Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Örnekler |
|---|
|
Yardımcı fiil veya yardımcı eylem, isim soylu sözcüklerin ve bazen de fiilimsilerin (eylemsilerin) ardından gelerek bileşik fiil oluşturan sözcük. Türkçedeki başlıca yardımcı fiiller etmek, eylemek, olmak, kılmak ve yapmak'tır. Aşağıdaki örneklerde yardımcı fiil ile oluşturulmuş bileşik fiillerin altı çizilmiştir:
- Okul müdürü, dereceye giren öğrencileri tebrik etti.
- Bu bahaneyle sizleri de görmüş oldum.
- Bana bir şeyler söyleyecek oldu, söyleyemedi.
- Yıldızlar dem çekti güvercinler gibi başucumuzda / Ve yaktı perişan eyledi sine-i sâd-pâremizi - Attilâ İlhan
- İslam geleneğinde namaz kılan bir kimsenin önünden geçilmez.
- Fırının harlı ateşi yanaklarını pembe pembe yapmıştı." - N. Araz
Yazım
Yardımcı fiille kurulan bileşik fiillerin isim kısmında bir ünlü düşmesi ya da ünsüz türemesi varsa fiil bitişik yazılır:
- affetmek (af+etmek)
- seyretmek (seyir+etmek)
- meyletmek (meyil+etmek)
- kastetmek (kasıt+etmek)
- kaybetmek (kayıp+etmek)
- kaybolmak (kayıp+olmak)
Yardımcı fiil olarak kullanılan bazı sözcükler, esas fiil olarak da kullanılabilir. Bu kullanım yardımcı fiillerle karıştırılmamalıdır:
- Bu gece saat on iki civarı Adıyaman'da oluruz. ("olmak" fiili "ulaşmak" anlamında, tek başına kullanılmıştır ve yardımcı fiil değildir.)
Kurallı bileşik fiiller ve ek-fiiller
Bazı kaynaklarda fiil+fiil yapısındaki kurallı bileşik fiillerde kullanılan yeterlilik, süreklilik, tezlik ve yaklaşma fiilleri (-ver, -yaz, -bil vs.) ile isimlerden yüklem yapmaya yarayan ek-fiiller (idi, imiş, ise, -dir) de yardımcı fiil kabul edilir.
- gelebilmek
- düşüvermek
- Mersin'de havalar çok güzelmiş.
Yardımcı fiiller, "hayrete düşmek" gibi deyimleşmiş bileşik fiillerle ve "uçup gitmek" gibi ikili bileşik fiillerle karıştırılmamalıdır.
Kaynakça
- ^ "yapmak." 6 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . TDK Sözlük. Erişim: 13 Eylül 2015
- ^ a b Türkçe Dil Bilgisi 16 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Raşit Keskin sf. 127-131. Çizgi Kitabevi. 2003
- ^ Türkçede Yardımcı Fiillerin Morfo-Semantiği ve İşlevi 13 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Mehmet Gedizli, 2013
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Orneklerniyet etmek yapmis olmak dogum yapmak viran eylemek Yardimci fiil veya yardimci eylem isim soylu sozcuklerin ve bazen de fiilimsilerin eylemsilerin ardindan gelerek bilesik fiil olusturan sozcuk Turkcedeki baslica yardimci fiiller etmek eylemek olmak kilmak ve yapmak tir Asagidaki orneklerde yardimci fiil ile olusturulmus bilesik fiillerin alti cizilmistir Okul muduru dereceye giren ogrencileri tebrik etti Bu bahaneyle sizleri de gormus oldum Bana bir seyler soyleyecek oldu soyleyemedi Yildizlar dem cekti guvercinler gibi basucumuzda Ve yakti perisan eyledi sine i sad paremizi Attila Ilhan Islam geleneginde namaz kilan bir kimsenin onunden gecilmez Firinin harli atesi yanaklarini pembe pembe yapmisti N ArazYazimYardimci fiille kurulan bilesik fiillerin isim kisminda bir unlu dusmesi ya da unsuz turemesi varsa fiil bitisik yazilir affetmek af etmek seyretmek seyir etmek meyletmek meyil etmek kastetmek kasit etmek kaybetmek kayip etmek kaybolmak kayip olmak Yardimci fiil olarak kullanilan bazi sozcukler esas fiil olarak da kullanilabilir Bu kullanim yardimci fiillerle karistirilmamalidir Bu gece saat on iki civari Adiyaman da oluruz olmak fiili ulasmak anlaminda tek basina kullanilmistir ve yardimci fiil degildir Kuralli bilesik fiiller ve ek fiillerBazi kaynaklarda fiil fiil yapisindaki kuralli bilesik fiillerde kullanilan yeterlilik sureklilik tezlik ve yaklasma fiilleri ver yaz bil vs ile isimlerden yuklem yapmaya yarayan ek fiiller idi imis ise dir de yardimci fiil kabul edilir gelebilmek dusuvermek Mersin de havalar cok guzelmis Yardimci fiiller hayrete dusmek gibi deyimlesmis bilesik fiillerle ve ucup gitmek gibi ikili bilesik fiillerle karistirilmamalidir Kaynakca yapmak 6 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde TDK Sozluk Erisim 13 Eylul 2015 a b Turkce Dil Bilgisi 16 Subat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rasit Keskin sf 127 131 Cizgi Kitabevi 2003 Turkcede Yardimci Fiillerin Morfo Semantigi ve Islevi 13 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mehmet Gedizli 2013Ayrica bakinizAuxiliary verb