Yeme bozuklukları, yetersiz ya da aşırı gıda alımı içerebilen, diğer yandan ruhsal etkilere dayanan ve fiziksel sonuçlara yol açabilen bir hastalıktır. ABD'de 5 ila 10 milyon kadın ve 1 milyon civarında erkeğin yeme bozukluğundan etkilenmiş olduğu tahmin edilmektedir. DSM-IV-TR (The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) (Mental Bozuklukların Tanısal ve İstatiksel El Kitabı)’nin tanı ölçütlerine göre yeme bozuklukları; Anoreksia nervosa, bulimia nervosa, atipik yeme bozukluğu olarak üçe ayrılmaktadır.
Yeme bozuklukları | |
---|---|
Uzmanlık | Psikiyatri, klinik psikoloji |
Anoreksiya nervoza beden yapısında ağır bir bozuklukla karakterize olan, zayıf olma adına sıklıkla ölesiye açlık sınırına getiren, beden imgesinin bozulduğu bir durum iken; bulimiya nervoza denetimi yitirmiş olma duygusunun eşlik ettiği, yineleyen, büyük miktarlarda yeme atakları ile karakterize bir durumdur. Bulimiya nervoza'nın sıklığı, anoreksiya nervozadan daha yüksektir. Başlangıç yaşı genellikle anoreksiya nervozadan daha geç, ergenliğin sonları ya da erken erişkinliktedir. Ayrıca bulimia nervoza'da kilo çoğunlukla normal sınırlardadır. Bulimia nervoza hastalığının prognozu anoreksiya nervozaya göre daha iyidir.
Atipik yeme bozuklukları tıkınırcasına yeme sendromu ve gece yeme sendromu olarak 2'ye ayrılabilir. Gece yeme sendromunda en karakteristik özellik; gece düzenli uyku olmaması ve günlük enerjinin oldukça önemli kısmının gece tüketilmesidir. Tıkınırcasına yeme bozukluğu; kısa bir sürede aşırı miktarda besin tüketilmesi ve bu esnada kişinin kendini kontrol dışı hissetmesidir. Atak esnasında kontrol edememe söz konusudur.
İstatistikler, araştırmalar
- Yeme bozuklukları, sosyo-ekonomik yaşamı etkiler.
- 9-10 yaş aralığındaki kızların %40'ı kilo kaybı yaşamaktadır.
- Harvard Üniversitesi'ne bağlı Mc Lean Hastanesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre; ABD'nde en yaygın yeme bozukluğu biçimleri kadınlarda %3.5, erkeklerde %2 oranlarıyla ilk sırada Bulimiya nervoza, ikinci sırada anoreksiya nervozadır.
- Daha ayrıntılı bir çalışma sonucuna göre anoreksiya nervoza olan kadınlar, genel nüfusa oranla % 60 daha çok intihara eğilimli olup, intihar girişimleri arasında da en yüksek ölüm oranına sahiptir.
- Optimum sağlıklı kilo; vücut kitle indeksi kullanılarak hesaplanır.
Nedenleri
Yeme bozukluklarının nedenleri tam olarak saptanamamakla birlikte; psikolojik, biyolojik ve/veya çevresel etkenlerle oluştuğu bilinmektedir.
Yeme bozukluğu olan birçok insanda vücut dismorfik bozukluk da vardır, bu da kişinin kendini görme şeklini değiştirir. Çalışmalar, vücut dismorfik bozukluğu teşhisi konan kişilerin yüksek bir oranının aynı zamanda bir tür yeme bozukluğuna sahip olduğunu ve bireylerin% 15'inin anoreksiya nervoza veya bulimiya nervoza sahip olduğunu bulmuştur. Vücut dismorfik bozukluk ve anoreksia arasındaki bu bağlantı, hem vücut dismorfik bozukluk hem de anoreksiya nervoza'nın fiziksel görünüm ve vücut imajının bozulmasıyla karakterize olmasından kaynaklanmaktadır. Ayrıca, mankenler ve ünlüler gibi insanların idealize edilmiş ince fiziksel şekline sahip medya görüntülerinin insanları kendileri zayıflamaya motive etmesi ve hatta zorlaması nedeniyle, medya çoğu kez yeme bozukluklarının görülme sıklığındaki artıştan sorumlu tutulmaktadır. Medya, medyada tasvir edilen insanların ya doğal olarak zayıf olması ve dolayısıyla normalliği temsil etmemesi ya da vücutlarını kendilerini belirli bir şekilde görünmek için aşırı baskı uygulayarak ideal görüntü gibi görünmeye zorlayarak doğal olmayan bir şekilde zayıf olmaları anlamında gerçeği çarpıtmakla suçlanıyor. Geçmiş bulgular yeme bozukluklarını öncelikle psikolojik, çevresel ve sosyokültürel olarak tanımlarken, daha ileri çalışmalar genetik bir bileşen olduğuna dair kanıtlar ortaya çıkardı.
Dış bağlantılar
- Dying to Be Thin on PBS 26 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Body Mass Index Calculator 3 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- National Association of Anorexia Nervosa and Associated Disorders 19 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- National Eating Disorders Association 13 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Overeaters Anonymous 24 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ Alternative Medicine review, 2002 Jun;7(3)184-202 PMID 12126461
- ^ bilge, mine. . www.rafinera.com/tr. 13 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2015.
- ^ . www.diyetonline.com/. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2015.
- ^ Gard MC, Freeman CP. The dismantling of a myth: a review of eating disorders and socioeconomic status. International Journal of Eating Disorders July 20(1);1-12 PMID 8807347
- ^ Schreiber GB et.al.Weight modification efforts reported by black and white preadolescent girls: National Heart, Lung, and Blood Institute Growth and Health Study. Pediatrics. 1996 Jul;98(1):63-70.PMID 8668414
- ^ Biological Psychiatry 2007 Feb 1;61(3)348-58:1073-1074 PMID 7793446
- ^ Biological Psychiatry.2007 Feb 1;61(3)348-58 PMID 16815322
- ^ Keel PK et. al. Predictors of mortality in eating disorders Arch Gen Psychiatry 2003;Feb.60(2):179-83 PMID 12578435
- ^ Sullivan PF Mortality in anorexia nervosa. Am J Psychiatry 1995;152:1073-1074 PMID 7793446
- ^ a b S. Ruffolo, Jessica; Phillips, Katharine A.; Menard, William; Fay, Christina; Weisberg, Risa B. (Ocak 2006). "Comorbidity of body dysmorphic disorder and eating disorders: Severity of psychopathology and body image disturbance". International Journal of Eating Disorders (İngilizce). 39 (1): 11-19. doi:10.1002/eat.20219. ISSN 0276-3478.
- ^ a b Grant, Jon E.; Kim, Suck Won; Eckert, Elke D. (Kasım 2002). "Body dysmorphic disorder in patients with anorexia nervosa: Prevalence, clinical features, and delusionality of body image". International Journal of Eating Disorders (İngilizce). 32 (3): 291-300. doi:10.1002/eat.10091. ISSN 0276-3478.
- ^ . www.apa.org. s. 34. 7 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2021.
Sınıflandırma | D |
---|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yeme bozukluklari yetersiz ya da asiri gida alimi icerebilen diger yandan ruhsal etkilere dayanan ve fiziksel sonuclara yol acabilen bir hastaliktir ABD de 5 ila 10 milyon kadin ve 1 milyon civarinda erkegin yeme bozuklugundan etkilenmis oldugu tahmin edilmektedir DSM IV TR The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders Mental Bozukluklarin Tanisal ve Istatiksel El Kitabi nin tani olcutlerine gore yeme bozukluklari Anoreksia nervosa bulimia nervosa atipik yeme bozuklugu olarak uce ayrilmaktadir Yeme bozukluklariUzmanlikPsikiyatri klinik psikoloji Anoreksiya nervoza beden yapisinda agir bir bozuklukla karakterize olan zayif olma adina siklikla olesiye aclik sinirina getiren beden imgesinin bozuldugu bir durum iken bulimiya nervoza denetimi yitirmis olma duygusunun eslik ettigi yineleyen buyuk miktarlarda yeme ataklari ile karakterize bir durumdur Bulimiya nervoza nin sikligi anoreksiya nervozadan daha yuksektir Baslangic yasi genellikle anoreksiya nervozadan daha gec ergenligin sonlari ya da erken eriskinliktedir Ayrica bulimia nervoza da kilo cogunlukla normal sinirlardadir Bulimia nervoza hastaliginin prognozu anoreksiya nervozaya gore daha iyidir Atipik yeme bozukluklari tikinircasina yeme sendromu ve gece yeme sendromu olarak 2 ye ayrilabilir Gece yeme sendromunda en karakteristik ozellik gece duzenli uyku olmamasi ve gunluk enerjinin oldukca onemli kisminin gece tuketilmesidir Tikinircasina yeme bozuklugu kisa bir surede asiri miktarda besin tuketilmesi ve bu esnada kisinin kendini kontrol disi hissetmesidir Atak esnasinda kontrol edememe soz konusudur Istatistikler arastirmalarYeme bozukluklari sosyo ekonomik yasami etkiler 9 10 yas araligindaki kizlarin 40 i kilo kaybi yasamaktadir Harvard Universitesi ne bagli Mc Lean Hastanesi tarafindan yapilan bir arastirmaya gore ABD nde en yaygin yeme bozuklugu bicimleri kadinlarda 3 5 erkeklerde 2 oranlariyla ilk sirada Bulimiya nervoza ikinci sirada anoreksiya nervozadir Daha ayrintili bir calisma sonucuna gore anoreksiya nervoza olan kadinlar genel nufusa oranla 60 daha cok intihara egilimli olup intihar girisimleri arasinda da en yuksek olum oranina sahiptir Optimum saglikli kilo vucut kitle indeksi kullanilarak hesaplanir NedenleriYeme bozukluklarinin nedenleri tam olarak saptanamamakla birlikte psikolojik biyolojik ve veya cevresel etkenlerle olustugu bilinmektedir Yeme bozuklugu olan bircok insanda vucut dismorfik bozukluk da vardir bu da kisinin kendini gorme seklini degistirir Calismalar vucut dismorfik bozuklugu teshisi konan kisilerin yuksek bir oraninin ayni zamanda bir tur yeme bozukluguna sahip oldugunu ve bireylerin 15 inin anoreksiya nervoza veya bulimiya nervoza sahip oldugunu bulmustur Vucut dismorfik bozukluk ve anoreksia arasindaki bu baglanti hem vucut dismorfik bozukluk hem de anoreksiya nervoza nin fiziksel gorunum ve vucut imajinin bozulmasiyla karakterize olmasindan kaynaklanmaktadir Ayrica mankenler ve unluler gibi insanlarin idealize edilmis ince fiziksel sekline sahip medya goruntulerinin insanlari kendileri zayiflamaya motive etmesi ve hatta zorlamasi nedeniyle medya cogu kez yeme bozukluklarinin gorulme sikligindaki artistan sorumlu tutulmaktadir Medya medyada tasvir edilen insanlarin ya dogal olarak zayif olmasi ve dolayisiyla normalligi temsil etmemesi ya da vucutlarini kendilerini belirli bir sekilde gorunmek icin asiri baski uygulayarak ideal goruntu gibi gorunmeye zorlayarak dogal olmayan bir sekilde zayif olmalari anlaminda gercegi carpitmakla suclaniyor Gecmis bulgular yeme bozukluklarini oncelikle psikolojik cevresel ve sosyokulturel olarak tanimlarken daha ileri calismalar genetik bir bilesen olduguna dair kanitlar ortaya cikardi Dis baglantilarDying to Be Thin on PBS 26 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Body Mass Index Calculator 3 Subat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde National Association of Anorexia Nervosa and Associated Disorders 19 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde National Eating Disorders Association 13 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Overeaters Anonymous 24 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Alternative Medicine review 2002 Jun 7 3 184 202 PMID 12126461 bilge mine www rafinera com tr 13 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mart 2015 www diyetonline com 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mart 2015 Gard MC Freeman CP The dismantling of a myth a review of eating disorders and socioeconomic status International Journal of Eating Disorders July 20 1 1 12 PMID 8807347 Schreiber GB et al Weight modification efforts reported by black and white preadolescent girls National Heart Lung and Blood Institute Growth and Health Study Pediatrics 1996 Jul 98 1 63 70 PMID 8668414 Biological Psychiatry 2007 Feb 1 61 3 348 58 1073 1074 PMID 7793446 Biological Psychiatry 2007 Feb 1 61 3 348 58 PMID 16815322 Keel PK et al Predictors of mortality in eating disorders Arch Gen Psychiatry 2003 Feb 60 2 179 83 PMID 12578435 Sullivan PF Mortality in anorexia nervosa Am J Psychiatry 1995 152 1073 1074 PMID 7793446 a b S Ruffolo Jessica Phillips Katharine A Menard William Fay Christina Weisberg Risa B Ocak 2006 Comorbidity of body dysmorphic disorder and eating disorders Severity of psychopathology and body image disturbance International Journal of Eating Disorders Ingilizce 39 1 11 19 doi 10 1002 eat 20219 ISSN 0276 3478 a b Grant Jon E Kim Suck Won Eckert Elke D Kasim 2002 Body dysmorphic disorder in patients with anorexia nervosa Prevalence clinical features and delusionality of body image International Journal of Eating Disorders Ingilizce 32 3 291 300 doi 10 1002 eat 10091 ISSN 0276 3478 www apa org s 34 7 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2021 SiniflandirmaDICD 10 F 1 ICD 9 CM 307 5MeSH D001068 72366004