Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yardımcı veteriner sağlık çalışanları, veteriner sağlık sistemindeki hayvan sağlığı prosedürleri çerçevesindeki otonom işleri yaparak veteriner hekimlere yardımcı olan personeldir.
Uygulamalar ülkelere göre değişmekle birlikte, basit cerrahi müdahaleler ve enjeksiyon gibi bazı uygulamalarda özerk olarak çalışmalarına izin verilen bazı ülkeler mevcuttur.
İsimlendirme
Veteriner hemşireleri
Genellikle Anglo-Sakson ülkelerde kullanılan bu unvana beşeri hemşireleri temsil eden dernekler ve kuruluşlar karşı çıkmaktadırlar.
Veteriner sağlık hemşireliği ve teknikerliği
Anglofon (İngilizce konuşan, İngiliz kültürünü benimsemiş) ülkelerin çoğunda, Yardımcı veteriner sağlık çalışanları, veteriner hemşireleri (veterinary nurse) olarak bilinir, buna istisna olarak Kuzey Amerika ve Kanada'da Veteriner sağlık teknikeri ya da Hayvan sağlığı teknikeri (Veterinary technician, animal health technician) olarak bilinir.
Amerikan Hemşireler Derneği, hemşirelik unvanının kullanılmasına karşı çıkmaktadır. Bazı ülkelerdeki Veteriner sağlık teknikerleri ise kendilerine de hemşirelik unvanı verilmesini istemektedirler, buna gerekçe olarak; radyoloji, eczane ve laboratuvar çalışmaları uygulamalarının da yapılmaya başlamasıyla, uygulamaların hemşirelerdeki uygulamalar ile aynı olduğunu öne sürmektedirler.
Veteriner sağlık teknisyeni (Türkiye)
Veteriner sağlık teknisyenliği, Türkiye'de ortaokul 4. sınıf bitiminde Türkiye genelinde yapılan sınav ile öğrenci kabul eden Tarım Meslek Liselerine bağlı Veteriner Sağlık alanında 4 yıllık temel veteriner tıp eğitimini almış, hayvan sağlığı alanında teşhis ve tedavide Veteriner Hekime yardım eden, hayvan ıslahı alanında çalışmalar yapan kişileri yetiştiren bölümdür. Bu eğitimi alanlara Veteriner sağlık teknikeri adı verilir. Klinik hizmetlerinde Veteriner Hekime yardımcı olan, koruyucu hekimlik uygulamalarını yerine getiren, kendi alanında yetiştiriciyi hayvan sağlığı konusunda bilgilendiren ve gerekli uygulamaları yerine getiren, yapmış olduğu çalışmalarla ilgili kayıt tutan Mesleki kanun tüzük yönetmelik talimat mesleki literatür ve gelişmeleri takip eden ve mesleki yazışmaları yapma bilgi ve becerisine sahip personeldir.
Tarihi
Veteriner hekimliğinin ilk zamanlarından beri, uygulamalarda Veteriner hekimlere yardım eden insanlar olmuştur. İlk yardımcı veteriner sağlık personeli 1908 yılında "Köpek Hemşireleri Enstitüsü" tarafından eğitilmişlerdir ve "Veteriner Hekimliği Öğrencileri" dergisinde duyurulmuşlardır. Kurucusuna göre bu eğitimin amacı; Veteriner hekimlerin işlerinde onlara yardım, köpek sahiplerinin önemli bir ihtiyacını karşılamak ve genç kadınlara istihdam sağlamaktır.
1913'te Ruislip Köpek Sanatoryum kuruldu ve 1920'de hasta köpekler için hemşireler istihdam etmeye başladı.1930'ların ortalarında, Kraliyet Veteriner Fakültesi Veteriner sağlık hemşirelerini benimsedi ve 1938'de bir baş hemşire atadı ama resmen tanıması 1957 yılına kadar sürdü ancak insan hemşirelerinin itirazı sonrasında geri adım attı.
1951 yılında ilk Yardımcı veteriner sağlık çalışanı rolü Amerikan Hava Kuvvetleri'nde oluşturuldu, takip eden süreçte New York Devlet Üniversitesi (SUNY) Tarım ve Teknik Fakültesi 1961 yılında sivil programa aldı. 1965 yılında Veteriner hekim Walter Collins, teknikerlerin eğitimi için federal fon aldı. Takip eden yedi yıl içinde birkaç kılavuz oluşturdu ve bu çalışmalarından dolayı Amerika Birleşik Devletleri'nde "veteriner teknikerliğinin babası" olarak kabul edildi.
1984'te Birleşik Krallık'ta Veteriner sağlık hemşireleri yeniden düzenlenerek Yardımcı veteriner sağlık çalışanları formuna geçirildi.[]
Rol ve sorumlulukları
Uygulama kapsamları yetki alanlarına ve yeterlilik düzeylerine göre değişir. Bazı yerlerde birden fazla Yardımcı veteriner sağlık çalışanı sınıfı vardır. Örneğin Türkiye'de, Veteriner sağlık teknikeri ve teknisyeni; Birleşik Krallık'ta Veteriner sağlık hemşireleri ve asistanları gibi . İş rolleri de birden fazla olabilir, örneğin: Veteriner cerrahi teknisyeni, Veteriner acil ve yoğun bakım teknisyeni, Veteriner anestezi teknikeri.
Daha yüksek derecelerdeki sınıflar, bazı uygulamaları doğrudan Veteriner hekim gözetimi olmadan da yapabilirler.
Hastanın gözlemlenmesi, ateş ölçmek, elektrokardiyografi uygulaması, solunum kontrolü gibi uygulamaların yanı sıra temizlik ve dikiş uygulamaları ile yara sağaltımı; kateterizasyon, kulak bakımı, kan alma, cilt kazıntısı alma, mikrobiyoloji, idrar ve kan tahlili yapma gibi laboratuvar işlerini de yapabilmektedirler.
Eğitimlerinin kapsamına bağlı olarak, tanı ve tarama ekipmanları da denilen ve bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme cihazları ve gama kameralar gibi çok karmaşık cihazlar da dahil olmak üzere elektrokardiyografik, ultrasonografik ve radyografik cihazlar kullanabilirler. Veteriner Hastanelerinde, Yardımcı veteriner sağlık çalışanları tam kan sayımı, diferansiyel sayımları ve kanın morfolojik muayenelerini gerçekleştirebilirler.
Veteriner hastanelerinde iletişim ve danışmanlık görevleri yaparak Veteriner hekim ve hasta sahipleri arasında bir köprü vazifesi kurabilirler.
Eğitim ve yeterlilik
Yardımcı veteriner sağlık çalışanlarının işleri, aldıkları eğitime, veteriner mediko-yasal çerçeveye ve ikili ilişkilerindeki becerilerine göre değişiklik gösterebilir. Birçok yerde Veteriner hekim kendisine yardım etmesi için, hiçbir eğitim almamış personel çalıştırabilmektedirler.
Yüksek sınıflardakileri ise bazı işlerde özerk olarak çalışabilmektedirler ancak bunun için bazı kuruluşlara kayıt olmaları gerekebilir.
Yardımcı veteriner sağlık çalışanı uygulamalarının en gelişmiş olduğu ülkelerde bu alanda yükseköğrenim görmek zorunludur. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'da Veteriner sağlık teknikerleri, Amerikan Veteriner Hekimleri Birliği ve Kanada Veteriner Hekimleri Birliği tarafından tanınan bir kurumda bir ön lisans kazanmaları gerekir ve lisans diploması almak isteyenler yoğun bir çalışma dönemine girerler.
ABD'nin birçok bölgesinde Ulusal Veteriner Sağlık Teknikeri Sınavı'nı geçmek ve düzenleyici kuruluşa üye olmak gerekir.
Özel belgelendirme
Bir Tekniker veya Teknisyen, becerilerini ve yetki alanlarını genişletmek için çeşitli kurlara gidebilir ve belgeler alabilir. Türkiye'de suni tohumlama kursu gibi kurslara gidebilirler, Çeşitli ülkelerde ise Acil ve yoğun bakım, anesteziyoloji, diş hekimliği, küçük hayvan dahiliye, kardiyoloji, onkoloji, nöroloji, zoolojik tıp, at hemşireliği, cerrahi, hayvan davranışları, hayvan besleme, patoloji gibi dallarda kurslar alabilirler. Bu kurslara gitseler bile, ülkelerin yasalarına göre uygulamalarında bir Veteriner hekim gözetimi gerekebilir. Veteriner tıp bilimi yaygınlaştıkça Yardımcı veteriner sağlık çalışanlarının eğitiminin ve sorumluluk alanlarının daha da çeşitlenip artacağı ön görülmektedir.
Küresel birlik
Mesleki dayanışma girişimleri 1993 yılında "Uluslararası Veteriner Hemşireler ve Teknisyenleri Derneği oluşturulması ile sonuçlandı. Şu anda üyeleri arasında Avustralya, Kanada, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Almanya, Gana, Hong Kong, İrlanda, Japonya, Malta, Nepal, Yeni Zelanda, Norveç, Güney Afrika, İspanya, İsveç, İsviçre, Tayland, Türkiye, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri vardır. 2007 yılında "Veteriner Hemşire Eğitimi Akreditasyon Kurulu" Avrupa Birliği genelinde veteriner teknoloji eğitimini standardize etmek amacıyla kuruldu.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Turner, Trevor; Turner, Jean.
- ^ "The Wylie Centenary Flyer" 2 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (PDF).
- ^ McCurnin, Dennis M.; Bassert, Joanna M. (2006).
- ^ "Introduction to Veterinary Technician Salary" 18 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ "AVMA Policy on Veterinary Technology" 27 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ "Technologist vs Technician?" 7 Temmuz 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
- ^ "VTNE" 17 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ "IVNTA History" 17 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ "Home" 24 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
Dış bağlantılar
- Uluslararası Veteriner Sağlık Hemşireleri ve Teknikerleri Birliği4 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Avrupa Veteriner Anestesi ve Aneljezi Koleji3 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Veteriner Sağlık Teknisyenleri/Teknikerleri Derneği20 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yardimci veteriner saglik calisanlari veteriner saglik sistemindeki hayvan sagligi prosedurleri cercevesindeki otonom isleri yaparak veteriner hekimlere yardimci olan personeldir Birlesik devletler ordusundan bir veteriner saglik teknikeri bir ordu kopegine yapilan operasyona yardim ederken Amerika Birlesik Devletlerinde Veteriner saglik Teknisyen ve Teknikerlerinin logosu Uygulamalar ulkelere gore degismekle birlikte basit cerrahi mudahaleler ve enjeksiyon gibi bazi uygulamalarda ozerk olarak calismalarina izin verilen bazi ulkeler mevcuttur IsimlendirmeVeteriner hemsireleri Genellikle Anglo Sakson ulkelerde kullanilan bu unvana beseri hemsireleri temsil eden dernekler ve kuruluslar karsi cikmaktadirlar Veteriner saglik hemsireligi ve teknikerligi Anglofon Ingilizce konusan Ingiliz kulturunu benimsemis ulkelerin cogunda Yardimci veteriner saglik calisanlari veteriner hemsireleri veterinary nurse olarak bilinir buna istisna olarak Kuzey Amerika ve Kanada da Veteriner saglik teknikeri ya da Hayvan sagligi teknikeri Veterinary technician animal health technician olarak bilinir Amerikan Hemsireler Dernegi hemsirelik unvaninin kullanilmasina karsi cikmaktadir Bazi ulkelerdeki Veteriner saglik teknikerleri ise kendilerine de hemsirelik unvani verilmesini istemektedirler buna gerekce olarak radyoloji eczane ve laboratuvar calismalari uygulamalarinin da yapilmaya baslamasiyla uygulamalarin hemsirelerdeki uygulamalar ile ayni oldugunu one surmektedirler Veteriner saglik teknisyeni Turkiye Veteriner saglik teknisyenligi Turkiye de ortaokul 4 sinif bitiminde Turkiye genelinde yapilan sinav ile ogrenci kabul eden Tarim Meslek Liselerine bagli Veteriner Saglik alaninda 4 yillik temel veteriner tip egitimini almis hayvan sagligi alaninda teshis ve tedavide Veteriner Hekime yardim eden hayvan islahi alaninda calismalar yapan kisileri yetistiren bolumdur Bu egitimi alanlara Veteriner saglik teknikeri adi verilir Klinik hizmetlerinde Veteriner Hekime yardimci olan koruyucu hekimlik uygulamalarini yerine getiren kendi alaninda yetistiriciyi hayvan sagligi konusunda bilgilendiren ve gerekli uygulamalari yerine getiren yapmis oldugu calismalarla ilgili kayit tutan Mesleki kanun tuzuk yonetmelik talimat mesleki literatur ve gelismeleri takip eden ve mesleki yazismalari yapma bilgi ve becerisine sahip personeldir TarihiVeteriner hekimliginin ilk zamanlarindan beri uygulamalarda Veteriner hekimlere yardim eden insanlar olmustur Ilk yardimci veteriner saglik personeli 1908 yilinda Kopek Hemsireleri Enstitusu tarafindan egitilmislerdir ve Veteriner Hekimligi Ogrencileri dergisinde duyurulmuslardir Kurucusuna gore bu egitimin amaci Veteriner hekimlerin islerinde onlara yardim kopek sahiplerinin onemli bir ihtiyacini karsilamak ve genc kadinlara istihdam saglamaktir 1913 te Ruislip Kopek Sanatoryum kuruldu ve 1920 de hasta kopekler icin hemsireler istihdam etmeye basladi 1930 larin ortalarinda Kraliyet Veteriner Fakultesi Veteriner saglik hemsirelerini benimsedi ve 1938 de bir bas hemsire atadi ama resmen tanimasi 1957 yilina kadar surdu ancak insan hemsirelerinin itirazi sonrasinda geri adim atti 1951 yilinda ilk Yardimci veteriner saglik calisani rolu Amerikan Hava Kuvvetleri nde olusturuldu takip eden surecte New York Devlet Universitesi SUNY Tarim ve Teknik Fakultesi 1961 yilinda sivil programa aldi 1965 yilinda Veteriner hekim Walter Collins teknikerlerin egitimi icin federal fon aldi Takip eden yedi yil icinde birkac kilavuz olusturdu ve bu calismalarindan dolayi Amerika Birlesik Devletleri nde veteriner teknikerliginin babasi olarak kabul edildi 1984 te Birlesik Krallik ta Veteriner saglik hemsireleri yeniden duzenlenerek Yardimci veteriner saglik calisanlari formuna gecirildi kaynak belirtilmeli Rol ve sorumluluklariUygulama kapsamlari yetki alanlarina ve yeterlilik duzeylerine gore degisir Bazi yerlerde birden fazla Yardimci veteriner saglik calisani sinifi vardir Ornegin Turkiye de Veteriner saglik teknikeri ve teknisyeni Birlesik Krallik ta Veteriner saglik hemsireleri ve asistanlari gibi Is rolleri de birden fazla olabilir ornegin Veteriner cerrahi teknisyeni Veteriner acil ve yogun bakim teknisyeni Veteriner anestezi teknikeri Daha yuksek derecelerdeki siniflar bazi uygulamalari dogrudan Veteriner hekim gozetimi olmadan da yapabilirler Hastanin gozlemlenmesi ates olcmek elektrokardiyografi uygulamasi solunum kontrolu gibi uygulamalarin yani sira temizlik ve dikis uygulamalari ile yara sagaltimi kateterizasyon kulak bakimi kan alma cilt kazintisi alma mikrobiyoloji idrar ve kan tahlili yapma gibi laboratuvar islerini de yapabilmektedirler Egitimlerinin kapsamina bagli olarak tani ve tarama ekipmanlari da denilen ve bilgisayarli tomografi manyetik rezonans goruntuleme cihazlari ve gama kameralar gibi cok karmasik cihazlar da dahil olmak uzere elektrokardiyografik ultrasonografik ve radyografik cihazlar kullanabilirler Veteriner Hastanelerinde Yardimci veteriner saglik calisanlari tam kan sayimi diferansiyel sayimlari ve kanin morfolojik muayenelerini gerceklestirebilirler Veteriner hastanelerinde iletisim ve danismanlik gorevleri yaparak Veteriner hekim ve hasta sahipleri arasinda bir kopru vazifesi kurabilirler Egitim ve yeterlilikYardimci veteriner saglik calisanlarinin isleri aldiklari egitime veteriner mediko yasal cerceveye ve ikili iliskilerindeki becerilerine gore degisiklik gosterebilir Bircok yerde Veteriner hekim kendisine yardim etmesi icin hicbir egitim almamis personel calistirabilmektedirler Yuksek siniflardakileri ise bazi islerde ozerk olarak calisabilmektedirler ancak bunun icin bazi kuruluslara kayit olmalari gerekebilir Yardimci veteriner saglik calisani uygulamalarinin en gelismis oldugu ulkelerde bu alanda yuksekogrenim gormek zorunludur Ornegin Amerika Birlesik Devletleri ve Kanada da Veteriner saglik teknikerleri Amerikan Veteriner Hekimleri Birligi ve Kanada Veteriner Hekimleri Birligi tarafindan taninan bir kurumda bir on lisans kazanmalari gerekir ve lisans diplomasi almak isteyenler yogun bir calisma donemine girerler ABD nin bircok bolgesinde Ulusal Veteriner Saglik Teknikeri Sinavi ni gecmek ve duzenleyici kurulusa uye olmak gerekir Ozel belgelendirme Bir Tekniker veya Teknisyen becerilerini ve yetki alanlarini genisletmek icin cesitli kurlara gidebilir ve belgeler alabilir Turkiye de suni tohumlama kursu gibi kurslara gidebilirler Cesitli ulkelerde ise Acil ve yogun bakim anesteziyoloji dis hekimligi kucuk hayvan dahiliye kardiyoloji onkoloji noroloji zoolojik tip at hemsireligi cerrahi hayvan davranislari hayvan besleme patoloji gibi dallarda kurslar alabilirler Bu kurslara gitseler bile ulkelerin yasalarina gore uygulamalarinda bir Veteriner hekim gozetimi gerekebilir Veteriner tip bilimi yayginlastikca Yardimci veteriner saglik calisanlarinin egitiminin ve sorumluluk alanlarinin daha da cesitlenip artacagi on gorulmektedir Kuresel birlikMesleki dayanisma girisimleri 1993 yilinda Uluslararasi Veteriner Hemsireler ve Teknisyenleri Dernegi olusturulmasi ile sonuclandi Su anda uyeleri arasinda Avustralya Kanada Danimarka Finlandiya Fransa Almanya Gana Hong Kong Irlanda Japonya Malta Nepal Yeni Zelanda Norvec Guney Afrika Ispanya Isvec Isvicre Tayland Turkiye Birlesik Krallik ve Amerika Birlesik Devletleri vardir 2007 yilinda Veteriner Hemsire Egitimi Akreditasyon Kurulu Avrupa Birligi genelinde veteriner teknoloji egitimini standardize etmek amaciyla kuruldu Ayrica bakinizVeteriner hekim Veteriner tipKaynakca Turner Trevor Turner Jean The Wylie Centenary Flyer 2 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF McCurnin Dennis M Bassert Joanna M 2006 Introduction to Veterinary Technician Salary 18 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde AVMA Policy on Veterinary Technology 27 Kasim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Technologist vs Technician 7 Temmuz 2012 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi VTNE 17 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde IVNTA History 17 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Home 24 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarUluslararasi Veteriner Saglik Hemsireleri ve Teknikerleri Birligi4 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Avrupa Veteriner Anestesi ve Aneljezi Koleji3 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Veteriner Saglik Teknisyenleri Teknikerleri Dernegi20 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde