Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yağ damlası deneyi 1909 yılında Robert Millikan ve Harvey Fletcher tarafından yapılan elektronun elektrik yükünü ölçmek amaçlı deneydir. Millikan elektronun yükünü, iki metal elektrot arasına konulan küçük yüklü yağ damlaları üzerindeki kütleçekim ve elektriksel çekim kuvvetini dikkatli bir şekilde dengeleyerek buldu.
Tarihi
Robert Andrews Millikan'ın elektronik yükü ölçmeye yönelik ilk çalışmaları 1906’ ya rastlar. Millikan, ilk önce H.A. Wilson’ un yöntemini tekrarlamıştır. Fakat daha sonra deney yönteminde çok iyi bir iyileştirme yapmıştır. Millikan su damlaları yerine yağ damlaları kullanarak deneyi tekrarlamıştır. Millikan’ ın deneyinde yağ damlalarını kullanmasının en büyük avantajı, yağ damlalarının buharlaşmaması ve dolayısıyla deney boyunca yağ damlalarının sabit bir kütle değerinde kalmasıydı.
1909’ da Millikan, belirli bir zaman aralığında bir tek yağ damlasını gözlemleyebilecek şekilde deney düzeneğini oluşturmuştur. Millikan deneyini birçok yağ damlası için tekrarlayarak elektronun yükünü 1.592×10−19C olarak bulmuştur. Millikan sonuçlarını “On the Elemantary Electrical Charge and the Avogadro Constant” isimli makalesini (Physical Review 32, 349) ile 1911’de yayınladı. Hemen ardından bir başka fizikçi Felix Ehrenhaft benzer bir deney yaptığını ve Millikan’ ın elemanter yük değerinden daha küçük bir yük değeri ölçtüğünü açıkladı. Bu sonuç Millikan’ı daha ileri ve titiz deneyler yapmaya götürdü. 1913 yılında Millikan orijinal sonuçlarını tekrar elde ettiği çalışmasını yayınladı ve bu çalışmasından dolayı 1923 yılında Nobel Fizik ödülünü aldı.
Bugün elektron için ölçülen en iyi yük değeri 1.60217733(49)×10−19 C, Millikan’ ın 1913’te açıkladığı değere oldukça yakındır.
Deney
Düzenek
İki yatay ve birbirine paralel plaka arasına büyük bir potansiyel farkı uygulanarak homojen bir elektrik alan oluşturulur. Yağ damlaları plakalar arasında sürüklenebilir. Yağ damlacıkları ışığı yansıtır ve bir mikroskopla gözlenir. Damlacıklar parlayan bir yıldız gibi görünürler. Böylece damlaların düşüş hızı belirlenir.
Deneyde düşük buhar basıncına sahip yağ kullanılır. Bu yağın diğer yağlardan farkı, ışık kaynağının oluşturduğu ısıda buharlaşmamasıdır. Bazı yağ damlacıkları pompa tarafından püskürtüldüğünde sürtünme nedeniyle yüklenebilir bunu engellemek için iyonlaştırıcı bir radyasyon kaynağı ilave edilerek (örn. X-ışını tüpü) daha fazla yağ damlacığının yüklenmesi sağlanır.
Yöntem
Elektrik alanda düşmekte olan bir damlaya dört kuvvet etki eder.
- Yerçekimi (F=mg)
- Elektriksel kuvvet (F=Eq)
- Havanın kaldırma kuvveti (F=Vdg)
- Havanın sürtünme kuvveti (F=6πrηv)
- m: damlanın kütlesi, E: elektrik alan, q: damlanın elektrik yükü, V: damlanın hacmi, d: havanın yoğunluğu, r: damlanın yarıçapı, η: havanın akmazlığı, v: damlanın
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yag damlasi deneyi 1909 yilinda Robert Millikan ve Harvey Fletcher tarafindan yapilan elektronun elektrik yukunu olcmek amacli deneydir Millikan elektronun yukunu iki metal elektrot arasina konulan kucuk yuklu yag damlalari uzerindeki kutlecekim ve elektriksel cekim kuvvetini dikkatli bir sekilde dengeleyerek buldu Millikan in deney duzenegiTarihiRobert Andrews Millikan in elektronik yuku olcmeye yonelik ilk calismalari 1906 ya rastlar Millikan ilk once H A Wilson un yontemini tekrarlamistir Fakat daha sonra deney yonteminde cok iyi bir iyilestirme yapmistir Millikan su damlalari yerine yag damlalari kullanarak deneyi tekrarlamistir Millikan in deneyinde yag damlalarini kullanmasinin en buyuk avantaji yag damlalarinin buharlasmamasi ve dolayisiyla deney boyunca yag damlalarinin sabit bir kutle degerinde kalmasiydi 1909 da Millikan belirli bir zaman araliginda bir tek yag damlasini gozlemleyebilecek sekilde deney duzenegini olusturmustur Millikan deneyini bircok yag damlasi icin tekrarlayarak elektronun yukunu 1 592 10 19C olarak bulmustur Millikan sonuclarini On the Elemantary Electrical Charge and the Avogadro Constant isimli makalesini Physical Review 32 349 ile 1911 de yayinladi Hemen ardindan bir baska fizikci Felix Ehrenhaft benzer bir deney yaptigini ve Millikan in elemanter yuk degerinden daha kucuk bir yuk degeri olctugunu acikladi Bu sonuc Millikan i daha ileri ve titiz deneyler yapmaya goturdu 1913 yilinda Millikan orijinal sonuclarini tekrar elde ettigi calismasini yayinladi ve bu calismasindan dolayi 1923 yilinda Nobel Fizik odulunu aldi Bugun elektron icin olculen en iyi yuk degeri 1 60217733 49 10 19 C Millikan in 1913 te acikladigi degere oldukca yakindir DeneyDuzenek Deneyin basit bir semasi Birkac bin voltluk potansiyel fark yaratan plakalar arasindaki yag damlalari bir mikroskop araciligiyla gozlenir Millikan in deney duzenegiMillikan in deney duzenegi Iki yatay ve birbirine paralel plaka arasina buyuk bir potansiyel farki uygulanarak homojen bir elektrik alan olusturulur Yag damlalari plakalar arasinda suruklenebilir Yag damlaciklari isigi yansitir ve bir mikroskopla gozlenir Damlaciklar parlayan bir yildiz gibi gorunurler Boylece damlalarin dusus hizi belirlenir Deneyde dusuk buhar basincina sahip yag kullanilir Bu yagin diger yaglardan farki isik kaynaginin olusturdugu isida buharlasmamasidir Bazi yag damlaciklari pompa tarafindan puskurtuldugunde surtunme nedeniyle yuklenebilir bunu engellemek icin iyonlastirici bir radyasyon kaynagi ilave edilerek orn X isini tupu daha fazla yag damlaciginin yuklenmesi saglanir Yontem Elektrik alanda dusmekte olan bir damlaya dort kuvvet etki eder Yercekimi F mg Elektriksel kuvvet F Eq Havanin kaldirma kuvveti F Vdg Havanin surtunme kuvveti F 6prhv m damlanin kutlesi E elektrik alan q damlanin elektrik yuku V damlanin hacmi d havanin yogunlugu r damlanin yaricapi h havanin akmazligi v damlaninKaynakca Millikan deneyi PDF 2 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Temmuz 2012 Serway Raymond Beichner Robert 2011 Fen ve Muhendislik Icin Fizik Ankara Palme Yayincilik ISBN 975 8624 08 3