Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yaşayan İnsan Hazineleri (YİH), ülkesindeki somut olmayan kültürel mirasın belli unsurlarını yeniden yaratmak ve yorumlamak açısından gerekli bilgi ve beceriye yüksek düzeyde sahip oldukları için kendisine ülkesinin hükûmeti tarafından "yaşayan insan hazinesi" ünvanı verilmiş kişileri ifade eder.
Somut olmayan kültürel mirasın sürdürülebilirliği için onun aktarıcısı olan bireylerin ve yerli toplulukların tespit edilip desteklenmesi için uygulamalar, 1993'te UNESCO tarafından geliştirilen bir programla yaygınlaşmış; 2003'te UNESCO'nun kabul ettiği Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi'ni kabulünden sonra ise üye devletler birer Yaşayan İnsan Hazineleri Ulusal Envanteri oluşturmaya başlamıştır. Bir geleneğin üreticisi, aktarıcısı ve taşıyıcısı ustalar oldukları tespit edilen kimseler, kendi ülkelerindeki ulusal envantere "Yaşayan İnsan Hazinesi" veya başka bir unvan verilerek (örneğin Fransa'da "Sanat Ustası", Çek Cumhuriyeti'nde "Popüler Sanat ve El Sanatları Geleneklerinin Taşıyıcısı" ünvanı) kaydedilmekte ve ülkedeki yaşayan insan hazineleri programı kapsamında desteklenmektedir.
Tarihçe
Somut olmayan ulusal kültürel değerleri somutlaştıran kişi veya gruplara ilk defa 1950'de Japon hükûmeti tarafından "yaşayan insan hazinesi" (YİH) unvanı verilmeye başladı.1989'da Güney Kore'nin ulusal ölçekteki koruma programı başlatması, Yaşayan İnsan Hazineleri sisteminin ortaya çıkmasını sağladı. Güney Kore'nin önerisi ile UNESCO Yürütme Kurulu tüm üye ülkeleri bu tür bir program uygulamaya teşvik etti ve gerekli yönerge ve tanımları geliştirdi.
Çek Cumhuriyeti, Filipinler, Fransa, Japonya, Güney Kore, Nijerya, Senegal ve Tayland somut olmayan kültürel değerlerinin bu değerleri yaşayan insanların tanınması için kendi ulusal sistemlerini oluşturan ilk devletler arasında yer aldı. Güney Kore ve Japonya hükûmetleri, kendi ülkelerindekine benzer bir sistemin farklı ülkelerde kurmaya teşvik için finansal destek sağlamış; UNESCO bu destekle farklı ülkelerde eğitici eğitimleri düzenlemiştir.
UNESCO, Paris'teki 32. Genel Konferansı sırasında 17 Ekim 2003'te Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi'ni kabul etti. Sözleşme, imzacı devletlerin "Somut Olmayan Kültürel Miras Ulusal Envanteri” ile “Yaşayan İnsan Hazineleri Ulusal Envanteri” oluşturmasını öngörmektedir. Böylece imzacı devletler kendi ulusal envanterlerini oluşturmaya başladı.
Devletler, tespit ettikleri yaşayan insan hazinelerini kendi resmî politikalarına göre ödüllendirmekte ve ustalıklarını aktarması için çalışmalar yürütmektedir.
Yaşayan İnsan Hazineleri uygulamaları
Yaşayan İnsan Hazineleri ile ilgili politika ve uygulamalar ülkeden ülkeye değişmektedir. Kore'deki uygulamaya göre yaşayan insan hazinelerinin eğitici olması şarttır. Yeni başlayanlara eğitim vermek, burs alacakları ve ileri düzey derslere devam edecekleri belirlemek gibi görevler verilir. Ayrıca sanatına devam etmesi için maddi destek sağlanır. Gerek Kore'de gerek Japonya'da yaşlılara saygı gösterme geleneğine bağlı olarak yaşlı olan Yaşayan İnsan Hazineleri'ne büyük maddi destek ödülü verilmektedir. Tayland, Filipinler ve Fransa’daki sistemler de benzedir.
Türkiye'de yaşayan insan hazineleri sisteminin temelinde tanıtım yoluyla farkındalık yaratmak vardır; Türkiye'deki sistem Kore Cumhuriyeti ve Japonya 'daki gibi usta-çırak ilişkisinin yaygınlaştırılması üzerine kurulu değildir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Guidelines for the Establishment of National "Living Human Treasures" Systems" (PDF). UNESCO. 3 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ocak 2025.
- ^ a b c "Yaşayan İnsan Hazineleri Programının Somut Olmayan Kültürel Miasın Sürdürülebilirliği Bağlamında Değerlendirilmesi". Milli Folklor Dergisi. 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yasayan Insan Hazineleri YIH ulkesindeki somut olmayan kulturel mirasin belli unsurlarini yeniden yaratmak ve yorumlamak acisindan gerekli bilgi ve beceriye yuksek duzeyde sahip olduklari icin kendisine ulkesinin hukumeti tarafindan yasayan insan hazinesi unvani verilmis kisileri ifade eder Somut olmayan kulturel mirasin surdurulebilirligi icin onun aktaricisi olan bireylerin ve yerli topluluklarin tespit edilip desteklenmesi icin uygulamalar 1993 te UNESCO tarafindan gelistirilen bir programla yayginlasmis 2003 te UNESCO nun kabul ettigi Somut Olmayan Kulturel Mirasin Korunmasi Sozlesmesi ni kabulunden sonra ise uye devletler birer Yasayan Insan Hazineleri Ulusal Envanteri olusturmaya baslamistir Bir gelenegin ureticisi aktaricisi ve tasiyicisi ustalar olduklari tespit edilen kimseler kendi ulkelerindeki ulusal envantere Yasayan Insan Hazinesi veya baska bir unvan verilerek ornegin Fransa da Sanat Ustasi Cek Cumhuriyeti nde Populer Sanat ve El Sanatlari Geleneklerinin Tasiyicisi unvani kaydedilmekte ve ulkedeki yasayan insan hazineleri programi kapsaminda desteklenmektedir TarihceSomut olmayan ulusal kulturel degerleri somutlastiran kisi veya gruplara ilk defa 1950 de Japon hukumeti tarafindan yasayan insan hazinesi YIH unvani verilmeye basladi 1989 da Guney Kore nin ulusal olcekteki koruma programi baslatmasi Yasayan Insan Hazineleri sisteminin ortaya cikmasini sagladi Guney Kore nin onerisi ile UNESCO Yurutme Kurulu tum uye ulkeleri bu tur bir program uygulamaya tesvik etti ve gerekli yonerge ve tanimlari gelistirdi Cek Cumhuriyeti Filipinler Fransa Japonya Guney Kore Nijerya Senegal ve Tayland somut olmayan kulturel degerlerinin bu degerleri yasayan insanlarin taninmasi icin kendi ulusal sistemlerini olusturan ilk devletler arasinda yer aldi Guney Kore ve Japonya hukumetleri kendi ulkelerindekine benzer bir sistemin farkli ulkelerde kurmaya tesvik icin finansal destek saglamis UNESCO bu destekle farkli ulkelerde egitici egitimleri duzenlemistir UNESCO Paris teki 32 Genel Konferansi sirasinda 17 Ekim 2003 te Somut Olmayan Kulturel Mirasin Korunmasi Sozlesmesi ni kabul etti Sozlesme imzaci devletlerin Somut Olmayan Kulturel Miras Ulusal Envanteri ile Yasayan Insan Hazineleri Ulusal Envanteri olusturmasini ongormektedir Boylece imzaci devletler kendi ulusal envanterlerini olusturmaya basladi Devletler tespit ettikleri yasayan insan hazinelerini kendi resmi politikalarina gore odullendirmekte ve ustaliklarini aktarmasi icin calismalar yurutmektedir Yasayan Insan Hazineleri uygulamalariYasayan Insan Hazineleri ile ilgili politika ve uygulamalar ulkeden ulkeye degismektedir Kore deki uygulamaya gore yasayan insan hazinelerinin egitici olmasi sarttir Yeni baslayanlara egitim vermek burs alacaklari ve ileri duzey derslere devam edecekleri belirlemek gibi gorevler verilir Ayrica sanatina devam etmesi icin maddi destek saglanir Gerek Kore de gerek Japonya da yaslilara saygi gosterme gelenegine bagli olarak yasli olan Yasayan Insan Hazineleri ne buyuk maddi destek odulu verilmektedir Tayland Filipinler ve Fransa daki sistemler de benzedir Turkiye de yasayan insan hazineleri sisteminin temelinde tanitim yoluyla farkindalik yaratmak vardir Turkiye deki sistem Kore Cumhuriyeti ve Japonya daki gibi usta cirak iliskisinin yayginlastirilmasi uzerine kurulu degildir Ayrica bakinizTurkiye deki Yasayan Insan Hazinelerinin listesi Somut olmayan kulturel miras tasiyicilariKaynakca Guidelines for the Establishment of National Living Human Treasures Systems PDF UNESCO 3 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 24 Ocak 2025 a b c Yasayan Insan Hazineleri Programinin Somut Olmayan Kulturel Miasin Surdurulebilirligi Baglaminda Degerlendirilmesi Milli Folklor Dergisi 2018 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link