk". 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2022.
- ^ . 15 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "Yükseköğretim Kurumları Sınavı Hakkında Genel Bilgilendirme" (PDF). YÖK. Erişim tarihi: 12 Ekim 2017.[]
- ^ . 11 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b (PDF). s. 50-51. 25 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Nisan 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Nisan 2018.
- ^ . Milliyet. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2017.
- ^ Sadık Gültekin. "YKS ne getiriyor?... Yeni üniversite giriş sisteminde açık uçlu sorulara ne oldu?". NTV. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ekim 2017.
- ^ . 12 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "YKS başvuru ücretlerine büyük zam". 4 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yuksekogretim Kurumlari Sinavi YKS Turkiye de OSYM tarafindan 2017 2018 egitim ogretim yilindan itibaren uygulanmaya baslanan ve her yil yapilan ortaogretimden yuksekogretime gecis sinavi sistemi Yuksekogretim Kurumlari SinaviYKSYapan kurumOSYM YOKGecisOrtaogretimden yuksekogretimeOturum sayisi3 TYT AYT YDT Ilk uygulama donemi30 Haziran 1 Temmuz 2018Son uygulama donemi17 18 Haziran 2023Yerine geldigiOSS YGS LYS Basvuru ucreti 295 her oturum icin OncesiYKS oncesi benzer adli Yuksekogretime Gecis Sinavi ve Lisans Yerlestirme Sinavi seklinde iki sinav vardi Adaylar haziran ayindaki LYS ye alan sinavlari girebilmek icin mart ayindaki YGS de baraj sinavi herhangi bir puan turunde 180 ham puan almak zorundaydi 150 179 puan arasindakiler onlisans programlarina basvurabilirken 150 puan alti ise tercih yapamazdi 7 yillik sistemin degistirilmesi Turkiye nin 12 Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan in liseye gecis sinavi olan TEOG un kaldirilmasi gerektigini soylemesi ve TEOG un kisa sure sonra kaldirilmasindan sonra gundeme geldi YGS ve LYS yi kaldirarak YKS yi getiren sistem 12 Ekim 2017 de aciklandi Sinav sistemiI Oturum Temel Yeterlilik Testi TYT Adaylarin bir yuksekogretim kurumuna yerlesmek icin iki asamali sinava girmeleri gerekmektedir Ilk olarak Temel Yeterlilik Testi TYT oturumuna girilir TYT bir universiteye yerlesebilmek icin zorunlu bir sinavdir ve ilk asamayi temsil eder Testin amaci mantiksal dusunme akil yurutme degerlendirme ve dusunme temelli problem cozme becerilerini olcmektir Sorular secilmis lise mufredatindan gelmektedir ve bu oturuma girmek zorunludur Basta on lisans ve lisans programlarini tercihte TYT ve AYT icin 150 ve 180 olan baraj puanlari 2022 yilinda kaldirilmistir Adaylarin tercih yapabilmeleri icin Matematik veya Turkce testlerinden yarim net yapmasi yeterli olmaktadir Buna ek olarak TYT de 200 ve ustu bir puan alan ogrencilerin TYT puani tercih yapmadiklari takdirde iki yil gecerlidir Sinavin suresi 135 dakikaydi 2022 senesinde yayimlanan kilavuza gore sinav suresi 165 dakika olmustur Artik adaylarin TYT puanini bir sonraki sene kullanma hakki ise gecersiz sayilmistir TYT deki soru dagilimiTestlerin Kapsami Soru SayisiTurkce Testi Dogru Turkce kullanimini olcme temel dil bilgisi cumle kurma paragraf imla kurallari yazim yanlislari yorumlama okudugunu anlama kelime hazinesi vb 40Sosyal Bilimler Testi Tarih Cografya Din Kulturu ve Ahlak Bilgisi Felsefe derslerinde genel durumu olcme ilke ve kavramlari bilme yorumlama vb Tarih 5 Cografya 5 Felsefe 5 Din Kulturu ve Ahlak Bilgisi veya ilave Felsefe sorulari 5Temel Matematik Testi Temel Matematik kurallarinin olculmesi temel islemlerin yapilabilirligi temel matematik eksenli soyut islemler yapabilme ve gundelik hayatta kullanimi vb 40Fen Bilimleri Testi Fizik Kimya ve Biyolojide temel kavramlari ve ilkeleri olcme kullanabilme vb Fizik 7 Kimya 7 Biyoloji 6Toplam soru sayisi 120II Oturum Alan Yeterlilik Testleri AYT Sorular dort yillik lise mufredatindan gelmektedir Adaylar TYT sonrasinda AYT ye girmek zorunda degildir Fakat genel olarak 4 yil egitimli universiteler TYT 40 AYT 60 puan toplamlari ile aldigi icin bu sinava girilmesi gerekmektedir Sinavin suresi 180 dakikadir AYT deki soru dagilimiTestler Soru SayisiAlan Yeterlilik Testleri AYT Turk Dili ve Edebiyati Sosyal Bilimler 1 Testi Turk Dili ve Edebiyati 24 Tarih 1 10 Cografya 1 6Sosyal Bilimler 2 Testi Tarih 2 11 Cografya 2 11 Felsefe Grubu Felsefe Psikoloji Sosyoloji Mantik 12 Din Kulturu ve Ahlak Bilgisi veya ilave Felsefe Grubu sorulari 6Matematik Testi 40Fen Bilimleri Testi Fizik 14 Kimya 13 Biyoloji 13Toplam soru sayisi 80Yabanci Dil Testi YDT TYT sonrasinda DIL puani ile ogrenci alan bolumlere girmek isteyen adaylara yoneliktir 80 sorudan olusmaktadir Sinava tercihe gore Almanca Arapca Fransizca Ingilizce ve Rusca dillerinden herhangi biri tercih edilerek girilir Sinavin suresi 120 dakikadir Puan turlerine gore testlerin yuzdelik agirliklariAdaylar hedefledikleri bolum ya da bolumlerin hangi puan turunde ogrenci kabul ettigi bilgisine YOK Program Atlasi31 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ndan erisebilirler Her puan turunde testlerin agirliklari farkliyken TYT puani tum AYT puan turlerini 40 oraninda etkilemektedir Asagida puan turlerine gore testlerin yuzdelik agirliklari verilmistir TYT puaninda testlerin agirliklari Turkce Sosyal Bilimler Temel Matematik Fen Bilimleri33 17 33 17YKS Sayisal YKS SAY puan turunde testlerin agirliklari Puan turu TYT AYT TestleriMatematik Fen BilimleriMatematik Fizik Kimya BiyolojiYKS SAY 40 30 10 10 10YKS Esit Agirlik YKS EA puan turunde testlerin agirliklari Puan turu TYT AYT TestleriMatematik Turk Dili ve Edebiyati Sosyal Bilimler 1 TestiMatematik Turk Dili ve Edebiyati Tarih 1 Cografya 1YKS EA 40 30 18 7 5YKS Sozel YKS SOZ puan turunde testlerin agirliklari Puan turu TYT AYT TestleriTurk Dili ve Edebiyati Sosyal Bilimler 1 Testi Sosyal Bilimler 2 TestiTurk Dili ve Edebiyati Tarih 1 Cografya 1 Tarih 2 Cografya 2 Felsefe Grubu DKAB Ilave Felsefe GrubuYKS SOZ 40 18 7 5 8 8 9 5YKS DIL YKS DIL puan turunde testlerin agirliklari Puan turu TYT AYT TestleriSecilen Yabanci Dil TestiYKS DIL 40 60Basvuru sureciOSYM AIS OSYM AIS aday ogrencilerin bilgilerinin yer aldigi sistemdir Adaylar OSYM nin hazirladigi tum sinavlara buradan basvurabilmekte sinav sonuclarini gorebilmekte ve tercihlerini yapabilmektedirler Ayrica sinav ogrencilerin girdikleri diger OSYM sinavlarina dair arsivlerde bu sistemde bulunmaktadir AIS sifresi OSYM merkezleri ile ortaogretim kurumlarinin mudur yardimcilari tarafindan verilmektedir Aday ogrenci sistemde bulunan fotografini degistirmek isterse OSYM merkezlerine basvurup belirli bir ucret karsiliginda bu islemi yaptirabilmektedir Ayrica AIS te bulunan aday ogrenci fotografi ogrencilere universitelerde verilen ogrenci kimlik kartlarina da basilmaktadir Sinav basvurulari 2018 YKS aday kilavuzuna gore bir ortaogretim kurumunda son sinifta olan ogrenciler lise veya dengi okullar acik ogretim liseleri daha once mezun olmus olanlar mezun olmasi bekletmeli olanlar mezun olmasini engelleyecek kadar basarisiz dersi bulunanlar ve yurt disinda ortaogretim kurumlarina denk bir okuldan mezun olanlar sinava basvurabilir Merkezi yerlestirme TUBITAK yarismalariyla sinavsiz gecis hakki edinenler dahil ve ozel yetenek sinavi ile ogrenci alan kurumlara yerlesebilmek icin YKS ye basvurmak zorunludur Adaylar egitim gordukleri okulda basvurularini yapabilmektedir Acik liseden okuyanlar ise belirli okullar veya kurumlardan basvuru yapabilirler Ayrica OSYM basvuru merkezlerinden sinav basvurusu yapilabilmektedir Bir ortaogretim kurumunun son sinifinda olan ogrenciler kendi okullarinda basvurularini yapmak isterse okul mudur yardimcilarinin belirledigi tarihlerde basvurularini yapabilecektir Bu tur basvuruda ogrenciye doldurmasi icin bir form verilir ogrencinin fotografi cekilir ve OSYM nin belirledigi bir ucret ogrenciden tahsis edilerek adaya sifre verilir Bu sistem OSYM basvuru merkezlerinde de gecerlidir Aday ogrenci dilerse okuldan aldigi sifreyi ve sinav yeri tercihini Orn Istanbul 1 2 3 ve 4 Bolge gibi OSYM AIS ten degistirebilir OSYM ogrencilerin sifrelerini bu sistemden degistirmeleri ile ucuncu kimselerle paylasmamalari konusunda uyari ve tavsiyelerde bulunmaktadir Onceden sinava girmis adaylar tekrar sinava girmek isterse basvurularini OSYM AIS ten bireysel olarak yapabilmektedir Bunun icin ilk sart sistemde gecerli bir fotografinin bulunmasidir Sistemde son 50 ay icerisinde herhangi bir basvuru merkezinde cekilmis bir fotografin bulunmasi gerekir Ayni zamanda egitim bilgilerinin sisteme otomatik olarak yansimis olmasi gerekir Sistemde gecerli bir fotografi olmayanlar ile var olan fotografini degistirmek isteyenler OSYM basvuru merkezlerinden bu islemi yaptirabilir Egitim bilgileri olmayanlar ilgili OSYM kurumlarina basvurmalidir Basvuru ucretleriAdaylar OSYM AIS veya diger basvuru merkezlerinde basvuru surecini tamamladiktan sonra OSYM nin belirledigi kurumlarda sinav ucretini yatirmak zorundadirlar Basvurusunu yaptigi halde sinav ucretini odemeyen adaylar sinava giremezler Sinav ucretleri yillara gore farklilik gostermektedir OSYM nin ucretlerinin odenmesi icin belirledigi kurumlar her yil yayinlanan aday kilavuzlarinda yazmaktadir Ogrenciler bu kilavuza OSYM nin resmi sitesinden ulasabilmektedir 2024 yilinda her oturum icin 295 TL alinmaktadir YerlestirmeYOK Program Atlasi Yuksekogretim Kurumu tarafindan 2016 yilinda hazirlanan uygulamadir Ogrenciler YOK Atlas uygulamasi ile YOK e bagli bulunan universitelerin ilgili tum bolumlerine yerlesen ogrencilerin istatistik verilerine ulasabilmektedir 3 farkli turde sistemi olan Atlas uygulamasi ile herhangi bir bolume yerlesmek isteyen adaylarin kac net yapmalari kac puan almalari siralamalarinin nasil olmasi gerektigi gibi sorularin cevaplari ortalama degerlerle bulunabilmektedir Ayni zamanda istenen bolumun demografik yapisi bolumdeki ogrencilerin geldikleri bolge ve iller isimsiz grafik olarak mezun olduklari okul turleri bolumum akademik sayisal verileri ve adaylarin benzer tercihleri paylasilmaktadir Atlas uygulamasi ilgili sinav yilindan 2 3 yil onceki sinav yillarina dair istatistiki veriler yansitilmaktadir Tercihler Aday ogrenciler sinav yerlerini ve sonuclarini OSYM AIS ten gorebilmekte ve tercihlerini yine burada yapabilmektedir Adaylar 24 ile 30 bolum arasinda tercih yapma hakkina sahiptirler Bu sayilar yillara gore degismektedir Yerlestirme Bu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Bazi bolum ve programlar icin basari sirasi sinirlamasi bulunmaktadir Buna gore EA puan turunde hukuk programlari icin en dusuk basari sirasi 125 bin 125 000 SAY puani ile alan muhendislik programlarinda 300 bin 300 000 mimarlik programlarindan 250 bin 250 000 tip programlarinda 50 bin 50 000 eczacilik programlarinda 100 bin 100 000 ve dis hekimligi programlarinda 80 bin 80 000 basarisi sirasi kosulu vardir PDR dahil tum ogretmenlik bolumlerinde ise ilgili puan turlerinde ornegin SOZ puani ile Turkce ogretmenligi vb en dusuk basari sirasi 300 bin olarak belirlenmistir OBP hesaplamasi ve Sinav Puanlarina Katkisi Ortaogretim Basari Puani OBP lise diploma notlarindan yola cikarak hesaplanan bir puandir Hesaplama sonrasinda OBP en kucugu 250 ve en buyugu 500 olan puana donusturulur Donusturme islemi her bir aday icin diploma notunun 5 ile carpimiyla elde edilir Eger diploma notu 100 luk sisteme gore 50 nin altindaysa 50 olarak kabul edilerek asgari OBP olan 250 puan aday icin hesaplanir Diploma notlari 5 li ve 10 lu not sistemine gore hesaplanmis adaylar icin de diploma notlari once 100 luk sisteme donusturulup sonra yine ayni yontemle OBP hesaplanir OBP adaylarin yerlestirme puanlarinin hesaplanmasinda kullanilan bir degerdir Sinav puanlari hesaplanan adaylarin o puanlarina OBP 0 12 oraninda eklenir Ornegin aday 350 puan almis ve adayin diploma notu 80 ise OBP katkisiyla yerlestirme puani 398 e cikar Hesaplama formulu su sekildedir Yerlestirme puani Sinav Puani Diploma Notu x 5 x 0 12 Bazi programlara girerken adaylarin OBP si 0 12 ile degil 0 18 ile carpilir Bunun icin adayin meslek lisesinden mezun olmasi ve meslegi ile baglantili bir 2 yillik bolumu tercih etmis olmasi gerekir 4 Yillik bolumlerde 0 18 katkisini sadece Mart 2012 yilinda bir meslek veya anadolu ogretmen lisesinde okuyanlar yine alanlarinin devami niteligindeki bir lisans programini sectiklerinde alirlar Bu tarihten sonra bir meslek lisesinde okuyanlara 0 18 OBP katkisi 4 yillik programlarda verilmez Sonrasi Taban ve tavan puan Taban puan ilgili bolume bir onceki yil en son giren ogrencinin puanidir Taban siralama ise son giren ogrencinin siralamasidir Tavan puan ve siralama ise bunlarin tam tersidir Yerlestirmelerde taban puan oldukca onemlidir fakat siralama taban puandan daha onemli gorulmektedir Genel olarak adayin puani taban puana yakinsa siralamasi da bolumunun taban siralamasina yakin gelmektedir Ilgili bolumlerin puan ve siralamalari yillara gore cesitlilik gostermektedir Bunun nedeni her yil sinavin zorlugu ve sinava giren ogrencilerin ortalama basari oraninin degismesidir Ancak bir okulun kontenjani ve tercih edilme oranini en iyi gosteren veri onceki yilda en dusuk puanla aldigi ogrenci oldugundan taban puan bu ogrencinin sinav da aldigi puandir onun siralamasi bakmak daha guvenilir bir tercih olanagi saglar Bu nedenle sinavdaki onceki yilin taban basari siralamasina bakmak taban puanina bakmaktan daha saglikli tercih ongorusu saglasa da bu durum mutlak dogru bir bilgi saglamaz Saglikli sekilde bilgi edinebilmek icin taban puanlari ve basari siralamalarina beraber bakilmali gecmis seneler ile kiyaslanarak cikarim yapmak gerekir ElestirilerSistem elestirileri Turkiye deki egitim sistemi kisa sure araliklariyla degisikliklere ugramaktadir Sinav giris sisteminin 2017 de yeniden degistirilmesine iliskin olarak NTV yazari olan egitim uzmani Sadik Gultekin YKS yi ve sistemi aciklayan YOK Baskani Yekta Sarac i elestirmistir Gultekin genel olarak yeni sistemi YGS ve LYS nin kirpilmis hali olarak yorumladi YGS deki 160 sorunun TYT ile 120 ye indirilmesi aday niteliklerin belirlenmesine yapacagi etkiyi Milyonlarca aday dar alanda kisa paslasma yapacak seklinde yorumladi 1 Oturum sonrasinda adaylarin baraji gecip gecmediklerinin belirsiz olmasini yani ogrencinin inisiyatifine birakilmasini kotu bir duzenleme olarak gordu ve ogrencileri II Oturum sirasinda olumsuz etkileyecegine dikkat cekti Kilit noktalardan birini de 18 olan puan turunun 5 e dusurulmesi olarak ele aldi Gultekin tip ve muhendislik orneklerini vererek birbirinden farkli olan bu bolumlerin tek bir sayisal puan turunden alinacak olmasina tepki gosterdi Onceden Say 1 2 3 gibi farkli puan turleri vardi ve her puan turunde agirlikli testler farkliydi Bunun sonraki yillarda adaylar bu programlara uygun degil sikayetlerine neden olacagini belirtti Olumlu olarak da sadece tercih yapilmamasi durumunda sinavin 2 yil gecerli olacak olmasini saydi Ucret elestirileri Sinav basvuru ucretlerinin yuksek olmasi adaylarin tepkisini cekmektedir 2018 yilinda her oturum icin basvuru ucreti 50 olarak belirlendi 2020 yilinda 40 zamlanarak 70 TL ye cikti 2021 yilinda sinav ucreti 29 zamlandi ve her oturum icin 90 TL olarak belirlendi Iki oturuma girecek bir adayin toplam 180 TL odemesi gerekmektedir 2022 yilinda sinav ucreti tekrar zamlanip her oturum icin 115 TL oldu iki oturuma girecek ogrencilerin 230 lira odemesi gerekti Henuz hicbir resmi geliri olmayan ogrencilerden sinav icin para alinmasi elestiri konusu olmaktadir Kaynakca 2021 Yuksekogretim Kurumlari Sinavi YKS Kilavuzu PDF osym gov tr OSYM 26 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Agustos 2021 2018 YKS TYT ve AYT Oturumlari Temel Soru Kitapciklari ve Cevap Anahtarlari Yayimlandi osym gov tr 1 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Eylul 2020 2020 Yuksekogretim Kurumlari Sinavi 2020 YKS Sonuclari Aciklandi osym gov tr 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Eylul 2020 a b Yks ucreti 26 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Subat 2022 PDF OSYM 9 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 9 Ocak 2017 CNN Turk 12 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ekim 2017 YOK Baskani Sarac yeni universiteye giris sistemini acikladi Milliyet 15 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ekim 2017 BBC 8 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2022 Haberturk 8 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2022 15 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Yuksekogretim Kurumlari Sinavi Hakkinda Genel Bilgilendirme PDF YOK Erisim tarihi 12 Ekim 2017 olu kirik baglanti 11 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b PDF s 50 51 25 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 16 Ekim 2020 Arsivlenmis kopya 5 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Nisan 2018 Milliyet 12 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ekim 2017 Sadik Gultekin YKS ne getiriyor Yeni universite giris sisteminde acik uclu sorulara ne oldu NTV 12 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ekim 2017 12 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi YKS basvuru ucretlerine buyuk zam 4 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2021