Yeniköy Antlaşması, 8 Şubat 1914 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ve Rus İmparatorluğu arasında imzalanmış bir düzenleme antlaşmasıdır. Bu mukavele, Gulkeviç ve Said Halim arasında 8 Şubat 1914 tarihinde İstanbul'da imza edilmiştir. Bu antlaşmayla Osmanlı doğudaki Ermeni illerinin yönetimini fiilen yabancı müfettişlerin idaresine bırakmıştır. Osmanlı'nın I. Dünya Savaşı'na girmesinin ardından 31 Aralık 1914'te yayınlanan bir fermanla müfettişlikler lâğvedilmiştir. Antlaşma Baskın Oran'a göre Ermeni Kırımı'nın en önemli sebebidir.
Tür | |
---|---|
İmzalanma | 8 Şubat, 1914 |
Yer | İstanbul |
Maddeleri
Antlaşmanın, André Mandelstam'ın Paris'te 1917'de yayınladığı "Le Sort de l'Empire Ottoman" yani "Osmanlı İmparatorluğu'nun Kaderi" isimli eserinde yayınladığı maddeleri şöyledir:
- Doğu Anadolu'da iki bölgenin başına Avrupalı iki genel müfettiş getirilecektir. İlk bölgeyi Erzurum, Trabzon ve Sivas, ikinci bölgeyi de Van, Bitlis, Harput ve Diyarbakır teşkil edecektir.
- Genel müfettişler başında bulundukları vilâyetlerin mülkîye ve adliye mensupları ile polis ve jandarma teşkilâtını kontrol edeceklerdir. Güvenlik kuvvetlerinin yetersiz kalması hâlinde, bu vilâyetlerdeki askerî birlikler de müfettişlerin emrine verilecektir.
- Müfettişler, ehliyetsiz olduklarına karar verecekleri memurları azletme, suç işledikleri takdirde mahkemelere sevk etme ve yerlerine yenilerini tayin hakkına sahiptirler. Önemli görevlere getirilecek olan yüksek bürokratları da yine müfettişler seçecek ve atamalar hükûmet tarafından yapılacaktır.
- Memurların gerektiği durumda işten el çektirilmeleri yetkisi müfettişlere aittir. Müfettişler lüzum gördükleri takdirde valilerin azledilmelerini de isteyebilecekler, azil talebi İçişleri Bakanlığı'na gönderilecek, bakanlık tarafından derhal bakanlar kuruluna götürülecek ve dört gün içerisinde karara bağlanacaktır.
- Kanunlar, emirler ve resmî duyurular her bölgede o bölgenin yerel dili ile yayınlanacak, mahkemelere yapılacak başvurular da müfettişlerin uygun görmeleri halinde bu dillerde olabilecek, kararlar Türkçe yazılacak ve gerektiğinde tarafların anadillerine tercüme edilecektir.
- Başında genel müfettişlerin bulunduğu vilâyetlerin eğitim bütçeleri halkın genel eğitim bütçesine ve vergilere katılmaları oranında belirlenecek ve hükûmet cemaatlerin okullarını kendilerinin idare etmelerine engel olmayacaktır.
- Müfettişlik mıntıkasında yaşayan her Osmanlı, askerlik hizmetini barış veya savaş zamanında kendi bölgesinde yapacaktır. Ancak, hükûmet Yemen, Asir ve Necid gibi uzak bölgelere gerektiği durumda diğer bölgelerin nüfusuna göre alınacak askerlerin oranına uygun şekilde müfettişlik bölgelerinden de asker sevk edebilecek, deniz birlikleri için de yine bu bölgelerden asker alabilecektir.
- Hamidiye Alayları yedek süvari birlikleri haline getirilecek, silâhları depolara kaldırılacak, ancak seferberlik yahut manevra dönemlerinde dağıtılacaktır.
- Müfettişlik bölgelerinde bir sene içerisinde nüfus sayımı yapılacak, bölge halkının dini, mezhebi, milliyeti ve anadilleri doğru şekilde belirlenecektir. Van ve Bitlis'teki yerel meclisler ile encümen üyeleri şimdilik Müslümanlar ile gayrimüslimlerden ve yarı yarıya teşekkül edecektir.
- Meclislerde ve encümenlerde Müslümanlar ve gayrimüslimler arasında uygulanacak olan yarı yarıya teşkil kuralı, müfettişler bir mahzur görmedikleri takdirde öncelikle polis ve jandarmada, daha sonra diğer bütün kamu görevlerinde tatbik edilecektir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yenikoy Antlasmasi 8 Subat 1914 tarihinde Osmanli Imparatorlugu ve Rus Imparatorlugu arasinda imzalanmis bir duzenleme antlasmasidir Bu mukavele Gulkevic ve Said Halim arasinda 8 Subat 1914 tarihinde Istanbul da imza edilmistir Bu antlasmayla Osmanli dogudaki Ermeni illerinin yonetimini fiilen yabanci mufettislerin idaresine birakmistir Osmanli nin I Dunya Savasi na girmesinin ardindan 31 Aralik 1914 te yayinlanan bir fermanla mufettislikler lagvedilmistir Antlasma Baskin Oran a gore Ermeni Kirimi nin en onemli sebebidir Yenikoy AntlasmasiTurImzalanma8 Subat 1914YerIstanbulMaddeleriAntlasmanin Andre Mandelstam in Paris te 1917 de yayinladigi Le Sort de l Empire Ottoman yani Osmanli Imparatorlugu nun Kaderi isimli eserinde yayinladigi maddeleri soyledir Dogu Anadolu da iki bolgenin basina Avrupali iki genel mufettis getirilecektir Ilk bolgeyi Erzurum Trabzon ve Sivas ikinci bolgeyi de Van Bitlis Harput ve Diyarbakir teskil edecektir Genel mufettisler basinda bulunduklari vilayetlerin mulkiye ve adliye mensuplari ile polis ve jandarma teskilatini kontrol edeceklerdir Guvenlik kuvvetlerinin yetersiz kalmasi halinde bu vilayetlerdeki askeri birlikler de mufettislerin emrine verilecektir Mufettisler ehliyetsiz olduklarina karar verecekleri memurlari azletme suc isledikleri takdirde mahkemelere sevk etme ve yerlerine yenilerini tayin hakkina sahiptirler Onemli gorevlere getirilecek olan yuksek burokratlari da yine mufettisler sececek ve atamalar hukumet tarafindan yapilacaktir Memurlarin gerektigi durumda isten el cektirilmeleri yetkisi mufettislere aittir Mufettisler luzum gordukleri takdirde valilerin azledilmelerini de isteyebilecekler azil talebi Icisleri Bakanligi na gonderilecek bakanlik tarafindan derhal bakanlar kuruluna goturulecek ve dort gun icerisinde karara baglanacaktir Kanunlar emirler ve resmi duyurular her bolgede o bolgenin yerel dili ile yayinlanacak mahkemelere yapilacak basvurular da mufettislerin uygun gormeleri halinde bu dillerde olabilecek kararlar Turkce yazilacak ve gerektiginde taraflarin anadillerine tercume edilecektir Basinda genel mufettislerin bulundugu vilayetlerin egitim butceleri halkin genel egitim butcesine ve vergilere katilmalari oraninda belirlenecek ve hukumet cemaatlerin okullarini kendilerinin idare etmelerine engel olmayacaktir Mufettislik mintikasinda yasayan her Osmanli askerlik hizmetini baris veya savas zamaninda kendi bolgesinde yapacaktir Ancak hukumet Yemen Asir ve Necid gibi uzak bolgelere gerektigi durumda diger bolgelerin nufusuna gore alinacak askerlerin oranina uygun sekilde mufettislik bolgelerinden de asker sevk edebilecek deniz birlikleri icin de yine bu bolgelerden asker alabilecektir Hamidiye Alaylari yedek suvari birlikleri haline getirilecek silahlari depolara kaldirilacak ancak seferberlik yahut manevra donemlerinde dagitilacaktir Mufettislik bolgelerinde bir sene icerisinde nufus sayimi yapilacak bolge halkinin dini mezhebi milliyeti ve anadilleri dogru sekilde belirlenecektir Van ve Bitlis teki yerel meclisler ile encumen uyeleri simdilik Muslumanlar ile gayrimuslimlerden ve yari yariya tesekkul edecektir Meclislerde ve encumenlerde Muslumanlar ve gayrimuslimler arasinda uygulanacak olan yari yariya teskil kurali mufettisler bir mahzur gormedikleri takdirde oncelikle polis ve jandarmada daha sonra diger butun kamu gorevlerinde tatbik edilecektir Kaynakca Baskin Oran Ermeni Tehcirinin En Onemli Sebebi Yenikoy Anlasmasi 14 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Subat 2015 Yenikoy de imzalanan ugursuz bir anlasmanin unutulan yildonumu 14 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Subat 2015