Yağlı güreş, geleneksel bir Türk sporudur. Güreşçiler vücutlarına yağ sürerek güreştikleri için bu şekilde adlandırılır. Müsabakalar “Er Meydanı” denilen alanlarda yapılır. Güreşçilerin vücutlarının yağlanması nedeni ile birbirlerini tutmaları zorlaştığından, büyük güç ve ustalık gerektiren bir spordur.
Bugün resmî müsâbakalarda yer alan Serbest ve Greko-Romen güreş türlerinin dışında, Türk millî gelenekleri arasında yer alan yağlı güreş ise, Türklerin Anadolu’dan Rumeli’ye geçtikleri tarihten beri yapılagelen bir güreş türüdür. Bugün, Türkiye'de yağlı güreş, düğünlerin, panayırların, mola veren askerî birliklerin en önemli eğlencelerinden biridir. Her yıl, Edirne’nin mevkiinde yapılan tarihî Kırkpınar güreşleri, komutasında, bir gece Çanakkale Boğazı'nı geçerek, Gelibolu’ya çıkan ve Rumeli fetihlerine katılan Müslüman kırk Türk'ün hatırasını anmak amacıyla yapılmaktadır.
Osmanlı Devleti zamanında saray dışında yapılan güreş müsabakaları; panayırlarda, düğünlerde, bir hayır kurumu yararına veya bu işi meslek edinmiş kişilerin özel yer ve salonlarında yapılırdı. Ayrıca düğün ve Ramazan güreşleri adı altında düzenlenen etkinlikler de yapılmıştır. Buna örnek: Koca Yusuf, Büyük Cemre, vb.
Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali, 2010 yılında UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Miras Temsili Listesine Türkiye tarafından kaydettirilmek suretiyle tüm dünyaya duyurulmuştur.
Güreşlerin Gelenek ve Kuralları
Boy ve Kategorileri
Geleneksel organizasyonlarda boylar aşağıdaki gibi düzenlenir:
- Minik bir boy
- Minik iki boy
- Teşvik Bir Boy
- Teşvik iki Boy
- Tozkoparan boyu
- Ayak Boyu
- Deste Küçük Boy,
- Deste Orta Boy,
- Deste Büyük Boy,
- Küçük Orta Küçük Boy,
- Küçük Orta Büyük Boy,
- Büyük Orta,
- Başaltı,
- Baş
Sporcular ve turnuvalar çeşitli kategorilere ayrılır.
Organizasyonlar küçükten büyüğe doğru olmak üzere: Bayram şenlik ve düğün güreşleri; mahalli (piyasa) güreşleri; birinci sınıf güreşler ve geleneksel güreşler gibi farklı seviyelerde düzenlenir.
Yağlı Güreş Oyunları
Yağlı Güreşlerdeki oyunlar; ayakta yapılan oyunlar ve yerde yapılan oyunlar olarak maksatlarına göre, Elense, İç tırpan, dış tırpan, kazkanadı, ayakta güreşi bağlama, budama, paça, kazık, kepçe, ters kepçe, kılıç atma, payanda, kemane, kemane çekme, kol bastı, tilkikuyruğu, köpek kuyruğu, yerde sürüme, köstek, künde (oturak kündesi, ayak kündesi, şark kündesi, bel kündesi), boyunduruk, kurt kapanı, yanbaş ve kombine oyunlar paça kazık, ellerin kenetlenmesi, sarma, cezayir sarması gibi sıralanabilir.
Müsabaka Süresi Ve Kazanma Şartları
Yağlı güreşte müsabaka süresi genelde 40 dakikadır.Bu sürede galip gelen belli olmadığı takdirde süresiz olarak uzatmaya gidilir. İlk puanı alan güreşçi galip gelmiş olur.
Altın Kemer
Kırkpınar ve Elmalı'da dereceye girenlere madalya ve kupa verilir. Baş kategorisi birincisine ise madalya ve kupaya ek olarak altın kemer takılır. Başpehlivanlık unvanı olarak gelecek yıla kadar taşıması için emanet edilir. Kırkpınar’da ilk kemer uygulaması, Kurtdereli Mehmet Pehlivan’ın vefatı üzerine, 1939 yılında Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü’nün başpehlivanlığı kazanacak olan güreşçiye bir sene kalmak üzere bir “Kurtdereli kemeri” uygulaması ile başlamıştır. Kemerin halkalarına zincirlerle asılı on yazısız madalya mevcut olup bunlara her sene kazanan başpehlivanın adı yazılacaktır. Bu kemer on sene sonra en az üç defa ismini yazdırmağa muvaffak olan başpehlivana hediye edilmesi kararlaştırılmıştır. Bu kemeri 1939, 1940 ve 1941 yıllarında başpehlivan olan Tekirdağlı Hüseyin Alkaya almıştır. Ancak bu kemer altın dan değildir.
Geleneksel Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşlerinin en büyük ödülü olan Altın Kemer uygulaması ilk defa 1960 yılında Edirne Belediyesi tarafından hazırlanmış ve uygulamaya konulmuştur. Altın kemer bir pehlivanın güreş hayatının zirve noktasıdır. Kırkpınar yağlı güreş festivali için özel hazırlanmıştır. 22 ayar altından olup, yaklaşık 1,400 gr ağırlığındadır.
