Yazıhan, Malatya iline bağlı bir ilçedir. Yazıhan Malatya'ya 40 km uzaklıkta 900 rakımında, doğusunda Fırat Nehri'nin kolu (Kuruçay) ve Elazığ il sınırı, batısında Hekimhan, kuzeyinde Arguvan-Hekimhan, güneyinde Malatya il merkezi ile Akçadağ bulunmaktadır.
Yazıhan | |
---|---|
Türkiye'de bulunduğu yer | |
İlçe sınırları haritası | |
Ülke | Türkiye |
İl | Malatya |
Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
İdare | |
• Kaymakam | Bedirhan İmamoğlu |
• Belediye başkanı | Abdulvahap Göçer (CHP) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 507 km² |
Rakım | 825 m |
Nüfus (2018) | |
• Toplam | 16,673 |
• Kır | - |
• Şehir | 13.024 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 422 |
İl plaka kodu | 44 |
Resmî site Belediye YerelNET |
Tarihçe
Yazıhan ilçesinin tarihi tam olarak incelenememiştir. Yazıhan ilçesi Çin'in başkenti Pekin'den başlayıp MS 14. yüzyıla kadar uzanan İpek Yolu - Bakır Yolu kervanlarının konakladığı Suriye-Malatya, Gürün-Kayseri, Hekimhan-Sivas, tali yolu üzerinde yer almış, tarihi MÖ'ye kadar dayanmaktadır.
Yerleşim yeri olarak 16. Yüzyıla dayanan Fakat Buzluk mahallesindeki yapay mağaralardan anlaşıldığına göre, ilk yerleşmenin milattan önceki yıllara kadar uzandığı bilinmektedir. Özellikle Fethiye Köyü içinde bulunan höyük ve Kuruçay boyuca sıralanmış olan höyükler Geç Hitit dönemi yerleşmelerinin tipik özelliklerini göstermektedir. Ayrıca Ansır vadisine yer alan tarihi yerleşmeler ise Roma, Bizans ve Hrsitiyanlık dönemi izleri taşımaktadır.
Günümüze kadar çeşitli toplulukların yönetiminde kalan ilçe toprakları Osmanlı Devleti'nin eline geçtikten sonra imar görmeye başlamıştır. Yazıhan'da yerleşim, mezra olarak başlamış 1936 yılında demiryolunun, 1937 yılında karayolunun gelmesiyle önce köy; daha sonra 1947 yılında nahiye statüsünü kazanmıştır. Yazıhan Malatya'ya 40 km.uzaklıkta 900 rakımında, doğusunda Fırat Nehri'nin kolu (Kuruçay) ve Elazığ il sınırı, batısında Hekimhan, kuzeyinde Arguvan-Hekimhan, güneyinde Malatya il merkezi ile Akçadağ bulunmaktadır.
İlçeye isim olan Han da, bu dönemden kalan en önemli tarihi yapılardan biri sayılır. Merkez ilçeye bağlı bir köy iken, 9 Mayıs 1990 tarih ve 3644 sayılı kanunla ilçe haline getirilen Yazıhan'da belediye teşkilatı 20 Ağustos 1990 tarihinde kurulmuştur.
Coğrafya
İlçe, yeryüzü şekli itibarıyla güneyden kuzeye bir eğim göstermektedir. Kuzey tarafından dağlık ve vadilik alanlar, arazinin % 50'sini oluşturmaktadır. İlçenin % 50'si yarı sulu düz arazi olmakla beraber tarıma ve yerleşime müsaittir. İlçe arazisinin % 60'ı dağlık, % 40'ı ise tarıma elverişlidir.
Nüfus
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1990 | 16.218 | 2.862 | 13.356 |
2000 | 19.295 | 4.285 | 15.010 |
2007 | 15.993 | 2.363 | 13.630 |
2008 | 17.806 | 2.488 | 15.318 |
2009 | 17.211 | 2.305 | 14.906 |
2010 | 16.398 | 2.117 | 14.281 |
2011 | 15.568 | 2.128 | 13.440 |
2012 | 14.919 | 2.013 | 12.906 |
2013 | 15.297 | 15.297 | veri yok |
2014 | 14.315 | 14.315 | veri yok |
2015 | 13.452 | 13.452 | veri yok |
2016 | 13.204 | 13.204 | veri yok |
2017 | 12.731 | 12.731 | veri yok |
2018 | 16.673 | 16.673 | veri yok |
2019 | 13.786 | 13.786 | veri yok |
2020 | 13.024 | 13.024 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Ekonomi
Yörenin geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Tarımda makineleşme, gübreleme ve ilaçlama gelişmiş, halk boş zamanlarda genellikle halıcılıkla uğraşmaktadır.
Kültür ve sanat
İlçede tarihi eser olarak Fethiye mahallesi Hasan Patrik Camii, 1556 yılında Beylerbeyi Abdullah Selamoğlu Mustafa Paşa tarafından yaptırılmıştır. MÖ'sine ait olduğu kabul edilen İriağaç mahallesi Ünür mezrası kalesini sayabiliriz.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Şubat 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Şubat 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Eylül 2015.
- ^ (PDF). 24 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2012.
- ^ . 28 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Yazıhan Nüfusu - Malatya". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Malatya Yazıhan Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar
- Yazıhan Belediyesi 1 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Malatya ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Türkiye'deki bir ilçe ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yazihan Malatya iline bagli bir ilcedir Yazihan Malatya ya 40 km uzaklikta 900 rakiminda dogusunda Firat Nehri nin kolu Kurucay ve Elazig il siniri batisinda Hekimhan kuzeyinde Arguvan Hekimhan guneyinde Malatya il merkezi ile Akcadag bulunmaktadir YazihanIlceTurkiye de bulundugu yerIlce sinirlari haritasiUlkeTurkiyeIlMalatyaCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiIdare KaymakamBedirhan Imamoglu Belediye baskaniAbdulvahap Gocer CHP Yuzolcumu Toplam507 km Rakim825 mNufus 2018 Toplam16 673 Kir Sehir13 024Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu422Il plaka kodu44Resmi site Belediye YerelNETTarihceYazihan ilcesinin tarihi tam olarak incelenememistir Yazihan ilcesi Cin in baskenti Pekin den baslayip MS 14 yuzyila kadar uzanan Ipek Yolu Bakir Yolu kervanlarinin konakladigi Suriye Malatya Gurun Kayseri Hekimhan Sivas tali yolu uzerinde yer almis tarihi MO ye kadar dayanmaktadir Yerlesim yeri olarak 16 Yuzyila dayanan Fakat Buzluk mahallesindeki yapay magaralardan anlasildigina gore ilk yerlesmenin milattan onceki yillara kadar uzandigi bilinmektedir Ozellikle Fethiye Koyu icinde bulunan hoyuk ve Kurucay boyuca siralanmis olan hoyukler Gec Hitit donemi yerlesmelerinin tipik ozelliklerini gostermektedir Ayrica Ansir vadisine yer alan tarihi yerlesmeler ise Roma Bizans ve Hrsitiyanlik donemi izleri tasimaktadir Gunumuze kadar cesitli topluluklarin yonetiminde kalan ilce topraklari Osmanli Devleti nin eline gectikten sonra imar gormeye baslamistir Yazihan da yerlesim mezra olarak baslamis 1936 yilinda demiryolunun 1937 yilinda karayolunun gelmesiyle once koy daha sonra 1947 yilinda nahiye statusunu kazanmistir Yazihan Malatya ya 40 km uzaklikta 900 rakiminda dogusunda Firat Nehri nin kolu Kurucay ve Elazig il siniri batisinda Hekimhan kuzeyinde Arguvan Hekimhan guneyinde Malatya il merkezi ile Akcadag bulunmaktadir Ilceye isim olan Han da bu donemden kalan en onemli tarihi yapilardan biri sayilir Merkez ilceye bagli bir koy iken 9 Mayis 1990 tarih ve 3644 sayili kanunla ilce haline getirilen Yazihan da belediye teskilati 20 Agustos 1990 tarihinde kurulmustur CografyaIlce yeryuzu sekli itibariyla guneyden kuzeye bir egim gostermektedir Kuzey tarafindan daglik ve vadilik alanlar arazinin 50 sini olusturmaktadir Ilcenin 50 si yari sulu duz arazi olmakla beraber tarima ve yerlesime musaittir Ilce arazisinin 60 i daglik 40 i ise tarima elverislidir NufusYil Toplam Sehir Kir1990 16 218 2 862 13 3562000 19 295 4 285 15 0102007 15 993 2 363 13 6302008 17 806 2 488 15 3182009 17 211 2 305 14 9062010 16 398 2 117 14 2812011 15 568 2 128 13 4402012 14 919 2 013 12 9062013 15 297 15 297 veri yok2014 14 315 14 315 veri yok2015 13 452 13 452 veri yok2016 13 204 13 204 veri yok2017 12 731 12 731 veri yok2018 16 673 16 673 veri yok2019 13 786 13 786 veri yok2020 13 024 13 024 veri yok Not Buyuksehir yasasi nedeniyle koyler mahalle statusune gectiginden 2013 ten itibaren kir nufusu tabloda yer almamistir EkonomiYorenin gecim kaynagi tarim ve hayvanciliktir Tarimda makinelesme gubreleme ve ilaclama gelismis halk bos zamanlarda genellikle halicilikla ugrasmaktadir Kultur ve sanatIlcede tarihi eser olarak Fethiye mahallesi Hasan Patrik Camii 1556 yilinda Beylerbeyi Abdullah Selamoglu Mustafa Pasa tarafindan yaptirilmistir MO sine ait oldugu kabul edilen Iriagac mahallesi Unur mezrasi kalesini sayabiliriz Kaynakca Arsivlenmis kopya 26 Subat 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Subat 2009 Arsivlenmis kopya 23 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Eylul 2015 PDF 24 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Aralik 2012 28 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Yazihan Nufusu Malatya nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Malatya Yazihan Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Dis baglantilarYazihan Belediyesi 1 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Malatya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Turkiye deki bir ilce ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz