Yanatlı, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.
Yanatlı | |
---|---|
Ardahan'ın konumu | |
Yanatlı Yanatlı'nın Ardahan'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Ardahan |
İlçe | Göle |
Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
Rakım | 2044 m |
Nüfus (2022) | |
• Toplam | 305 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0478 |
İl plaka kodu | 75 |
Posta kodu | 75700 |
Tarihçe
Yanaltı köyünün eski adı Varginis veya Vargenisi'dir. 1886 tarihli Rus nüfus tespitinde ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Varginis / Vargenis (Варгинис / واركنس) olarak geçer. Gürcüce kaynaklarda ise yaygın biçimde Vargenisi (ვარგენისი) olarak yer alır.
Vargenesi köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan tarihsel bölgelerden biri olan Kola'da yer alır. Nitekim bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Kola bölgesi, dokuz azizle bağlantılı olarak Gürcü Ortodoks inancında da önemli bir yere sahiptir. Öte yandan köyde varlığı bilinen kiliseler, 16. yüzyılda Osmanlıların eline geçmesinden önce de köyün bir yerleşme olduğunu göstermektedir.
Türkçe Göle olarak bilinen Kola bölgesi, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresince Vargenis (Варгинис) olarak kaydedilmiş olan köy, Ardahan sancağının Göle kazasına bağlıydı. Rus döneminde köyde Rumlar yaşıyordu ve köyün 1886 yılındaki nüfusu 277 kişiden oluşuyordu. Göle kazasında bir başka köy Lala Vargenis adını taşıyordu.
Vargenis'in nüfusu 1896 yılında 382 kişiye, 1906 yılında 511 kişiye ulaşmıştır. Nüfusun bu kadar hızlı artması Rus idaresinin köye yeni nüfus yerleştirdiğini göstermektedir. Nitekim Göle bölgesinde 1907 yılında araştırma gezisi yapan Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili'nin verdiği bilgiye göre, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Osmanlı ülkesinden Rusların egemenliğine geçen topraklara göç etmiş olan Rumlar ve Ermeniler, Müslüman Gürcülerden boşalmış olan yerlere yerleştirilmiştir. Ayrıca Takaişvili'nin Arginisi (არგინისი) olarak söz ettiği köyde Rumlar eski bir kiliseyi yıkmış, aynı taşlarla yeni biri kilise inşa etmişlerdi.
Birinci Dünya Savaşı yıllarında Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli, Vargenesi (ვარგენესი) veya Varganesi'nin (ვარგანესი) Gürcüce bir yer adı olduğunu belirtmiştir. Martvileli'nin verdiği bilgiye göre köyde üç kilise bulunuyordu. Köyün içinde olan kiliseyi Vargenesli Rumlar yıkmış ve yerinde aynı taşlarla yeni kilise inşa etmişlerdi. Köydeki ikinci kiliseyi de o tarihte yıkmışlardı. Üçüncü kilise ise köyün yukarısında bulunuyordu. Günümüzde köyün içindeki iki kiliseden birinin yerinde cami, diğerinin yerinde bir ev bulunmaktadır.
Vargenis köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre fiilen Ermenistan'ın sınırları içinde kaldı. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca köy Türkiye'ye bırakıldı.
Vargenis köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Vargenis" (واركنس) adıyla Kars vilayetinin Göle kazasının Okam nahiyesine bağlıydı. 1940 genel nüfus sayımında Varginis biçiminde yazılmış olan köy, aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 493 kişiden oluşuyordu. Vargenis / Varginis Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Yanatlı olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında Yanatlı köyünün nüfusu 980 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 325 kişi okuma yazma biliyordu.
Coğrafya
Köy, Ardahan il merkezine 44 km, Göle ilçe merkezine 27 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 305 |
2021 | 329 |
2020 | 356 |
2019 | 368 |
2018 | 367 |
2017 | 360 |
2016 | 364 |
2015 | 405 |
2014 | 428 |
2013 | 423 |
2012 | 447 |
2011 | 444 |
2010 | 455 |
2009 | 461 |
2008 | 484 |
2007 | 432 |
2000 | 468 |
1990 | 511 |
1985 | 751 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Göle Yanatlı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 17 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b ""Göle Kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından .
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 771.
- ^ a b 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2015, s. 144 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 183, .
- ^ a b "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde", Sakartvelo gazetesi, 8 (21) Ekim 1917, sayı 221". 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2022.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 113, .
- ^ "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (Gürcüce), Paris, 1938, s. 10, 15". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Kasım 2021.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Nisan 2022.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 772.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 352.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 776". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 358.
- ^ a b . YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Yanatlı, Göle için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yanatli Ardahan ilinin Gole ilcesine bagli bir koydur YanatliKoyArdahan in konumuYanatliYanatli nin Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlceGoleCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim2044 mNufus 2022 Toplam305Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75700TarihceYanalti koyunun eski adi Varginis veya Vargenisi dir 1886 tarihli Rus nufus tespitinde ve 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Varginis Vargenis Varginis واركنس olarak gecer Gurcuce kaynaklarda ise yaygin bicimde Vargenisi ვარგენისი olarak yer alir Vargenesi koyu Orta Cag da Gurcistan i olusturan tarihsel bolgelerden biri olan Kola da yer alir Nitekim bu bolgeyi Osmanlilar 16 yuzyilin ikinci yarisinda Gurculerden ele gecirmistir Kola bolgesi dokuz azizle baglantili olarak Gurcu Ortodoks inancinda da onemli bir yere sahiptir Ote yandan koyde varligi bilinen kiliseler 16 yuzyilda Osmanlilarin eline gecmesinden once de koyun bir yerlesme oldugunu gostermektedir Turkce Gole olarak bilinen Kola bolgesi uzun sure Osmanli egemenliginde kaldiktan sonra 93 Harbi nin ardindan 1878 yilinda imzalanan Berlin Antlasmasi yla Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresince Vargenis Varginis olarak kaydedilmis olan koy Ardahan sancaginin Gole kazasina bagliydi Rus doneminde koyde Rumlar yasiyordu ve koyun 1886 yilindaki nufusu 277 kisiden olusuyordu Gole kazasinda bir baska koy Lala Vargenis adini tasiyordu Vargenis in nufusu 1896 yilinda 382 kisiye 1906 yilinda 511 kisiye ulasmistir Nufusun bu kadar hizli artmasi Rus idaresinin koye yeni nufus yerlestirdigini gostermektedir Nitekim Gole bolgesinde 1907 yilinda arastirma gezisi yapan Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili nin verdigi bilgiye gore 1877 1878 Osmanli Rus Savasi sirasinda Osmanli ulkesinden Ruslarin egemenligine gecen topraklara goc etmis olan Rumlar ve Ermeniler Musluman Gurculerden bosalmis olan yerlere yerlestirilmistir Ayrica Takaisvili nin Arginisi არგინისი olarak soz ettigi koyde Rumlar eski bir kiliseyi yikmis ayni taslarla yeni biri kilise insa etmislerdi Birinci Dunya Savasi yillarinda Ardahan bolgesini gezen Gurcu arastirmaci Konstantine Martvileli Vargenesi ვარგენესი veya Varganesi nin ვარგანესი Gurcuce bir yer adi oldugunu belirtmistir Martvileli nin verdigi bilgiye gore koyde uc kilise bulunuyordu Koyun icinde olan kiliseyi Vargenesli Rumlar yikmis ve yerinde ayni taslarla yeni kilise insa etmislerdi Koydeki ikinci kiliseyi de o tarihte yikmislardi Ucuncu kilise ise koyun yukarisinda bulunuyordu Gunumuzde koyun icindeki iki kiliseden birinin yerinde cami digerinin yerinde bir ev bulunmaktadir Vargenis koyu Birinci Dunya Savasi nin sonunda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan bir sure fiilen Ermenistan in sinirlari icinde kaldi 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi uyarinca koy Turkiye ye birakildi Vargenis koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Vargenis واركنس adiyla Kars vilayetinin Gole kazasinin Okam nahiyesine bagliydi 1940 genel nufus sayiminda Varginis biciminde yazilmis olan koy ayni idari konuma sahipti ve nufusu 493 kisiden olusuyordu Vargenis Varginis Turkce olmadigi icin koyun adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Yanatli olarak degistirilmistir 1965 genel nufus sayiminda Yanatli koyunun nufusu 980 kisiden olusuyor ve bu nufus icinde 325 kisi okuma yazma biliyordu CografyaKoy Ardahan il merkezine 44 km Gole ilce merkezine 27 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 3052021 3292020 3562019 3682018 3672017 3602016 3642015 4052014 4282013 4232012 4472011 4442010 4552009 4612008 4842007 4322000 4681990 5111985 751Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Ardahan Gole Yanatli Koy Nufusu Nufusune com 17 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b Gole Kazasi 1886 Yili Rusca 18 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 771 a b 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2015 s 144 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 183 ISBN 9789941478178 a b Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde Sakartvelo gazetesi 8 21 Ekim 1917 sayi 221 19 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2022 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 113 ISBN 9786052100271 Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi Gurcuce Paris 1938 s 10 15 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Kasim 2021 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Nisan 2022 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 772 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 352 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 776 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Nisan 2021 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 358 a b YerelNet org tr 3 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 1990 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 1985 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarYanatli Gole icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft