Yay Gölü, Türkiye'nin Kayseri ilinde yer alan bir göldür. Erciyes Dağı'nın güneyinde, Develi-Yahyalı-Yeşilhisar-İncesu kasabaları arasında uzanan volkanik kapalı havzaya Sultan Sazlığı-Yay Gölü adı verilmektedir.
Yay Gölü | |
---|---|
![]() | |
Havza | |
Ülke(ler) | Türkiye |
Şehir(ler) | Kayseri |
İlçe(ler) | Develi, Yeşilhisar |
Koordinatlar | 38°19′51″K 35°16′51″D / 38.33083°K 35.28083°D |
Genel bilgiler | |
Akarsu (giden) | Kapalı havza |
Göl türü | Tuz gölü |
Yüzölçümü | 20 km2 (7,7 sq mi) |
Ortalama derinlik | 2 m (6,6 ft) |
Yüzey rakımı | 1.071 m (3.514 ft) |
![]() ![]() Yay Gölü (Türkiye) |
Gölün oluşumunda Erciyes Dağı önemlidir. Volkan kütlesi kuzeye eğimli alanın ortasında yükselmesiyle güney kısımları suları dışa akışı olmayan kapalı havza haline gelmiştir. Göl bu alanda 319.000 hektar büyüklüğünde olan Sultan Sazlığının iç kısımlarında yer alır.
Sazlığın kuzeyinde yer alan Tuz Çöl Gölü yazın tümüyle kurur. Bu gölün uzantısı Sobe gölü ve Güneydoğuda yüksek derecede tuzlu yay gölü oluşmuştur. Çöl gölünün doğusunda Şeyhşaban sazlığı, Yay gölünün Kuzeydoğusunda Kepir ve Deve sazlığı, güneyinde ise Sağnı gölü ve Örtülüakar sazlıkları bulunmaktadır. Bu sazlıklar da orta derecede tuzludur. 1 Yay gölünün suları tuzlu iken Sazlığın suları tatlıdır.
Yay gölü (yağışlı mevsimlerde çok genişleyerek 60 km²'yi geçen, kurak mevsimde çok çekilerek 20 km² den de aşağı inen bir göl ki, derinliği 1–2 m, yüksekliği 1017), Erciyes Dağının güneyindeki çok büyük Develi ovasının (1000 km²) bir bölümünü kaplayan bir göldür. Bu ova geniş bir çöküntü alanı olup, Yay gölü (başka bir adı Deve gölü) ve bunun yaygın durumundaki şekli sayılabilen Sultan Sazlığı, bir çöküntü alanın bataklık - sazlık- göl halidir. Yay gölü, bu pek geniş çöküntü alanının en çukurda kalmış çok yayvan bir çanağındadır.
Kuvaterner'de (4. Jeolojik Zaman) gölün düzeyinin şimdikinden 75 m kadar daha yüksekte bulunduğu anlaşılmaktadır.
937,26 km² yüzölçümü olan Sultan sazlığı- Yay gölü çukurluğu suların, sellerin çevredeki tepe, dağ ve platolardan getirdiği alüvyonlarca doldurulan bir çöküntü alanıdır. Düzlük, kenarlardan ortaya doğru alçalır.
Develi Havzası da denilen bu çöküntü alanında yıllık yağış toplamı 300 mm kadardır. Düzlüğe inen başlıca sular Soysallı ve Çayırözü pınarları, Develi deresi, Yahyalı ve Dündarlı dereleri, Yeşilhisar (Akköy) deresidir.
Ağcaşar ve Kovalı Barajları yapıldıktan sonra, çevreden gelen sular bu yapay göllerde toplanmaya başlamış; sazlıkların ve göllerin su kazancı azalmıştır. Yaz kuralığı yaşanan yörede, barajlarda biriktirilen sular, şekerpancarı ekeneklerinin, elma, kiraz, şeftali bahçelerinin sulanmasında kullanılmaktadır.
Sultan sazlığı- Yay gölü düzlüklerinde bazı adalar da bulunmaktadır. Tatlısu bataklarının geniş kesimleri sazlarla, kamışlarla kaplıdır. Kamış kümeleri yüzen adalar halinde de görülür. Bu bataklıklarda birçok gölcük, su aynası da oluşmuştur.
1971'de incelenen ve 1972'de "Su kuşları Koruma Alanı" olarak belirlenen Sultan sazlığı-Yay Gölü DSİ tarafından bütünüyle kurutulmak istenmiştir. Bunun için projeler geliştirilmiş ve uygulama da başlatılmıştır. Ancak, 1974 sonrasında projede değişiklik yapılmış ve bu sulak alan tümüyle kurutulmaktan kurtulmuştur.
Sultan sazlığı-Yay Gölü 21 Nisan 1988'de Tabiatı Koruma Alanı olarak ayrılmış bulunmaktadır. Bu sulak alan yalnız Türkiye'nin değil, dünyanın en önemli kuş habitatları arasında sayılır. Kuşlar bu tatlı ve tuzlu su ekosistemlerinin yan yana bulunduğu alanda güvenlik içindedirler. Kuluçkaya yatan, kışlayan ve konaklayan kuş türlerinin sayısı, yırtıcı ve ötücü kuşlar da içinde olmak üzere 250'dir. Göç mevsiminde bazı kuş toplulukları çok yüksek sayılara erişir. Çeşitli ördek popülasyonu 600 bine, flamingolar 50 bine, angıtlar 10 bine ulaşmaktadır. Bunlar göllerin ve bataklıkların ornitolojik değerini vurgular. Tür zenginliği ve kompozisyonu, barındırdığı büyük popülasyon, değişik habitatların (tuzlu su, tatlı su) bir arada oluşu, flora ve faunası ile uluslararası özellikleri çok yüksek olan A sınıfı sulak bir alan olan Sultansazlığı-Yay Gölü, Türkiye'nin bir doğa harikasıdır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Uzaydan Yay Gölü
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yay Golu Turkiye nin Kayseri ilinde yer alan bir goldur Erciyes Dagi nin guneyinde Develi Yahyali Yesilhisar Incesu kasabalari arasinda uzanan volkanik kapali havzaya Sultan Sazligi Yay Golu adi verilmektedir Yay GoluHavzaUlke ler TurkiyeSehir ler KayseriIlce ler Develi YesilhisarKoordinatlar38 19 51 K 35 16 51 D 38 33083 K 35 28083 D 38 33083 35 28083Genel bilgilerAkarsu giden Kapali havzaGol turuTuz goluYuzolcumu20 km2 7 7 sq mi Ortalama derinlik2 m 6 6 ft Yuzey rakimi1 071 m 3 514 ft Yay Golu Turkiye Golun olusumunda Erciyes Dagi onemlidir Volkan kutlesi kuzeye egimli alanin ortasinda yukselmesiyle guney kisimlari sulari disa akisi olmayan kapali havza haline gelmistir Gol bu alanda 319 000 hektar buyuklugunde olan Sultan Sazliginin ic kisimlarinda yer alir Sazligin kuzeyinde yer alan Tuz Col Golu yazin tumuyle kurur Bu golun uzantisi Sobe golu ve Guneydoguda yuksek derecede tuzlu yay golu olusmustur Col golunun dogusunda Seyhsaban sazligi Yay golunun Kuzeydogusunda Kepir ve Deve sazligi guneyinde ise Sagni golu ve Ortuluakar sazliklari bulunmaktadir Bu sazliklar da orta derecede tuzludur 1 Yay golunun sulari tuzlu iken Sazligin sulari tatlidir Yay golu yagisli mevsimlerde cok genisleyerek 60 km yi gecen kurak mevsimde cok cekilerek 20 km den de asagi inen bir gol ki derinligi 1 2 m yuksekligi 1017 Erciyes Daginin guneyindeki cok buyuk Develi ovasinin 1000 km bir bolumunu kaplayan bir goldur Bu ova genis bir cokuntu alani olup Yay golu baska bir adi Deve golu ve bunun yaygin durumundaki sekli sayilabilen Sultan Sazligi bir cokuntu alanin bataklik sazlik gol halidir Yay golu bu pek genis cokuntu alaninin en cukurda kalmis cok yayvan bir canagindadir Kuvaterner de 4 Jeolojik Zaman golun duzeyinin simdikinden 75 m kadar daha yuksekte bulundugu anlasilmaktadir 937 26 km yuzolcumu olan Sultan sazligi Yay golu cukurlugu sularin sellerin cevredeki tepe dag ve platolardan getirdigi aluvyonlarca doldurulan bir cokuntu alanidir Duzluk kenarlardan ortaya dogru alcalir Develi Havzasi da denilen bu cokuntu alaninda yillik yagis toplami 300 mm kadardir Duzluge inen baslica sular Soysalli ve Cayirozu pinarlari Develi deresi Yahyali ve Dundarli dereleri Yesilhisar Akkoy deresidir Agcasar ve Kovali Barajlari yapildiktan sonra cevreden gelen sular bu yapay gollerde toplanmaya baslamis sazliklarin ve gollerin su kazanci azalmistir Yaz kuraligi yasanan yorede barajlarda biriktirilen sular sekerpancari ekeneklerinin elma kiraz seftali bahcelerinin sulanmasinda kullanilmaktadir Sultan sazligi Yay golu duzluklerinde bazi adalar da bulunmaktadir Tatlisu bataklarinin genis kesimleri sazlarla kamislarla kaplidir Kamis kumeleri yuzen adalar halinde de gorulur Bu batakliklarda bircok golcuk su aynasi da olusmustur 1971 de incelenen ve 1972 de Su kuslari Koruma Alani olarak belirlenen Sultan sazligi Yay Golu DSI tarafindan butunuyle kurutulmak istenmistir Bunun icin projeler gelistirilmis ve uygulama da baslatilmistir Ancak 1974 sonrasinda projede degisiklik yapilmis ve bu sulak alan tumuyle kurutulmaktan kurtulmustur Sultan sazligi Yay Golu 21 Nisan 1988 de Tabiati Koruma Alani olarak ayrilmis bulunmaktadir Bu sulak alan yalniz Turkiye nin degil dunyanin en onemli kus habitatlari arasinda sayilir Kuslar bu tatli ve tuzlu su ekosistemlerinin yan yana bulundugu alanda guvenlik icindedirler Kuluckaya yatan kislayan ve konaklayan kus turlerinin sayisi yirtici ve otucu kuslar da icinde olmak uzere 250 dir Goc mevsiminde bazi kus topluluklari cok yuksek sayilara erisir Cesitli ordek populasyonu 600 bine flamingolar 50 bine angitlar 10 bine ulasmaktadir Bunlar gollerin ve batakliklarin ornitolojik degerini vurgular Tur zenginligi ve kompozisyonu barindirdigi buyuk populasyon degisik habitatlarin tuzlu su tatli su bir arada olusu flora ve faunasi ile uluslararasi ozellikleri cok yuksek olan A sinifi sulak bir alan olan Sultansazligi Yay Golu Turkiye nin bir doga harikasidir Ayrica bakinizOlusumlarina gore Turkiye nin golleri listesi Turkiye deki gollerKaynakca a b GUNEY E 2004 TURKIYE HIDROCOGRAFYASI Cantay Kitabevi ISTANBUL kayserikulturturizm gov tr IZBIRAK R 1996 TURKIYE 1 MILLI EGITIM BASIMEVI ISTANBUL Dis baglantilarUzaydan Yay Golu