Yeni Cami, Lefkoşa, KKTC'de yer alan bir mahalle, pariş, semt ya da bölgedir ve adını merkezinde yer alan camiden alır. Yunancada Γενί Τζαμί olarak da bilinen alan Türkçede "yeni cami" anlamına gelir.
Yeni Cami | |
---|---|
Mahalle | |
Yenicami, Γενί Τζαμί | |
Ülke | Kuzey Kıbrıs |
Kaza | Kuzey Lefkoşa |
Belediye | Lefkoşa |
Nüfus (2011) | |
• Toplam | 3.185 |
Zaman dilimi | [[UTCDoğu Avrupa Saati]] (+02.00) |
• Yaz (YSU) | [[UTCDoğu Avrupa Yaz Saati]] () |
Nüfusu 2011 sayımına göre 3,185'tir.] Lefkoşa'nın surlar içinde kalan kuzey-doğu kesimindeki tarihi Yeni Cami mahallesini, Loredano Kalesi'nin yakınındaki duvarların dışında kalan Çağlayan (Çağalayan) olarak bilinen bölgeyi, Loredano Kalesi'nin sadece 200 metre doğusunda, Paul Karolides Caddesi'ne doğru uzanan 12 sokaktan oluşan bir bölgeyi (Pallouriotissa Gymnasium'un yakınında) kapsar. Mimari tipik olarak 1571'de adanın fethinden sonra bölgeye yerleşen Osmanlıların mimarisidir. Sarı kumtaşından inşa edilmiş evlerde kemerli girişler, genellikle bir mutfak bahçesinin bulunduğu iç avlular, meyve ağaçları ve tatlı su kaynakları vardır. Ancak son yıllarda, bakımsızlık ve ihmal nedeniyle yıkılma tehlikesi ile karşı karşıya kalan bu yapıların birçoğu yıkılmıştır.
1946'da bölgenin nüfusu 1.686 Kıbrıs Türkü, 656 Kıbrıslı Rum ve 3 diğer kişi ile birlikte toplam 2.345 idi.
Tarihi
Lefkoşa'nın sur içinde kalan 24 tarihi mahallesinden biridir. 1923 yılında, Loredano Kalesi'nin dışındaki duvarların dışındaki bir alanı, Pallouriotissa civarındaki surlara paralel uzanan kuzey-güney yoluna kadar olacak şekilde genişletilmiştir.
Surların dışındaki yeni alan, "Kaymaklı Bölgesi" adı ile surların içindeki eski bölgeye bağlanmıştır. Surların hemen dışındaki alan adını Hüseyin Çağlayan'ın dedesi Hüseyin Çağlayan'ın lokantasından aldı.
Bölgeye adını veren Yeni Cami, 18. yüzyılın ortalarında kuruldu.
Görülecek yerler
Mahalle adını Orta Çağ kilisesinin kalıntıları üzerine inşa edilen yeni bir camiden almaktadır. Cami, eski bir Müslüman mezarlığının güneydoğu köşesinde yer alan kare şekilli bir yapıdır. Mezarlığın merkezinde, taret merdiveninin caminin minaresi olarak kullanıldığı Orta Çağ kilisesinin güneybatı bölümüne ait bir kalıntı bulunmaktadır. Çevredeki mezarlık mezar taşları olarak kullanılan antik parçalarla doludur.
Daha eski bir tarihte aynı yerde, kiliseden çevrilmiş eski bir cami bulunurdu ve bu yapıya ait Gotik tonoz ve minaresinin bir kısmı görülmekteydi. 1740 yılında bu cami, altında gizli bir hazine bulunacağını hayal eden zorba bir paşa (Menteşzade Hacı İsmail Ağa) tarafından tahrip edildi. Türk sakinleri bu konuyu Bâb-ı Âli'deki hükûmete şikayette bulundular ve Paşa'nın idamına karar verildi. Paşanın anıt mezarı Yeni Cami'nin yanında yer alır.
Yeni Cami, önünde bir çeşmeye ve yapının sağ tarafında açık bir koridor olarak da yer alan dört Gotik kemerden oluşan basit bir giriş salonuna sahiptir.
Orijinal yapı, on beşinci yüzyılda inşa edilen ve 1571'de, Türk fetihlerinden hemen sonra camiye dönüştürülen bir Latin kilisesiydi. Bugün, Latin kilisesine ya da eski camiye ait çok fazla kalıntı bulunmamaktadır. Yeni Cami, 18. yüzyılın ortalarında, eskisinin yıkılmasından birkaç yıl sonra, eski binaya yaklaşık yirmi metre uzaklıkta inşa edildi.
Caminin tavanı üç kemerle desteklenmiştir. Kemerli giriş kapısı üzerinde bir kitabe vardır. Eski minare 1979'da tehlikeli durumundan dolayı yıkılmış ve daha sonra tarihi Türk dini vakfı Evkaf tarafından yeni bir minare inşa edilmiştir.
Başlıca görülecek yerler Lefkoşa surlarının kuzey doğusundaki Loredano Kalesi ve altındaki parktır.
Günümüzdeki bölümler
Şu anda Kıbrıs hükûmetinin kontrolünde olan Yeni Cami Mahallesi, tarihi, tescil ve diğer amaçlarla daha geniş bir alan olarak kabul edilse de, resmi olarak Loredano Kalesi'nin sadece birkaç metre doğusunda, sadece 12 sokaklık bir alanı kapsamaktadır. Lefkoşa Türk Belediyesi Yeni Cami Mahallesi'ni sadece surların içindeki kısmı kapsar kabul ederken, surların dışındaki bölgeyi Çağlayan adı ile ayrı bir mahalle olarak düzenlenmiştir. Güncel durum aşağıda özetlenmiştir:
Alan | Nüfus 2011 | % olarak |
---|---|---|
Yeni Jami within walls | 1663 | 52.2% |
Çağlayan | 1307 | 41.0% |
Yeni Jami (Cyprus government sector) | 215 | 6.8% |
TOTAL | 3185 | 100% |
Kaynakça
- ^ a b c "Census of Cyprus 2011". 2 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Şubat 2019.
- ^ a b Census organised by the Turkish Cypriots in the occupied area http://www.devplan.org/Nufus-2011/nufus%20ikinci_.pdf 6 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . retrieved October 2013
- ^ a b Coexistence in the Disappeared Mixed Neighbourhoods of Nicosia by Ahmet An (Paper read at the conference: Nicosia: The Last Divided Capital in Europe, organized by the London Metropolitan University on 20 June 2011)
- ^ 6th edition of the publication "Statistical Codes of Municipalities, Communities and Quarters of Cyprus" (publ. Statistical Service of Republic of Cyprus)
- ^ Toplam, detayları makale içinde görün
- ^ a b Municipality/Community, Quarter and Street Index published by Ministry of Information (CILIS_streets_022011)
- ^ a b "Quarters of Nicosia" (map) publ. by Dept of Lands and Surveys, Nicosia, Cyprus
- ^ Census of Cyprus, 1946
- ^ Order No. 397 published in Cyprus Gazette No. 1597, 4 Ağustos 1923
- ^ Lefkoşa maddesindeki haritaya bakın
- ^ Yeraltı Notları, 8 Ağustos 2004, Sevgül Uludağ ve http:// www.vogue.com/voguepedia/Hussein_Chalayan Kasım 2013'te erişildi.
- ^ a b Ahmet Gazioglu, The Turks in Cyprus - A Province of the Ottoman Empire, London, 1990
- ^ "A description of the historic monuments of Cyprus. Studies in the archaeology and architecture of the island" by George Jeffery, Nicosia 1918
- ^ a b Levkosia: The Capital Of Cyprus, by Louis Salvator (Yayım: 1881)
- ^ Mahallas,Nicosia Turkish Municipality http://www.lefkosabelediyesi.org/tr/index.php/lefkosa/resmi-kurumlar/muhtarl-klar 31 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ekim 2013'te erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yeni Cami Lefkosa KKTC de yer alan bir mahalle paris semt ya da bolgedir ve adini merkezinde yer alan camiden alir Yunancada Geni Tzami olarak da bilinen alan Turkcede yeni cami anlamina gelir Yeni CamiMahalleYenicami Geni TzamiUlke Kuzey KibrisKazaKuzey LefkosaBelediyeLefkosaNufus 2011 Toplam3 185Zaman dilimi UTCDogu Avrupa Saati 02 00 Yaz YSU UTCDogu Avrupa Yaz Saati UTC 03 00 Nufusu 2011 sayimina gore 3 185 tir Lefkosa nin surlar icinde kalan kuzey dogu kesimindeki tarihi Yeni Cami mahallesini Loredano Kalesi nin yakinindaki duvarlarin disinda kalan Caglayan Cagalayan olarak bilinen bolgeyi Loredano Kalesi nin sadece 200 metre dogusunda Paul Karolides Caddesi ne dogru uzanan 12 sokaktan olusan bir bolgeyi Pallouriotissa Gymnasium un yakininda kapsar Mimari tipik olarak 1571 de adanin fethinden sonra bolgeye yerlesen Osmanlilarin mimarisidir Sari kumtasindan insa edilmis evlerde kemerli girisler genellikle bir mutfak bahcesinin bulundugu ic avlular meyve agaclari ve tatli su kaynaklari vardir Ancak son yillarda bakimsizlik ve ihmal nedeniyle yikilma tehlikesi ile karsi karsiya kalan bu yapilarin bircogu yikilmistir 1946 da bolgenin nufusu 1 686 Kibris Turku 656 Kibrisli Rum ve 3 diger kisi ile birlikte toplam 2 345 idi TarihiLefkosa nin sur icinde kalan 24 tarihi mahallesinden biridir 1923 yilinda Loredano Kalesi nin disindaki duvarlarin disindaki bir alani Pallouriotissa civarindaki surlara paralel uzanan kuzey guney yoluna kadar olacak sekilde genisletilmistir Surlarin disindaki yeni alan Kaymakli Bolgesi adi ile surlarin icindeki eski bolgeye baglanmistir Surlarin hemen disindaki alan adini Huseyin Caglayan in dedesi Huseyin Caglayan in lokantasindan aldi Bolgeye adini veren Yeni Cami 18 yuzyilin ortalarinda kuruldu Gorulecek yerlerYeni Cami 1870 ler Mahalle adini Orta Cag kilisesinin kalintilari uzerine insa edilen yeni bir camiden almaktadir Cami eski bir Musluman mezarliginin guneydogu kosesinde yer alan kare sekilli bir yapidir Mezarligin merkezinde taret merdiveninin caminin minaresi olarak kullanildigi Orta Cag kilisesinin guneybati bolumune ait bir kalinti bulunmaktadir Cevredeki mezarlik mezar taslari olarak kullanilan antik parcalarla doludur Daha eski bir tarihte ayni yerde kiliseden cevrilmis eski bir cami bulunurdu ve bu yapiya ait Gotik tonoz ve minaresinin bir kismi gorulmekteydi 1740 yilinda bu cami altinda gizli bir hazine bulunacagini hayal eden zorba bir pasa Menteszade Haci Ismail Aga tarafindan tahrip edildi Turk sakinleri bu konuyu Bab i Ali deki hukumete sikayette bulundular ve Pasa nin idamina karar verildi Pasanin anit mezari Yeni Cami nin yaninda yer alir Yeni Cami onunde bir cesmeye ve yapinin sag tarafinda acik bir koridor olarak da yer alan dort Gotik kemerden olusan basit bir giris salonuna sahiptir Orijinal yapi on besinci yuzyilda insa edilen ve 1571 de Turk fetihlerinden hemen sonra camiye donusturulen bir Latin kilisesiydi Bugun Latin kilisesine ya da eski camiye ait cok fazla kalinti bulunmamaktadir Yeni Cami 18 yuzyilin ortalarinda eskisinin yikilmasindan birkac yil sonra eski binaya yaklasik yirmi metre uzaklikta insa edildi Caminin tavani uc kemerle desteklenmistir Kemerli giris kapisi uzerinde bir kitabe vardir Eski minare 1979 da tehlikeli durumundan dolayi yikilmis ve daha sonra tarihi Turk dini vakfi Evkaf tarafindan yeni bir minare insa edilmistir Baslica gorulecek yerler Lefkosa surlarinin kuzey dogusundaki Loredano Kalesi ve altindaki parktir Gunumuzdeki bolumlerSu anda Kibris hukumetinin kontrolunde olan Yeni Cami Mahallesi tarihi tescil ve diger amaclarla daha genis bir alan olarak kabul edilse de resmi olarak Loredano Kalesi nin sadece birkac metre dogusunda sadece 12 sokaklik bir alani kapsamaktadir Lefkosa Turk Belediyesi Yeni Cami Mahallesi ni sadece surlarin icindeki kismi kapsar kabul ederken surlarin disindaki bolgeyi Caglayan adi ile ayri bir mahalle olarak duzenlenmistir Guncel durum asagida ozetlenmistir Alan Nufus 2011 olarakYeni Jami within walls 1663 52 2 Caglayan 1307 41 0 Yeni Jami Cyprus government sector 215 6 8 TOTAL 3185 100 Kaynakca a b c Census of Cyprus 2011 2 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Subat 2019 a b Census organised by the Turkish Cypriots in the occupied area http www devplan org Nufus 2011 nufus 20ikinci pdf 6 Kasim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde retrieved October 2013 a b Coexistence in the Disappeared Mixed Neighbourhoods of Nicosia by Ahmet An Paper read at the conference Nicosia The Last Divided Capital in Europe organized by the London Metropolitan University on 20 June 2011 6th edition of the publication Statistical Codes of Municipalities Communities and Quarters of Cyprus publ Statistical Service of Republic of Cyprus Toplam detaylari makale icinde gorun a b Municipality Community Quarter and Street Index published by Ministry of Information CILIS streets 022011 a b Quarters of Nicosia map publ by Dept of Lands and Surveys Nicosia Cyprus Census of Cyprus 1946 Order No 397 published in Cyprus Gazette No 1597 4 Agustos 1923 Lefkosa maddesindeki haritaya bakin Yeralti Notlari 8 Agustos 2004 Sevgul Uludag ve http www vogue com voguepedia Hussein Chalayan Kasim 2013 te erisildi a b Ahmet Gazioglu The Turks in Cyprus A Province of the Ottoman Empire London 1990 A description of the historic monuments of Cyprus Studies in the archaeology and architecture of the island by George Jeffery Nicosia 1918 a b Levkosia The Capital Of Cyprus by Louis Salvator Yayim 1881 Mahallas Nicosia Turkish Municipality http www lefkosabelediyesi org tr index php lefkosa resmi kurumlar muhtarl klar 31 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ekim 2013 te erisilmistir