Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yakutiye Medresesi, Türkiye'de Erzurum İlinde bulunmaktadır. İlhanlı hükümdarı Olcaytu zamanında Emir Hoca Cemalettin Yakut tarafından 1310 yılında inşa ettirilmiştir. Kapalı avlulu, eyvanlı ve revaklı medrese tipinin Anadolu’daki en büyüğü olup, günümüze kadar iyi korunarak varlığını koruyabilmiş örneklerinden biridir.Erzurum ilinin sembollerinden biridir. Her yıl binlerce yerli ve yabancı turist tarafından ziyaret edilmektedir.
Tarihi
İlhanlılar döneminde; 1310 yılında, Sultan Olcayto zamanında Gazan Han ve Bolugan Hatun adına Hoca Yakut Gazani tarafından yaptırılmıştır. Asıl işlevini yitirdikten sonra Osmanlı döneminde bir süre dökümhane, 19. yüzyılın sonlarından itibaren ise askeri depo olarak kullanılmıştır. Cumhuriyet döneminde 1964 ve 1973'te Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından, 1991'de ise Turizm Bakanlığı tarafından onarımdan geçirilen medrese hâlen müze (Etnografya Müzesi) olarak kullanılmaktadır.
Konumu
Erzurum ili şehir merkezinde, kendi isminin verildiği merkez ilçe "Yakutiye" 'de, Cumhuriyet Caddesi üzerinde, Lala (Mustafa) Paşa Camii'nin yanındadır. İslâm Eserleri Müzesi olarak kullanılmaktadır.
Mimarisi
Taş kapısı üzerindeki işlemeler çok kıymetli bir sanat şaheseri değerindedir. Kubbeli olan Medresenin; dört eyvanı, kapalı avlusu vardır. Taçkapı ön cephenin tam ortasındadır. Kesme taştan yapma iki silindirik istinat kulesi, medrese cephesinin her iki köşesine de yerleştirilmiştir. Hoca Cemalettin Yakut, Sultan Gazan ve Horasanlı Bolugan Hatun'dan sağladığı yardımlarla Medreseyi yaptırmıştır.
Medresede batı cephenin ekseninde taçkapı, cephenin güneyinde kübik kaideli, silindirik gövdeli minare ile kuzey köşesinde aynı biçimsel özellikleri yansıtan silindirik külahlı köşe kulesi yer alır. Özellikle taçkapının yan kanatlarında bulunan kademeli kaval silmelerle biçimlendirilen sivri kemerli yüzeysel nişlerin içinde bir su kaynağından, vazodan çıkarcasına betimlenmiş hayat ağacı, altında karşılıklı iki aslan figürü, üzerinde çift başlı kartal figürleri İslam ikonografisi açısından önem taşır. Ajurlu bir küreden çıkan hurma yaprakları, iki pars ve kartal figürlerinden oluşan hayat ağacı, Orta Asya Türklerinin önemli simgelerini bir araya getirmektedir. Ayrıca minare gövdesinde sırlı (firuze ve patlıcan moru renkte) ve sırsız tuğlalarla oluşturulan geometrik süslemeler görülür.
Tahribat
700 yılı aşkın süreden beri varlığını sürdürebilmiş eserlerdendir. Gerek tabiat şartlarına bağlı aşınma ve yıpranmalar ve gerekse yapıldığından beri bulunduğu coğrafyada vuku bulan tarihi olaylarda (istilâ ve savaşlarda) Yakutiye Medresesi de maruz kaldığı olumsuzluklardan etkilenmiştir.
Onarım
En son 2009 yılında Kültür Bakanlığı tarafından kapsamlı bir şekilde onarım yapılmış, Erzurum Yakutiye Belediyesince de çevre düzenlemesi yaptırılmıştır. Yapılan bu değişiklikler neticesinde Medresenin var olan kıymeti günümüzde daha da artmıştır. Özellikle Ramazan ayında akşamları Medrese önündeki alanda sosyal ve kültürel etkinlikler düzenlenmektedir.
Türk İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi
Yakutiye Medresesi, günümüzde Erzurum Türk İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi olarak hizmet vermektedir.
Kaynakça
- ^ a b Anadolu'nun Önsözü Erzurum, Erzurum İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2. Baskı, s.74, Nisan 2013
- ^ a b Eskici, Bekir (2006). "Erzurum Yakutiye Medresesi yapi malzemeleri, bozulmalar ve koruma problemleri" (PDF). Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi. 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Temmuz 2012.
- ^ a b . Erzurum İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. 26 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2012.
- ^ Rehber Ansiklopedi, Cilt 5 sayfa 199
- ^ Doğan, Nermin Şaman. (PDF). Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 26 Kasım 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2012.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yakutiye Medresesi Turkiye de Erzurum Ilinde bulunmaktadir Ilhanli hukumdari Olcaytu zamaninda Emir Hoca Cemalettin Yakut tarafindan 1310 yilinda insa ettirilmistir Kapali avlulu eyvanli ve revakli medrese tipinin Anadolu daki en buyugu olup gunumuze kadar iyi korunarak varligini koruyabilmis orneklerinden biridir Erzurum ilinin sembollerinden biridir Her yil binlerce yerli ve yabanci turist tarafindan ziyaret edilmektedir Yakutiye Medresesigun batiminda medresenin dogu gorunumuTarihiCharles Texier in Yakutiye Medresesi ni gosteren cizimi 1840 Ilhanlilar doneminde 1310 yilinda Sultan Olcayto zamaninda Gazan Han ve Bolugan Hatun adina Hoca Yakut Gazani tarafindan yaptirilmistir Asil islevini yitirdikten sonra Osmanli doneminde bir sure dokumhane 19 yuzyilin sonlarindan itibaren ise askeri depo olarak kullanilmistir Cumhuriyet doneminde 1964 ve 1973 te Vakiflar Genel Mudurlugu tarafindan 1991 de ise Turizm Bakanligi tarafindan onarimdan gecirilen medrese halen muze Etnografya Muzesi olarak kullanilmaktadir KonumuErzurum ili sehir merkezinde kendi isminin verildigi merkez ilce Yakutiye de Cumhuriyet Caddesi uzerinde Lala Mustafa Pasa Camii nin yanindadir Islam Eserleri Muzesi olarak kullanilmaktadir MimarisiYakutiye Medresesi Tas kapisi uzerindeki islemeler cok kiymetli bir sanat saheseri degerindedir Kubbeli olan Medresenin dort eyvani kapali avlusu vardir Tackapi on cephenin tam ortasindadir Kesme tastan yapma iki silindirik istinat kulesi medrese cephesinin her iki kosesine de yerlestirilmistir Hoca Cemalettin Yakut Sultan Gazan ve Horasanli Bolugan Hatun dan sagladigi yardimlarla Medreseyi yaptirmistir Yakutiye Medresesi sag on yan duvarindaki figur Medresede bati cephenin ekseninde tackapi cephenin guneyinde kubik kaideli silindirik govdeli minare ile kuzey kosesinde ayni bicimsel ozellikleri yansitan silindirik kulahli kose kulesi yer alir Ozellikle tackapinin yan kanatlarinda bulunan kademeli kaval silmelerle bicimlendirilen sivri kemerli yuzeysel nislerin icinde bir su kaynagindan vazodan cikarcasina betimlenmis hayat agaci altinda karsilikli iki aslan figuru uzerinde cift basli kartal figurleri Islam ikonografisi acisindan onem tasir Ajurlu bir kureden cikan hurma yapraklari iki pars ve kartal figurlerinden olusan hayat agaci Orta Asya Turklerinin onemli simgelerini bir araya getirmektedir Ayrica minare govdesinde sirli firuze ve patlican moru renkte ve sirsiz tuglalarla olusturulan geometrik suslemeler gorulur Tahribat700 yili askin sureden beri varligini surdurebilmis eserlerdendir Gerek tabiat sartlarina bagli asinma ve yipranmalar ve gerekse yapildigindan beri bulundugu cografyada vuku bulan tarihi olaylarda istila ve savaslarda Yakutiye Medresesi de maruz kaldigi olumsuzluklardan etkilenmistir OnarimEn son 2009 yilinda Kultur Bakanligi tarafindan kapsamli bir sekilde onarim yapilmis Erzurum Yakutiye Belediyesince de cevre duzenlemesi yaptirilmistir Yapilan bu degisiklikler neticesinde Medresenin var olan kiymeti gunumuzde daha da artmistir Ozellikle Ramazan ayinda aksamlari Medrese onundeki alanda sosyal ve kulturel etkinlikler duzenlenmektedir Turk Islam Eserleri ve Etnografya MuzesiYakutiye Medresesi gunumuzde Erzurum Turk Islam Eserleri ve Etnografya Muzesi olarak hizmet vermektedir Kaynakca a b Anadolu nun Onsozu Erzurum Erzurum Il Kultur ve Turizm Mudurlugu 2 Baski s 74 Nisan 2013 a b Eskici Bekir 2006 Erzurum Yakutiye Medresesi yapi malzemeleri bozulmalar ve koruma problemleri PDF Ankara Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi Dergisi 2 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Temmuz 2012 a b Erzurum Il Kultur ve Turizm Mudurlugu 26 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Temmuz 2012 Rehber Ansiklopedi Cilt 5 sayfa 199 Dogan Nermin Saman PDF Hacettepe Universitesi Edebiyat Fakultesi Dergisi 26 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 27 Temmuz 2012 Dis baglantilar