Üç yıl üst üste Türkiye’nin Başpehlivanlığı unvanını alan Başpehlivan Edirne Belediye Başkanlığının ortaya koyduğu yaklaşık 1.400 gr ağırlığındaki altın kemerin sahibi olmaktadır. Altın kemer ilk defa 1960 yılı başpehlivanı İbrahim Karabacak’a takılmıştır. Bugüne kadar bu kemere 1966, 1967 ve 1968 yılları başpehlivanı Ordulu Mustafa Bük, 1976 1977, 1978 yılları başpehlivanı Karamürselli Aydın Demir, 1982, 1983, 1984 yılları başpehlivanı Denizlili Hüseyin Çokal sahip olmuştur. Karamürselli Başpehlivan Ahmet Taşçı'da, 1990, 1991, 1992 ile 1995, 1996 ve 1997 yılları arasında üst üste iki dönem Başpehlivan olduğundan Altın Kemer'in iki defa daimi sahibi olmuştur.
Kıspet
Kıspet sözcüğü Arapça “kisvet” kelimesinden gelmekte olup belden aşağı giyilen giysi anlamına gelmektedir. Yağlı güreşe çıkan her pehlivanın güreş malzemesinin başında “Kıspet” gelir. Manda, dana, malak, keçi, sığır gibi hayvanların derisinden yapılan, bel kısmı dört parmak genişliğinde ve kalın olan bir alt giysisidir.
Kıspet, kasnak, hazne, arka, oyluk, paça, şiraze, ayna bölümlerinden oluşmaktadır.
El sanatları alanında yaratıcılığın önemli bir simgesi olarak pehlivanların güreşlerde giydiği kispet; sağlıklı hayvanların derilerinden yapılan, belden diz altına kadar uzanan, dar paçalı kıyafetlerdir. Festivalde pehlivanlar tarafından özel olarak giyilen bu kıyafet, az sayıda ustanın el sanatı alanındaki inceliklerini sergilemektedir. Kispet yapımında derin bir bilgi ve beceriye sahip olan İrfan Şahin, 2012 yılında gerçekleştirilen ödül töreniyle Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından “Yaşayan İnsan Hazinesi” ilan edilmiştir.
Geleneksel el sanatlarımız içinde yer alan kispet ve kispet ustalığı yağlı güreşlerin çok önemli bir boyutunu oluşturmaktadır. Türkiye’nin meşhur kispet ustaları arasında en eski olanı Nazif Usta’dır. Ondan sonra Yeşil Hafız, Telaşeli Mehmet Usta, Balıkesirli Hidayet Başsaraç ve çırağı Bigalı İrfan Şahin, İrfan Usta, Bigalı Mehmet Derse ve Samsunlu Uğur Kesen yer almaktadır.
Kırmızı Dipli Mum
Kırkpınar’ın davet simgesi Kırmızı Dipli Mum’dur. Kitle iletişim araçlarının yaygın olmadığı dönemlerde Kırkpınar Ağası tarafından kırmızı dipli mum Mart ayından itibaren kasaba ve köylere, pehlivanlara ve tanınmış kişilere gönderilir ve bu kişiler Kırkpınar'a davet edilirdi. Halk arasında sıkça kullanılan “kırmızı dipli mumla çağırmak” deyimi de buradan gelmektedir. Kırkpınar'ın olmazsa olmazlarındandır. Bugün sembol olarak kullanılmaktadır.
Günümüzde Edirne Belediye Başkanı, Edirne Valisi ve Kırkpınar Ağası ile birlikte devlet protokolünü Ankara'da makamlarında ziyaret ederek, kendilerini kırmızı dipli mum ile Kırkpınar Yağlı Güreşlerine davet etmektedir.
Kent esnafıda davul-zurna eşliğinde ziyaret edilerek kırmızıdipli mum ile Kırkpınar Yağlı Güreşlerine davet edilmektedir.
Zembil
Zembil, sadece kispet taşımak için kamıştan ve özel bir tezgâhta el ile yapılan çanta biçimli geleneksel bir el sanatı ürünüdür. Farsça bir kelimedir. “Küçük Sepet” anlamına gelmektedir. Güreş terminolojisinde “kındıra veya saz gibi su bitkilerinden pehlivanların kispetlerini taşımak ve muhafaza etmek için kullandığı çanta” demektir. Zembilcilerin piri, zembil örüp emeği ile geçinen Hz.Süleyman’dır.
Cazgır
Güreş terminolojisinde Cazgır; Güreşten iyi anlayan, oyunların sonuçlarını önceden tahmin edebilen, pehlivanların özelliklerini, yaptıkları oyunları, daha önce aldıkları başarıları bilen ve dua okuma kabiliyetine sahip görgülü kimseye denir.
“Salavatçı” da denilen “Cazgır”, yağlı güreşlerdeki tüm pehlivanları adları, şanları, güreş oyunlarındaki hünerleri ile birlikte seyircilere uygun mısra ve dualarla tanıtan, izleyicileri coşturan, onları güreşe davet eden ve güreşleri başlatan kişidir.
Salavat, Yağlı güreşlerde cazgırın pehlivanları meydana salmadan söylediği manzum övgü ve ikaz dolu sözlere denir.
Cazgırın bütün pehlivanları yakından tanıması, eşleştirme (her bir güreşçinin rakibinin belirlenmesi) yaptığı sırasında dualarını okurken pehlivanların kuvvetli yönlerini söyleyerek rakibini uyarması, nasihat etmesi gerekir. Sesinin gür olması, dua kurallarına uygun mısralar düzmesi özelliklerinden başta gelenleridir.
Cazgır, meydanda birliği sağlamaya çalışır, pehlivanları ortak bir ruh etrafında tutmaya gayret eder. Konuşmaları, heyecan verici ve uyarıcı bir etki yapar. Cazgır, salavat denilen duaları müzikal bir biçimde seslendirerek pehlivanlar ve izleyiciler üzerinde coşturucu rol oynamaktadır. Cazgırlık bir meslek olarak görülür ve mutlaka usta - çırak ilişkisi ile cazgır olunur. Cazgırların da geleneksel giysileri vardır.
Yağcı
Kırkpınar güreşlerini diğer güreşlerinden ayıran, pehlivanların yağlanarak güreş yapıyor olmasıdır. Yağsız Kırkpınar düşünülemez. Yağlı güreşte rakibi tutmak ve kavramak için daha fazla güç sarf etmek gerekir. Dolayısıyla Yağlı güreşte başlıca unsur kaba kuvvet olmaktan çıkar, ustalık ve motivasyon önemli unsurlar olarak ön plana çıkar. Kırkpınar'da pehlivanların yağlanma işi, onlara yağ veren Yağcılar aracılığıyla yapılır.
Bezci
Yağlı güreşler esnasında, kızgın güneş altında gözlere yağ kaçması, pehlivanlar için zor bir durumdur. Çünkü gözleri yanan pehlivanlar, güreşe devam edemezler. İşte bu sırada alan çevresinde bekleyen "Bezciler", güreşçilerin imdadına yetişirler. Bunun için de bezcilerden bez istenir, önce tülbentlerden almak için de yine güreşmekte olduğu rakibin izni gerekir. Aksi yapıldığı takdirde bez alarak gözünü silmekte olan bir güreşçiye rakibi dalıp yere indirebilir. Hatta gücü yetiyorsa yenebilir ki, bu galibiyet geçerlidir.
- 19. yüzyılda Osmanlı güreşçileri V&A Galerisi, Londra
- Er Meydanı
- Deste boy
Yağlı güreş turnuvaları
Türkiye Başpehlivanının belirlendiği güreş:
- Kırkpınar Yağlı Güreşleri Edirne
Türkiye Yağlı Güreş Ligi kapsamında düzenlenen güreşler (2024 yılı):
- Elmalı Yeşilyayla Yağlı Güreşleri Antalya
- Manavgat Belediyesi Yağlı Güreşleri, Antalya
- Kurtdereli Mehmet Pehlivan Yağlı Güreşleri, Balıkesir
- Şahinbey Belediyesi Yağlı Güreşleri, Gaziantep
- Sekapark Yağlı Güreşleri, Kocaeli
- Ordulu Mustafa Aybastı Perşembe Yaylası Yağlı Güreşleri, Ordu
Düzenlenen diğer turnuvalar:
- Alanya Gökbel Yağlı Güreşleri - Antalya
- Aksu Yağlı Güreşleri - Antalya
- Feslikan Yağlı Güreşleri - Antalya
- Gazipaşa Yağlı Güreşleri - Antalya
- Kumluca Yağlı Güreşleri - Antalya
- Serik Yağlı Güreşleri - Antalya
- Balya Yağlı Güreşleri - Balıkesir
- Burhaniye Kızıklı Yağlı Güreşleri - Balıkesir
- Gömeç Ulubeyler Yağlı Güreşleri - Balıkesir
- Gönen Sebeplili Hüseyin Pehlivan Yağlı Güreşleri - Balıkesir
- Havran Seyit Onbaşı Yağlı Güreşleri - Balıkesir
- İvrindi Akçalören Yağlı Güreşleri - Balıkesir
- İvrindi Kayapa Yağlı Güreşleri - Balıkesir
- Sındırgı Yağcıbedir Yağlı Güreşleri - Balıkesir
- Bursa Büyükşehir Belediyesi Softaoğlu Mehmet Pehlivan Yağlı Güreşleri, Bursa
- Nilüfer Çalı Yağlı Güreşleri - Bursa
- Mustafakemalpaşa Kabulbaba Yağlı Güreşleri - Bursa
- Mustafakemalpaşa Yalıntaş Yağlı Güreşleri - Bursa
- Bayramiç Mehmet Akif Ersoy Yağlı Güreşleri - Çanakkale
- Biga Kurtuluş Günü Yağlı Güreşleri - Çanakkale
- Çan Yağlı Güreşleri - Çanakkale
- Çardak Yağlı Güreşleri - Çanakkale
- Kepez Yağlı Güreşleri - Çanakkale
- Osmancık Yağlı Güreşleri - Çorum
- Beyağaç Hüseyin Çokal Yağlı Güreşleri - Denizli
- Denizli Yağlı Güreşleri - Denizli
- Kel Aliço Yağlı Güreşleri - Edirne
- Bahçelievler Kocasinan Yağlı Güreşleri - İstanbul
- Çatalca Nakkaşlı Eyüp Yağlı Güreşleri - İstanbul
- Etnospor Fetih Yağlı Güreşleri - İstanbul
- Kağıthane Sadabat Yağlı Güreşleri - İstanbul
- Ulugazi Yağlı Güreşleri - İstanbul
- Silivri Kavaklı Yenici Mehmet Yağlı Güreşleri - İstanbul
- Şile Yağlı Güreşleri - İstanbul
- Ulukent Yağlı Güreşleri - İzmir
- Hergeleci İbrahim Yağlı Güreşleri - Kocaeli
- Hünkar Çayırı Yağlı Güreşleri - Kocaeli
- İshakçılar Yağlı Güreşleri - Kocaeli
- Karamürsel Yağlı Güreşleri - Kocaeli
- Taşköprü Yağlı Güreşleri - Kocaeli
- Domaniç Yağlı Güreşleri - Kütahya
- Akhisar Çağlak Yağlı Güreşleri - Manisa
- Kula Yağlı Güreşleri - Manisa
- Turgutlu Yağlı Güreşleri - Manisa
- Yuntdağı Yağlı Güreşleri, Manisa
- Fethiye Yağlı Güreşleri - Muğla
- Kavaklıdere Beşpınar Yağlı Güreşleri - Muğla
- Köyceğiz Yağlı Güreşleri - Muğla
- Seydikemer Yayla Seki Yağlı Güreşleri - Muğla
- Gölköy Yağlı Güreşleri - Ordu
- Kumru Fizme Dereköy Yağlı Güreşleri - Ordu
- Alaçam Geyikkoşan Yağlı Güreşleri - Samsun
- Havza Yağlı Güreşleri - Samsun
- Terme Oğuzlu Yağlı Güreşleri - Samsun
- Vezirköprü Kunduz Yağlı Güreşleri - Samsun
- Topçam Yağlı Güreşleri - Tokat
- Fevziye Yağlı Güreşleri - Yalova
- Sürmeli Yağlı Güreşleri - Yozgat
- Alaplı Yağlı Güreşleri - Zonguldak
Aktif Güreşe Devam Eden Başpehlivanlar
Yıllara Göre Yağlı Güreş Müsabakaları
2024 Yılında Yapılan Yağlı Güreş Müsabakaları
2023 Yılında Yapılan Yağlı Güreş Müsabakaları
2022 Yılında Yapılan Yağlı Güreş Müsabakaları
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Eylül 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ (PDF). Güreş Federasyonu. 18 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ . TRTSpor. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020.
- ^ "2024 yılı Yağlı Güreşleri takvimi açıklandı". 8 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
Dış bağlantılar
- Kırkpınar 6 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yagli gures geleneksel bir Turk sporudur Guresciler vucutlarina yag surerek gurestikleri icin bu sekilde adlandirilir Musabakalar Er Meydani denilen alanlarda yapilir Gurescilerin vucutlarinin yaglanmasi nedeni ile birbirlerini tutmalari zorlastigindan buyuk guc ve ustalik gerektiren bir spordur Bugun resmi musabakalarda yer alan Serbest ve Greko Romen gures turlerinin disinda Turk milli gelenekleri arasinda yer alan yagli gures ise Turklerin Anadolu dan Rumeli ye gectikleri tarihten beri yapilagelen bir gures turudur Bugun Turkiye de yagli gures dugunlerin panayirlarin mola veren askeri birliklerin en onemli eglencelerinden biridir Her yil Edirne nin mevkiinde yapilan tarihi Kirkpinar guresleri komutasinda bir gece Canakkale Bogazi ni gecerek Gelibolu ya cikan ve Rumeli fetihlerine katilan Musluman kirk Turk un hatirasini anmak amaciyla yapilmaktadir Osmanli Devleti zamaninda saray disinda yapilan gures musabakalari panayirlarda dugunlerde bir hayir kurumu yararina veya bu isi meslek edinmis kisilerin ozel yer ve salonlarinda yapilirdi Ayrica dugun ve Ramazan guresleri adi altinda duzenlenen etkinlikler de yapilmistir Buna ornek Koca Yusuf Buyuk Cemre vb Kirkpinar Yagli Gures Festivali 2010 yilinda UNESCO Insanligin Somut Olmayan Kulturel Miras Temsili Listesine Turkiye tarafindan kaydettirilmek suretiyle tum dunyaya duyurulmustur Gureslerin Gelenek ve KurallariBoy ve Kategorileri Geleneksel organizasyonlarda boylar asagidaki gibi duzenlenir Minik bir boy Minik iki boy Tesvik Bir Boy Tesvik iki Boy Tozkoparan boyu Ayak Boyu Deste Kucuk Boy Deste Orta Boy Deste Buyuk Boy Kucuk Orta Kucuk Boy Kucuk Orta Buyuk Boy Buyuk Orta Basalti Bas Sporcular ve turnuvalar cesitli kategorilere ayrilir Organizasyonlar kucukten buyuge dogru olmak uzere Bayram senlik ve dugun guresleri mahalli piyasa guresleri birinci sinif guresler ve geleneksel guresler gibi farkli seviyelerde duzenlenir Yagli Gures Oyunlari Yagli Gureslerdeki oyunlar ayakta yapilan oyunlar ve yerde yapilan oyunlar olarak maksatlarina gore Elense Ic tirpan dis tirpan kazkanadi ayakta guresi baglama budama paca kazik kepce ters kepce kilic atma payanda kemane kemane cekme kol basti tilkikuyrugu kopek kuyrugu yerde surume kostek kunde oturak kundesi ayak kundesi sark kundesi bel kundesi boyunduruk kurt kapani yanbas ve kombine oyunlar paca kazik ellerin kenetlenmesi sarma cezayir sarmasi gibi siralanabilir Musabaka Suresi Ve Kazanma Sartlari Yagli gureste musabaka suresi genelde 40 dakikadir Bu surede galip gelen belli olmadigi takdirde suresiz olarak uzatmaya gidilir Ilk puani alan guresci galip gelmis olur Altin Kemer Kirkpinar ve Elmali da dereceye girenlere madalya ve kupa verilir Bas kategorisi birincisine ise madalya ve kupaya ek olarak altin kemer takilir Baspehlivanlik unvani olarak gelecek yila kadar tasimasi icin emanet edilir Kirkpinar da ilk kemer uygulamasi Kurtdereli Mehmet Pehlivan in vefati uzerine 1939 yilinda Beden Terbiyesi Genel Mudurlugu nun baspehlivanligi kazanacak olan guresciye bir sene kalmak uzere bir Kurtdereli kemeri uygulamasi ile baslamistir Kemerin halkalarina zincirlerle asili on yazisiz madalya mevcut olup bunlara her sene kazanan baspehlivanin adi yazilacaktir Bu kemer on sene sonra en az uc defa ismini yazdirmaga muvaffak olan baspehlivana hediye edilmesi kararlastirilmistir Bu kemeri 1939 1940 ve 1941 yillarinda baspehlivan olan Tekirdagli Huseyin Alkaya almistir Ancak bu kemer altin dan degildir Geleneksel Tarihi Kirkpinar Yagli Gureslerinin en buyuk odulu olan Altin Kemer uygulamasi ilk defa 1960 yilinda Edirne Belediyesi tarafindan hazirlanmis ve uygulamaya konulmustur Altin kemer bir pehlivanin gures hayatinin zirve noktasidir Kirkpinar yagli gures festivali icin ozel hazirlanmistir 22 ayar altindan olup yaklasik 1 400 gr agirligindadir Uc yil ust uste Turkiye nin Baspehlivanligi unvanini alan Baspehlivan Edirne Belediye Baskanliginin ortaya koydugu yaklasik 1 400 gr agirligindaki altin kemerin sahibi olmaktadir Altin kemer ilk defa 1960 yili baspehlivani Ibrahim Karabacak a takilmistir Bugune kadar bu kemere 1966 1967 ve 1968 yillari baspehlivani Ordulu Mustafa Buk 1976 1977 1978 yillari baspehlivani Karamurselli Aydin Demir 1982 1983 1984 yillari baspehlivani Denizlili Huseyin Cokal sahip olmustur Karamurselli Baspehlivan Ahmet Tasci da 1990 1991 1992 ile 1995 1996 ve 1997 yillari arasinda ust uste iki donem Baspehlivan oldugundan Altin Kemer in iki defa daimi sahibi olmustur Kispet Kispet sozcugu Arapca kisvet kelimesinden gelmekte olup belden asagi giyilen giysi anlamina gelmektedir Yagli gurese cikan her pehlivanin gures malzemesinin basinda Kispet gelir Manda dana malak keci sigir gibi hayvanlarin derisinden yapilan bel kismi dort parmak genisliginde ve kalin olan bir alt giysisidir Kispet kasnak hazne arka oyluk paca siraze ayna bolumlerinden olusmaktadir El sanatlari alaninda yaraticiligin onemli bir simgesi olarak pehlivanlarin gureslerde giydigi kispet saglikli hayvanlarin derilerinden yapilan belden diz altina kadar uzanan dar pacali kiyafetlerdir Festivalde pehlivanlar tarafindan ozel olarak giyilen bu kiyafet az sayida ustanin el sanati alanindaki inceliklerini sergilemektedir Kispet yapiminda derin bir bilgi ve beceriye sahip olan Irfan Sahin 2012 yilinda gerceklestirilen odul toreniyle Kultur ve Turizm Bakanligi tarafindan Yasayan Insan Hazinesi ilan edilmistir Geleneksel el sanatlarimiz icinde yer alan kispet ve kispet ustaligi yagli gureslerin cok onemli bir boyutunu olusturmaktadir Turkiye nin meshur kispet ustalari arasinda en eski olani Nazif Usta dir Ondan sonra Yesil Hafiz Telaseli Mehmet Usta Balikesirli Hidayet Bassarac ve ciragi Bigali Irfan Sahin Irfan Usta Bigali Mehmet Derse ve Samsunlu Ugur Kesen yer almaktadir Kirmizi Dipli Mum Kirkpinar in davet simgesi Kirmizi Dipli Mum dur Kitle iletisim araclarinin yaygin olmadigi donemlerde Kirkpinar Agasi tarafindan kirmizi dipli mum Mart ayindan itibaren kasaba ve koylere pehlivanlara ve taninmis kisilere gonderilir ve bu kisiler Kirkpinar a davet edilirdi Halk arasinda sikca kullanilan kirmizi dipli mumla cagirmak deyimi de buradan gelmektedir Kirkpinar in olmazsa olmazlarindandir Bugun sembol olarak kullanilmaktadir Gunumuzde Edirne Belediye Baskani Edirne Valisi ve Kirkpinar Agasi ile birlikte devlet protokolunu Ankara da makamlarinda ziyaret ederek kendilerini kirmizi dipli mum ile Kirkpinar Yagli Gureslerine davet etmektedir Kent esnafida davul zurna esliginde ziyaret edilerek kirmizidipli mum ile Kirkpinar Yagli Gureslerine davet edilmektedir Zembil Zembil sadece kispet tasimak icin kamistan ve ozel bir tezgahta el ile yapilan canta bicimli geleneksel bir el sanati urunudur Farsca bir kelimedir Kucuk Sepet anlamina gelmektedir Gures terminolojisinde kindira veya saz gibi su bitkilerinden pehlivanlarin kispetlerini tasimak ve muhafaza etmek icin kullandigi canta demektir Zembilcilerin piri zembil orup emegi ile gecinen Hz Suleyman dir Cazgir Gures terminolojisinde Cazgir Guresten iyi anlayan oyunlarin sonuclarini onceden tahmin edebilen pehlivanlarin ozelliklerini yaptiklari oyunlari daha once aldiklari basarilari bilen ve dua okuma kabiliyetine sahip gorgulu kimseye denir Salavatci da denilen Cazgir yagli gureslerdeki tum pehlivanlari adlari sanlari gures oyunlarindaki hunerleri ile birlikte seyircilere uygun misra ve dualarla tanitan izleyicileri costuran onlari gurese davet eden ve guresleri baslatan kisidir Salavat Yagli gureslerde cazgirin pehlivanlari meydana salmadan soyledigi manzum ovgu ve ikaz dolu sozlere denir Cazgirin butun pehlivanlari yakindan tanimasi eslestirme her bir gurescinin rakibinin belirlenmesi yaptigi sirasinda dualarini okurken pehlivanlarin kuvvetli yonlerini soyleyerek rakibini uyarmasi nasihat etmesi gerekir Sesinin gur olmasi dua kurallarina uygun misralar duzmesi ozelliklerinden basta gelenleridir Cazgir meydanda birligi saglamaya calisir pehlivanlari ortak bir ruh etrafinda tutmaya gayret eder Konusmalari heyecan verici ve uyarici bir etki yapar Cazgir salavat denilen dualari muzikal bir bicimde seslendirerek pehlivanlar ve izleyiciler uzerinde costurucu rol oynamaktadir Cazgirlik bir meslek olarak gorulur ve mutlaka usta cirak iliskisi ile cazgir olunur Cazgirlarin da geleneksel giysileri vardir Yagci Kirkpinar gureslerini diger gureslerinden ayiran pehlivanlarin yaglanarak gures yapiyor olmasidir Yagsiz Kirkpinar dusunulemez Yagli gureste rakibi tutmak ve kavramak icin daha fazla guc sarf etmek gerekir Dolayisiyla Yagli gureste baslica unsur kaba kuvvet olmaktan cikar ustalik ve motivasyon onemli unsurlar olarak on plana cikar Kirkpinar da pehlivanlarin yaglanma isi onlara yag veren Yagcilar araciligiyla yapilir Bezci Yagli guresler esnasinda kizgin gunes altinda gozlere yag kacmasi pehlivanlar icin zor bir durumdur Cunku gozleri yanan pehlivanlar gurese devam edemezler Iste bu sirada alan cevresinde bekleyen Bezciler gurescilerin imdadina yetisirler Bunun icin de bezcilerden bez istenir once tulbentlerden almak icin de yine guresmekte oldugu rakibin izni gerekir Aksi yapildigi takdirde bez alarak gozunu silmekte olan bir guresciye rakibi dalip yere indirebilir Hatta gucu yetiyorsa yenebilir ki bu galibiyet gecerlidir 19 yuzyilda Osmanli gurescileri V amp A Galerisi Londra Er Meydani Deste boyYagli gures turnuvalariTurkiye Baspehlivaninin belirlendigi gures Kirkpinar Yagli Guresleri Edirne Turkiye Yagli Gures Ligi kapsaminda duzenlenen guresler 2024 yili Elmali Yesilyayla Yagli Guresleri Antalya Manavgat Belediyesi Yagli Guresleri Antalya Kurtdereli Mehmet Pehlivan Yagli Guresleri Balikesir Sahinbey Belediyesi Yagli Guresleri Gaziantep Sekapark Yagli Guresleri Kocaeli Ordulu Mustafa Aybasti Persembe Yaylasi Yagli Guresleri Ordu Duzenlenen diger turnuvalar Alanya Gokbel Yagli Guresleri Antalya Aksu Yagli Guresleri Antalya Feslikan Yagli Guresleri Antalya Gazipasa Yagli Guresleri Antalya Kumluca Yagli Guresleri Antalya Serik Yagli Guresleri Antalya Balya Yagli Guresleri Balikesir Burhaniye Kizikli Yagli Guresleri Balikesir Gomec Ulubeyler Yagli Guresleri Balikesir Gonen Sebeplili Huseyin Pehlivan Yagli Guresleri Balikesir Havran Seyit Onbasi Yagli Guresleri Balikesir Ivrindi Akcaloren Yagli Guresleri Balikesir Ivrindi Kayapa Yagli Guresleri Balikesir Sindirgi Yagcibedir Yagli Guresleri Balikesir Bursa Buyuksehir Belediyesi Softaoglu Mehmet Pehlivan Yagli Guresleri Bursa Nilufer Cali Yagli Guresleri Bursa Mustafakemalpasa Kabulbaba Yagli Guresleri Bursa Mustafakemalpasa Yalintas Yagli Guresleri Bursa Bayramic Mehmet Akif Ersoy Yagli Guresleri Canakkale Biga Kurtulus Gunu Yagli Guresleri Canakkale Can Yagli Guresleri Canakkale Cardak Yagli Guresleri Canakkale Kepez Yagli Guresleri Canakkale Osmancik Yagli Guresleri Corum Beyagac Huseyin Cokal Yagli Guresleri Denizli Denizli Yagli Guresleri Denizli Kel Alico Yagli Guresleri Edirne Bahcelievler Kocasinan Yagli Guresleri Istanbul Catalca Nakkasli Eyup Yagli Guresleri Istanbul Etnospor Fetih Yagli Guresleri Istanbul Kagithane Sadabat Yagli Guresleri Istanbul Ulugazi Yagli Guresleri Istanbul Silivri Kavakli Yenici Mehmet Yagli Guresleri Istanbul Sile Yagli Guresleri Istanbul Ulukent Yagli Guresleri Izmir Hergeleci Ibrahim Yagli Guresleri Kocaeli Hunkar Cayiri Yagli Guresleri Kocaeli Ishakcilar Yagli Guresleri Kocaeli Karamursel Yagli Guresleri Kocaeli Taskopru Yagli Guresleri Kocaeli Domanic Yagli Guresleri Kutahya Akhisar Caglak Yagli Guresleri Manisa Kula Yagli Guresleri Manisa Turgutlu Yagli Guresleri Manisa Yuntdagi Yagli Guresleri Manisa Fethiye Yagli Guresleri Mugla Kavaklidere Bespinar Yagli Guresleri Mugla Koycegiz Yagli Guresleri Mugla Seydikemer Yayla Seki Yagli Guresleri Mugla Golkoy Yagli Guresleri Ordu Kumru Fizme Derekoy Yagli Guresleri Ordu Alacam Geyikkosan Yagli Guresleri Samsun Havza Yagli Guresleri Samsun Terme Oguzlu Yagli Guresleri Samsun Vezirkopru Kunduz Yagli Guresleri Samsun Topcam Yagli Guresleri Tokat Fevziye Yagli Guresleri Yalova Surmeli Yagli Guresleri Yozgat Alapli Yagli Guresleri ZonguldakAktif Gurese Devam Eden BaspehlivanlarBaspehlivan Memleketi Dogum Yili Basa Yukseldigi Yil KulubuAli Gokcen Manisa 1979 2005 KulupsuzManisa 1979 2006 KulupsuzErkan Ertan Kocaeli 1980 2011 Karamursel Lev Er G K Fatih Koyuncu Istanbul 1980 2012 Sile Belediyesi SKAntalya 1980 2005 Antalya ASATOsman Aynur Antalya 1980 2003 Antalya ASATRamazan Bircan Antalya 1980 2009 Antalya KarayollariAhmet Selbest Corum 1981 2010 Corum Belediyesi SKFatih Cakiroglu Trabzon 1981 2013 Umraniye Belediyesi SKAli Gungor Ekin Kocaeli 1981 2009 KulupsuzAntalya 1981 2007 Antalya ASATKocaeli 1981 2007 Ankara BB ASKIAntalya 1981 2004 MCR OzparlarAli Altun Antalya 1982 2010 Dosemealti Belediyesi SKOnur Senel Samsun 1982 2014 Turgutlu Belediyesi SKRecep Kara Ordu 1982 2004 Kocaeli BB KagitsporSerhat Balci Samsun 1982 2013 KulupsuzManisa 1983 2007 KulupsuzArif Akin Kocaeli 1984 2009 Karamursel Lev Er G K Atilla Guzel Konya 1984 2021 KulupsuzFaruk Akkoyun Kocaeli 1984 2011 Kocaeli BB KagitsporFatih Atli Samsun 1984 2006 Manavgat Belediyesi SKKaan Kaya Kocaeli 1984 2011 Altinova Belediyesi SKMecit Yildirim Istanbul 1984 2014 Sile Belediyesi SKAbdullah Gungor Samsun 1985 2008 Kartal Belediyesi SKOnur Balci Tokat 1985 2012 Tokat Belediyesi SKAntalya 1985 2004 Korkuteli Belediyesi SKSalih Erinc Samsun 1985 2008 Ankara BB ASKISerhat Gokmen Samsun 1985 2008 Manavgat Belediyesi SKSuleyman Aykiri Sakarya 1985 2010 Hendek Belediyesi SKUnal Karaman Corum 1985 2010 Ankara BB ASKIHamza Koseoglu Erzurum 1986 2014 Ankara BB ASKIIsmail Guzel Konya 1986 2014 KulupsuzMehmet Yesil Yesil Antalya 1986 2007 Balikesir Buyuksehir Belediyesi SKSemih Turgut Kocaeli 1986 2017 Yalova Belediyesi SKAli Gurbuz Antalya 1987 2008 Manavgat Belediyesi SKHasan Cengiz Antalya 1987 2011 Korkuteli Belediyesi SKIsmail Balaban Antalya 1987 2012 Antalya ASATRiza Yildirim Tokat 1987 2017 Sancaktepe Belediyesi SKTuran Balaban Antalya 1987 2015 Antalya ASATErtugrul Dagdeviren Balikesir 1988 2018 Balikesir Buyuksehir Belediyesi SKSahali Kurt Antalya 1988 2015 Antalya ASATIsmail Erkal Antalya 1989 2014 Kemer Belediyesi SKIsmail Koc Konya 1989 2013 KulupsuzNedim Gurel Kocaeli 1989 2015 Kocaeli BB KagitsporOrhan Okulu Antalya 1989 2012 Muratpasa Belediyesi SKRecep Taslak Samsun 1989 2016 Canik Belediyesi SKMugla 1990 2016 Fethiye Belediyesi SKEmre Erkal Antalya 1991 2016 KulupsuzSerkan Sertturk Antalya 1991 2015 Antalya ASATTanju Gemici Samsun 1991 2018 Kocaeli BB KagitsporYalcin Uncul Bursa 1991 2019 Bursa Buyuksehir Belediyesi SKHamza Ozkaradeniz Kocaeli 1992 2023 Kocaeli BB KagitsporMenderes Saltik Manisa 1992 2019 Antalya ASATFurkan Durmus Altin Antalya 1993 2018 Aksu Belediyesi SKMustafa Batu Antalya 1993 2015 Antalya ASATOzkan Yilmaz Samsun 1993 2019 Ankara BB ASKIHuseyin Gumusalan Kocaeli 1994 2017 Kocaeli BB KagitsporKursat Sevki Korkmaz Antalya 1994 2017 MCR OzparlarSuleyman Basar Manisa 1994 2021 Balikesir Buyuksehir Belediyesi SKYildiray Akin Kocaeli 1994 2019 Golcuk Belediyesi SKYusuf Can Zeybek Antalya 1994 2021 Antalya ASATCengizhan Simsek Antalya 1995 2018 Antalya ASATMustafa Arslan Kocaeli 1995 2022 Kocaeli BB KagitsporOkan Acar Antalya 1996 2017 Korkuteli Belediyesi SKAli Ihsan Batmaz Antalya 1997 2022 Korkuteli Belediyesi SKBekir Eryucel Corum 1997 2023 Corum BelediyesporMustafa Dogan Ozkaya Corum 1997 2022 Antalya ASATMustafa Tas Sinop 1997 2021 Antalya ASATYunus Emre Yaman Zonguldak 1997 2023 Ankara BB ASKISeckin Duman Kocaeli 1998 2023 Kocaeli BB KagitsporFeyzullah Akturk Manisa 1999 2021 Balikesir Buyuksehir Belediyesi SKEnes Dogan Antalya 2000 2023 Muratpasa BelediyesporOsman Kan Antalya 2001 2023 Manavgat Belediyesi SKSerdar Yildirim Sakarya 2001 2022 Akyazi BelediyesporYildiray Pala Samsun 2002 2023 Catalca BelediyesporYillara Gore Yagli Gures Musabakalari2024 Yilinda Yapilan Yagli Gures Musabakalari 2023 Yilinda Yapilan Yagli Gures Musabakalari 2022 Yilinda Yapilan Yagli Gures Musabakalari 2021 Yilinda Yapilan Yagli Gures Musabakalari 2019 Yilinda Yapilan Yagli Gures MusabakalariKaynakca Arsivlenmis kopya 26 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021 Arsivlenmis kopya 13 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Eylul 2019 Arsivlenmis kopya 26 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021 Arsivlenmis kopya 26 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021 PDF Gures Federasyonu 18 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 12 Subat 2020 Arsivlenmis kopya 26 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021 Arsivlenmis kopya 26 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021 Arsivlenmis kopya 26 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021 TRTSpor 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Subat 2020 2024 yili Yagli Guresleri takvimi aciklandi 8 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2024 Arsivlenmis kopya 26 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021 Dis baglantilarKirkpinar 6 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde