Ortografi, bir dilin yazı sistemini ve bu sistemin kurallarını ifade eden terimdir. Bu kurallar, dilin kelimelerinin nasıl yazılacağını belirler ve genellikle harflerin kullanımı, noktalama işaretleri, büyük/küçük harf kullanımı ve yazım kurallarını içerir. Ortografi, dilin yazılı biçiminin standartlaşmasını sağlar ve dilin doğru ve tutarlı bir şekilde yazılmasına yardımcı olur.
Ortografi, diyakritik işaretlerin doğru kullanılması ile de ilgilenir. Diyakritik işaretler, noktalama işaretlerinden farklı olarak harflerin ses değerlerini değiştirir.
İşaretli harflerin kullanılması
Karakter eşlem aracında yer alan ve adının başında combining (kombine/eklemlenebilir) yazan işaretler herhangi bir harften sonra eklendiğinde o işaret otomatik olarak harfin üzerine yerleşir. Tüm combining (kombine) işaretleri görmek için Unicode (Ünikod) bir karakter kümesi seçmek gereklidir. Örneğin Lucida Sans Unicode gibi... Burada dikkat edilmesi gereken husus, herhangi işaretin normal biçimi ile combining (kombine) biçiminin görüntüde birbiri ile aynı olduğudur. Normal biçim kullanıldığında harfin üzerine eklenmez, yanında durur. Bu nedenle adının başında combining (kombine) yazan işaret seçilmelidir. Örneğin: Combining Acute Accent, Combininig Tilde gibi...
Uygulamaya örnek
Herhangi bir harfe, mesela "M" (veya küçük "m") harfinin üzerine dalga (tilde) işareti (̃ ) eklenmek istendiğinde bu harfin işaretli biçimi karakterler arasında bulunamıyorsa şu işlemler uygulanır:
- M harfi yazıldıktan sonra combining tilde (̃ ) işareti bulunup, harften hemen sonra peş peşe yazılır. Böylece ortaya M̃ harfi (veya m̃ harfi) çıkar.
- Bu işlem combining (kombine-eklemlenebilir) biçimi olan tüm işaretler için uygulanabilir.
- Harften önce yazılırsa işe yaramaz.
- Harften sonra boşluk bırakılırsa işe yaramaz.
- Adının başında combining (kombine) yazmayan işaretler harfin üzerine eklenmez yanında durur.
Bazı combining (kombine/eklemlenebilir) işaretler
Bu işaretler aşağıdan kopyalanarak herhangi bir harften sonra yazıldığında harfin üzerine eklenir. Aşağıdaki işaretler kesinlikle bu simgelerin normal biçimleri değildir. Combininig (eklemlenebilir) hâlidir.
- (̀ ): Combininig grave (kombine aksan)
- (́ ): Combininig akute (kombine vurgu)
- (̃ ): Combininig tilde (kombine dalga)
- (̂ ): Combininig circumflex (kombine şapka)
- (̄ ): Combininig macron (kombine uzatma)
- (̈ ): Combininig diaeresis (kombine çift nokta)
- (̌ ): Combininig caron (kombine yumuşatma)
- (̊ ): Combininig ring (kombine halka)
- (̛ ): Combininig horn (kombine duyarga)
- (̇ ): Combininig superdot (kombine üst nokta)
- (̍ ): Combininig superline (kombine üst çentik)
- (̩ ): Combininig subline (kombine alt çentik)
- (̦ ): Combininig subcomma (kombine alt virgül)
- (̧ ): Combininig cedilla (kombine çengel)
- (̨ ): Combininig ogonek (kombine kanca)
- (̱ ): Combininig submacron (kombine alt çizgi)
- (̰): Combininig subtilde (kombine alt dalga)
- (̭): Combininig subflex (kombine alt şapka)
Ayrıca bakınız
Yazı sistemi, alfabe veya harf ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kaynakça
- ^ Fromkin, Victoria, Robert Rodman ve Nina Hyams. "An Introduction to Language." 10. Baskı, Wadsworth Publishing, 2013. .
- ^ Daniels, Peter T. ve William Bright (editörler). "The World's Writing Systems." Oxford University Press, 1996. .
- ^ Coulmas, Florian. "Writing Systems: An Introduction to Their Linguistic Analysis." Cambridge University Press, 2003. .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ortografi bir dilin yazi sistemini ve bu sistemin kurallarini ifade eden terimdir Bu kurallar dilin kelimelerinin nasil yazilacagini belirler ve genellikle harflerin kullanimi noktalama isaretleri buyuk kucuk harf kullanimi ve yazim kurallarini icerir Ortografi dilin yazili biciminin standartlasmasini saglar ve dilin dogru ve tutarli bir sekilde yazilmasina yardimci olur Ortografi diyakritik isaretlerin dogru kullanilmasi ile de ilgilenir Diyakritik isaretler noktalama isaretlerinden farkli olarak harflerin ses degerlerini degistirir Isaretli harflerin kullanilmasiKarakter eslem aracinda yer alan ve adinin basinda combining kombine eklemlenebilir yazan isaretler herhangi bir harften sonra eklendiginde o isaret otomatik olarak harfin uzerine yerlesir Tum combining kombine isaretleri gormek icin Unicode Unikod bir karakter kumesi secmek gereklidir Ornegin Lucida Sans Unicode gibi Burada dikkat edilmesi gereken husus herhangi isaretin normal bicimi ile combining kombine biciminin goruntude birbiri ile ayni oldugudur Normal bicim kullanildiginda harfin uzerine eklenmez yaninda durur Bu nedenle adinin basinda combining kombine yazan isaret secilmelidir Ornegin Combining Acute Accent Combininig Tilde gibi Uygulamaya ornek Herhangi bir harfe mesela M veya kucuk m harfinin uzerine dalga tilde isareti eklenmek istendiginde bu harfin isaretli bicimi karakterler arasinda bulunamiyorsa su islemler uygulanir M harfi yazildiktan sonra combining tilde isareti bulunup harften hemen sonra pes pese yazilir Boylece ortaya M harfi veya m harfi cikar Bu islem combining kombine eklemlenebilir bicimi olan tum isaretler icin uygulanabilir Harften once yazilirsa ise yaramaz Harften sonra bosluk birakilirsa ise yaramaz Adinin basinda combining kombine yazmayan isaretler harfin uzerine eklenmez yaninda durur Bazi combining kombine eklemlenebilir isaretler Bu isaretler asagidan kopyalanarak herhangi bir harften sonra yazildiginda harfin uzerine eklenir Asagidaki isaretler kesinlikle bu simgelerin normal bicimleri degildir Combininig eklemlenebilir halidir Combininig grave kombine aksan Combininig akute kombine vurgu Combininig tilde kombine dalga Combininig circumflex kombine sapka Combininig macron kombine uzatma Combininig diaeresis kombine cift nokta Combininig caron kombine yumusatma Combininig ring kombine halka Combininig horn kombine duyarga Combininig superdot kombine ust nokta Combininig superline kombine ust centik Combininig subline kombine alt centik Combininig subcomma kombine alt virgul Combininig cedilla kombine cengel Combininig ogonek kombine kanca Combininig submacron kombine alt cizgi Combininig subtilde kombine alt dalga Combininig subflex kombine alt sapka Ayrica bakinizGrafem Leet Paleografi RomanizasyonYazi sistemi alfabe veya harf ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Kaynakca Fromkin Victoria Robert Rodman ve Nina Hyams An Introduction to Language 10 Baski Wadsworth Publishing 2013 ISBN 978 1428263925 Daniels Peter T ve William Bright editorler The World s Writing Systems Oxford University Press 1996 ISBN 978 0195079937 Coulmas Florian Writing Systems An Introduction to Their Linguistic Analysis Cambridge University Press 2003 ISBN 978 0521787372