Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yaban öküzü (Bos primigenius), Asya, Avrupa ve Kuzey Afrika'da yaşamış ve soyu tökünmiş bir vahşi sığır türü olup evcil sığırın atasıdır. Bos primigenius primigenius da dahil olmak üzere vahşi alt türlerin soyu tükenmiş olsa da, mevcut evcil sığırlar, yaban öküzünün alt türü olarak kabul edilir. Bu makalede "yaban öküzü" terimi aksi belirtilmedikçe yalnızca soyu tükenmiş vahşi alt türlere atıfta bulunacaktır. Bos primigenius primigenius, Polonya'daki Jaktorów Ormanı'nda kaydedilen son yaban öküzlerinin öldüğü 1627 yılına kadar Avrupa'da yaşamıştı.
| Yaban öküzü | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Bir boğanın montelenmiş iskeleti, Danimarka Ulusal Müzesi, Kopenhag | |||||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||||
 Tükenmiş (IUCN 3.1)(1627) | |||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||
| †Bos primigenius (, 1827) | |||||||||||||||||
| Alttürler | |||||||||||||||||
Yabani:
Evcil:
| |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
| 3 alt türün dağılımı | |||||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||||
Liste
| |||||||||||||||||
Tarım devrimi sırasında en az iki yaban öküzü evcilleştirme olayı meydana geldi: zebu sığırlarına yol açan Hint yaban öküzüyle (B. p. namadicus), evcil sığırlara yol açan Avrasya alt türü Bos p. primigenius. Modern sığırların pek çok ırkı, boğalarda koyu renk, sırt boyunca açık yılan balığı şeridi, ineklerin daha açık renkli olması veya yaban öküzüne benzer bir boynuz şekli gibi yaban öküzlerinin özelliklerini paylaşır.
Evrim
Pliyosen sırasında daha soğuk iklim, açık otlakların genişlemesine neden oldu ve bu da yabani sığırlar gibi büyük otlakların evrimine yol açtı. , yaban öküzlerinin atası olarak öne sürülen soyu tükenmiş bir sığır türüdür.
En eski yaban öküzü kalıntıları, Hindistan'da yaklaşık 2 milyon yıl öncesine tarihleniyor. Hint alt türleri ilk ortaya çıkanlardı. Pleyistosen sırasında türler batıya, Orta Doğu'ya (batı Asya) ve doğuya göç etti. Avrupa'ya yaklaşık 270.000 yıl önce ulaştılar. Güney Asya yerli sığırları veya zebu, Thar Çölü'nün kenarındaki Hint yaban öküzlerinin soyundan gelir; zebu kuraklığa dayanıklıdır. Yerli yak gayal ve Bali sığırları bizonların soyundan gelmemiştir.
Bos primigenius'un arkeolojik olarak doğrulanmış ve son derece iyi korunmuş bir yaban öküzü kemik örneğinden alınan ilk tam mitokondriyal genomu (16,338 baz çifti) DNA dizi analizi 2010'da yayınlandı, ardından 2015'te 6.750 yıllık İngiliz yaban öküzü kemiğinden izole edilen DNA kullanılarak tam genom dizisi yayınlandı.Bos primigenius'un tam genom dizisini kullanan daha ileri çalışmalar, aday mikroRNA tarafından düzenlenen evcilleştirme genlerini tanımladı.
Bir DNA çalışması, modern Avrupa bizonunun asıl bizonlar ve bozkır bizonu arasında tarih öncesi bir melez olarak geliştiğini ileri sürdü.
Açıklama
Yaban öküzlerinin görünümü, iskelet kalıntılarından, tarihi betimlemelerden ve mağara resimleri, gravürler veya Sigismund von Herberstein'ın illüstrasyonu gibi çağdaş tasvirlerden yeniden oluşturulmuştur. Charles Hamilton Smith'in eseri, Augsburg'da bir tüccara ait olan ve 16. yüzyıla tarihlenebilecek bir resmin kopyasıdır. Akademisyenler, Smith'in illüstrasyonunun bir sığır/yamız öküzü melezine ya da yaban öküzü benzeri bir türe dayandığını öne sürmüşlerdir. Yaban öküzü, tarih öncesi mağara resimlerinde tasvir edilmiş ve Julius Caesar'ın Galya Savaşı kitabında anlatılmıştır.
Boyut
Yaban öküzü, buzul sonrası Avrupa'daki en büyük otoburlardan biriydi ve Avrupa bizonuyla karşılaştırılabilirdi. Bir yaban öküzün boyutunun bölgeye göre değiştiği görülüyor; Avrupa'da, kuzey popülasyonları güneydekilerden ortalama olarak daha büyüktü. Örneğin, Holosen sırasında, Danimarka ve Almanya'dan yaban öküzlerinin ortalama omuz yüksekliği boğalarda 155–180 cm ve ineklerde 135–155 cm iken, Afrika'da yaban öküzü popülasyonları Macaristan'da 155–160 cm'ye ulaşan boğalar vardı. Yaban öküzlerinin vücut kütlesi bir miktar değişkenlik göstermiş gibi görünüyor. Bazı bireyler ağırlık olarak bilge ve bant ile karşılaştırılabilir, yaklaşık 700 kg'a ulaşırken, Geç Orta Pleistosen'den gelenlerin en büyük gaur kadar, yani 1.500 kg olduğu tahmin edilmektedir (en büyük mevcut boynuzlugil). Boğalar ve inekler arasındaki eşeysel dimorfizm, ineklerin ortalama olarak boğalardan önemli ölçüde daha kısa olmasıyla güçlü bir şekilde gözlenebilir.
Kaynakça
- ^ Tikhonov, A. (2008). "Bos primigenius". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2008: e.T136721A4332142. doi:10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T136721A4332142.en
![image]()
. Erişim tarihi: 11 Ocak 2018. - ^ Piper, Ross (2009). Extinct animals : an encyclopedia of species that have disappeared during human history. Westport, Conn.: Greenwood Press. ss. 50-52. ISBN . OCLC 317945088.
- ^ . petermaas.nl. 20 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d Vuure, T. van (2005). Retracing the aurochs : history, morphology and ecology of an extinct wild ox. Sofya: Pensoft. ISBN . OCLC 227803800. 13 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2021.
- ^ Edwards (2010). "A Complete Mitochondrial Genome Sequence from a Mesolithic Wild Aurochs (Bos primigenius)"". . 5 (2): e9255. doi:10.1371/journal.pone.0009255. (PMC) 2822870 $2. (PMID) 20174668.
- ^ Park (26 Ekim 2015). "Genome sequencing of the extinct Eurasian wild aurochs, Bos primigenius, illuminates the phylogeography and evolution of cattle". Genome Biology. 16: 234. doi:10.1186/s13059-015-0790-2. (PMC) 4620651 $2. (PMID) 26498365.
- ^ Braud (2017). "Genome-Wide microRNA Binding Site Variation between Extinct Wild Aurochs and Modern Cattle Identifies Candidate microRNA-Regulated Domestication Genes". Frontiers in Genetics. 8: 3. doi:10.3389/fgene.2017.00003. (PMC) 5281612 $2. (PMID) 28197171.
- ^ Soubrier (2016). "Early cave art and ancient DNA record the origin of European bison". Nature Communications. 7 (13158): 13158. doi:10.1038/ncomms13158. (PMC) 5071849 $2. (PMID) 27754477.
- ^ . classics.mit.edu. 17 Ağustos 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Kysely, René (2008). Aurochs and potential crossbreeding with domestic cattle in Central Europe in the Eneolithic period. A metric analysis of bones from the archaeological site of Kutná Hora-Denemark (Czech Republic). Anthropozoologica.
Bibliyografya
- Bunzel-Drüke, M. 2001. Wild Horse (Equus ferus Boddaert, 1785 = E. przewalslii Poljakov, 1881) ve Aurochs (Bos primigenius Bojanus, 1827) için ekolojik ikameler. Natur- und Kulturlandschaft, Höxter/Jena, 4, 10 s. AFKP.
Konuyla ilgili yayınlar
- Heptner, VG ; Nasimoviç, AA ; Bannikov, AG ; Hoffman, RS (1988) Sovyetler Birliği Memelileri, Cilt I, Washington, DC : Smithsonian Enstitüsü Kütüphaneleri ve Ulusal Bilim Vakfı
- Sparavigna. "The Pleiades: the celestial herd of ancient timekeepers". arXiv:0810.1592 $2.
Dış bağlantılar
![image]()
"Aurochs". . 1879.
 | Çift toynaklılar ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Tarih öncesi çift toynaklı ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yaban okuzu Bos primigenius Asya Avrupa ve Kuzey Afrika da yasamis ve soyu tokunmis bir vahsi sigir turu olup evcil sigirin atasidir Bos primigenius primigenius da dahil olmak uzere vahsi alt turlerin soyu tukenmis olsa da mevcut evcil sigirlar yaban okuzunun alt turu olarak kabul edilir Bu makalede yaban okuzu terimi aksi belirtilmedikce yalnizca soyu tukenmis vahsi alt turlere atifta bulunacaktir Bos primigenius primigenius Polonya daki Jaktorow Ormani nda kaydedilen son yaban okuzlerinin oldugu 1627 yilina kadar Avrupa da yasamisti Yaban okuzu Yasadigi donem araligi 2 0 0003 myo Kuvaterner Gunumuz PreYeYeOSDCPTJKPgN Bir boganin montelenmis iskeleti Danimarka Ulusal Muzesi KopenhagKorunma durumuTukenmis IUCN 3 1 1627 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif MammaliaTakim ArtiodactylaFamilya BovidaeOymak Cins Tur B primigeniusIkili adlandirma Bos primigenius 1827 AltturlerYabani Bos primigenius primigenius Bojanus 1827 1859 Bos primigenius africanus P Thomas 1881 Evcil Linnaeus Bos primigenius taurus Linnaeus 1758 3 alt turun dagilimiSinonimlerListe Bos mauretanicus Thomas 1881Bosurus minutus v D Malsburg 1911Bos namadicus Falconer 1859Bos taurusBos indicusBos urus Tarim devrimi sirasinda en az iki yaban okuzu evcillestirme olayi meydana geldi zebu sigirlarina yol acan Hint yaban okuzuyle B p namadicus evcil sigirlara yol acan Avrasya alt turu Bos p primigenius Modern sigirlarin pek cok irki bogalarda koyu renk sirt boyunca acik yilan baligi seridi ineklerin daha acik renkli olmasi veya yaban okuzune benzer bir boynuz sekli gibi yaban okuzlerinin ozelliklerini paylasir Sigismund von Herberstein in 1556 da yayinlanan kitabindan bir ornek Ben urus um Lehce tur Almanca da aurox aptallar bana bizon der lit Cahiller olanlar bana Bison adini vermisti Latince orijinal Urus sum polonis Tur germanis Aurox ignari Bisontis nomen dederant EvrimPrejlerup aurochs Kopenhag daki Zooloji Muzesi nde MO 7400 den kalma bir bogaBraunschweig Almanya da bulunan bir yaban okuzu bogasinin yasam restorasyonu Pliyosen sirasinda daha soguk iklim acik otlaklarin genislemesine neden oldu ve bu da yabani sigirlar gibi buyuk otlaklarin evrimine yol acti yaban okuzlerinin atasi olarak one surulen soyu tukenmis bir sigir turudur En eski yaban okuzu kalintilari Hindistan da yaklasik 2 milyon yil oncesine tarihleniyor Hint alt turleri ilk ortaya cikanlardi Pleyistosen sirasinda turler batiya Orta Dogu ya bati Asya ve doguya goc etti Avrupa ya yaklasik 270 000 yil once ulastilar Guney Asya yerli sigirlari veya zebu Thar Colu nun kenarindaki Hint yaban okuzlerinin soyundan gelir zebu kurakliga dayaniklidir Yerli yak gayal ve Bali sigirlari bizonlarin soyundan gelmemistir Bos primigenius un arkeolojik olarak dogrulanmis ve son derece iyi korunmus bir yaban okuzu kemik orneginden alinan ilk tam mitokondriyal genomu 16 338 baz cifti DNA dizi analizi 2010 da yayinlandi ardindan 2015 te 6 750 yillik Ingiliz yaban okuzu kemiginden izole edilen DNA kullanilarak tam genom dizisi yayinlandi Bos primigenius un tam genom dizisini kullanan daha ileri calismalar aday mikroRNA tarafindan duzenlenen evcillestirme genlerini tanimladi Bir DNA calismasi modern Avrupa bizonunun asil bizonlar ve bozkir bizonu arasinda tarih oncesi bir melez olarak gelistigini ileri surdu AciklamaBir yaban okuzun iskelet diyagrami Yaban okuzlerinin gorunumu iskelet kalintilarindan tarihi betimlemelerden ve magara resimleri gravurler veya Sigismund von Herberstein in illustrasyonu gibi cagdas tasvirlerden yeniden olusturulmustur Charles Hamilton Smith in eseri Augsburg da bir tuccara ait olan ve 16 yuzyila tarihlenebilecek bir resmin kopyasidir Akademisyenler Smith in illustrasyonunun bir sigir yamiz okuzu melezine ya da yaban okuzu benzeri bir ture dayandigini one surmuslerdir Yaban okuzu tarih oncesi magara resimlerinde tasvir edilmis ve Julius Caesar in Galya Savasi kitabinda anlatilmistir Boyut Holosen e ait bir yaban okuzu kafatasiYaban okuzlerinin Lund dan bir boga iskeletine ve Cambridge den bir inek iskeletine dayali olarak restorasyonu yaban okuzlerinin karakteristik dis ozelliklerinin tablosu ile Yaban okuzu buzul sonrasi Avrupa daki en buyuk otoburlardan biriydi ve Avrupa bizonuyla karsilastirilabilirdi Bir yaban okuzun boyutunun bolgeye gore degistigi goruluyor Avrupa da kuzey populasyonlari guneydekilerden ortalama olarak daha buyuktu Ornegin Holosen sirasinda Danimarka ve Almanya dan yaban okuzlerinin ortalama omuz yuksekligi bogalarda 155 180 cm ve ineklerde 135 155 cm iken Afrika da yaban okuzu populasyonlari Macaristan da 155 160 cm ye ulasan bogalar vardi Yaban okuzlerinin vucut kutlesi bir miktar degiskenlik gostermis gibi gorunuyor Bazi bireyler agirlik olarak bilge ve bant ile karsilastirilabilir yaklasik 700 kg a ulasirken Gec Orta Pleistosen den gelenlerin en buyuk gaur kadar yani 1 500 kg oldugu tahmin edilmektedir en buyuk mevcut boynuzlugil Bogalar ve inekler arasindaki eseysel dimorfizm ineklerin ortalama olarak bogalardan onemli olcude daha kisa olmasiyla guclu bir sekilde gozlenebilir Fransa nin Lascaux kentinde bir magara resminde yaban okuzleriKaynakca Tikhonov A 2008 Bos primigenius IUCN Tehdit Altindaki Turlerin Kirmizi Listesi 2008 e T136721A4332142 doi 10 2305 IUCN UK 2008 RLTS T136721A4332142 en Erisim tarihi 11 Ocak 2018 Piper Ross 2009 Extinct animals an encyclopedia of species that have disappeared during human history Westport Conn Greenwood Press ss 50 52 ISBN 0 313 34988 6 OCLC 317945088 petermaas nl 20 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d Vuure T van 2005 Retracing the aurochs history morphology and ecology of an extinct wild ox Sofya Pensoft ISBN 978 1 4356 4278 2 OCLC 227803800 13 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2021 Edwards 2010 A Complete Mitochondrial Genome Sequence from a Mesolithic Wild Aurochs Bos primigenius 5 2 e9255 doi 10 1371 journal pone 0009255 PMC 2822870 2 PMID 20174668 Park 26 Ekim 2015 Genome sequencing of the extinct Eurasian wild aurochs Bos primigenius illuminates the phylogeography and evolution of cattle Genome Biology 16 234 doi 10 1186 s13059 015 0790 2 PMC 4620651 2 PMID 26498365 Braud 2017 Genome Wide microRNA Binding Site Variation between Extinct Wild Aurochs and Modern Cattle Identifies Candidate microRNA Regulated Domestication Genes Frontiers in Genetics 8 3 doi 10 3389 fgene 2017 00003 PMC 5281612 2 PMID 28197171 Soubrier 2016 Early cave art and ancient DNA record the origin of European bison Nature Communications 7 13158 13158 doi 10 1038 ncomms13158 PMC 5071849 2 PMID 27754477 classics mit edu 17 Agustos 2000 tarihinde kaynagindan arsivlendi Kysely Rene 2008 Aurochs and potential crossbreeding with domestic cattle in Central Europe in the Eneolithic period A metric analysis of bones from the archaeological site of Kutna Hora Denemark Czech Republic Anthropozoologica BibliyografyaBunzel Druke M 2001 Wild Horse Equus ferus Boddaert 1785 E przewalslii Poljakov 1881 ve Aurochs Bos primigenius Bojanus 1827 icin ekolojik ikameler Natur und Kulturlandschaft Hoxter Jena 4 10 s AFKP Konuyla ilgili yayinlarHeptner VG Nasimovic AA Bannikov AG Hoffman RS 1988 Sovyetler Birligi Memelileri Cilt I Washington DC Smithsonian Enstitusu Kutuphaneleri ve Ulusal Bilim Vakfi Sparavigna The Pleiades the celestial herd of ancient timekeepers arXiv 0810 1592 2 Dis baglantilar Aurochs 1879 Cift toynaklilar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Tarih oncesi cift toynakli ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz