Yayuçı Hanım - Türk, Karaçay-Balkar ve Altay mitolojisinde Yaratıcı Tanrıça. Yayguçı veya Zayaçı (Zayuçı, Dayuçı) Hanım olarak da tanınır.
Nitelikleri
Çocuk yapmaları için insanlara kut (yaşam enerjisi) gönderir. Göğün dördüncü katında yaşar. Yayguçı sözcüğü aynı zamanda Yayuçı Hanım’a bağlı olan yaratıcı ruhların da adıdır. Bu ruhlara Yayaklar (Yayanlar / Yayağanlar) adı da verilir. Tatarlarda Car Cayanı adlı yaratıcı bir ruh vardır.
Kamlık yaptığı zaman göğün dördüncü katına yükselen şaman, orada "Yayuçı" ile konuşmaya başlar. Bu sırada törene katılan evli erkekler şamana yakın durmaya çalışır, börklerini (şapkalarını) da şamanın davulunun yakınına tutarlar. Bunun nedeni, şamanın aldığı kutun oraya dolması ve böylece çocuklarının olması içindir. Karaçay-Balkarlarda "Yayuçı" adı, Cer Teyri'nin (Yer Tanrı'nın) diğer bir adı olarak "Dayuça" şeklinde korunmuştur.
Yayaklar
Yayak – Türk ve Altay halk inancında ve şamanizmde yaratıcı ruhlara verilen addır. “Yayaklar” olarak çoğul şekilde kullanılır. Yayguçıya bağlıdırlar. Türk kültüründe Yay’ın kutlu kabul edilmesi bu yaratıcı ruhlarla bağlantılı olabilir. Yayın kıvrık iki ucu tıpkı hilal gibi boğanın boynuzlarını simgeler. Bunlar da güç demektir. Bu varlıkların taşıdıkları yayları bulunur. Sibiryadaki inanca göre Yayay (Yayai)'lar adı verilen ruhlar evi korurlar ve davul şekline girerler (veya davulun koruyucu ruh olurlar).
Yay ve Önemi
Türklerde yayi kutlu bir silahtır ve büyük önemi vardır. Gökyüzünü sembolize eder. Oğuz Kağan Bozoklar denen oğullarına Altın Yay’ı üçe bölerek vermiştir. (Diğer oğullarına da Üçokları üçe bölmüştür.) Alkım (Gökkuşağı) Altı Yay veya Altı İpli Yay olarak düşünülür. Sözcüğün genişlik anlamı vardır. Yaz sözcüğü ile aynı kökten gelir. Yay/Cay aynı zamanda ilkbahar demektir.
Etimoloji
(Yay/Yaz) kökünden türemiştir. Yaymak, yaratmak anlamlarına gelir. Yaygaru bahar mevsimi demektir.
Kaynakça
- ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi
Türk mitolojisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yayuci Hanim Turk Karacay Balkar ve Altay mitolojisinde Yaratici Tanrica Yayguci veya Zayaci Zayuci Dayuci Hanim olarak da taninir NitelikleriCocuk yapmalari icin insanlara kut yasam enerjisi gonderir Gogun dorduncu katinda yasar Yayguci sozcugu ayni zamanda Yayuci Hanim a bagli olan yaratici ruhlarin da adidir Bu ruhlara Yayaklar Yayanlar Yayaganlar adi da verilir Tatarlarda Car Cayani adli yaratici bir ruh vardir Kamlik yaptigi zaman gogun dorduncu katina yukselen saman orada Yayuci ile konusmaya baslar Bu sirada torene katilan evli erkekler samana yakin durmaya calisir borklerini sapkalarini da samanin davulunun yakinina tutarlar Bunun nedeni samanin aldigi kutun oraya dolmasi ve boylece cocuklarinin olmasi icindir Karacay Balkarlarda Yayuci adi Cer Teyri nin Yer Tanri nin diger bir adi olarak Dayuca seklinde korunmustur YayaklarYayak Turk ve Altay halk inancinda ve samanizmde yaratici ruhlara verilen addir Yayaklar olarak cogul sekilde kullanilir Yayguciya baglidirlar Turk kulturunde Yay in kutlu kabul edilmesi bu yaratici ruhlarla baglantili olabilir Yayin kivrik iki ucu tipki hilal gibi boganin boynuzlarini simgeler Bunlar da guc demektir Bu varliklarin tasidiklari yaylari bulunur Sibiryadaki inanca gore Yayay Yayai lar adi verilen ruhlar evi korurlar ve davul sekline girerler veya davulun koruyucu ruh olurlar Yay ve OnemiTurklerde yayi kutlu bir silahtir ve buyuk onemi vardir Gokyuzunu sembolize eder Oguz Kagan Bozoklar denen ogullarina Altin Yay i uce bolerek vermistir Diger ogullarina da Ucoklari uce bolmustur Alkim Gokkusagi Alti Yay veya Alti Ipli Yay olarak dusunulur Sozcugun genislik anlami vardir Yaz sozcugu ile ayni kokten gelir Yay Cay ayni zamanda ilkbahar demektir Etimoloji Yay Yaz kokunden turemistir Yaymak yaratmak anlamlarina gelir Yaygaru bahar mevsimi demektir Kaynakca Turk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Turk Mitolojisi Ansiklopedik Sozluk Celal Beydili Yurt Yayinevi Turk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz